אבער בערני וועט קיינמאהל נישט קיין טובה טוען א איד משום שמא יאמרו...
טראמפ איז אליין א ביזנעסמאן וואס איז שוין פיהר מאהל געגאנגען באנקראפט. ער פארשטייט די שוועריקייטען אין ביזנעס און ווי גרינג עס איז זיך צו פארפאטשקענען...

איינע פון די סיבות פארוואס איך סאפפארט די טראמפ קענדידעסי איז פאר די סיבה. איך האלט אז מיט ריכטיגע שתדלנות וועט ער אפשר פארדאנען ר, שלום מרדכי שליט"א. נאך מער, עס איז מעגליך אז די גאנצע קרימינאל יוסטיץ סיסטעם אין די יו. עס. וועט אינטערגיין א גרונטליכער איבערטויש בעז"ה.

צום אויספיהר:
עס קען אויך זיין אז אויב דער עולם וואלט געווען מער אמת'דיג וואלט די טאלאנט ארויס געשפרונגען פון איה פאטענציאל

איך וועל אביסל מרחיב זיין מיין שאלה. דער ענין פון אידישע טאלאנט ווי למשל נגינה, ארט, חזנות, זילבערווארג, און בדחנות האט געהאט א געוואלדיגע ירידה זינט דער שואה. אז איהר וועט נעמען די בדחנים אדער מנגנים\קאמפאזיטארן וואס זענען נתגדל געווארען איידער דעם חורבן און זיי צו שטעלען צו די היינטיגע וועט אייך ק...

יא יא, אבער דאס איז נישט בעסער געווען 25 יאר צוריק לויט ווי איך הער איז פאר 25 יאהר איז שכ״ל נישט געווען אזוי טייער. איך ווייס טאקי נישט די סיבה פון דעם. שכ"ל איז היינט נאר ביליג א דאנק פארשידענע דריידלעך. יודעי דבר זאגן אז ס'איז צייטווייליג. אוי וויי. אויב וועט מען נישט מאכען א פאנד פון גבירי...

יעקב מענטש האט געשריבן:יא יא,
אבער דאס איז נישט בעסער געווען 25 יאר צוריק

לויט ווי איך הער איז פאר 25 יאהר איז שכ״ל נישט געווען אזוי טייער. איך ווייס טאקי נישט די סיבה פון דעם.

אן עצה טובה: שטופען דאס קינד אדער בחור צו לערנען שער הבחינה אין חוה"ל, ספר הכוזרי, אדער ספר המדע אין רמבם. אז דאס קינד זעהט אז גדולי עולם אין פריערדיגע דורות האבען אויך עוסק געווען אין די ענינים פון חקירה און מדע גיט דאס א BOOST אין אמונה. וואס טוט מען אבער אויב דער ישיבה אדער דער רבי פארמאכט ד...

יעקב מענטש האט געשריבן:יא יא,
אבער דאס איז נישט בעסער געווען 25 יאר צוריק

דהיינו?

ר' ליפא, איז דעמאלטס אדער די עדוקעישאן אויף גאר א שוואכע סטאנדארט, אדער איז די באדזשעט סאבסידידיזרט פון אנדערע מקורות. די אונטערשטע שורה: די קאסט פון א ביילינגועל עדוקעישין צוגעשטעלט אויף א אלגמיינעם סטאנדארט מיט בילדינג און מעינטענענס, קאסט מינימילי אין די ראנגע פון $10,000 א יאהר פער קינד.

יא אין א יעדע געזעלשאפט האבן עלטערען עט ליסט די ברירה צו שיקען אין א סטעיט סקול. א חרדישער איד האט נישט די ברירה. נאר אויב ער וואינט אין ארץ ישראל און שיקט אין חינוך עצמאי.

די טאפיק איז שוין א אור אלטע קאווע שטיבל דעליקאסי. איך וויל נאר צולייגן, אז לויט ווי איך פארשטיי איז דא אין די סעקולארע גאס דעם זעלבן פראבלעם, יא, די פאר פראצענט וואס מאכט עס צו די טאפ 10 פראצענט מאכן א חיים טובים, און זיי נוצט יעדער פאר א דוגמה, זעהסט? אז מ'גייט אין קאלעדזש קומט מען אן, זעהסט ? אז...

