איך וויל פארשטיין בכלל וויאזוי ארבעט דאס לערנען חומש על הסדר, לכאורה איז דאס א זאך וואס דארף נעמען עטליכע יאר גוט אויסצולערנען פאר קינדער, און אין די פאר יאר טוישט זיך די הבנה פון לערנען ביי די קינדער, ווי למשל ביי די אינגערע קלאסן לערנט מען נאך גאר ווייניג רש"י, און אין די קומענדיגע יארן לערנט...

אויף די צווייטע שאלה בנוגע טוישן ליניע און הרג'נן ווייניגער מענטשן, אין חזו"א (סנהדרין סי' כ"ה) איז ער דן אויף די שאלה און ער האט א צד צו זאגן אז מזאל גיין אויף א וועג וואס הרג'ט ווייניגער מענטשן אפי' ער טוט א מעשה עיי"ש סברתו, אבער כמדומה אז למעשה איז ער נישט מכריע.

איין פשט איז, ווייל די אדם איז תכלית הבריאה, און אלעס איז באשאפן לצורכו, און אויב מען איז נישטא קיין מענטשן, דארף מען נישט די גאנצע בריאה, וכן מדויק בהפסוקים, וינחם וגו' כי עשה את "האדם", אמחה את "האדם". רש"י סוף בראשית.

קען זיין אז די מקור איז ברש"י סוכה מד: ועכשיו נהגו להביא ענפים ארוכים ויפים כדי שיהא מינכרא מצוה בעין יפה ע"כ. הגם עס שטייט נישט ווי לאנג עס דארף זיין, אבער קען זיין אז וועגן דעם זיכן מענטשן ענדערש די גרויסע, אבער וויבאלד עס קאסט טייערער שפארט מען זיך אויף די קינדער'ס וואס איך אויך זיכער כ...

פונקט יעצט געהערט א מעשה. שלמה לורנץ פלעגט אריינשמוגלען קיין א"י א מאראקאנער אתרוג פאר'ן בריסקער רב, וואס האט עס געשעצט מעל כל הון. ער פלעגט אויך ברענגען פאר'ן בעלזער רב. דער איזרעלישע געזעץ האט דאס נישט ערלויבט. איין מאל האט מען איהם אפגעשטעלט ביים גרעניץ און דער וועכטער האט גענומען דער בעלזע...

עיין פרמ"ג (הובא בביאוה"ל ריש סי' ל"ז) אז אויב מ'האט איין טאג נישט געלייגט תפילין האט מען מבטל געווען א מ"ע. און פושעי ישראל בגופן הוא קרקפתא דלא מנחא תפילין איז א גמרא, און די פמ"ג ברענגט בשם א' מהאחרונים אז אפי' ביטל יום א' גייט אויך אריין בכלל זה, עס איז דא ראשונים וואס ה...

זייער שיינע הערות פנינינים יקרים מפז. איך האב שוין יענעם טאג געוואלט מגיב זיין, נאר לא איסתייעא מילתא. דיין שאלה פארוואס זיי האבן מקשט געווען די טעכטער, קען זיין מושך צו זיין את לב השונא בדברים שנפשו של אדם מחמדתן, און אזוי וועלן זיי נישט געהעריג לוחם זיין און עווענטועל פארלירן די מלחמה. און די ירוש...

איים סארי.

אז דו בויעסט אויף סאטמאר רב, דארפסטו נישט מער פון מעשה רב, אז צווישן סאטמאר רב'ס נאנטס'טע מענטשן, זענען זייערע פרויען געגאנגען שייטלען. היתירו פרושים את הדבר.

כ'האב גראדע הנאה געהאט אז עס איז געווען א אינטערוויאו מיט איר אינעם מאמענט. א איטערוויו מיט איהר איז איין זאך, די טריביון איז געגאנגען א שטאפל ווייטער די הויפט ארטיקל איז עס געווען. עס איז נישט געווען די הויפט ארטיקל, ניטאמאל די שני למלך, בסך הכל געווען אן אינטערוויא וואס האט פארנומען קוים א בלאט צ...

גם אני מצטרף, איך האב שוין אויך פון לאנג מעיין געווען אין דעם עונש נפלא, אז מען נעמט אוועק אלע זכיות פון דעם מענטש, און מ'לייגט ארויף אויף אים עבירות וואס ער האט קיינמאל נישט עובר געווען, אונז ווייסן דאך אז קל אמונה ואין עול, אז אפי' פאר רשעים באצאלט מען זייער שכר. און ווי אויך קומט אויס אז כמעט לא ...

