לב אבות על בנים

[לעיקוואד]

אציין רק מראה מקום שבו התווכחו בענין ארוכות
..
http://m.bhol.co.il/forum/topic.asp?whi ... um_id=1364

[דבילה]

ווען די גמרא זאגט אז אויף לא תגנוב האט נישט אויסגעפעלט צו באפעלן ווייל יעדער אפרוח שלא נפתחו עיניו וואלט דאס פארשטאנען מדעת עצמו, פאלט איינעם איין צו טענה'ן אז מ'וואלט נאר נישט גע'גנב'ט פאר סטראטעגישע סיבות? דעלך סני לחברך לא תעביד איז די מקור פון אלע מאראלן אין די וועלט. ווען די גמרא זאגט מיילד צו זיין גוי'אישע קינדער אין שבת מיט אלע דאורייתא'ס וואס ס'טוט מיטברענגען מיט זיך משום איבה דארף מען זיין בלינד נישט צו זען דערין א גרעסערע מאראלישע הוראה.

אלזא, ווילסטו די סעקולארע אינסטאנצן זאלן ח"ו פארכאפן די קינדער פון בעלי תשובה מיט'ן אויסרייד אז מ'טאר די קינדער ח"ו נישט צומישן? אדער נאך מער, דער אהרוני וואס שלעפט ארויס די קינדער זיינע פון די זאלונישע מוסדות אין די פארמאטיווע פינפטע קלאס יארן, זאלן די פאמיליע געריכטן ווערן אריין געמישט אין יעדע החלטה פון די עלטערן צו טוישן די חינוך פון די קינדער? און ווער רעדט נאך ווען די באהערדע וועלן זיך אויפוועקן פון טיפן שלאף און באמערקן די טעות זייערע פון ערלויבן חרדים און מוסלמענער מחנך צו זיין די קינדער צו ווערן אומבאלערנדע, ראדיקאלע, און פרימיטיווע מיטגלידער פון די אמעריקאנע באפעלקערונג, און זיי דערנאך חתונה מאכן אין די צענער יארן אויף די מטרה פון ווערן קינדער פאבריקן אויפ'ן חשבון פון די רייכער פעטער וכו'.

אויב די העכערע און טיפערע מאראלישע התחייבות וואס חז"ל זענען דערצו מרמז רעדט נישט צו דיר, און דיין פארגרעבטע נשמה האט אין איר לעבן נישט זוכה געווען צו אן איידעלע געדאנק פון התנהגות בין אדם לחברו וואס איז העכער ווי פשוט'ע דזשאנגל חשבונות, דאן נעם דיר כאטש אריין אין מוח די ערענסטע סטראטעגישע סיבות און ראה מה שלפניך 'עסטו נישט זיין ח"ו שפעטער א צועק לשעבר..

[בדחן]

ווען די גמרא זאגט אז אויף לא תגנוב האט נישט אויסגעפעלט צו באפעלן ווייל יעדער אפרוח שלא נפתחו עיניו וואלט דאס פארשטאנען מדעת עצמו, פאלט איינעם איין צו טענה'ן אז מ'וואלט נאר נישט גע'גנב'ט פאר סטראטעגישע סיבות? דעלך סני לחברך לא תעביד איז די מקור פון אלע מאראלן אין די וועלט. ווען די גמרא זאגט מיילד צו זיין גוי'אישע קינדער אין שבת מיט אלע דאורייתא'ס וואס ס'טוט מיטברענגען מיט זיך משום איבה דארף מען זיין בלינד נישט צו זען דערין א גרעסערע מאראלישע הוראה.

אלזא, ווילסטו די סעקולארע אינסטאנצן זאלן ח"ו פארכאפן די קינדער פון בעלי תשובה מיט'ן אויסרייד אז מ'טאר די קינדער ח"ו נישט צומישן? אדער נאך מער, דער אהרוני וואס שלעפט ארויס די קינדער זיינע פון די זאלונישע מוסדות אין די פארמאטיווע פינפטע קלאס יארן, זאלן די פאמיליע געריכטן ווערן אריין געמישט אין יעדע החלטה פון די עלטערן צו טוישן די חינוך פון די קינדער? און ווער רעדט נאך ווען די באהערדע וועלן זיך אויפוועקן פון טיפן שלאף און באמערקן די טעות זייערע פון ערלויבן חרדים און מוסלמענער מחנך צו זיין די קינדער צו ווערן אומבאלערנדע, ראדיקאלע, און פרימיטיווע מיטגלידער פון די אמעריקאנע באפעלקערונג, און זיי דערנאך חתונה מאכן אין די צענער יארן אויף די מטרה פון ווערן קינדער פאבריקן אויפ'ן חשבון פון די רייכער פעטער וכו'.

אויב די העכערע און טיפערע מאראלישע התחייבות וואס חז"ל זענען דערצו מרמז רעדט נישט צו דיר, און דיין פארגרעבטע נשמה האט אין איר לעבן נישט זוכה געווען צו אן איידעלע געדאנק פון התנהגות בין אדם לחברו וואס איז העכער ווי פשוט'ע דזשאנגל חשבונות, דאן נעם דיר כאטש אריין אין מוח די ערענסטע סטראטעגישע סיבות און ראה מה שלפניך 'עסטו נישט זיין ח"ו שפעטער א צועק לשעבר..

די עיקר שילדערט זי ווי אין פאל פון א גט טוט די געריכטליכע אונסטאנצן שטארק ארויס העלפן פאר די היימישע קונדן צו בלייבן מיט די קינדער און טון שלא במתכוין ערלויבן פאר די היימישע עסקנים צו גענצליך אפרייסן די קינדער פון די נישט פרומע עלטערן. די עיקר טענות וואס זי האט איז קעגן די אינסטאנצן און לגבי זיי טענה'ט זי מיט א שטארקייט אז פון א סעקולארן קוק ווינקל איז די מהלך נישט אויסגעהאלטן.

איך וואונדער זיך בעיקר פון א אידישן קוק ווינקל. איז דאס אויסגעהאלטן צו באראבעווען קינדער פון זייערע עלטערן ווייל מיר ווילן "ראטעווען" די קינדער?

מה דעתך? איז דען דא א בעסערע עצה? דאס איז זיכער אז די קינדער קענענן נישט שפרינגען צווישען זיין א איד און זיך אויפירען ווי א נישט איד, ווייל אויב זיי וועלן זיין שבת א איד און אינדערוואכען א גוי אדער פארקערט, וועלן זיי זיין מענטל דעמעדשד, פאר די טובה פון די קינדער איז בעסער אז איינער האט פול קאסטעדי, וואס וואלסטו געראטען? פארוואס זאל נישט זיין כל המשנה ידו על התחתונה...? אויב האב מען געהאט קינדער אלץ איד איז דער וואס גייט אוועק דערפון די לוזער..! וואס איז שלעכט מיט אזא פאלאסי..?

פארוואס זאל מען זיך מער רעכענענן מיט די הרגשים פינעם או.טי.די. - נישט קיין נפק״מ צו ער איז יא אדער נישט גערעכט - ווי מיט די הרגשים פון די אנדערע זייט וואס איז יא געבליבען אזוי ווי בעפאר?

[איחוד פעלד]

מען דינגט זיך דא ווען די מעשה וואלט פארקערט געעועהן, אז דער געריכט סיסטעם האלט אז דאס קינד דארף גיין מיטען אנגעפארענעם.

