נישט קיין ספק אז די גערעדטע שפראך און די ליטערארישע שפראך האבן געהאט א השפעה איינע אויף דער אנדערער. די ליטעראטור האט עס, קודם-כל, גענומען פון מויל פון פאלק (טראץ דיפערענצן צווישן דיאלעקטן, און אין טיילן פאלן אפילו אונטער דער השפעה פון מינאריטעטן), און פונקט אזוי איז, נאטירליך, דאס לשון פון פאלק באא...

געווענליך, אז מ'רעדט פון א פרוי, זאגט מען איינע , און נישט איינער . אבער עס איז דא ווען מ'זאגט איינער - נאך א פרעפאזיציע. דאס איז קארעקט פון א "ריין גראמאטישן" שטאנדפונקט, כאטש ס'איז פאקטיש גאנץ פרעמד ביים רעדן און שרייבן. איך האב געזאגט פאר איינער. און דאס איז אויך ווען די פרעפאזיציע איז ...

לויט'ן "ריינעם" דקדוק איז דער פאלגנדער זאץ נישט אויסגעהאלטן: ער האט מער געלט ווי מיר. ריכטיג איז: ווי איך . דער באדייט איז: ...ווי איך האב . אז מ'וויל שרייבן "מיר", דארף מען שרייבן: מער פון מיר. דער חילוק איז אז ווי איז א פארגלייך-ווארט, בעת פון איז א פרעפאזיציע. די פראזע קען זיי...

אויף אידיש ניצט מען געווענליך זייען אויף זרעים, און פלאנצן אויף נטעים, אויף ביימער. די טעמע איז מיר געווארן אינטערעסאנט ביים איבערקוקן אן ארטיקל וואס עס שטייט דארט "איינפלאנצן קערנדלעך". דאס קען מען מן-הסתם זאגן סיי אויף זרעים און סיי אויף נטעים. האב איך א זוך געטון "אויף דער לופט&quo...

שמואל הלוי האט געשריבן:נאר ווער דען?

ס'איז זיין פנים, אבער נישט אים הערט מען דארט רעדן.

ס'איז נישט ער וואס רעדט דארט.

פרינציפן איז אפשר פאסיגער, ווייל שטעלונג באדייט א דעה, פאזיציע, בליק.

פאליסי איז אויף אידיש פאליטיק (אינערן-פאליטיק, אויסערן-פאליטיק), אבער נישט אייביג. אויך פרינציפן (אויך "פאליטישע פרינציפן"), און פאר אינשורענס איז אפשר ריכטיג - פלאן.

עס זענען אויך דא א שלל ווערטער וואס מ'קען ניצן אין פארשידענע פאלן, צום ביישפיל, גרונט-געזעצן, פארשריפטן, ריכטליניעס, וכדומה.

איך האב היינט געזען אן אדווערטייזמענט אז איינער וויל פארקויפן זיין "טשייניק קלאזעט". אבער אפילו דאס איז נישט רעכט ארויסגעקומען און עס איז געשטאנען דארט "טיישניק קלאזעט".

הארקאווי שרייבט יאנקל, . צענדליגער אנדערע שרייבער שרייבן "יענקל". וואס איז די שמייכעלע דא? ווייל דו האסט געברענגט דעם פארווערטס, און איך האב לכבוד דעם געברענגט הארקאווי, אבער געענטפערט האסטו מיר מיט "צענדליגער אנדערע", בעת איך האב געברענגט הארקאווי'ן אלס א שפראך-קענער און פארשער...

אין אנדערע ווערטער, כ'האב זיך נישט קיין עצה געגעבן. כ'האב געשריבן בראטער און צוגעשריבן אין ענגליש HAND OPERATED און אין אידיש - נישט קיין מאשין. כ׳האב געמוזט גוגלען hand grill ווייל איך האב געכאפט אז איך האב נישט קיין מושג וואס דאס איז. יעצט זעענדיג אז מ׳רעדט פון אזא פאן וואס מ׳לייגט איבער א פייער,...

אין אנדערע ווערטער, כ'האב זיך נישט קיין עצה געגעבן. כ'האב געשריבן בראטער און צוגעשריבן אין ענגליש HAND OPERATED און אין אידיש - נישט קיין מאשין.

