בנימין ידיד ה'! (הרב בנימין אייזנבערגער)

[געפילטע פיש]

איך ווייס נישט לגבי א"י, אבער כ'האב שוין געהערט אז אמאל אויב וויל ער עפעס פון איינעם עפעס א הנהגה קען ער רופן די ווייב זי זאל לייגן פרעשור.

[קאך_לעפל]

די אלע רבי'ליך און משפעים, וואס האבן זייער איינגארטיגע דרך, וואס זיי זענען מחדש מכוח זייער אייגענע הכרה, נישט מכוח מסורת אבות, גייען און קימען וואו שוואמען נאך א רעגן, דאס איז נאר א אזא צויבער אויף א קירצע וויילע, פאר קליינע מוחות, וואס זיכען עפעס העכערס וואו זייער פארשטאנד, עס איז נישט פארלעסליך, און נישט דויערהאפטיג.

מען דארף זיך נאר קלאמערן צו א רבי וואס האט א מסורה, פון די פריערדיגע, דאס האט א קיום, זאל עז זיין ברעסלאוו, ליבאוויטש, סאטמאר, באבוב, בעלזא, גור, אד''ג, דאס פארט שוין די לעצטע פאר 100 יאר.

דער רב אייזענבערג זאל זיין געזינט, איז געקימען צו זיין דרך, משפיע צו זיין פאר יודישע קינדער, מכוח הכרה, נישט מכוח מסורת אבות, וואס וועט זיינס א חסיד טאן, אויב איין טאג וועט רב אייזענבערג'ס הכרה זאגן אנדערש וואו ער זאגט היינט? ער וועט אויף קימען מכוח הכרה אז היינט דארף מען מען נישט טאן קיין מצות מעשיות?

מעשה לסתור? די אלע "וואס פארען שוין די לעצטע הונדערט יאר" זענען אויך נאר געווארען מכח וואס זיי האבן נישט געפלאגט דיין עצה פאר הונדערט יאר צוריק.

נישט ריכטיג:

דער בעל שם הקדוש האט אראפ געברענגט א נייע דרך און עבודת ה', רוב כלל ישראל האט טאקע נישט מקבל געווען דעם נייעם דרך, עס האט גענימען א סאך יארן ביז דער דרך האט זיך אנגעהויבן איין עסן, ערשט און די צייטען פונעם הייליגען רבי'ן פון לובלין זי''ע, האט זיך דער דרך החסידות אנגעהויבן ערענסט צו פארשפרייטען,

כלל ישראל האט גוט געציטערט פון א נייע דרך, וואס האט נישט קיין מסורת אבות, מען האט זיך שוין גוט אפגעבריהט מיט שבתי צבי ימ''ש, נאר נאך א סאך יארן וואס מען האט געזען אז דער דרך החסידות איז נישט קיין געפאר, האט עס כלל ישראל אנגעהויבן צו אקסעפטירן,

איז אזוי:

דער הייליגער בעל שם טוב האט געקענט מחדש זיין א נייע דרך, מרוב קדושתו, און זיינע תלמידים זענען געווען קדושי עליון, גאונים בנגלה ונסתר, עובדי ה', דאך האט כלל ישראל גוט געציטערט,

אבער רב אייזענבערג איז טאקע גאנץ א וואוילע יוד, ער שעפעט נישט קיינעם, און ער קען אביסל דרשות ח''ס, און זיינע תלמידים און חסידים זענען עפעס נישט די סמעטענע פון כלל ישראל, פארוואס זאל זיך א ערליכע יוד נישט באציען צו אזא איינעם מיט פארדאכט? ממלא ווען ער האט א מסורה, אזוי ווי רבי יעקב מאיר שעכטער, רבי מאטל זילבער, אד''ג החרשתי, אבער אן קיין מסורה, און ער אליינס איז עפעס אויך נישט אזא עובד ה', און זיינע תלמידים וחסידים, זענען מער פון די שוואכערע פון כלל ישראל, פארוואס זאלן מען זיך נישט באציען צו אזא איינעם מיט פארדאכט???

[יידל]

קאך לעפל, די אידן אינעם דור פון בעש"ט האבן זיך געמעגט באציען צום בעש"ט מיט פארדאכט?