אין קעיס ענק ווילן וויסן וואס איך שריי, דא איז דער לאנגער אשכול http://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?t=6877&f=24 אבער כ'בין נישט ברוגז אז מען האמערט ווייטער, אדרבה, זאל יעדער שרייען! דער פראבלעם ווערט דערווייל נאר ערגער, און די אנקל סעם טוט כסדר פארשטייפן זייער ברייטע האנט, ואין לנו על מי ...

לויט ווי די וועלט פאהרט זעהט אויס אז מיר גייען ווערען אין נאך אפאר יאהר א געזעלשאפט וואס מייסטנס עולם קען זיך נישט אליין מפרנס זיין אן זיך פארלאזען אויף אנקל סעם. אז מיר קוקען צורק אפאר צענדליקער יאהרען וועלען מיר זען אז די נצולי שואה דאהי און אפילו אין א"י האבען זיך גאנץ פיין אן עצה געגעבען. ט...

יאססעלע איז געווען דער מלך החזנים אין אלע הינזיכטען. די קשיא איז פאר וואס עס זענען נאך עם נישט ערשינען פרישע ענדליכע חזנים. און צו וואלט היינט געווען מבינים וואלטן מיר קולטאווירט נאך אזעלכע ריזען צו נישט.

דאס איז טאקע איינע פון די ירדת הדורות אז די ליטוואקעס זענען געווארען פרום און זענען נישט מער געבילדעט ווי אמאהל. די אמאהליגע זענען געווען ברייטע אפענע קעפ מיט וועמען עס איז געווען א פארגעניגן צו שמועסן אין עיניני דעלמא אדער אין לערנען. למעשה שטעלט זיך אויס אז אין די ישיבות אוואו מען לערנט למודי חול...

דאס איז ווייט פון באשטעטיגט. פילאדעלפיא האט א שטארקער ענגליש פראגראם און עפ"י רוב זענען די בוגרים פארתמט'ע אמעריקאנער. לימודי חול, אין אמעריקאנער מתיבתות, איז אויך נישט געווידמעט אויפצווועקען דער בחור'ס נייגער
הוא גופא קשיא

דער בעל דברי יאול האט דוכט זיך אין זיין לעבען נישט געלערענט אין א ישיבה

דאס איז טאקע איינע פון די ירדת הדורות אז די ליטוואקעס זענען געווארען פרום און זענען נישט מער געבילדעט ווי אמאהל. די אמאהליגע זענען געווען ברייטע אפענע קעפ מיט וועמען עס איז געווען א פארגעניגן צו שמועסן אין עיניני דעלמא אדער אין לערנען. למעשה שטעלט זיך אויס אז אין די ישיבות אוואו מען לערנט למודי חול ...

לדעתי איז דא א פראבלעם אין ישיבות (חסידישע) , פיריעד! קודם כל וויפיהל פראצענט פון קינדער אין די יאהרען פון 15-16 און יונגער קענען זיצען און לערנען א גאנצען טאג? די ענטפער איז, זייער א קליינער מספר. ממילא איז לא ימלט אז די קינדער זאלען ווערען הייפעראקטיוו וכדו'. זיי זענען באארד און כמה פעמים נעגלעקטע...

אסאך פראבלעמען קענען געלעזט ווערען דורך קהילות פון בעה"ב און מעסיגע רבנים. איבערהויפט עניני חינוך ווי למשל לערנען סעקולערע סאבדשעקטס אין ישיבות, קאלעדש פאר אינגעלייט, בתי דינים, און נאך און נאך

די יאנג איזראעל מהלך איז גענוי די מהלך פון פרי WW2 יוראפ. און אזוי איז נאך אלץ אין ציריך און אין אנדערע יוראפעישע און אמעריקאנער שטעדט. דאס איז אויך געווען דער פלאן פון גדולי אמעריקע אזוי ווי דער צעהלימער רב זצל און אנדערע ביז עס זענען אנגעקומען די חסידים און נאכהער די ראשי ישיבות.

די היינטיגע סיסטעם אין די חרדישער וועלט איז זיכער נישט דעמאקראטיש... א בעסערע אלטערניטיוו וואלט געווען לדעתי אז א יעדע שטאדט זאל האבען א באארד פון בעלי בתים מיט א מעסיגען רב איבער זיי צו פירען די געמיינדע. א דוגמא און א מאדעל צו דעם איז די יאנג איזראעל קהילות אדער אוט אוו טאון קהילות ווי שעקאגאו און...