זאל מען ארויסכאפען דאס קינד און אים שיקען קיין ארץ ישראל למשל?

[דבילה]

די עיקר שילדערט זי ווי אין פאל פון א גט טוט די געריכטליכע אונסטאנצן שטארק ארויס העלפן פאר די היימישע קונדן צו בלייבן מיט די קינדער און טון שלא במתכוין ערלויבן פאר די היימישע עסקנים צו גענצליך אפרייסן די קינדער פון די נישט פרומע עלטערן. די עיקר טענות וואס זי האט איז קעגן די אינסטאנצן און לגבי זיי טענה'ט זי מיט א שטארקייט אז פון א סעקולארן קוק ווינקל איז די מהלך נישט אויסגעהאלטן.

איך וואונדער זיך בעיקר פון א אידישן קוק ווינקל. איז דאס אויסגעהאלטן צו באראבעווען קינדער פון זייערע עלטערן ווייל מיר ווילן "ראטעווען" די קינדער?

מה דעתך? איז דען דא א בעסערע עצה? דאס איז זיכער אז די קינדער קענענן נישט שפרינגען צווישען זיין א איד און זיך אויפירען ווי א נישט איד, ווייל אויב זיי וועלן זיין שבת א איד און אינדערוואכען א גוי אדער פארקערט, וועלן זיי זיין מענטל דעמעדשד, פאר די טובה פון די קינדער איז בעסער אז איינער האט פול קאסטעדי, וואס וואלסטו געראטען? פארוואס זאל נישט זיין כל המשנה ידו על התחתונה...? אויב האב מען געהאט קינדער אלץ איד איז דער וואס גייט אוועק דערפון די לוזער..! וואס איז שלעכט מיט אזא פאלאסי..?

פארוואס זאל מען זיך מער רעכענענן מיט די הרגשים פינעם או.טי.די. - נישט קיין נפק״מ צו ער איז יא אדער נישט גערעכט - ווי מיט די הרגשים פון די אנדערע זייט וואס איז יא געבליבען אזוי ווי בעפאר?

איז אלעס און די וועלט אזוי שווארץ אין ווייס? איז באמת נישט מעגליך זיך צו רעכענען מיט ביידע? אינטרעסירט דיר דען זיך צו רעכענען מיט ביידע? און פארוואס פאלט דיר איין אז דער או.טי.די. טאטע זוכט אזוי שטארק צו טוישן די קינדער? ביסטו נישט אביסל פאראנויד? אדער איז דאס באמת נאר א געלונגענע שטיקל וויאזוי מסדר צו זיין דעם סמארקאטש פאר האבן די חוצפה נישט צו גיין אין שפאן! און וואס קען זיין בעסער ווי עם אנצוכאפן ביי די ביצים און ווארפן א שרעק אויף סיי ווער ס'וויל זיך עם דאכטן נאכצוגיין די קרומע דרכים!

ווען 'ך האב ווען אביסל געדולד פאר דיינע פוסטע וויכוחים וואלט 'ך געווארט 15 מינוט און געליינט דיין תגובה אויף צוריק ווי יא! אויב נאר אויף דעם ארויף, אויף צו ווארפן א פחד אויף דער פארבליבענע באהאלטענע אפיקורסים, אויף דעם האט זיך אלס געלוינט! אבער געדולד האב 'ך נישט 'על 'ך די שוין דערויף ענטפערן! אוי לה לאותה בושה וכלימה! א געזעלשאפט וואס האט שוין נישט אויף וואס זיך צו האלטן חוץ פון באצוואונגען און דערשרעקן אירע מיטגלידער! ווי די אמעריקאנע פירער האבן שוין יארן צוריק געשילדערט דעם אייזערנעם מויער פון די קומיניסטישע דיקטאטורן, 'סארא בושה דאס איז אז דער מויער איז נישט צו האלטן דעם שונא אינדרויסן נאר ענדערש אז דיינע מכלומר'שטע ליבהאבער זאלן פון דארט נישט ארויס.

און ווער רעדט נאך פון דעם פשוט'ן טעות ווי דאס 'עט ח"ו צוריקשיסן ווען די אמת'ע מאטיוון וועלן נתגלה ווערן. פלוצלינג 'עלען מיר אלע הערן די שטורמישע קראקאדיל טרערן פון מר בדחן ודעימיה, ווי איז טאלעראנץ! ווי איז די גערעכנטקייט מיט ביידע צדדים! אביסל הרגש פאר א טאטע מאמע וכו'. ליידער 'עט די צרה זיין גענוק גרויס אז ס'עט נישט זיין ווער ס'זאל פון דיר לאכן.

[בדחן]

@ דבילה, איך האב געטראכט ביז יעצט אז עכט האבן די או.טו. דו. א תירוץ פארוואס זיי קימט זיך אלעס כאטש זיי זענענן די וואס האבן געטוישט קורס, און די שכל זאגט אז דער וואס גייט אוועק פון טיש דער האט פארלוירען. אלץ אינטערסאנטקייט האב איך באמת געוואלט פארשטיין וואס עס ליגט אינטער זייער געוויין, און ווי אזוי זיי בארעכטיגען מאראליש זייערע טענות,

אבער איך פארשטיי פון דיין תירוץ אז עס איז באמת נישט דא קיין מאלארישע אדער עטישע וועג עס צו פארשטיין, אבער לויט די לינק וואס דו האסט געברענגט טיען זיי עס ענעוועי אן א סיבה דשאסט ווייל זיי זענענן סעלפיש און אפילו זיי פארשטייען לכאורה אז זיי זענענן נישט גערעכט.


ייש״כ פארען קלאר שטעלן.

[דעת תורה]

יישר כח לעיקוואוד פאר די לינק, זייער רייך און צום זאך, אנדערש ווי געווענליכע עצכ"ח אשכולות איז דא זייער א שיינער תורה'דיג אויסגעהאלטענער שמועס. קיינער האלט נישט אז א טאטע האט ארעכט צו ערציען זיינע קינדער פריי, די שאלה איז נאר היות א קטן איז דאך פטור ממצוות און אפילו א גדול וועט דאך ביז געציילטע יאר פארלאזן דעם פאטער'ס שטוב און האבן א אייגענע בחירה, איז אפשר איז עס נישט דומה צו די מעשה פון הלכות שבת וואס איך האב דא געברענגט, ווייל מען קען זאגן א סברא, אז דארט רעדט זיך פון א אירעווערסיבל זאך, אפשר בימים ההם איינמאל אפגעשמדט האט געדראט טויטשטראף צוריק צו ווערן א איד, אזא סברא וויל איינער זאגן. למעשה דעתי נוטה פארקערט, בכלל לויט דעם וואלט דאך דער רמ"א געדארפט זאגן אז נאר א גדול מעג מען מחלל שבת זיין.

אין עני קעיס, איך זעה נישט פארוואס דו זאלסט בכלל האבן א ספק, דו האסט דאך דיין תורת לעיקוואוד אז די תורה קען נישט הייסן טון א זאך וואס דו פארשטייסט נישט, וואס דארפסטו מער.

[לעיקוואד]

נאך איינע וואס די צדיקי הדור אונזערע, בשם "אלוהי החרדים", כלשון הכותב, לאזען נישט זעהן אירע קינדער.
http://www.ynet.co.il/articles/0,7340,L-4384504,00.html

[לעיקוואד]

אין עני קעיס, איך זעה נישט פארוואס דו זאלסט בכלל האבן א ספק, דו האסט דאך דיין תורת לעיקוואוד אז די תורה קען נישט הייסן טון א זאך וואס דו פארשטייסט נישט, וואס דארפסטו מער.