[מאראנצןזאפט]

איך בעט ענק ברחמים, איך האב געשפיגן בלוט פאר דעם מאמר, און לאמיר זיך האלטן צום פינטל.
א דאנק פון פאראויס.

[קאך_לעפל]

קאך לעפל, די אידן אינעם דור פון בעש"ט האבן זיך געמעגט באציען צום בעש"ט מיט פארדאכט?

יא! פארוואס נישט? איז דען דער הייליגער ווילנער גאון זי''ע מיט זיינע הייליגע תלמידים, געווען שיסטער'ס, און בארבערר'ס?

[אביגדור]

אלה מסעי.

[שרייבער]

ער איז אין די אדמורי"ם קליקע? ער איז אינדרויסן, ער ווייסט ווי אזוי צו פירן, און די אנדערע (רוב) ווייסן נישט

[אביגדור]

תהא ישיבתך וכו'

[יידל]

איז אמת דאס וואס מ'זאגט אויף אים אז ער נעמט קוויטלעך? (פדיונות הער איך אז ער נעמט שוין פון לאנג...)

[מאראנצןזאפט]

ס'ווערט בעסער דא פון מינוט צו מינוט , אני כשלעצמי האב מיך פרובירט צו האלטן מיט רעספעקט.

[חזנים]

דער עולם זאל פלאצען!
דער פון אויבן האט אים פארגינט.

[חזנים]

די גארליצער האט שוין טאקע זיין שאפ אפען לענגער ווי אים
אבער ר' בנימין האט א קהילה און נישט א שוהל

[חזנים]

ער איז אייביג געווען ספעציאליזירט און בין אדם לחבירו
אייביג פארשטאנען יענעם און צופריעדען געשטעלט

חוש ההנהגה האט ער באקומען מיט די צייט
ער פלעגט מאכן מיסטעיקס און זיך געלערנט דערפון, כל הכבוד!

[מאטי]

@יאנקל
וכל דבר שהיו בכלל ויצא מן הכלל, אלא ללמד על עצמו יצא ולא על הכלל כלו יצא.

[מאטי]

האסט געזאגט אז די לעצטע פאראגראף איז לא דובים ולא יער, און רחוק מן האמת האב איך געוואלט מעורר זיין מ׳זאל ח״ו נישט מיינען אז ס׳איז על הכלל כולו יצא.

[קאווע טרינקער]

ר' מאראנצען זייער שיין.
(על אף עטליכע שורות וואס זענען מעין-גנותו זענען גענצליך איבריג. בפרט מענין קלעצקי ע"ה, ווער ס'ווייסט איז ר' בנימין מער ווי א זיידע צו לייבי "נאך פאר ער איז פארלוירען געווארן")
דאס ענין פון פארגלייכן אים צו רב שלעזינגער איז שלא מן הענין. ווייל ביידע האבן געלערנט אין איין ישיבה? סך הכל איז שמו של "רב קופלמאן" געווען אינטערסאנט צו הערן פון זיין 95 ביז 105, ע"כ האט מען אים דערמאנט וואו מ'האט נאר געקענט.

בענין ל"ג בעומר, כ'ווייס נישט ווי ווייט דער עולם פארט צוליב "זיין" פארלאנג אדער אלץ קהל-פרעשור, וואס דאס איז א גלובאלע אישו, כידוע. אבער דאס יא, א באקאנטע מיינע, וואס אונטער די חופה האט געהאט א העמד רעכטס אויף לינקס, און א זקן א לאנגע, וואס היינט צו טאג'ס פקיע ריחו פון מור דרור, ממש א יופי, און צו דעם איז ער פוסט און לערר. שוין א שטיק צייט דרייט ער זיך ביי ר' בנימין'ן, און כמובן איז ער געווען מבני החבורה אין מירון היי יאר. א קיצור, ערב שבועות טרעפ איך אים אזוי ביים בלומען קויפן, און נישט ווייניגער נאר מער, ער גיבט מיר אריין א פסק'עלע, היתכן כ'בין נישט געווען ביי ר' שמעון...

