דאקיומענטרי איבער די עירמאנט קאמיוניטי

[יואליש]

זיי שילדערן א קאמיוניטי געבויעט דורכן ציבור, פארן ציבור.

http://vimeo.com/55743492#at=0

שוואכע קוואליטי און אקוראט שילדערונגן איז מערקבאר פאר איינער וואס קען ק"י. זיי ברענגן ווידיאו פוטיזש מענין לענין באותו ענין, למשל ווען מ'רעדט פון פאשקעווילן קעגן אינדיג, צייגן זיי הויכהילכער אויסריפונגן פון די אינערליכע פאליטישע רייבערייען. אויך קען זיך דאכטן פון אנפאנג אז ליפא איז אויפגעוואקסן אין ק"י, ס'איז נישט קלאר איבעראל צו די פוטיזש איז א חלק פון די נערעטעאר אדער בלויז א מאנטאזש פון אלגעמיינע פוטיזש.

די נקודה איז די צוועק וואס די עירמאנט קאמיוניטי דינט און די כאראקטער וואס ס'האט אנגענימען אין לעצטערע יארן. דאס איז עטוואס קלארער ארויסגעברענגט.

די לינק ארבעט נישט דערווייל

[smart]

וער איז דער היימיש ווייבעל וואס רעדט דארט? וואס איז איר היסטאריע?

[יואליש]

וער איז דער היימיש ווייבעל וואס רעדט דארט? וואס איז איר היסטאריע?

זי זאגט דאך איר היסטאריע. זי האט זיך ליידער געלאזט וואקסן האר צו די אנטריסטונג פון אכט מיטעליעריגע באבערדעלטע מאנספערזאנען.

[קרעקער]

גיי פארצייל פאר די באבערדעלטע אז אידישקייט פארט ב"ה זייער אין א גוטע ריכטונג

[בדחן]

גיי פארצייל פאר די באבערדעלטע אז אידישקייט פארט ב"ה זייער אין א גוטע ריכטונג

אירעליווענט צו פארציילען, ווייל אידשקייט ווערט נישט נשפע פון געציילטע וואס זענענן אנדערש, די פערצענט וואס זענענן אנדערש מאכט נישט אויס צו אידישקייט זאל פארען אדער בלייבען שטיין,

[קרעקער]

איי געס די לעבסט אויך טיף פארשלאסען אינעם באבערדעלטען קאמיוניטי
די פראצענטען וואקסען ליידער נעבעך זייער זייער הויעך, און זיי זענען שוין דע וואס זענען נישט אינגאנצן אפגעפארען נאר געבליבען ביי יודישקייט אויף זייער ווערסיע
און וואס דו זעהסט דא איז אויכט נאר דע וואס זענען זיך שוין גרייט ארויסצושטעלען
האסטו א אהנונג וויפעל לעבען יא אונטערען שלייער אין די קאמיונעטי און האבען נאך נישט די באליס זיך ארויסצושטעלען אפען? ציליב משפחה אדער סביבה פרעשור?
אונזערע רבנים געבען זיך אויך א ציה אראפ דע ברייטע היט און שרייען אזוי ווי דיר אז דאס זענען געציילטע אויסווארפען טשאווערגאס
וועיק אפ ביפאר עס איז נישט צו שפעט

[לעמאן דזשוס]

קרעקער. בארואיג דיך. קום אריין אין שומר שבת, ליע גארדענס, צו מנחה מעריב. אדער אין קווינס סאטמאר ישיבה אדער וואלפסאן שול אויף זעכצן ווען דו ווילסט...

[קרעקער]

איך האב נישט געזאגט אז ליפא שמעלצערס קולט איז שוין איבערגעשטיגען די נארמאלע אידישע פאלק
אבער אונזער מענטאליטי פון לייגן דעם קאפ אין זאמד און יעדעס מאל מען זעהט נאך אן אפגעפארענער און נאך א אוועקגעפאלענער און נאך א דאקומענטרי און נאך א ארטיקל געט מען א מאך מיט די הענט מיט אזא ביטול דאס איז נישט גוט, ווייל ספאלט שטיקער פין כלל ישראל

[גנדי]

דער ווידיאו איז געווארן פריוואט?

ווי אזוי קען מען דאס זעהן?

[לעמאן דזשוס]

ווייסט וויפיל דאקיומענטיריס מען קען מאכן פון יעדן שולעכל אין ווילי. יעדע ישיבהלע. יעדע אידישע קאך.

עס פאלן נישט שטיקער...יחידים דא און דארט. נא, נישט גיפערליך.