איך האב טאקע נישט קיין ספק. נישט ווייל איך האלט אז די תורה מוז נאר הייסען זאכען ואוס איך פארשטיי, נאר ווייל איך האב עפעס א מאדנע הנחה אז דער אייבערשטער וואס האט געגעבן די תורה איז אביסעל א קלענערע רשע ואכזר ווי פארשידענע אזוינע מענטשען וואס איך קען וואס רעדן זיך איין אז זיי מיינען עם און אז זיי גאר האבען די "דעת תורה".

[דעת תורה]

יו לאסט מי. דער אייבישטער האט געהייסן אויסהארגענען עמלק און די ז' אומות אנשים נשים וטף. פארשטייט זיך אז איך האלט - און איך ווייס - נאך אלץ אז דער אייבישטער איז דער מקור הרחמים ומפי עליון לא תצא הרעות. (דער הסבר הדבר איז אכהמ"ל, אז דו ווילסט קענסטו עפענען א נייע אשכול בנושא). אבער פון דעם קענסטו זען אז דעם אייבירשטנס רחמים און מידות איז נישט וויאזוי דו קוקסט אן רחמים ומידות.

[לעיקוואד]

ווייסטו וואס, טאקע, ביסט גערעכט, וויבאלד עס זענען פאראהן אפאר מצוות וואס זענען אפשר נישט מענטשליך איז דארף מען פון דעם מאכען א בנין אב אז ווען מהאט עפעס א ספק אין הלכה אדער הנהגה זאל מען גיין מיט די וויייניסגטע מענטשליכסטער וועג און פראבירען ווי מער אריינצוטייטשען די תורה אויף אן אופן וואס איז נישט מענטשליך און נישט מאראליש. וויבאלד מהאט דאך א ראי מוכרחת אז מענטשליכקייט, מדות, גוטסקייט, מאראל, דאס זענען אלס נישט זאכען וואס פאסען אריין צוזאמען מיט "דעת תורה", איז פון היינט און ווייטער שיקט מען מענטשליכקייט, און דרך ארץ קדמה לתורה, ליפטערן, און מפראבירט נאר צו גיין ממי די מערסטע אכזרויותדיגסטע וועג וואס איז מעגליך.

[דעת תורה]

דער בנין אב איז פשוט, אז וואס אין דיינע אויגן זעט אויס רחמים אדער די פארקערטע, מיינט נאכנישט אז עס איז טאקע אזוי. אין די תורה איז זייער קלאר אז אידישקייט איז וויכטיגער ווי חיי עולם הזה, און די גרעסטע רחמנות און חסד איז אוועק צו נעמען א קינד פון א "אבא - אדער אמא - המרעיב/ה" זייער קינד פון מזון רוחני.

[לעיקוואד]

יא יא, טארקוועמאדע איז אויך געווען אן איש חסד ורחמים וואס האט נאר געטוהן גוטס. נאר פשוט אונז נארישע מענטשען פארשטייען נישט אז דאס איז גאר חסד ורחמים.

דער אבסורד דא איז געוואלדיג, דו האסט נישט קיין שום הלכה אדער אפילו סעיף וואס סזאל זיין מרומז ערגעץ אז סאיז דא א ענין אוועקצוכאפען קינדער פון עלטערן וואס זענען זיי נישט מחנך צו תורה ומצוות, און די מציאות און מסורת פון טויזענטע יאר וייזט אז מהאט זיך קיינמאלנישט געפירט צו טוהן אזעלכע זאכען. אין יעדער קהילה אין היסטאריה זענען געווען עלטערן עבריינים פורקי עול, ולא שמענו מעולם, אפילו אין זמנים ומקומות ווי די יידושע קהילה האט געהאט גענצליכע אטאנאמיע אפילו אויף דיני נפשות, אז מזאל זיך פירען אוועקצוכאפען קינדער פון עלטערן וואס זענען נישט שומרי תורה ומצוות. ואדרבה, אן א שיעור ראיות ווייזען אויף פארקערט. איז דאך קלאר אז די דעת תורה איז נישט אז מזאל טוהן אזוינע זאכען, מאיזה סיבה שיהיה. יעצט קומט "דעת תורה", אן א שום ראיה און אין קעגענזאץ צו דער גאנצער מסורת ישראל, און מכח עפעס א "הרגש", אדער "השקפה", אז יידושקייט איז מער חשוב ווי חיי העולם הזה, (איז דען די הלכה אזוי? אתמהה, נאר אויף ג' חמורות במזיד, און דא רעדט מען דאך נישט פון דעם, שוין, אבער מיט א הרגש פון "דעת תורה" קען מען זיך נישט דינגען, אפילו ס'הייבט זיך נישט אן צו שטימען אין מקורות דבר ה' זו הלכה) איז קובע א הלכה אין דיני נפשות אז סאיז ריכטיג אוועקצוכאפען קינדער פון עלטערן, וויבאלד זיי זענען "מרעיב את בניהם מחיי עולם הבא", און טענה'ט גאר אז איך בין דער משכיל וואס גייט אוועק פון דעת תורה.

[דעת תורה]

וועם ביסטו מדמה דא צו טארקוועמאדא? א אכזר פון ערשטן קלאס א רויבער און עקסטארשעניסט. וואס איז בכלל דער דמיון צו אויספאלגן מצוות מלך?

יעצט לענין. קודם אין די היסטאריע, פארשטייסטו אליין אז במקום און בזמן וואס עס איז געווען יד ישראל תקיפה איז בכלל נישט געווען אזא מושג ווי א לכתחילה'דיגער פרייער סעקולערער איד, אוודאי נישט א סעקולערע געמיינדע. עס איז געווען דא און דארט עבריינים, נישט וואס האבן אראפגעווארפן דעם עול התורה והמצוות נאר האבן עובר געווען אויף טייל פון זיי. זייערע קינדער זענען געווען און פארבליבן א חלק פון די קאמיוניטי, מימות תקנת בן גמלא זענען זיי אפילו געגאנגען אין א חדר און געלערנט תורה. דער טאטע האט זיי נישט אויפגעצויגן צו זיין א פורק עול. סאו דעם גאנצן "מסורה" חלק קאט אוט.

במקום / זמן וואס עס איז נישט געווען יד ישראל תקיפה, איז ווי פארשטענדליך אויך נישט שייך געווען צו גיין קידנעפן קינדער פון זייערע עלטערן. אגב, דו שרייבסט: "אן א שיעור ראיות ווייזן אויף פארקערט". עס וואלט געווען א גוטע זאך ווען דו ברענגסט כאטש טייל פון זיי און אויף וואס זיי ווייזן.

יעצט, דו שרייסט אז איך האב נישט געברענגט קיין שום ראיה לדברי. אדער איז דיין זכרון קורץ, אדער האסטו מעיקרא נישט געליינט דעם אשכול (נאר מגיב געווען אן ליינען). אבער איך האב געברענגט זייער א קלארע הלכה גע'פסק'נט אין הלכות שבת אז מען מעג מחלל שבת זיין צו ראטעווען א איד פון אראפגיין פון וועג. און אגב, לידיעתך, עס שטייט נישט דארט אין שולחן ערוך קיין דיסקלעימער: "בד"א, אם אין אביה עמה. אבל אם אביה גם כן רוצה להמיר ורוצה בניו ובנותיו עמו, מניחין לו".

