א פרישע באריכט איבער דעם מקור פון אשכנזישן אידנטום: m The New York Times October 8, 2013 Genes Suggest European Women at Root of Ashkenazi Family Tree By NICHOLAS WADE Over the last 15 years geneticists have identified links between the world’s Jewish communities that point to a common ancestry as w...

שטודירן קען זיכער העלפן ביז א געוויסע דיגרי. איך מיין אבער אז דער עולם האט צו הויכע ערווארטונגען. רוב גוים וועלכע גראדואירן פארדינען נישט קיין סאך מער פון א B&H ארבעטער. זעירין אינון וועלכע מאכן גרויס געלט. (דער New York Times האט נישט לאנג צוריק געהאט א לענגערע באשרייבונג דערוועגען.) איך האלט א...

די אלע עצות ווי אזוי צו לינדערן דעם דירות פראבלעם (און אויך אנדערע פראבלעמען ווי פרנסות וכדומה) זענען געטראכט inside the box. ווי נאר מ'עט גיין וועט דער עולם קעניינע הארע עס אויסוואקסן גאנץ שנעל. קוקט טאקע אויף די רעלאטיוו נייע ישובים אין אר"י. some are bursting at the seams. אפשר דארף דער עולם...

איך טראכט נאר צו מיך, די מחלוקת דא איז א מחלוקת פשוט וויאזוי צו לערנען די הלכה, אדער לערנט יעדער איינער אריין וואס ער וואלט געוואלט זעהן אין די הלכה? דער וואס איז קנאי'ש געשטימט האלט זיך ביים טוישען זיין מיינונג ווען מ'ווייזט עם אויף אז די הלכה איז אנדערש? די לינקערע געשטימט וואלטען ווען געטוישט זי...

איך בין נישט אויסגעקאכט אין די מגילות מדבר יהודה. אבער אויב געדענק איך ריכטיג, איז מיין ציטאט פון ספר היובלים נישט די איינציגע רעפערענס צו זייער לוח. עס איז אנגענומען גאנץ קלאר אז זייער לוח איז געווען דראסטיש אנדערש פון דעם לוח ווי חז"ל האט עס געהאט. מ'קען אבער נישט וויסן צו די כת האט אמאל געהא...

אנגענומען איז אז דער פרימיטיווער מענטש האט צו ערשט געהאט א לבנה קאלענדער, ווייל דאס איז דאס גרינגסטע צו פארשטיין. מ'זעט א נייע לבנה יעדע 29-30 טעג. די עונות השנה איז פיל מער קאמפליצירט. אן עווריטש מענטש קען דאס נאך היינט נישט אויסרעכענען. לפי די שיטה האט דער "מאדערענער" זון קאלענדער געבארג...

איחוד פעלד לבונה זכה איך האב ענק מסביר געווען זיין וועג פון עקסערסייז וואס זאגט עטס צו דעם? אויב איינער קען לינקען צי שטודיאס איבער דעם וואלט איך הנאה געהאט איך בין נישט אזוי שטארק אויסגעקאכט אין דעם נושא. הגם איך ווייס ערשטהאנטיג פון מענטשן וועלכע נוצן דעם טאקטיק און עס ארבעט וואונדערבאר. דא האט א...

לויט דעם ספר היובלים פון די "מגילות ים המלח," גייען די חדשים לויט א שנת החמה. אינטערעסאנט אז ביי סוף תקופת בית שני זענען נאך געווען אידישע סעקטעס אין ארץ ישראל וועלכע האבן נישט אנגענומען די חדשי הלבנה, הגם פון די תורה איז לכאורה גאנץ קלאר אז די לבנה האט געשפילט א פראמינענטע ראלע אין דעם רע...

אינטערעסאנט צו הערן איבער דעם אבן עזרא כלפי די חדשים פון נח. איז דאס חדשי חמה אדער לבנה? וישבו המים: למטה מהארץ כמשפט' בסוף חמשים ומאת יום גם זה החשבון בדרך נבואה ידעו. והאומרים כי הנה מצאנו מאה וחמשים יום חמשה חדשים וזה לנו לאות שהם חדשי חמה והנה לא דברו נכונה על דבריהם כי שנים ימים יחסרו. גם האומר...

די פריע מיטלאלטער פילאזאפן ווי רב סעדיה גאון און שפעטער אבן עזרא האבן צוליב ריין-פילאזאפישע חשבונות אנגעהויבן רעדן פון כבוד הנאצל, וואס פון דעם האט זיך שפעטער דעוועלאפט די תורת הרבדים פון די חסידי אשכנז און די תורת האצילות פון ספר הבאיר. יעדער דור און יעדער מיסטיקער האט צוגעלייגט א שפע פון פשטים או...

דעת תורה, דיין קלעים פון "איך בין בכלל נישט קיין מבין אויף קבלה" און "איך בין נישט באקאנט בכלל אין קבלה" איז לפע"ד א שטיקל סתירה מיט דיינע באמערקונג פון "דער אר"י ז"ל'ס כוונות קומט אפשר נישט אריין, ווייל מסתמא איז נישט געווען קיין כלליות'דיגע שינויים צווישן אי...