דער איד וואס שטייט נעבן, איז די גבאי ר' שמעון וואלף?

פאר מתחילים אין חסידות ווי האט מען געקענט פארגעסן פון נתיבות שלום, (לרש"נ מסלאנים), בעיקר ח"א וואס רעדט פון כלליות'דיגע נושאים, תורה עבודה, תפלה, און חסידות אליין שמועסט ער זייער שיין אויס, באזירט אויף די יסודות און לשונות פון ראשונים, און פריערדיגע ספרי חסידות, מיט א גאלדענע שפראך שוה לכל...

ווען איז דער רבי געווען אין לאנדאן נאכ'ן קריג? דו מיינסט אין תשט"ז? הרב משה שניידער איז אוועק כ"ה כסלו תשט"ו. ווען איז די מעשה געשען נאכאמאל? די רבי איז געווען אין לאנדאן תשי"ב, תשט"ז איז ער בכלל נישט געווען אין אויסלאנד, דו מיינסט אפשר תשט"ו, אבער איך מיין אז דעמאלטס ...

מדבריך ניכר אז איר קענט נישט הרב לעבאוויטש. קענסט האבן אנדערע קריטיק אויף אים אבער נישט דאס אז ער קען נישט ספרי חסידות, וואס ער איז א ריזן ידען בכלל אין ספרים און ווי אויך אין ספרי חסידות, און סיי אין די תולדות וסיפורי החסידות, אויף זיך האלט ער אז ער איז א ממשיך פון משכיל אל דל און נישט אויף חסידות ...

מקור אויב מעגליך.

די צווייטע מעשה איז גאר אינטערעסאנט. איז ר' אלחנן דארט געווען בשעת מעשה? אדער עס געהערט פון א עד ראי'? און בכלל ברענגט ער א מקור צו די מעשה?

ווייסט איינער צו בעלזא רב ז''ל האט זיך אמאל געטראפען מיטן אמרי אמת אין די דריי יאר וואס זיי האבען ביידע געוואוינט אין א''י ר' שלומקה ? מיטן אמרי אמת האט ער זיך געטראפן, וויפיל מאל ווייס איך נישט. ר' שלומקה לא שמעתי כמדומה אז נישט, און בכלל זענען זיי געווען אין אר"י צוזאמען בלויז עפעס מער פון א...

[ליטוואק פון בודאפעס האט געשריבן ועוד והוא העיקר. וואס איז איינעם א נ"מ ווער בעלזער רב איז געווען? ער האט א ספר מ'זאל קלערען צו מ'זאל עס לערנען? ער האט עפעס געפסקנ'ט וואס ווען נישט איהם וואלט מען עס נישט געטוהן? און אפילו ווען יא, וואס האט פסק מיט קדושה? אז מ'וויל גייען צו א קבר פון א צדיק, האט...

הרב היסטאריקע פליז טויש דיין ניק נאמן ווייל דו קענסט היסטאריע אזוי ווי איך קען דעם על הגאולה פונעם דברי יואל, ר' איציקל זצ"ל איז געווען זייער שטארק דבוק אינעם הייליגן בעלזער רב הקוה"ט ר' אהרן זי"ע, ער איז עטליכע מאל געפארן קיין ארץ ישראל צום הייליגן בעלזער רב, און ער האט גענאסן פון א...

די מחלוקת איז געווארן ערשט נאכדעם וואס די סאטמאר רב איז אוועק געגאנגען פון דארט, און געווארן רב אין סאטמאר.

און נאכדערצו אז ער איז נישט געווען די פאקטישע רוצח. נאר די דרייווער פון די ווען, אוודאי איז ער אויך א חלק פון די קידנעפינג און פארדינט זיך א גוטן עונש, אבער די אנדערע זענען לכאורה מער שולדיג אין די רציחה.

די גמרא האט שוין געהאט די פראבלעם, און למעשה האבן אנשי כנסת הגדולה מתקן געווען די תוארים לויט ווי עס שטייט אין פסוק. למשל "הגדול" לערט מען ארויס פון פסוק "האל הגדול אשר לא יקח שוחד" יעצט קענסטו פרעגן ווי אזוי דוד המלך האט עס געמעגט זאגן... די גמרא'ס קשיא(ת) פון ירמי' וכו' אויף ה...