דאס איז באופן כללי. דער אשכול רעדט וועגן א פאל וואס די עלטערן זענען צוטיילט; איינער וויל היטן דעם דת און איינער איז א פורק עול. עס איז נישטא קיין וועג צו באפרידיגן ביידע. איז פשוט כביעתא בכותחא אז דער ביי וועמען דאס קינד וועט אויפוואקסן אידיש, האט די רעכטן אויפן קינד.

[איינגעמיירעט]

דעת תורה איך געדענק נישט פונקט אבער די רעדסט מן הסתם פונעם מגן אברהם סימן ש״ז דאכציך דארטען רעדט מען פון א קינד וואס מען נעמט אוועק פון זיינע עלטערען און סשטייט דארט אוכט דאכציך אז די חיוב פון בי״ד נעמט זיך פון דעם טאטענס חיוב צו מחלל שבת,עכ״פ ס׳איז נישט מבואר אזא זאך פון אוועקכאפען פון א טאטע,אבער דאס ביסטו אוכט גערעכט אז בזמן שישראל תקיפה וואלט מען סיי ווי אזא זאך נישט צוגעלאזט.

און דעם ביסטו אוכט גערעכט אז דאס שפראך וואס לעיקוואד רעדט איז אבסולאט לעכערדיג וועלענדיג צושטעלן די תורה צו זיין אמעריקאנע שכל און מחליט זיין וואס די רצון השם איז לפי די אייגענע פארגרעבטע שכל דאס גייט אריין און על קן ציפור וכ״ו עושה מידותיו רחמים,אזא מין טראכטען האט נישט קיין מקום און תורה,און על כגון דא איז געזאגט געווארען די ווארט
זלעפה אחזתני מרשעים עוזבי תורתיך, ווילסט לעבן ווי אן אמעריקאנער גוי גיי געזונטערהייט פליז מיש נישט אריין די תורה, לאז די תורה זאגען די מעסידזש פונעם אויבערשטען און מיש מיר נישט אריין דיין בויך ווייטאג אינעם תורה

[לעיקוואד]

וועם ביסטו מדמה דא צו טארקוועמאדא? א אכזר פון ערשטן קלאס א רויבער און עקסטארשעניסט. וואס איז בכלל דער דמיון צו אויספאלגן מצוות מלך?

וואס עפעס א רויבער? ער האט פשוט אויסגעפאלגט זיין מצוות המלך צו ראטעווען אזוינע וואס ליידער לא ראו אור האמת אז זיי און זייערע קינדער זאלן זוכה זיין צו דער אמתער רעליגיע, און האט דאס אויסגעפירט מיט גוטנס און מיט בייזנס, הכל כמצווה עליו בתורתו. ער פאר זיך איז מסתמא געווען ממש א גוטע מענטש ער האט געגעבן צדקה פאר די מתן בסתר פון די קהילה און געפירט א גרויסער גמ"ח.

יעצט לענין. קודם אין די היסטאריע, פארשטייסטו אליין אז במקום און בזמן וואס עס איז געווען יד ישראל תקיפה איז בכלל נישט געווען אזא מושג ווי א לכתחילה'דיגער פרייער סעקולערער איד, אוודאי נישט א סעקולערע געמיינדע. עס איז געווען דא און דארט עבריינים, נישט וואס האבן אראפגעווארפן דעם עול התורה והמצוות נאר האבן עובר געווען אויף טייל פון זיי. זייערע קינדער זענען געווען און פארבליבן א חלק פון די קאמיוניטי, מימות תקנת בן גמלא זענען זיי אפילו געגאנגען אין א חדר און געלערנט תורה. דער טאטע האט זיי נישט אויפגעצויגן צו זיין א פורק עול. סאו דעם גאנצן "מסורה" חלק קאט אוט.

במקום / זמן וואס עס איז נישט געווען יד ישראל תקיפה, איז ווי פארשטענדליך אויך נישט שייך געווען צו גיין קידנעפן קינדער פון זייערע עלטערן. אגב, דו שרייבסט: "אן א שיעור ראיות ווייזן אויף פארקערט". עס וואלט געווען א גוטע זאך ווען דו ברענגסט כאטש טייל פון זיי און אויף וואס זיי ווייזן.

איז אפאר זאכן. קודם כל, אויב ווילט איר מחלק זיין צווישען יד ישראל תקיפה און אין יד ישראל תקיפה, איז וויסען זאלט איר, אז היינט איז א מצב וואס אין יד ישראל תקיפה. דאס וואס דערווייל געלונגט אמאל אויסצונארען דער קוארט סיסטעם מיט כל מיני דרכים אז זיי זאלען פסקנען וויאזוי די חרדים ווילען הייסט נישט יד ישראל תקיפה, ווייל דאס איז בשקר ובמרמה און ברגע וואס זיי גייען כאפען אז מנוצט זיי פשוט אויף רעליגיעזע באצוואנגונג וועט די תגובה זיין אזוי שלעכט און אזא חילול ה' אז עס וועט זיך נישט לוינען די גאנצע "ריווח" וואס מ'האט פארדינט. אין יד ישראל תקיפה וואס שטייט אין פארשידענע פוסקים מיינט נישט נאר אז דער גוי שטייט מיט א ביקס און לאזט נישט נאר אויך באופן כללי אז אונזער גאנצער זכות קיום אין א פרעמדע לאנד איז אדאנק א געוויסע מענטשליכע התחייבות וואס דער גוי שטייט ביי דעם, אויב מיר וועלן נישט שטיין ביי אונזער צד פון דער דעמאקראטישער הסכם וועט דער גוי איין טאג כאפען און זאגן אז אויב אזוי דארף ער אויף נישט שטיין אין זיין חלק.

פארשטיי ביטע, מ'קען נישט אויסנוצען א סיסטעם וואס גיט אונז א זכות קיום נאר אדאנק דער געדאנק פון רעליגיעזע פרייהייט און נישט טוהן די זעלבע זאך אויף צוריק. סיי איז עס פשוט נישט אויסגעהאלטען און סיי לוינט זיך נישט אויף דער טאג וואס דער גוי כאפט וואס דא טוט זיך. און דער טאג איז נענטער ווי וייטער.

צוייטענס, בראש אפ אייער היסטארי. איר רעדט מיט סברות און הגיונות, בשעת וואס בפועל איז די מעשה בכלל נישט אזוי. אלעמאל זענען געעווען עבריינים און פורקי עול, מומרים מוסרים און משומדים, מומרים לדבר אחד און מומרים לכל התורה כולה. דאס איז א מציאות וואס מזעהט אין אלע ספרי הפוסקים און אין אלע ספרי היסטאריע. עס איז פשוט אז א טאטע א מומר לכל התורה כולה איז נישט מחנך זיין זוהן צו זיין א חאניאק. איך מיין נישט אז מדארף ברענגען ראיות פאר דעם. און נישט אלעמאל איז געווען בכלל א שטאטישע חדר כתקנת ר"י בן גמלא.
עס איז אין די גאנצע היסטאריע נישט איינגעפאלען קיינער אוועקצוכאפען קינדער פו א טאטע א פורק עול. דאס אליינס אז מיר האבען קיינמאלנישט געהערט אין איינער פון די פוסקים אדער אפילו מעשה ביכלאך אז איינער זאל ארויפברענגען אזא אפציע איז דער שטערקסטער ראיה שאין עליה תשובה אז אזוי טוהט מען נישט.