גאר ריכטיגע רייד, לבונה זכה, און הערליך אראפגעלייגט מיט גרויס בקיאות, כדרכך. א נקודה למחשבה: דאס וואס דער רמב"ם שרייבט אז דער הסתמכות אויף תלמוד בבלי קומט פון דעם וואס כלל ישראל האט עס מקבל געווען גייט לכאורה נאר אן ביי א דבר הלכה, נישט ביים מעסטן וואס מען באטראכט הייליג. הגע בעצמך, היינטיגע צ...

יאיר, דעם זעלבן טעסט קען מען דעמאלדס לכאורה אויך מאכן אויף סיי וועלכע פון די כתבי קודש. נעם א קאפיטל אין ישעיה אדער ירמיה און טייטש עס איבער אויף אידיש און זע אויב ס'כאפט דיינע הרגשים. על כרחך מוז מען צוקומען אזוי ווי שליח און הוגה האבן געזאגט, אז דאס הארץ פילט און די נשמה ברענט, ביי יענעם איז דאס ...

גאר ריכטיגע רייד, לבונה זכה, און הערליך אראפגעלייגט מיט גרויס בקיאות, כדרכך. א נקודה למחשבה: דאס וואס דער רמב"ם שרייבט אז דער הסתמכות אויף תלמוד בבלי קומט פון דעם וואס כלל ישראל האט עס מקבל געווען גייט לכאורה נאר אן ביי א דבר הלכה, נישט ביים מעסטן וואס מען באטראכט הייליג. הגע בעצמך, היינטיגע צ...

דער ויכוח דרייט זיך איבער וועלכער מהלך ווייזט אויף גרעסערע סמכות. שליח, הוגה, דעת תורה, ועוד, גלייבן אז דער סמכות פונעם זהר קומט מתוך תוכו, פון די הייליגע מושגים און דער אש קודש וואס לדבריהם שפארט ארויס פון יעדע שורה. לעיקוואד וחבריו האלטן אז סמכות קען נאר קומען פון א מסורה מדור דור, אפגעזען ווי עסא...

אפשר איז עס אין די בחינה ווי תלמידים פון איינע פון די צדיקים האבן געפרעגט זייער רבי'ן, אז לויט ווי מיר ווייסן פון די מקובלים זענען דאך אלע נשמות געווען נכלל אין אדם הראשון, טא ווי אזוי האט דעם רבי'ן נשמה צוגעלאזט אדם צו עסן פון עץ הדעת? האט דער רבי גענטפערט, ענדערש זאל אדם עובר זיין אויף א צווי פון ...

יישר כחכם פאר די אלע נקודות און אויפפאסונגען. פאר די וועלכע האבן געברענגט ראיות קעגן מיין אויפפאסונג וויל איך אנמערקן אז מיין כוונה איז נישט געווען צו אויפווייזן מיט ראיות חותכות one way or another, א זאך וואס איז ממש אוממעגליך ווען מ'רעד פונעם עתיד. איך האלט נאר לפי ראות עיני און לויט ווי איך ליין ...

יאיר, דעם זעלבן טעסט קען מען דעמאלדס לכאורה אויך מאכן אויף סיי וועלכע פון די כתבי קודש. נעם א קאפיטל אין ישעיה אדער ירמיה און טייטש עס איבער אויף אידיש און זע אויב ס'כאפט דיינע הרגשים. על כרחך מוז מען צוקומען אזוי ווי שליח און הוגה האבן געזאגט, אז דאס הארץ פילט און די נשמה ברענט, ביי יענעם איז דאס ה...

בכלל, די כמעט רעליגיזע אמונה וואס דער עולם (סיי די פרומע און סיי די אויפגקלערטע) האט אין דעם כח פון אינטערנעט מהפך צו זיין הקערה על פיה איז לדעתי היבש איבערגעטריבן. רוב עולם, אפילו די וועלכע באזוכן סייטס פון ליצנות אויף אידישקייט האבן נישט דאס מינדעסטע פאנטאזיע אדער אפילו רצון צו מאכן טשעינדזעס אין ...

מיר שיינט אז אלע פרעדיקשאנס פון די חשובע חבירים דא לגבי דעם עתיד איז פאקטיש "שוין" דא, עכ"פ טיילווייז. רוב עולם האט שוין אינטערנעט, רוב עולם צוקראצט זיך שוין נישט פון רבנים, וכהנה. איי, מ'זעט נישט קיין מעידזשער טשעינדזעס? נו, לאמיר עס אנלייגען אויף די דורות הבאים. ביי "זיי" ...

בן תמליון, איך זע נישט ווי אזוי דיינע פרעדיקשענס זענען געבויט אויף בעסערע יסודות ווי מיינע. פאר פינף-און-צוואנציג יאר צוריק, ווען די חרדי פאפיולעישאן איז געווען די העלפט ווי ס'איז היינט, האט מען אויך געזאגט ווי דו. למעשה האט זיך גארנישט געטוישט צו די ריכטונג פון וואס דו פרעדיקסט (און ווי אנדערע האבן...

ר' לבונה זכה: איין קליינע הערה'לע האב איך איבער דיין וואונדערבארן פתיחת האשכול. דו ברענגסט צווישן אנדערע אז די אידן אין פוילן זענען באטראכט געווארן ווי א נטע זר, בסמיכות צו די אפשאצונג אז ס'וועלן (אי"ה) זיין א מערהייט פון חרדים אין אמעריקע. וויל איך נאר באמערקן אז אין פוילן איז די סיבה נישט גע...