הארציגער בן נריהו - א דאנק אייך! פון אייער ווערק, גענאסן - האב איך.
דאס צעטיילן אין דריי איז - ווארשיינליך - כדי לייקס מערער צו זאמלען, א יא? כ'האב טאקע אלע דריי געלייקט.

די נעורימ'דיגע ביינאכטיגע פלצות איז געבונדן מיט די היינטיגע קדחת? צי דו האסט סתם געוואלט ארויסברענגען פארשידענע זאכן וואס הייצן דיר אן?
איך פרעג פון דער פאעטישער שטאנדפונקט - נישט דער רעליגיעזר.

ידוע אז אין וויז'ניץ פלעגט מען נישט זינגען ביי יחדשהו אבער נאכ'ן קריג האט דער אמרי חיים איינגעפירט מ'זאל עס זינגען מיט א דז'יקובער ניגון, זאגענדיג אז אזוי ווי דער דז'יקובער חסידות איז נעבאך אונטערגעגאנגען וויל ער ס'זאל כאטש בלייבן עפעס א זכר. אזוי ווי קרעטשמע איז נעבאך אונטערגעגאנגען האט מען איבערגע...

יואליש עפענען די טיר איז טאקע א גשמיות'דיגער פעולה, אבער עס טוט סימבאליזירן אונזער אמונה און האפענונג אין זיין קומען. און סימבאלן איז שוין אן אלטער איינגעפירטער זאך ביי אידן. ביים ערשטן סדר אין מצרים האבן אידן געגעסן בחפזון מתניכם חגורים ונעליכם ברגלכם אלס סימבאל צום קומענדען חירות. ווידער, שאקלען ...

פשט אין מדרש איז פשוט, ליל הסדר איז דער נאכט וואס אליהו און משיח וועלן זיך מתגלה זיין כשיגיע עת הגאולה, נישט יעדער יאר. דאס מיינט צו זאגן אז ס'איז אן עת מסוגל לגאולה ותו לא. און בד''וו שטייט שוין אזוי אין די תורה, ליל שמורים הוא שמורים לבני ישראל לדורותם. עיי''ש בספורנו והוא מחז''ל עי' ת''י. מ'האט ש...

זייגער האט געשריבן:עס רעגט מיר אויף אז נישט גענוג וואס עס איז נישט געזונט זיך צו רעגן, מאכט מען נאך אן אפיציעלע אשכול פאר דעם.

עס קומט מיר אויס אזוי קאמיש ווי ווען מען מאכט א דעזיגנירטע ארט צו רייכערן.

וואס האסטו געוואלט מ'זאל זיך איבעראל רעגן? בעסער אז ס'איז נאר אין א דעזיגנירט ארט.
וה''ה לגבי רייכערן.

ונבנתה העיר און פארוואס ברענגסטו נישט דער המשך הגמ' ולא קריתי לשורי שורי אלא שדי? קענסט איינער וואס רופט זיין קאר שדי? בכלל, קוק אריין אין רש''י דארט אויפ'ן פלאץ וועסטו זעהן אז דער הנהגה איז געווען א וועג ארויסצוברענגען די חשיבות פון יעדער זאך, קיין שייכות צו די היינטיגע התנהגות וואס קומט פון א קרא...

יא מיר זענען אינגאנצן משוגע געווארן.
אבער פרעג שוין בעסער, פארוואס נישט רופן מיטן נאמען שרה כמנהג האבות הקדושים והתנאים והאמוראים?

א ייש"כ פאר די הערליכע ארבייט [THUMBS UP SIGN] תמצית קומט ארויס אז מיט די צייט התמזגו המנהגים והטעמים למנהג אחד ,די אמונה אז ליל שימורים איז א זמן גאולה פארדעם עפענט מען די טיר און אליהו פארטרייבט דעמאלדס די מזיקים, און אז די צווייטע האלב סדר איז פארבינדן מיט די גאולה העתידה ,ובמיוחד די פערטע כ...

אגב אז מ'רעדט שוין פון כוס חמישי איז אינטרעסאנט צו באמערקן אז אין קאצק און איזשביצע האט מען טאקע געטרינקן חמשה כוסות געהעריג. ירח בן יומו: וואו קענמען זיך איינשרייבן...איך ווער שוין א קאצקע (צוקער)...איזשביצער חסיד...אוואו האט די רעבע זיין בית המדרש...? פון קאצק איז נישט דא היינט קיין דירעקטער המשך...

אה''נ, ס'איז שוין מסתמא אנגענומען פאר א פאר הונדערט יאר.