יעצט דארפסטו פארשטיין, די עיקר טענה וואס די חוטפי הילדים טענה'ן היינט אפצורייסען קינדער פון עלטערן, איז נישט אז זייערע עלטערן פארמיידען פון זיי א יידושער חינוך און שיקען זיי נישט אין תלמוד תורה. בכלל אסאך מאל רעדט זיך אז זיי זענען מסכים צו שיקען צו א רעליגיעזע (אפילו אויב נישט חסידישע- דאס שטייט דאך נישט אין די תורה) מוסד החינוך. די טענה וואס משרייט איז אז די עלטערן זענען א שלעכטע השפעה פאר'ן קינד און דאס קינד טאר נישט זיין אין אזא ענווייערמענט. יעצט אפילו זאל די מציאות זיין ווי דו רעדסט זיך איין, אז אמאליגע עבריינים האט מען גענומען די קינדער אין שטאטישע חדר, איז נאכאלץ א ראיה מוכרחת אז קיינער האט נישט געשריגען אז מדארף בכלל צונעמן די קינדער פון די עלטערן ווייל זיי זענען א שלעכטע השפעה. די גאנצע געדאנק פון שלעכטע השפעה האט נישט קיין שרש וענף אין קיי שום מסורה און איז אויסגעטראכט געווארען אין די הארץ פון שלעכטע מענטשען וואס זענען גרייט בשם וואס זיי רעדן זיך איין איז לשם שמיים זיך אויפצופירען ווי טארקעוועמאדע.

יעצט, דו שרייסט אז איך האב נישט געברענגט קיין שום ראיה לדברי. אדער איז דיין זכרון קורץ, אדער האסטו מעיקרא נישט געליינט דעם אשכול (נאר מגיב געווען אן ליינען). אבער איך האב געברענגט זייער א קלארע הלכה גע'פסק'נט אין הלכות שבת אז מען מעג מחלל שבת זיין צו ראטעווען א איד פון אראפגיין פון וועג. און אגב, לידיעתך, עס שטייט נישט דארט אין שולחן ערוך קיין דיסקלעימער: "בד"א, אם אין אביה עמה. אבל אם אביה גם כן רוצה להמיר ורוצה בניו ובנותיו עמו, מניחין לו".

די ראיה וועגן חילול שבת ווייס איך און מהאט עס געברענגט דארט אין עצכ"ח אויך. ואני בעניי הייב איך נישט אן צו וויסען ווי דאס הייבט זיך אן צו זיין א ראיה אויף אזא פאל. אן אריינגיין אין די פרטי הסוגיא דארט ואוס זענען גארנישט אזוי חד משמעי ווי דו מאכסט עס, און עס איז תלוי אין כל מיני פרטים וכו'. איז אדרבה, פשוט אז דארט רעדט מען פון א טאטע א ערליכע יוד. עס איז קיינמאל קיינער נישט איינגעפאלען אז א טאטע שמד'ט זיך גייט מען און מכאפט אוועק זיינע קינדער פון עם. און בכלל מה ענין היתר לחלל שבת משום סברא של חלל עליו שבת אחת וכו' ופיקו"נ רוחנית צו אונזערע שאלה וואס רעדט זיך פון עושים מעשה טארקעוומאדע בשם התוה"ק.

דאס איז באופן כללי. דער אשכול רעדט וועגן א פאל וואס די עלטערן זענען צוטיילט; איינער וויל היטן דעם דת און איינער איז א פורק עול. עס איז נישטא קיין וועג צו באפרידיגן ביידע. איז פשוט כביעתא בכותחא אז דער ביי וועמען דאס קינד וועט אויפוואקסן אידיש, האט די רעכטן אויפן קינד.

כנהוג ווען מהאט נישט קיין מקור מסורה אדער סברא און ממוז זאגען עפעס שרייט מען "סאיז פשט כבעיתא בכותחא", האסט דען געברענגט א פירור ראיה אדער א פירור סברא לדבריך? ניין, אבי דו שרייסט אז סאיז פשוט און סנישטא וואס צו רעדן.

קודם כל, האסטו א טעות אין די פאקטן. עס איז יא דא וועגן צו באפרידעגן ביידע. פארשטייט זיך אויף וויפיל סדא אזא זאך בכלל אין אזעלכע פעלער. אלעמאל איז דא חילוקי דעות און די עיקר ההלכה וכן עיקר הסברא איז אז מרעכנט זיך בעיקר מיט'ן טובה פונ'ם קינד. די קינד באלאנגט אלעמאל דארט ווי ער איז באקוועמער און רויהיגער בגשמיות.

ע"פ רוב רעדט זיך אז על פי דרך העולם קען מען מאכען א נארמאלער הסכם וואס זאל צופרידענשטעלן יעדער סיי בגשמיות או סיי ברוחניות, פארשטייט זיך בדרך פשרה וכו'. נאר איין צד וואס רעדט זיך איין ממיינט דא גאט מאכט א טראסק און וויל מהפך זיין סדרי בראשית בשם רעליגיע.

רעד זיך נישט איין אז סאיז דא אזא זאך אז מוועט דאגה'נן נאר פאר די "רוחניות" פונ'ם קינד און זיך מתעלם זיין פון די גשמיות. םון אזוינע כוונות טובות וואסקען אויף קינדער מערדערעס און דראג עדיקטס. די וויכטיגסטע זאך פאר א קינד, וואס פאר דעם הייסט זיך גארנישט אן, איז ער זאל האבן א נארמאלער (וויפיל סאיז שייך אין די אומשטענדן) ווארעמער שטוב. ווער עס האט נישט דאס ווייל "גוטע מענטשען" האבען געדאגה'ט פאר זיין "רוחניות" איז דא ערנסטע שאנסן אז צום סוף זאל נישט זיין בכלל וועם צו מחנך זיין לתורה. א נישט געזונטע און רוהיגער קינד איז א השחתה לדורות. אז עס וועט עם פעלן אפאר פרקים משניות אדער גמרא קען מען דאס אלעמאל משלים זיין ווען ער וועט זיין א גדול און אונטער די אייגענע אחריות. א טאטע אדער מאמע דאס קען מען קיינמאל נישט משלים זיין.

רבותי, דא רעדט זיך פון דיני נפשות, סיי מצד די עלטערן און סיי מצד די קינדער, וואס ברויך א בית דין של שבעים ואחד און כולי האי ואולי. ס'איז מיר א פלא ווי אפרוחים שלא נפתחו עיניהן יונגע ראצערלאך אדער "עקסנים" ו"רבנים" וואגען זיך אזוי גרינגערהייט צו פסקנ'ן און נעמן צדדים אן געהעריג זיין באקאנט מיט די פאקטן, אן א געהעריגע בירור הלכה וואס פאדערט זיך, אן זיך מתייעץ זיין מיט גרעסערע און קלוגערע פון זיי, אלץ ווייל סדאכט זיך עם אז "סאיז פשוט כביעתא בכותחא" אז דאס איז די דעת תורה. וה' יאיר עינינו ישמח לבנו ותגל נפשנו בישועתו וישועת עמו.

