בלייבן לעקיש? נאו וועי.

פולי דערינען!

ג'תרפ"ה : ינאי המלך איז געשטארבן, און זיין פרוי, שלומציון המלכה, האט באפרייט די זיבעציג חכמי ישראל וועמען ינאי האט געהאט איינגעשפארט מיט'ן פלאן זיי אומצוברענגען ח"ו. ה'תקנ"ג : אין רוים זאגט מען "תיקון ליל מוצאי ראש חודש שבט", געהאלטן אלס יום טוב לכבוד די נס הצלה פון די אידן...

ב'תמ"ח : די זיבעטע פון די עשר מכות, ארבה, קומט אן אויף פרעה און די מצריים. ב'תפ"ח : משה רבינו הייבט אן די מוסר רייד פון "אלה הדברים", משנה תורה, ווי עס שטייט אין פסוק, "הואיל משה באר את התורה" וגו', און ממשיך געווען ביז זיין פטירה ז' אדר. ה'ת"ז : אין דעם טאג איז ר...

ד'תתכ"ז : רבינו יהוסף בן שמואל הנגיד פון גיראנדא (איידעם פון רבינו נסים גאון, און משנה למלך צום קעניג פון שפאניע) איז אומגעקומען עקד"ה, צוזאמען מיט נאך ארום פופצן הונדערט אידן הי"ד, ווען אראבער האבן דורכגעפירט פאגראמען קעגן אידן אין שפאניע. (וי"א ט' טבת). ה'ש"ס : א יום שמחה...

ג'תר"פ : דער טאג איז געוארן א יום טוב בימי המשנה, ווען רבי שמעון בן שטח האט באזיגט די צדוקים, און די סנהדרין איז פריש באנייט געווארן. ה'תקכ"ו : די שווייצער רעגירונג האט געשאנקען פרייהייט פאר אידישע בירגער, אויפ'ן דרוק פון אמעריקע צוליב אמעריקאנער אידישע בירגער אין די שווייץ. ה'תרע"ח ...

ה'ת"נ : א תענית ציבור ווערט געפראוועט אין שטאט אנצאנא, איטאליע, בעפאר יו"ט צומארגנס, נאך א שווערע ערדציטערניש, וואס האט בדרך נס נישט געשעדיגט קיין שום איד אין שטאט. (וי"א כ' טבת) ה'ת"ח וי"א ה'ת"ז : דער הייליגער ש"ך ענדיגט שרייבן זיין חיבור "נקודות הכסף",...

ה'תקנ"ג : פורים טריפאלי - אידן אין טריפאלי, די הויפטשטאט פון ליביע, פייערן די ענדע פון בורגעל פאשא ימ"ש. ה'קנ"ג : דער גאווערנאר פון מאיארקא, אן אינזל אין ים הגדול וואס האט דעמאלט געהערט פאר'ן קעניג פון אראגאן (און איז קורץ דערנאך אריבער אונטער שפאניע ביז היינט), גיט ארויס א באפעל צו ...

ה'שצ"ח : די קירכע אין רעסיף, בראזיל, האט אפגעשלאסן די צוויי אידישע שוהלן אין שטאט. ה'תקמ"א : דער בעל "פרי מגדים" ענדיגט שרייבן זיין בארימטן "סדר הנהגות שואל ונשאל" אויף שאלות אין יורה דעה, א לימוד יסוד אין הוראה ביז'ן היינטיגן טאג. ה'תרנ"ח : די דראמאטישע ארטיקל &q...

אין ירושלים איז געווארן א יום טוב בימי חכמי המשנה ווען די פרושים האבן געגרינדעט א בית דין און זיך אפיציעל אפגעטיילט פון די צדוקים. דער בי"ד האט מתקן געווען פילע תקנות "להוציא מלבן של צדוקים". ד'רכ"ט : רב הונא מארי בר מר זוטרא, דער ראש הגולה אין בבל, און רב משרשיא בן פקודא, זענען ...

פרייוויליג האט געשריבן:א ... חסיד וואס האט געמיינט אז ארויס צו גיין פון וומ"ס דארף מען א פאספארט.

ה'ק"ג : די איינציגסטע גאנצע פארבליבענע כתב יד פון גאנץ תלמוד בבלי ווערט פארטיג אין מינכן, דייטשלאנד, באקאנט אלס "כתב יד מינכן". ה'תל"ו : פרינץ פרידריך וויליאם פון בראנדענבורג האט ארויסגעגעבן באפעל צו לאזן אידן וואוינען אין בערלין, דייטשלאנד. ה'תפ"ח : די קהלה "שארית ישר...

ה'שצ"ט : פורים באגדאד: דער טערקישער סולטאן מוראד דער 4'טער נעמט איין די הויפטשטאט באגדאד פון די פערסן, צום פרייד פון די אידן אין שטאט, און עס איז פארבליבן א יו"ט ביי די אידן אין באגדאד. ה'תקמ"ב : קייזער פראנץ יוזעף מעלדט נייע געזעצן צו געבן פולע גלייכבארעכטיגונג פאר אידן אין די עסטרי...