[ענן כבד]

זעהט אויס ווי א געשמאקע אידישקייט. כ'בין נייגעריג ווי די דארטיגע קינדער וועלן גיין ווען זיי וועלן זיין "עירמאנט דראפאויטס"

[אבי גערעדט]

אן קיין שטעלונג איבער די אלע צדדים לכאן ולכאן, האבן די אלע מענטשן וואס מ'זעט דא אינעם פילם, און וואס מ'זעט נישט, א בעסערע רילעישענשיפ? לעבן זיי גליקליכער ווי א עוורידש אינגערמאן אדער ווייבל ביי אינז? כ'רעד נישט פון די וואס האבן גענומען אינזער דרך אויפן עקסטרעמען לעוול

[קרעקער]

איך בין זיכער אז ר' מנשה פילאף לעבט גליקליכער פון די טשאווערגאס
וואס ווייסען זיי וואס מיינט בכלל א לעבן?

[ענן כבד]

א בעסערע רילעישענשיפ ווייס איך נישט, אבער די קינדער לעבן לכאורה מיט ווייניגער פרעשור, צו סאיז בעסער צו נישט וועט מען מוזן ווארטן ביז די דור וועט אינטערוואקסן און מ'וועט קענען מאכן אן אנקעטע

[אבי גערעדט]

איך קען גראדע עטליכע פון די 'גליקליכע' עירמאנטע, וואס דארפן ווען זיין די גליקליכסטע אויפן שפיץ, אלעס גייט זיי גוט ממש ווי ס'איז אראפגעלייגט אויפן פילם, אבער זיי זענען דעפרעסט און צעמזיקט אויף א שטארקע פארנעם, איך טראכט נאר צו זיי זענען די ארויסגעפאלענע פונעם גליקליכן עירמאנטן פרעשורלאזן לעבן

[קאך_לעפל]

אין די שטאט קראלי אין רומעניע, איז געווען רב הגה''צ רבי שאול בראך זי''ע, און ער האט געפירט די שטאט ביד רמה, למעשה איז געווען אין קראלי א היפשע פאר יודן, וואס זענען נישט געווען אזוי פרום און ערליך ווי די אלגעמיינע איינוואוינער, זיי האבן זיך נישט געוואלט אונטערווארפן אונטער די שטרענגע תקנות וואס דער רב האט אראפגעשטעלט אינעם שטאט למשמרת הדת, (דא אינעם קאווע שטיבל ריפט מען דאס "אויפגעקלערט", אבער אין דער אלטער היים האט מען אזאנע גערופן "נישט אזעלכע ערליכע יודן".)

האט דער רב רבי שאול זי''ע געמאכט פאר זיי אן עקסטערע מנין, וואו זיי האבן זיך געדאווענט אויף זייער שטייגער, (איך גלייב נישט אז זיי האבן געפירט אינגאנצן אויף נוסח עירמאנט, אבער עפעס אזא גאטונג) און ער האט געמאכט זיין זון הרה''ג רבי אלעזר ז''ל פאר רב דארט, און אלעס איז געווען על מי מנוחות.

דערנאך האט געדינט דארט אלס רב רבינו הק' מסאטמאר זי''ע, און ער האט זיך געפירט אויף די זעלבע וועג ווי דער פריערדיגער רב הרה''ק רבי שאול זי''ע, און אלעס איז געווען בכי טוב, יעדער האט פארשטאנען וואו ער באלאנגט, קיינער האט זיך נישט געמישט אין דעם צווייטענס געשעפטן, און שלום און מנוחה האט געהערשט אינעם שטאט.

ווען רבינו הק' זי''ע האט פארלאזט קראלי, און איז געווארן אויף גענומען פאר רב אין סאטמאר, זענען די אלע נישט פרומע ארויסגעקראכן פון די מייז לעכער, און זיי האבן זיך משתלט געווען אויף די צענטראלע קהלה, און געברענגט א רב קיין קראלי, הרה''ק רבי אביש האראוויטץ זי''ע, דער טאטע פון הרה''ק רבי הערשלע ספינקער זי''ע.

למעשה האבן די ערליכע יודן אין די שטאט נישט געוואלט דעם רבי אביש פאר רב, צוליב פארשידענע סיבות. דאס האט געברענגט א פייערדיגע מחלוקת, פון די ערלכע יודן מיט די נישט פרומע, עס איז געווען פון די גרויליגסטע מחלוקות וואס איז נאר אמאל געווען אין די יודישע היסטאריע, און די גאנצע שטאט איז געגאנגען א גאנג.