עכ"פ, אויב מ'מעג מוסיף זיין:
ר' בנימין גיבט א שיעור, יעדען זונטאג אין ספר "נתיבות שלום".
זיין ווייב האט ארויסגעגעבן א בוך, אין ענגליש, שמועסן פאר פרויען. די פארמאט פונעם בוך איז שמאל און הויך, אין א פינקע קאליר.

דאס וואס מאנכע זענען מעורר בנוגע טאנצען ביי חתונות. איר דארפט פארשטיין, אז זיינע מענטשען זענען נאך אלעמען .. מענטשען. און מענטשען מאכן זיך נאריש. וואס זאל ער טוהן? ער זאל שרייען יומם ולילה: "נישט כאפן בילדער"! ?

[פוןדעסטוועגןדאך]

קיימאל געוואוסט ווי גוט אביסל מאראנצען זאפט קען טעיסטן.
פירושים והוספות זענען אך למותר, אבער אעפ"כ...
פון די תיקון ליל שבועות שיעור אליינס קען מען מאכן א לאנגס און א ברייטס.
ער שטעלט זיך ביים שטענדער און קוקט ארום אויפן עולם בערך צען מינוט. יא איך בין נישט מגזם ער קוקט ארום אויפן עולם און שווייגט פאר בערך צען מינוט.
דערנאך פארקויפט ער די זכות פון די שיעור. עס האלט ביי זעקס טויזענט דאללער, איינמאל צוויימאל....נו.... אבער ניין... ער איז נישט מסכים, עס איז צו ווייניג. ברענג אהער אביסל וואסער צו טרונקען, זאגט ער. נאכן מאכן הויעך א ברכה כדי להורות לתלמידים, פארקויפט ער ווייטער. צוביסלעך ווארעמט מען זיך אהן נאכמער און דער זוכה בזכות וועט פלאטיען א קיימא לן פון 13 אלפ'לך.
די מעין עטרעקשען האט זיך אנגעהויבן ער פאנגט אהן לערנען די סוגיא. אפאר מינוט דערין און ער פרעגט א קשיא. נו בערי וואס זאגסטו האסט עפעס א תירוץ? אם איך מיין אז אם אם... שטאמעלט בערי. וואס איז די שטאמלעכטס, ענטפער א תירוץ זאגט דער כיתה ט' מלמד. און אזוי פארט די שיעור ווייטער מען פרעגט אריין און ער העלפט מיט מיט די שאלה ווי דער געניטער מלמד וואס ער איז. צו מאל שרייט ער אהן דעם עולם "וואס פיסקעט עטץ דא, נאכדעם וואס איך וועל ענדיגן דעם שטיקל וועט עטץ קענען פיסקענען, יעצט הערטס מיך אויס"
א האלבע שעה בערך גייט פארביי און אט שטעלט זיך אלעס אפ. יעצט דארף מען "חזר'ן". איך געב ענק 15 מינוט איבערצוחזרן. "מאכט זיכער אז עס זאל זיין כמונח בקופסא", ווייל אז נישט איז א שאד צו גיין ווייטער. די אלא גוטע וואוילע אינגלעך חזר'ן אויפ'ן קול.
מען זעהט בחוש אז דאס חזר'ן האט אויפגעטאן. יעצט ענדיגט ער שוין נישט אייביג זיינע זאצען, דער עולם וואס האלט גוט מיט פארשטייט אויפן ווינק, און מיט א שיינע וואוילע חשק פארענדיגט מען די זאץ, ווייזענדיג דערמיט פאר די רבי ווי גוט מען האלט מיט און מען פארשטייט.
אח אח.... נאסטאלגיע צו כיתה ט'...

דאס אויבען געשריבענען איז א לעבעדיגע באריכט פון א מקור מוסמך.

[ניו יארק]

זאל מען כאטש וויסען פון וועם מען רעדט

[berlbalaguleh]

איז אמת דאס וואס מ'זאגט אויף אים אז ער נעמט קוויטלעך? (פדיונות הער איך אז ער נעמט שוין פון לאנג...)

אז ער שפילט קוויטלעך האביך שוין געהערט....
נ.ב.: האמור לעיל איז נישט געמיינט ערנסט. נאר לשם המליצה.