[לעיקוואד]

און דעם ביסטו אוכט גערעכט אז דאס שפראך וואס לעיקוואד רעדט איז אבסולאט לעכערדיג וועלענדיג צושטעלן די תורה צו זיין אמעריקאנע שכל און מחליט זיין וואס די רצון השם איז לפי די אייגענע פארגרעבטע שכל דאס גייט אריין און על קן ציפור וכ״ו עושה מידותיו רחמים,אזא מין טראכטען האט נישט קיין מקום און תורה,און על כגון דא איז געזאגט געווארען די ווארט

משא"כ מחליט זיין וואס רצון ה' איז אן קיין מקורות אין הלכה, אן קיין מקורות אין מסורה, סתם וואס סזעהט זיך אויס אין דיין בויך וואס רעדט זיך איין ער מיינט לשם שמים, בשעת וואס ער וייסט גאנץ גוט וואסארא זאכען ער האט אין זיין בויך און וויפיל מסירות נפש ער האט ווען סקומט באמת צו א זאך וואס פאדערט אוועקגעבן פון זיך פאר כבוד שמים, און מיט דעם רצחנ'ן און מאמלל זיין יידושע קינדער, אבי מזאל עם נישט חושד זיין אז ער איז א בעל רחמים און האט די נארמאלער הרגשים פון חסד ורחמים וואס טאקע אפילו א אמעריקאנער גוי האט, דאס איז אויסגעהאלטען און נישט לעכערליך.

[דעת תורה]

וועל, דו רעדסט יעצט פון א נייער מציאות, א אופן וואס דאס קינד וועט מחונך ווערן צו אידישקייט, פון דעם האב איך בכלל נישט גערעדט. איך האב בכלל נישט גערעדט פון אזא מושג ווי שלעכטע השפעה א.א.וו. (הגם איך און דו ווייסן אז אויב דער טאטע איז א פורק עול און וואוינט אין א פרייע געגנט אין א פרייע לעבנסשטייגער, און שיקט צו עפעס א היברו דעי סקול פאר איין שעה א וואך יוצא צו זיין דעם קאורט פסק, איז עס א גרויסער ליצנות, און די גוטע נייעס איז אז דער קאורט ווייסט עס אויך).

ווי קען זיין א מציאות פון א מומר לכל התורה כולה בזמן וואס איז יד ישראל תקיפה עליו? ער וואלט שוין געווען זעקס מאל געהארגעט ביי בית דין. און בכל אופן, אמאל איז נישט געווען אזא זאך ווי חילוניות, און נישט קיין חינוך דערצו. און ווי לאנג דאס קינד וואקסט אויף א שומר תורה דארף מען נישט מער. וואס איז יא געווען? א אפציע פון זיך שמד'ן. און אויף דעם שטייט זייער קלאר אין די הלכה וויאזוי מען דארף רעאגירן. (איינגעמיירעט האט מעיר געווען, איך וועל דארפן נאכקוקן נאכאמאל).

לגבי טארקוועמאדע, דאס איז וואס איז באוויסט איבער זיין פריוואטע לעבן, קען זיין עס איז סתם די העצעריי קעגן אים. טאמער וואלט ער טאקע געווען א אויפריכטיגער ערליכער מאן, און וואלט טאקע נאר געטון וואס עס שטייט אין דעם ניו טעסטאמענט (וואס דארט שטייט נישט קיין ווארט אין דעם ריכטונג פון הארגענען אידן), אזוי מיט א צובראכן הארץ כמקיים מצות מלך, וואלט א איד וואס איז אויפריכטיג מיט זיך נישט געקענט האבן קיין טענות צו אים.

[לעיקוואד]

ווי קען זיין א מציאות פון א מומר לכל התורה כולה בזמן וואס איז יד ישראל תקיפה עליו? ער וואלט שוין געווען זעקס מאל געהארגעט ביי בית דין. און בכל אופן, אמאל איז נישט געווען אזא זאך ווי חילוניות, און נישט קיין חינוך דערצו. און ווי לאנג דאס קינד וואקסט אויף א שומר תורה דארף מען נישט מער. וואס איז יא געווען? א אפציע פון זיך שמד'ן. און אויף דעם שטייט זייער קלאר אין די הלכה וויאזוי מען דארף רעאגירן. (איינגעמיירעט האט מעיר געווען, איך וועל דארפן נאכקוקן נאכאמאל).

א שיינע היפאטעטישע קשיא . (בערך אזויווי די קשיא אז יעדע עדות איז עדות שאאי"ל). די פאקטן זענען אז אין אלע דורות וואס מיר ווייסען וועגן זענען געווען מומרים לכל התורה כולה, כופרים, און אפיקורסים, צדוקים, קראים, וכו' וכו' אינעהראלב די יידושע קהילות. און צענדליגע הלכות אין ש"ס ופוסקים וואס זענען עוסק אין זייער נאמנות, ביטול עירוב, וכו' וכו', זענען מעיד אויף דעם.

מדארף עס נישט רופען "חילוניות". אבער תכלית איז געווען אזעלכע מענטשען, און סאיז פשוט אז איינער א כופר הכל איז נישט מחנך זיינע קינדער לתורה ומצוות. איך מיין נישט אז דאס ברויך א הסבר.

אויך ווער עס שמד'ט זיך שטייט נישט אין ערגעץ אז מכאפט צו זיינע קינדער.

די תירוץ אויף דיין קשיא איז אז די מצב פון "יד ישראל תקיפה" איז קיינמאל נישט געווען און וועט האפנטליך קיינמאל נישט זיין. (אפשר בזמן מלכות בית חשמונאי במקומות שליטתם איז עס געווען). און אפילו אויף וויפיל סאיז יא געווען פארשידענע סמכות'ן פאר די קהלה, איז קיינמאל די מנהג נישט געווען צו גיין קאפ אין וואנט פשוט אויספאלגען די סארט הלכות. איך בין שטארק מסופק צו עס איז איינמאל געווען וואס מהאט מקיים געווען די הלכות פון מורידין ולא מעלין מכין אותו עד שתצא נפשו פראסט ווייל איינער איז געווען אן עבריין.

(מה שכתבת לגבי טורקוומדה וכו', נו נו, איך מיין אז איך דארף נישט אפילו אראפשרייבען וואס יעדער בר דעת טראכט צו זיך ליינענדיג דיינע ווערטער).

[איינגעמיירעט]

און דעם ביסטו אוכט גערעכט אז דאס שפראך וואס לעיקוואד רעדט איז אבסולאט לעכערדיג וועלענדיג צושטעלן די תורה צו זיין אמעריקאנע שכל און מחליט זיין וואס די רצון השם איז לפי די אייגענע פארגרעבטע שכל דאס גייט אריין און על קן ציפור וכ״ו עושה מידותיו רחמים,אזא מין טראכטען האט נישט קיין מקום און תורה,און על כגון דא איז געזאגט געווארען די ווארט

משא"כ מחליט זיין וואס רצון ה' איז אן קיין מקורות אין הלכה, אן קיין מקורות אין מסורה, סתם וואס סזעהט זיך אויס אין דיין בויך וואס רעדט זיך איין ער מיינט לשם שמים, בשעת וואס ער וייסט גאנץ גוט וואסארא זאכען ער האט אין זיין בויך און וויפיל מסירות נפש ער האט ווען סקומט באמת צו א זאך וואס פאדערט אוועקגעבן פון זיך פאר כבוד שמים, און מיט דעם רצחנ'ן און מאמלל זיין יידושע קינדער, אבי מזאל עם נישט חושד זיין אז ער איז א בעל רחמים און האט די נארמאלער הרגשים פון חסד ורחמים וואס טאקע אפילו א אמעריקאנער גוי האט, דאס איז אויסגעהאלטען און נישט לעכערליך.