להענין:

יעדער פארשטייט, אז נישט יעדער באלאנגט אין קרית יואל, אדער אין סקווירא, די תקנות ווי אזוי א חסידיש שטעטל איז אוועקגשטעלט, איז נישט געמאכט געווארן פאר יעדן, און קיינער קען נישט קומען זאגן אז מען האט אים געצוואונגען צו וואוינען אין סקווירא אדער אין קרית יואל, למשל: איך האלט נישט ביים גיין מיט גרויסע שטיוול ווען עס איז 150 דעגרי, און ווי אויך שפיר איך נישט קיין באזונדער געשמאק אין דעם העליגען מאכל צוויבל קיגל, דעריבער וואוין איך נישט אין סקווירא.

איז אזוי, די אלע חשוב'ע יונגעלייט מיט די אלע חשובע נשים, איר זאלט אלע זיין געזונט און שטארק, מיר רעספעקטירן אייער לעבנ'ס שטייגער, מיר פארשטייען איז איר ווילט גיין מיר א "מרגליות בטבור" און איר ווילט זיין הויך געבילטע דאמען, (אגב, פון די אלע וואס זענען נישט געווען צופרידן פון די נידריגע בילדינג פון בית רחל, און זענען געגאנגען שטודירען אין שרה לארענס, האב איז נאך נישט געזען קיין איין דאקטאר, לויער, פסיכיאטער, ceo פון א קאמפעני אד"ג, ס''ה זענען זיי געווארן דיפרעסטע משוגעים, און מאכן קליפס וויי כלומר'שט צופרידן זיי זענען, און יעדער קען זען ווי דאס אנגעזעצטקייט טראפט זיי אראפ פון די שיינע נעזער זייערע).

די שאלה איז נאר: וואס ווילט איר פון אונז האבן? פארוואס גייט איר צו די פרעסע אינז באזינגען בשירות ותשבחות? קריכט אראפ פון אונז! מיר האבן אנדערע השגות אין לעבן ווי אייך, מיר ווילן זיין ערליך און פרום, און מיר ווילן דינען דעם הייליגען באשעפער באמת ובתמים, מיר ווילן גיין בצניעות, און מיר ווילן נישט זיין געבילדעט, און אויסזען ווי אייך.

איר קענט געזינטערהייט וואוינען אין עירמאנט, און זיין דבוק אינעם הייליגען עירמאנטער צדיק, מיט זיינע קאלירפולע יארמולקעס, אבער פון אונז קריכט אראפ, גייט אונז נישט באזינגען אין די פרעסע, און מאכט נישט קיין קליפס ווי איר משל'ט אונז אראפ פאר בהמות און מאלפעס, איר זענט דאך צופרידן פון אייער לעבנס-שטייגער? ניין? אלזא, וואס קוקט איר אויף צוריק?

[ממרום שלח אש]

ס'באוויסט די געדאנק פון סאטמר רב,
אל נא תהי מריבה -הפרד נא מעלי
אפטיילן - איז נישט קיין מחלוקת

אויך האט סאטמאר רב געזאגט אז אים באדערט די הרכב פון זיין ביהמ"ד נאכן קריג, ווייל ר' (נאמען געהיטן אין רעדאקציע) ברויך נישט דאווענען אונטער איין דאך מיט ר' יודל ראזנבערג ז"ל

[ענן כבד]

למשל: איך האלט נישט ביים גיין מיט גרויסע שטיוול ווען עס איז 150 דעגרי, און וואו אויך שפיר איך נישט קיין באזינדער געשמאק, און דעם העליגען מאכל צוויבל קיגל, דעריבער וואוין איך נישט און סקווירא.

כ'קען עטליכע וואס האבן זיך אפגעלאזט פון סקווירא אבער די צוויבל קיגל האבן זיי נישט אפגעלאזט, זיי זענען אדיקטעד דערצו.

[ענן כבד]

להערה בעלמא, אויפן קליפ האט זי נישט קיין שייטל

[ענן כבד]

גערעכט.
עס געפעלט מיר די אפציעלע איבערטייטש פון וועד הצניעות צו Modesty Police

[ידען]

דער ווידיאו איז געווארן פריוואט?

ווי אזוי קען מען דאס זעהן?

[ענן כבד]

און אויף וועלכע עבירה האט מען געשאסן אין ק"י פאשקעווילן (PASHKIVILIM) אויף דעם אינגערמאן סעם, ווייסט איינער? דאכט זיך מיר זיין טאטע איז פון די העכערע פענסטער דארטן

[ענן כבד]

דער ווידיאו איז געווארן פריוואט?

ווי אזוי קען מען דאס זעהן?

זעהט אויס קאך_לעפל האט געפויעלט