איך האב זיך אביסל געמוטשעט וועלנדיג שרייבן וועגן א האנט בראטער, אז מ'זאל נישט מיינען ס'בראט די האנט. צום סוף האב איך זיך געמוזט אן עצה געבן צו שרייבן אויף ענגליש HAND OPERATED און צוגעבן אז ס'איז נישט קיין מאשין. וואס מיינט א האנט בראטער? Hand grill? ס'איז בלויז א משל, אבער ס'איז נוגע ביי אסאך אפאר...

איך האב זיך אביסל געמוטשעט וועלנדיג שרייבן וועגן א האנט בראטער, אז מ'זאל נישט מיינען ס'בראט די האנט.

צום סוף האב איך זיך געמוזט אן עצה געבן צו שרייבן אויף ענגליש HAND OPERATED און צוגעבן אז ס'איז נישט קיין מאשין.

שרגא האט געשריבן:

ישובניק האט געשריבן: הארקאווי שרייבט יאנקל, .

צענדליגער אנדערע שרייבער שרייבן "יענקל".

פ.וו.? ווייל איך בין אריין אין א היימיש געשעפט און ער האט גערעדט דארט היימישע סלענג און פארלעצט אלע געזעצן און מיך נישט אנגעקוקט נאר גערעדט מיט זיינע שוועסטערס אין געשעפט און טעלעפאניש מיט קרובים פון די מרחקים אויך ווען איך האב אראפגעשטעלט א שיינע באשטעלונג אויפן טישל גרייט צו רעכענען. איך האב איבער...

א קאווע סנאב? וואס איז, צום ביישפיל, מיט טאנזאניער "פּיבּעריס"? וואספארא טעמים פון פרוכט, ניס, שאקאלאד וכו' שפירט א קאווע-עליטיסט אין וועלכע סארטן קאווע (נישט געווירצטע)?

און אויב יא א קאווע-סנאב, וואס עפעס סטארבאקס? פ.וו. נישט בראטן און מישן אליין, אפגערעדט שוין פון מאלן אליין לכל הפחות?

איך האב הנאה געהאט צו זען אז אויך הארקאווי שרייבט יאנקל, און טאקע אזוי אויך יאסל.

געפילטע, איך בין נוטה צוצושטימען מיט דיר בנוגע קאפס, אבער איך זע אויך די פראבלעמען וואס אנדערע האבן אדרעסירט בנוגע דעם, און אויך קען איך דערהערן די וואס טענה'ן אז פאפירענע גלעזער (אדער גלעזל) איז נישט אזוי אפגעפרעגט. קרעמער האט געהאט דערמאנט אז ס'מאכט אים טראכטן פון ברילן. איך האב נעכטן געהאט אזא אי...

יענקל איז פשוט נישט יאנקל. דארף מען אפשר באשליסן צי מ'וויל דינען די עטימאלאגן וואס וועלן זיך אמאל יאוון פון דור המדבר, אים רופן בע"פ יעקב/יאנקל און בכתב אים א נאמען געבן יעֶנקל, אדער צי מ'וויל אויך אין שריפט זיך האלטן טריי צו יאנקל'ען.

בנוגע דעם געשפרעך וועגן א סטאנדארד פון שפראך - אויב איך האב א בחירה צווישן אזוינס, לאמיר זאגן, ווי "דאס אידישע ווארט", אדער א תוהו-ובוהו אין אנדערע אמאליגע געדרוקטע מאטעריאלן, וואלט איך בעסער אויסגעקליבן דאס ערשטע. מיר לעבן דאך נישט אין טארא-בארא אדער אין די אמאזאנען; פ.וו. זאלן מיר נישט ש...

שרגא, גלעזל איז א ריכטונג וואס איז מיר נישט איינגעפאלן. קלינגט טאקע בעסער ווי גלאז וכו'. איך שטים איין מיט דיינע פונקטן בנוגע שפראך 100 פראצענט. אידיש איז א טשאלנט-טאפ. דייטש, פויליש, רוסיש, ליטוויש, אפילו אונגאריש, און אוודאי לה"ק, און היינט אויך ענגליש - דאס אלץ קאכט אויס דעם אידיש-טשאלנט. אב...

געפילטע, גערעכט. נאר מ'קען דאך נישט כאפן אבי-וואס און אריינצווינגען, ס'דארף צו גיין עפעס נאטירליך, און ס'דארף זיין אויף א סטאנדארד.