עגלה ערופה אזוי פארשטיי איך אויך, אבער איך וויל נישט ער זאל זיך ארויפכאפן דערויף, סוכ"ס בין איך נישט קיין פיזיקער און איך לאז אים נעמען סיי וואספארא איידיע פון פיזיקס אריין אין די עקוועיזשאן און לאמיר זען די לאגישע תוצאה דערפין.

לאמיר לאזן דאס ארויסנעמען סיי וועלכע איידיע פון פיזיקס צום לעצט, לאמיר קודם פרובירן צו מאכן א לאגישע ארגומענט מכח עטליכע הנחות, און איר זייט מוחל ווייזט מיר אן וואו מיין ארגומענט איז אדער לעכערליך, אדער אז מ'קען אריינברענגן אנדערע הנחות אין די עקוועיזשאן. ביזט מודה צו אזא הנחה אז מ'קען נישט באשולדיג...

דו נוצט פארשידענע טעאריעס פון פיזיקס וואס עס פעלט אונז הבנה צו ציען סיי וואספארא מסקנות דערפין. פאקטיש דורך די פארבלענדעניש ברענגט דאס בכלל נישט נענטער צו קיין פארשטענדעניש איבער וואס בחירה איז אבער דו האלטסט און איין איבערחזרן א געוויסע מסקנא וואס קענסט נישט מסביר זיין בכלל וואס דו זאגסט און דו ענט...

חתן בחור , צו זאגסטו אז אויף די אטאמיק לעוול איז אויך פארהאן רענדעמנעס ? אדרבה צייגט מיר א מקור דערויף. ובדרך אגב ווען מ'רעדט אסאך מאל פון רענדעמנעס מיינט דאס נישט באמת רענדעם נאר מכח אונזער אוממעגליכע אבזארוואציע, למשל ווען איינער ווארפט א מטבע אן קיין שום חשבון וויאזוי ס'זאל פאלען צו אויפן קאפ צו ...

שטיצער פאר בחירה באזירט אויף סייענס טענה'ן אז אין קוואנטעם מעקעניקס זעט מען אז עס איז פארהאן טשאנס. ראשית איז די זאך נישט גענוג נאכגעפארשט אויב ס'איז טאקע במקרה, קען זיין מ'האט פשוט נישט געטראפן די מעכאניזם וויאזוי זאכן זענען אויף די סובאטאמיק לעוול, צווייטענס איז דאך סוכ"ס די נעט רעזאלט אויף ...

הקטן, א) כ'האב אייביג געזאגט אז מיר עקספיריענסן בחירה און כ'האב געזאגט אז וועגן דעם איז די איידיע פון דיטערמאניזם קאונטער-אינטועטיוו ב) בנוגע דאס וואס דו זאגסט אז עס איז דא א סתירה און מיינע ווערטער אויב צו האלטן די איידיע פון די דיטערמאניזם איז א מעלה אדער א חסרון האסטו ווארשיינליך בכלל נישט געכאפט...

דאס וויבאלד אלעס איז דיטערמאנט איז ערווארטעט אז א מענטש וואס גלייבט אזוי זאל רעכענען אז אלעס איז ווי א דומם איז זינלאז, זינט א מענטש האט אן אינסטינקט פון סורווייוול ווי אויך אן אינסטינקט פון באשיצן זיין שטאנד און כבוד און דאס ווערט דוקא ערמעגליכט מיט דעם וואס דער מענטש טראכט און עקספירעינס ווי ער פא...

וועם למעשה ברויך מען דא אויפפאטשן ? די רענדעם אגענט וואס האט געהיידזשעקט דעם קערפער צו טון שלעכטס די קערפער, ווייל דאס איז די איינציגסטע וועג צו שיקן א מעסעדזש צום רענדעם אגענט באקומט טאקע דער רענדעם אגענט דעים מעסעדזש צום סוף איז די רענדעם אגענט וואס היידזשעקט דעם קערפער די איינציגער וואס איז ווערט...

די איידיע איז אז די בחירה און רצונות פונעם מענטש איז פשוט די קאנטשענס זייט פון די מטבע פון וואס ס'שפילט זיך ממילא אפ אויף א פיזיקל לעוול. ווי אויך די אוניווערס איז איין גרויסע אינטערילטעד סיסטעם וואס לויפט אויף קאוז און אפעקט און דאס רעכענט אריין אלעס ווי אויך די קלאסטער פון מאסע וואס מיר ריפן מענטש...

חתן בחור, דאס וואס דו זאגסט אז היות סייענס ווערט געחשבונט דורכ'ן מח קען מען נישט דורך סייענס יעצט צוריקגיין וועגן דעם מח זעלבסט איז א כלליותדיגע טענה וואס איז נישט שייך דוקא ביים צוריקגיין צום מח זעלבסט נאר איז א טענה וואס פיליזאפישע סקעפקטיקער ברענגן אויף איבער די מעגליכקייט פונעם מענטש צו וויסן אמ...

שטיצער פאר בחירה באזירט אויף סייענס טענה'ן אז אין קוואנטעם מעקעניקס זעט מען אז עס איז פארהאן טשאנס. ראשית איז די זאך נישט גענוג נאכגעפארשט אויב ס'איז טאקע במקרה, קען זיין מ'האט פשוט נישט געטראפן די מעכאניזם וויאזוי זאכן זענען אויף די סובאטאמיק לעוול, צווייטענס איז דאך סוכ"ס די נעט רעזאלט אויף ד...