מפוזרי האט געשריבן:הפלאה איז נישט קיין מקור פאר שורש המנהג, נאר נאך א טעם ורמז אויף אן אנגענומענער זאך, כנהוג בכל ענייני הסדר להרבות בטעמים. און אה''נ בדורו איז שוין געווען אזוי אנגענומען. (ער איז שוין געווען נאכ'ן נוב''י)

די פערטע טרינקט מען פאר נשמת און מ'לאזט אויס מיט יהללוך, און נאך נשמת ענדיגט מען צו מיט ישתבח ושותים כוס חמישי.
אזוי איז כמדומני אנגענומען היינט ביי די וואס פירן זיך אזוי. אבער לפי הגדת ספר הזמנים פונ'ם ראדזינער זענען די ד' כוסות כמנהג העולם, און די פיפטע טרינקט מען אינמיטן די פיוטים.

אגב אז מ'רעדט שוין פון כוס חמישי איז אינטרעסאנט צו באמערקן אז אין קאצק און איזשביצע האט מען טאקע געטרינקן חמשה כוסות געהעריג.

דער געוואגטער יונגעל א סיפור פון הרב דושינסקי אויפ'ן אברבנאל גייט נישט ארויס מגדר לעגענדע. אחוץ מזה הייסט אברבנאל אויך א שפעטער'דיגע מקור פאר אזא אינטעגראלער חלק פון סדר. הפלאה איז נישט קיין מקור פאר שורש המנהג, נאר נאך א טעם ורמז אויף אן אנגענומענער זאך, כנהוג בכל ענייני הסדר להרבות בטעמים. און אה...

יארן לאנג פרעג איך שוין. וואו איז די מקור אז אליהו הנביא קומט צו יעדן יוד אין שטוב? די רמ"א ברענגט די מנהג פון אויפמאכן די טיר כדי צו ווייזן אז מיר ווארטן אויף די גאולה און מיר מאכן שוין אויף די טיר עם מקבל פנים זיין, אבער וואו שטייט בככל אזא זאך אז ער קומט??? ס'איז ידוע סיפורי צדיקים וואס האב...

שמעקעדיג האט געשריבן:אין געוויסע נדבורנא מקומות טוט נישט דער ש"ץ אן א טלית שבת ביי מנחה. מען דאווענט בלויז מיטן שטריימל/בעקישע.

וכן נוהגים בגור.

איך פארשטיי נישט, א איד איז מודיע צערו לרבים און שרייט פון ווייטאג, קענסט נישט אדער דו ווילסט נישט העלפן איז נישט, אבער וואס האט מען צו לאכן?

פונקט פארקערט, שאלאטן איז קלאר חזרת, און כריין איז כמעט זיכער נישט תמכא. (איך שרייב כמעט ווייל אמאל זענען יא געווען מאנכע וואס האבן געהאלטן אז ס'איז תמכא)

אויסדריקליך נישט אמת, ער הייסט נישט קיין טועה בדבר משנה, פארקערט גאר רבינו הק' האט געברענגט אין משניות דווקא אויך שיטת היחיד כדי אז אויב וועט זיך מאכן יארן שפעטער אז מען וועט איינזעהן זיין סברה זאל מען וויסן אז עס איז געווען א תנא וואס האט אזוי געהאלטן און עס איז נישט ראנג, ווען עס איז דא א מחלוקת ...

שרייב נישט גרייזיגע שיטה, איך בין אויך נישט קיין סאטמאר'ער אבער פארט שרייב ענדערש די אנדערע שיטה, נאך אלעס ווייסן מיר דאך נישט וועם מען האט פארנארט בעלזא'ר רב אדער סאטמאר רב. ס'נישט קיין שאלה פון סאטמארער רבי ווערסוס בעלזער רב, נאר סאטמאר ווערסוס רובא דרובא גדו''י. און די הלכה איז ווען ס'דא א מחלוק...

די גאנצע הנחה איז א טעות. אגודה האט לכתחילה נישט געשיקט זייערע דעפוטאטן צו שאפן געלט אדער אויפטון פאר'ן ציבור, נאר צו פראקלאמירן דעם שטאנד פון די פרומע אידן אז דער אידישער לאנד דארף זיך פירן לפי חוקי התורה. פארשטייט זיך אז איינמאל מ'איז אינעווייניג פרובירט מען צו היטן אויף אונזערע רעכטן, אבער ס'איז...

אז א איד שטייט שוין ביים טיר דארף מען אים אוודאי העלפן, אבער מען דארף נישט שטיצן א סיסטעם וואס צווינגט אים צו גיין אנקלאפן טירן. אסאך כולל יונגעלייט וואלטן שוין ארויס געגאנגען ארבייטען, ווען נישט די פחד צו פארלירן די משענת קנה רצוץ פון די מאגערע כולל געהאלט. ווען א קליין קינד כאפט זיך אן אין טאטע'נס...

די גאנצע הנחה איז א טעות. אגודה האט לכתחילה נישט געשיקט זייערע דעפוטאטן צו שאפן געלט אדער אויפטון פאר'ן ציבור, נאר צו פראקלאמירן דעם שטאנד פון די פרומע אידן אז דער אידישער לאנד דארף זיך פירן לפי חוקי התורה. פארשטייט זיך אז איינמאל מ'איז אינעווייניג פרובירט מען צו היטן אויף אונזערע רעכטן, אבער ס'איז ...