ד'תתקי"ב : א שליח פון הייליגן שבת איז געקומען אין חלום צום "אבן עזרא" - וועלכער האט דאן געוואוינט אין לאנדאן הבירה - מפרסם צו זיין אז די טאג גייט נאך די נאכט, און שב"ק הייבט זיך אן ביינאכט. דערויף האט דער אבן עזרא געשריבן דעם "אגרת השבת". (ליל שב"ק ויחי, י"ד ...

ה'שפ"ז : די גרויסע אידישע דרוק אין אמסטערדאם, האלאנד, גיט ארויס ערשטע ספר, דער סידור. ה'תקנ"ח : רוסלאנד שטעלט איין ערשטע צענזור אין לאנד, צו צענזורירן אלע אידישע ספרים געדרוקט אין רוסלאנד אדער אימפארטירט פון אויסלאנד. ה'תרי"ד : די ערשטע קאפיטעל פון גלות אמעריקע ווערט געשלאסן, מיט די ...

אבי גערעדט (לדעתי...) נישטא א זאך וואס קען ריפלעיסן עלטערן, אפגערעדט אין פריידן, אבער אין ליידן איז דאס זעכער, ווי ווייט מ'זאל זיך האלטן פון זיי, אבער ווען מ'גייט אדורך א צרה צו וואס נאר עלטערן קענען באמת באקוועם מאכן דעם מענטש

ד'תקצ"ד : א שרעקליכע ערדציטערניש איז באפאלן ארץ ישראל, מיט פולע פארלוסטן אין נפשות און פארמעגנס. ה'ת"ח : פורים מעזיבוש: ביי די גזירות ת"ח ת"ט זענען די ווילדע קאזאקן אנגעקומען קיין מעזיבוש און געוואלט פלינדערן און אומברענגען ר"ל. א איד מיט'ן נאמען מרדכי, און זיין פרוי אסתר, ...

ה'רנ"ב : גירוש שפאניע הייבט זיך אן, כאטש די אולטימאטום איז ביז תשעה באב. הונדערט טויזנט אידן ווערן אין דעם טאג פארטריבן פון סיציליע, שפאניע. ה'ת"ח : פורים מעזיבוש: ביי די גזירות ת"ח ת"ט זענען די ווילדע קאזאקן אנגעקומען קיין מעזיבוש און געוואלט פלינדערן און אומברענגען ר"ל. א...

ב'רנ"ה : יעקב אבינו קומט לקבורה אין מערת המכפילה דורך יוסף הצדיק און די שבטים (עפ"י דרשות חת"ס "שקרוב הדבר להיות בי' בטבת"). ג'של"ו : "עשרה בטבת": נבוכדנאצר מלך בבל באלאגערט ירושלים, און עס הייבט זיך אן די תקופה פון חורבן בית ראשון. עס ווערט געברענגט אז דער ח...

לויט חז"ל און שולחן ערוך איז דאס א יום צרה, אבער עס איז נישט מפורש וואס די צרה איז: ג'ת' : לשיטת רמ"א איז אסתר המלכה גענומען געווארן דעם טאג לבית אחשורוש אלס נייע מלכה פון מלכות פרס. לויט פארשידענע דעות איז אין דעם טאג די יארצייט פון עזרא הסופר און נחמי'. ה'תר"ה : דער רוסישער צאר גיט ...

תלמי המלך, בימי חכמי המשנה, האט געצווינגען שבעים זקנים פון כלל ישראל איבערצוטייטשן די תורה הק' אויף לשון יוונית. די וועלט איז דעמאלט פינסטער געווארן אויף דריי טעג פון ח' ביז י' טבת. ה'תרע"ז : די מנהיגי יהדות החרדית אין ארה"ק טרעפן זיך מיט קארנעל סטארס, דער נייער בריטישער גאווערנאר פון ירוש...

ד'ר"ל : דריי גדולי ונשיאי ישראל זענען ארעסטירט געווארן אין בבל, ראש הגולה הונא מרי בר מר זוטרא, רב אמימר בר רב ינוקא, און רב משרשיא בר פקוד, וועלכע זענען שפעטער אומגעברענגט געווארן עקד"ה. ה'תקס"ד : די רוסישע קעניגרייך גיט ארויס געצוימטע "פרייהייט" פאר אידן אין לאנד, אבער עס...

אין א דראמאטישן רעאקציע צו די אנגייענדע "מאניטאר" שטעלן אין מאנסי, וואס מיינט אז א מענטש געשטעלט -אן וואלן- ביי די ניו יארק סטעיט איבערצוקוקן און זיין העכער פונעם איסט ראמאפא סקול באורד, מיט די מעגליכקייט אראפצושטימען און איבערדרייען באשלוסן וואס די ערוועלטע באורד מאכט, האט דער ראקלענד קאו...

ג'ש"מ : דער "פליט" (מלאך מיכאל, לויט ילקוט שמעוני) איז געקומען זאגן פאר יחזקאל הנביא אין בבל (דארט שוין 12 יאר מיט גלות יהויכין) אז דער ביהמ"ק איז חרוב געווארן תשעה באב. רשב"י האלט אז די תענית פון עשרה בטבת דארף זיין אין דעם טאג, אבער רבי עקיבא זאגט אז צום העשירי מיינט עשרה...