נאך איינמאל דער מענטש'ס דעטארמאניסטישע מעכאניזם איז זיין פסיכישער פעאיגקייטן בהנחה אז א מענטש האט אן אייזערנער לאגיק איז ער דיטערמאנט צו האלטן לאגישע מיינונגען. די מיינונגען קען ווערן ארויסגעשטעלט אויך פאר אנדערע מבקר צו זיין און דאס קען דער מענטש טון מיט דיאלאג. דו כאפסט נישט אז דו רעדסט דא מיט א ...

נאך איינמאל דער מענטש'ס דעטארמאניסטישע מעכאניזם איז זיין פסיכישער פעאיגקייטן בהנחה אז א מענטש האט אן אייזערנער לאגיק איז ער דיטערמאנט צו האלטן לאגישע מיינונגען. די מיינונגען קען ווערן ארויסגעשטעלט אויך פאר אנדערע מבקר צו זיין און דאס קען דער מענטש טון מיט דיאלאג.

העריס און רביה"ק זאגן נאר אזוי, ווייל זיי האבן נישט קיין בחירה, זיי מיזען אזוי טראכטן און זאגן. זיי קענען נישט טראכטן אנדערש, דארפסט זיי נישט נעמען ערענסט. ווען מען זאגט אז עס איז נישטא קיין בחירה מיינט דאס נישט אז באשלוסן ווערן געמאכט ארויס פון די בלוי אדרבה פארקערט די טענה אז ס'איז נישטא קיי...

די פוינט איז אויב זאלסטו זיין א שומר תורה ומצוות וועגן יראת העונש, דאן פארגעס, סאטיסטיקלי איז נישטא קיין שום סיבה צו טראכטן אז סוכ"ס גייסטו שפירן אז דו ביסט נענש געווארן מכח שערי תירוצים לא ננעלו וכנ"ל.
וכבר אמרו רז"ל אל תהיו משמשין את הרב וכו'

די פוינט איז אז שערי תירוצים לא ננעלו און פונקט אזויווי קיינעם איז נישט בייגעפאלן מיין תירוץ אזוי איז דאך נאך טויזענטער תירוצים וואס פאלט קיינעם נישט ביי. איך וואונדער מיך פארוואס קיינער איז נישט געבליבן ביי די קשיא און מסיק געווען אז תורה לא מן השמים היא. און יא איך האלט אז דעס איז איינער פון די ש...

די תירוץ איז פשוט. די גמרא זאגט ד' חשובים כמת. מיינט דאס אז אדער וועט ער פארלירן די געלט ביי די פופציג, אדער וועט ער קרעציג ווערן, אדער וועט ער בלינד ווערן, אדער וועט ער מער נישט קענען האבן קיין קינדער נאך די פופציג. דאס קאווערט אבער אפשר א צען פראצענט, הגם די פראצענטן זענען נישט אנדרעש ביי די וואס...

בכלל איז דאס זייער א קאנטערווערסיאלער ענין. קלוגע אידן האבן בכלל נישט ליב צו רעדן דערפין ווייל דאס ציווארפט די קארטן דוקא די נערנים שבו זענען די וואס מאכן א ברייטל דערפין.

די שטודיע צייגט טאקע נאר אן אויף א העכערע מאס אינטעליגענץ קוואנטיטעט לגבי אשכנז'ישע אידן. לגבי אידן מעדות המזרח צייגן די שטודיעס אז זיי פארמאגן עטוואס א קלענערע מאס פון אייקיו פון די ווייסע ראסע.
די אור החיים איז געווען מעדות המזרח.

...
...
...

איך האב אלס פארשטאנען אז א קושיא וואס האט טויזענטער תירוצים מוז די קושיא זיין שוואך, אויב ס'קען בכלל ווערן אנגעריפן א קושיא, איצט זעך אז רוב תירוצים וואלטן געווען גילטיג אויב די קושיא וואלט געווען אנדרעש. דערמאנט מיך אביסל פון גימטריא במספר קטן וואס ס'איז דאא הונדרעט פראצענט טשאנס צוצופאסן א גימטריא...

למעשה, וואס איז טאקע פשט אז טויזענטער אידען ווייקען זיך ביי די רבי'ס? איך פארשטיי אז נישט יעדער איז געבענטש מיט חכמה ווי איינשטיין אבער פארט וואס איז די סיבה אז די שלשלת'ן ציעהן זיך? איך וואלט נישט אפגעסטעמפעלט א גאנצע עדה אלס שוטים, עס מיז זיין איך פארפאס דא עפעס. אדרבה קען איינער מסביר זיין? (עס ...

במחילת כבודו פונעם פותח האשכול בינעך מחולק מיט אים מכל וכל. חב"ד ארגעניזאציע קען זיין בייהילפיג צוריק ברענגן פארבלאנדזשעטע נשמות בפרט אין דעם איצטיגן פאסטמאדערנישע עפאכע וואס פארבלאנדזשעטע נשמות געפינען זיך לרחצה. אנדרעש איז אבער געווען מיט אידן פון בעפארן קריג דייטשלאנד וואס דאס מערהייט פון אי...