[משה געציל]

הערליך מאראנצןזאפט! נישט קיין חילוק וועם דו באשרייבסט איז עס זאפטיג מרישא ועד גמירא!

[חזנים]

קיימאל געוואוסט ווי גוט אביסל מאראנצען זאפט קען טעיסטן.
פירושים והוספות זענען אך למותר, אבער אעפ"כ...
פון די תיקון ליל שבועות שיעור אליינס קען מען מאכן א לאנגס און א ברייטס.
ער שטעלט זיך ביים שטענדער און קוקט ארום אויפן עולם בערך צען מינוט. יא איך בין נישט מגזם ער קוקט ארום אויפן עולם און שווייגט פאר בערך צען מינוט.
דערנאך פארקויפט ער די זכות פון די שיעור. עס האלט ביי זעקס טויזענט דאללער, איינמאל צוויימאל....נו.... אבער ניין... ער איז נישט מסכים, עס איז צו ווייניג. ברענג אהער אביסל וואסער צו טרונקען, זאגט ער. נאכן מאכן הויעך א ברכה כדי להורות לתלמידים, פארקויפט ער ווייטער. צוביסלעך ווארעמט מען זיך אהן נאכמער און דער זוכה בזכות וועט פלאטיען א קיימא לן פון 13 אלפ'לך.
די מעין עטרעקשען האט זיך אנגעהויבן ער פאנגט אהן לערנען די סוגיא. אפאר מינוט דערין און ער פרעגט א קשיא. נו בערי וואס זאגסטו האסט עפעס א תירוץ? אם איך מיין אז אם אם... שטאמעלט בערי. וואס איז די שטאמלעכטס, ענטפער א תירוץ זאגט דער כיתה ט' מלמד. און אזוי פארט די שיעור ווייטער מען פרעגט אריין און ער העלפט מיט מיט די שאלה ווי דער געניטער מלמד וואס ער איז. צו מאל שרייט ער אהן דעם עולם "וואס פיסקעט עטץ דא, נאכדעם וואס איך וועל ענדיגן דעם שטיקל וועט עטץ קענען פיסקענען, יעצט הערטס מיך אויס"
א האלבע שעה בערך גייט פארביי און אט שטעלט זיך אלעס אפ. יעצט דארף מען "חזר'ן". איך געב ענק 15 מינוט איבערצוחזרן. "מאכט זיכער אז עס זאל זיין כמונח בקופסא", ווייל אז נישט איז א שאד צו גיין ווייטער. די אלא גוטע וואוילע אינגלעך חזר'ן אויפ'ן קול.
מען זעהט בחוש אז דאס חזר'ן האט אויפגעטאן. יעצט ענדיגט ער שוין נישט אייביג זיינע זאצען, דער עולם וואס האלט גוט מיט פארשטייט אויפן ווינק, און מיט א שיינע וואוילע חשק פארענדיגט מען די זאץ, ווייזענדיג דערמיט פאר די רבי ווי גוט מען האלט מיט און מען פארשטייט.
אח אח.... נאסטאלגיע צו כיתה ט'...

דאס אויבען געשריבענען איז א לעבעדיגע באריכט פון א מקור מוסמך.

איך האב ענק שוין אלעס מסביר געווען א האלבע דף ארויף
דער עולם זאל פלאצען!
דער פון אויבן האט אים פארגינט.

[גוגל]

איך מיין די קינדערגארטן וואס ער האט דארט פארגינט אים יעדער איינער

[קאווע טרינקער]

רבי'ס ניין, רבנים ניין, עסקנים ניין. א משפיע וואס מענטשן האבן אים ערוועילט, דאס אויך נישט?

להוסיף עוד, ר' בנימין פלעגט געבן א טעגליכע שיעור ביי ר' מאטל'ס בית המדרש.
ועוד. איך געדענק נאך פאר די בראשית יארן ווען שכנים פלעגן ארויפגיין צו אים אינדערהיים אין די לאנגע פרייטאג צו נאכטס נעכט, און האבן זיך משתעשע געווען בנופת צוף וכל טעם.

וואויל איז דער דור וואס בעלי בתים קענען זיך קרוינען א משפיע לויט זייער געשמאק.