אַ יישר כח פאַר אַלע אויף די וואַרעמע ווערטער. אויב איר האָט הנאה געהאַט פון דעם אַרטיקל, אפשר עט איר אויך הנאה האָבן פון נאָך אַן אַרטיקל וואָס איך האָב געשריבן אין אָנהויב פון דער תקופה (יעמאָלט פאַרעפנטליכט אין פאָרווערטס), און אָט האָט איר: מעבירין את המת מלפני הכלה אין די הײַנטיגע טעג פילן מיר ...

נאָך אינטערעסאַנטע ביכער:
יהדות ברוסיה הסובייטית
יהודים ויהדות בברית המועצות
קידוש השם
אַלע דרײַ פון אהרן אליהו גרשוני
די ערשטע צוויי דאַרפן זײַן אויפן אוצר (דער ערשטער נאָר אויב איר האָט מוסד הרב קוק).

וועגן די טליתים געדענקט זיך מיר אַז איינער האָט געשריבן באריכות (אפשר יוחנן גוראריה אין זײַן חקרי מנהגים?). ווי ס'געדענקט זיך מיר זאָגט מען אַז טלית איז דער ענין המקיפים, וואו ס'איז ניט שייך קיין מעלה ומטה.

אויב איר ווילט לייענען עפּעס פון אַ שטיקל אַנאַנדער סוג, רעקאָמענדיר איך שטאַרק דעם ספר אשכבתא דרבי. אינטערעסאַנט צו זען דעם צונויפגאָס פון דעם גאון מיטן חסיד, ווי אויך דעם קוק פון אַ תלמיד אין ליובאַוויטש אויף זײַן רבי'ן.

ער האָט געוואוינט אין ארץ ישראל, געווען באַקאַנט, אָבער קיינמאָל ניט געוואָרן קיין גרויסער „יאַטשעבעדאַם”. אויף ווי ווײַט איך ווייס, איז אויך זײַן מסירות נפש אין רוסלאַנד באַשטאַנען מער פון זײַן עקשנות אויף קיום המצוות אין לאַגער און ווייניקער אין עסקנות הכלל. (אגב, דער ר״ת מיט וועלכע ר' חאָניע מאַר...

דער אָריגינאַלער אידישער בוך איז עוועילעבל אָנלײַן דאָ. ווייס איינער צי דער נײַער דרוק איז דעם מחבר'ס אָריגינאַלן לשון? (טאָמער מ'האָט עס איבערגעאַרבעט לוינט זיך מיר ניט צו קויפן).

צימערס הייסט „יהדות התורה והמדינה”, בירענבוים האָט פאַרשיידענע, איך געדענק ניט די נעמען, צו אייניקע פון זיי דאַרף זײַן לינקן אין זײַן וויקיפּעדיע בלאַט. אַלע דאַרפן זײַן עוועילעבל אומזיסט אָנלײַן. סאַמאַרקאַנד האָט ערשינען אָריגינעל אין דער צײַטונג „בית־משיח”, ערשט שפּעטער האָט ער עס אָפּגעדרוקט אין...

ייש"כ הרב דוראק . איך האב געליינט 'סאמארקאנד' אויף עברית, און די אדזשענדא האט געגרידזשעט. עס ליינט זיך נישט האנעסט. דיין אלע ביכער זענען אבער נישט אוועילעבל אומזיסט. איך וועל בעטן די חבר וואס האט מיר פארבארגט 'סאמארקאנד' צו ער האט די אלע זאכן. יע, אַ באַקאַנטע פּראָבלעם. אַ סך פון די וואָס זײַ...

א גוטע עצה. יעצט דארף איך עצות אויף דעם אויך. וועלכע איז די בעסטע? איך זעי אז א Fire איז די ביליגסטע, אבער דאס איז א טאבלעט, און ברגע דער אינטרנט קומט מיט מיר אין בעט אריין, שלאף איך נישט איין. איך האב שוין א תאווה פאר דאס , אבער ווער קען בארעכטיגן אזויפיל געלט בלויז פאר פארוויילונג? וועלכע וואלט א...

בקיצור, אדער:- א. היסטאריש אינטרעסאנט ב. געשריבען מיט א טיפער שפראך, אז די ווערטער ברענגן ארויס א פארשטאנד ג. א ציענדיגע געשיכטע ד. אן אמת ארויס געברענגט וואס איז נישט נראה בעליל ה. א הינטערגרונד פאר אנדערע געשיכטערס קיין געדולד אַדורכצוליינען אַלע ביכער וואָס מ'האָט פאָרגעשלאָגט ביז אַהער האָב איך...

די רגע איינער פיגערט אויס פארוואס דער אייבישטער האט באשפען דו וועלט, זאל ער וויסען אז ער חלומט. סאיז נישט מעגליך פאר א נברא צי פארשטיין זיין בורא. א נברא קען קיינמאל נישט זיין גלייך מיט זיין בורא. קיינער האָט ניט געפּרואווט מסביר צו זײַן אַ סיבה אויף בריאת העולם, נאָר אַז דאָס קומט מצד דעם אויבערשט...

אינרעסאנט אז דער רש"ב אנפאנג אין זיין ספר תרס"ו פרעגט טאקע אפ אלע סיבות אויף בריאת העולם מיט ענדליכע קשיות צו דאס וואס אונז האבען דא דערמאנט אין דערנאך קומט ער צו אז עס איז מוכרח צו זאגען אז די סיבה איז אלץ נתאווה להיות לו דירה בתחתונים און ער זאגט אז אויף א תאווה פרעגט מען נישט קיין קשיו...

מ'מאַכט שוין מנינים, די קלענערע שולן האָט מען געעפנט, אין 770 לאָזט מען אַרײַן אַ מנין מצומצם (על פי הגורל).

שוין אַ פיר חדשים צײַט וואָס די קאָראָנע – ימח שמה וזכרה – איז אַהער געקומען צו גאַסט. דאַכט זיך, דער עולם האָט זיך צוביסלאַך צוגעוואוינט צו די נײַע נאָרמעס: מ'האָט אײַנגעזען אַז זיצן אין דער היים איז שוין גאָרניט די עלפטע מכה, פון אַ מאַסקע האָט זיך נאָך קיינער ניט דערוואָרגן, און שפּאָרן טויזנטע ד...

אַ איד ווי אַלע אידן. איך רעד אידיש פון דער היים, און איך האָב שוין איבערגעזעצט עטליכע ביכער/העפטלעך אויף אידיש. איך פאַראינטערעסיר זיך מיט שפּראַך און דיאַלעקט פאָרשונג, ווי אויך מיט אידישע געשיכטע, און בכלל אידישע זאַכן. שלום עליכם הרב דוראק: איך האף אז דו ווייסט וואס דער טייטש פון דעם ווארט דורא...

איינער האט דא א ספק צו דזיגאן איז געווען אן אפיקורס? צו וואס דען איז ער געווארן פריי? פארוואס איז אזוי שווער צו פארשטיין פארוואס א מענטש לאזט אפ עפעס א קולט? סתם ווייל אונז מאכן א גאנצער דראמא דערפון? ניט נאָר האָב איך אַ ספק אין דערין, אַז דו וועסט ליינען זײַנע זכרונות וועסטו זען אַז ער איז געווען...

אַ איד ווי אַלע אידן. איך רעד אידיש פון דער היים, און איך האָב שוין איבערגעזעצט עטליכע ביכער/העפטלעך אויף אידיש.

איך פאַראינטערעסיר זיך מיט שפּראַך און דיאַלעקט פאָרשונג, ווי אויך מיט אידישע געשיכטע, און בכלל אידישע זאַכן.