ווער זאגט דעם משא״כ אונז יודען זענען משועבד צו תורה און פון דעם טאר מען זיך נישט רירען נישט רעכטס און נישט לינקס

[לעיקוואד]

ראיון מיוחד עם "א"
בעלה אוסר עליה לראות את ששת ילדיה כיוון שחזרה בשאלה

[לעיקוואד]

losing her religion and her children - haaretz

Curiosity is a celebrated trait among the secular, but is considered dangerous in the ultra-Orthodox world. And God, if he exists, is Ayala’s witness that she possesses plenty of it. According to her husband, a pious yeshiva student, that curiosity is the mother of all sins. It is the reason he is demanding that Ayala be forbidden to see her six children − so as to ensure that she will not transmit even an iota of her inquisitive nature to them.

For close to a year, she has been waging a battle in a rabbinical court to get her children back. Because all the cases in rabbinical courts are heard in camera, Ayala has to use an assumed name for this interview. She is a beautiful woman, smiling, energetic and warm. It’s hard to imagine her stuffed into a wig, obedient and prudish. But everyone who knows Ayala is used to seeing her shift between the exterior codes: when she meets with her children, she dons the guise of a Haredi woman.

Her story begins in the usual way for a girl growing up in a Haredi home: schooling in a branch of the Beit Yaakov educational network for Haredi girls and an arranged marriage at the age of 18 to a yeshiva student from one of the extreme sects of the Sephardi segment of the Eda Haharedit. His occupation: Torah study 14 hours a day, from 9 in the morning until 11 at night. Their first child, a boy, was born nine months after the wedding, followed by five other children at approximately 18-month intervals.

“I was very ideological,” Ayala says. “I wanted my husband to learn and devote himself, and I didn’t mind staying home with the children all day. When they were asleep I did transcription work in the house in order to provide for the growing family. That is what I believed I was supposed to do, even if it was hard. Our life as a couple was not easy. He is insular and unsociable. He cut me off from my girlfriends, because he refused to visit them on Shabbat, and he barely agreed to let them come to us. It was the same with my family. In the Haredi world, women have to live their lives according to the husband, and so it was.”

Life at home was as difficult for Ayala as her social life. “He could not express emotions; everything was done coldly. Intimate life was hard, too. It wasn’t until later that a woman told me that what he did is called rape. I didn’t understand that it was rape, because I didn’t resist. The idea is that a woman is forbidden to oppose her husband in any situation: as much as the husband wants, the way he wants and whenever he wants. Even if you are not feeling well. So, how can it be rape if you say yes?”

It is important for Ayala to emphasize that not all Haredim “are like that,” and that this is not a law in the religious world, or in Judaism. “There are many lovely sides to Judaism, but there are also people who are vile under the auspices of the Torah, people who know how to bend the tenets to their own use. You can find religious authorization for every kind of behavior and every perversion − it depends on the person himself and on how he wants to behave.”

Seeking to resolve their differences, the couple went to a rabbi. God is testing you, the rabbi told Ayala. “I truly believed that this would gain me a good place in heaven,” she says. Life went on, though Ayala occasionally snapped and the couple returned to the rabbi. He persuaded her each time that she was a righteous woman and urged her to soldier on.

“It is not customary to complain, certainly not against one’s husband,” she explains. “You have to paste a broad smile on your face and walk around as though everything is just fine. That’s how it is with the Haredim: they sweep everything under the carpet, until they trip over it.”

Losing God

Things could have gone in the same vein, she says, “if only I had continued to believe that there is a God, and that I was doing everything for him. Believing helped me all those years; otherwise you don’t have the strength to go on.” Ayala did not lose her belief overnight; the process was long and gradual. But she never imagined that losing God would mean the loss of her children as well.

The starting point of her journey outward from the depths of the Haredi world lay in her insatiable curiosity. “I love to learn − everything, no matter what − so I asked my husband if we could learn together. I tested him before his exams or asked him to tell me what he was learning while I worked in the kitchen. Those were good times. When we learned together we got along excellently. About six years ago, as we were studying together, we arrived at a discussion of outlook and faith. We read Maimonides’ ‘Guide for the Perplexed’ and I had some questions. When I asked them aloud, he said I was crazy, that women do not ask questions, for as the Gemara says, ‘Whoever teaches his daughter Torah, it is as though he taught her frivolity.’ He threatened to stop learning with me. After that we studied only the weekly Torah portion and the Jewish laws. The era of Jewish philosophy was over.”

Nevertheless, she says, “I continued to read more and more on the Internet. The questions pounded in my head, and when someone asks questions, it is impossible not to provide answers. Many Haredi women who are told it is forbidden to ask questions simply do not ask them. I could not stop asking. Once my appetite was whetted, I could not be stopped. I read as much as I could, and in a process that lasted for a year and a half I slowly lost God. I felt depressed, because the ground was pulled from under my feet. I felt I was not normal and thought there were no other people like me in the world. It was a long, painful process.” She relates this part of her story skillfully: it is obvious that this is not the first time she has satisfied people’s curiosity about this aspect of her journey.

The next stages are less easy to talk about. During the period of asking questions, Ayala became pregnant again, for the sixth time. This time it was a daughter, after five sons. Happy about the future baby, she reached the end of her term without any problems. But then she had the feeling that something was wrong with the fetus. She went from one doctor to another and was told by all of them that the baby was fine, “just a little hyperactive, nothing more.” After a few tense days, she gave birth to a dead girl. On that day, her doubts about God’s existence ended for good. His absence was confirmed.

“This was after a year and a half of doubts and uncertainties about God,” she recalls. “I told myself that this is his opportunity to prove to me that he exists. That whole night I did not feel the baby moving. My husband was asleep and I had no one to talk to. For the first time in my life I prayed to God in my words, the first prayer I had truly felt. I told him, ‘I don’t know whether you exist or not, but if you want to bring me back into your party, this is your chance. If you exist, you know what I am going through for you. I know you don’t perform miracles and will not be able to give me back my daughter, but no one will know about that. Only the two of us know that there is a problem, so it will not be called a miracle. I won’t tell anyone; do it for me. I have invested so many years in you, now invest in me.’

“Of course, nothing happened, and I gave birth to the dead baby without seeing God. For a Haredi woman who sees God when she is doing the dishes, washing the floor, when her child gets a scratch or in any of the most minor situations in life, to go through a whole birth without seeing God is meaningful. From my point of view, I received the final confirmation that he does not exist. That put the lid on my faith.”

The traumatic childbirth experience also provided the final confirmation of her husband’s lack of consideration. “He told me that when we leave the hospital, I have to smile and show everyone that all is from heaven and for the best. I remember that as we were leaving, with me drenched in tears, a Haredi man my husband knows went by, and he ordered me to turn around so that the acquaintance would not see that I was crying.”

‘My prison’

The period that followed was the most excruciating yet. Without faith, Ayala could no longer bear life’s hardships. “I did not believe I would be rewarded in heaven. Suddenly I remained alone with my fate.” She asked permission from a rabbi to use contraceptives, as she felt she was no longer capable of becoming pregnant after losing the baby. However, the rabbi refused to sanction this; he had heard about her “heretical” reflections and believed another child might give her something else with which to occupy her mind. Four months after the disastrous delivery, Ayala again became pregnant. It was another boy.

Two years ago, she happened to see an article about an Internet forum called “Haredim against their will” ‏(in Hebrew‏). Her curiosity piqued, she waited until her husband left for the all-night eve-of-Shavuot tikkun, involving the study of Jewish sources, and organized a domestic tikkun of her own, in which she read the forum’s entire archive.

The writers are religiously observant people who have lost their faith, but do not want to break up the home. The result is that they live as Haredim against their will. “My eyes were opened − I was not the only crazy one,” Ayala says. “There are others like me in Jerusalem, Bnei Brak and Tel Aviv. Suddenly I had legitimization for the whole process I had undergone. A few days later I registered myself in the forum, became active in it and met some of the people personally. I, too, thought that I would not wreck my family under any circumstances and therefore would live as a Haredi against my will.”

Ayala thought of her situation as “my prison,” but felt that as long as she could bend the bars a bit to see the world outside, she could make do. She started to listen to nonliturgical music, joined a city library and asked her husband if she could enroll in the Open University. “How does a Haredi woman persuade her husband about studies? She tells him that in three years she will have a degree that will generate a good living.” Ayala received a scholarship and started to study sociology. “That was my way to preserve my sanity without wrecking the home,” she says. But her husband and the community were leery. One day she was invited to a neighborhood functionary who took out a checkbook and offered to pay her whatever she wished if she would discontinue her studies. Ayala’s refusal sparked her complete ostracism by the Haredi world. From that moment, no one in the neighborhood spoke to her. At the same time, her husband discovered that she was in contact with the Internet forum − she was photographed by a private investigations agency hired by families of some of the forum’s members during one of the group’s outings. He demanded a divorce.

This was the start of Ayala’s still-ongoing legal saga. In addition to marriage and divorce, a rabbinical court is entitled to deliberate matters related to child custody and alimony, provided no previous claim in this regard has been submitted to a Family Court. It often happens that one of the sides wants the divorce proceedings to be heard in a particular court, so he or she rushes to file a complaint in the court of choice ‏(see box‏).

Ayala was the first to launch divorce proceedings − in a Family Court − but then her husband agreed to give the family a chance to set things right. For a few months, they tried to restore domestic peace. The Family Court closed the case, and five days later, her husband launched divorce proceedings in a rabbinical court, demanding custody of the children.

Ayala’s lawyer, Moshe Ben-Shimol, filed a complaint citing dishonesty in the husband’s actions. According to the complaint − which was rejected − the husband pretended falsely that their relationship was about to improve, whereas his real intention was to get the case transferred to a rabbinical court. “We believe that Ayala’s husband thought that if the case were heard in Family Court, his chances of being given custody of the children would be poorer than in a rabbinical court, because children of this age are usually raised by their mother. He therefore got the case transferred to a rabbinical court by totally invalid means,” Ben-Shimol says.

Less than second-class

Ayala hoped that things would not come to a divorce, because “to be children of divorced parents in the Haredi world is awful. It’s a lot less than second-class.” For four months she lived with her husband under the same roof, willing to take the insults he hurled at her in front of the children.

“He was hurt, and he mocked and humiliated me,” she says. At this point, Ayala began to be followed and photographed, in an attempt to cast aspersions on her as a parent. In another wily move, the children’s father complained to the social-welfare authorities that Ayala was neglecting the children by studying for university exams. “In a conversation I had with the social worker, she understood that I was not neglecting the children. She advised me to leave the house and not endure this daily humiliation. For the children’s sake I did not want to renounce my faith completely, but the Haredi society kicked me out. The absence of faith itself did not interfere with my continuing to live there − it was the hard life with him and the ostracism by all the others that made it impossible. If things had been good for me there, I would have stayed.”

A Haredi rabbinical court began to hear the divorce case eight months ago. “Since then, the rabbinical court has done everything possible, by means fair and foul, to prevent her from seeing her children, with the entire Haredi street mobilized in this story,” Ben-Shimol says. “With each request, the husband is given 21 days to respond and to gain precious time, in which the children barely see their mother and undergo wild brainwashing. Twenty-one days is a long time for children not to see their mother, yet surprisingly, in other cases, when the rabbinical court wants things to move quickly they occur with a few hours.”

At first, the rabbinical court decided to place the children under the joint custody of both parents. Ayala abandoned her studies, found a job as a secretary in a computer company and moved into an apartment in the same neighborhood, which she shares with another woman. She thought a new life was about to begin for her: the children would be with her from Saturday evening ‏(after the end of Shabbat‏) until Wednesday, and with her husband the rest of the week.

Her apartment is modest and not especially elegant, but pleasant. The balcony is jammed with things: a small bicycle, a mattress for a child’s bed, “secular” books alongside books on Jewish philosophy.

Ayala’s flatmate cordially offers a snack. The kitchen is packed with food, in case the children come. The building itself houses mainly Haredi families. A mother with twins ignores Ayala elegantly on the path leading into the building. An outsider could hardly imagine the turbulence that seethes below the seemingly placid encounter between the two women. Toward evening, the street bustles with human activity, mostly of Haredi men returning home, as well as little girls in long skirts and boys with tzitzit − fringes of the small tallit, or prayer shawl, worn under the outer garment − sticking out. All in all, it’s a tranquil picture of a pleasant residential neighborhood.

But behind this tranquillity, too, a storm lurks. In the past few weeks, posters about Ayala have begun to appear on some of the notice boards in the neighborhood. “His wife has been ensnared in Satan’s net,” they say, “and after she became a total heretic, she wants to drag her children down with her. Her innocent, just husband has launched a bitter war for the young children to grow up for God and his Torah. This is costing him a fortune. He has indeed triumphed, but where can he go with a huge hole in his pocket???”

Ayala’s children live, go to school and wander around in this neighborhood. They have certainly seen the posters and know that they refer to their mother.

On the day after Ayala moved into her new apartment, she received a handwritten notice, signed by a rabbinical court judge. The notice stated that joint custodial rights were being suspended immediately and informed Ayala that a hearing on the subject would be held the following week. In the hearing, the husband’s representatives stated that Ayala was taking drugs, but in the same breath it was also decided that she would be allowed to see the children on Sundays and Mondays and to visit them in her former home at any time.

“This is a disturbing decision in itself,” Ben-Shimol says, “because if a person can raise her children on Sunday and Monday, then why not on Tuesday, too?” Ben-Shimol demanded that Ayala be tested for drug abuse. If she were indeed found to be taking drugs she would give up the children, he told the court; but if not, the previous equal custodial rights would be restored. The court declined this offer, and the charges remained hanging in the air. Drug abuse is not the only trumped-up charge Ayala has had to cope with. In another hearing, the court was told that an alehouse was operating in her apartment, and recently she was accused of joining a cult.

The children stayed with Ayala once, but then were told that God does not protect their mother’s “accursed house” and that something terrible will befall them if they go there. Since then they have been afraid to visit. “From the viewpoint of the Haredi street, it would be better if the children were insane and were not raised by me, because I am not religiously observant,” Ayala explains.

A source familiar with the case and with the workings of rabbinical courts confirms this: “The rabbinical court does not consider itself a court as such, but a rabbinic institution. They want to save Ayala’s children from becoming nonreligious and care nothing about their welfare. They will go to any lengths to ensure that the children remain with their father and in the Haredi milieu. They will balk at nothing. The needs of small children are of no interest to them. It’s not an orderly court, but shtetl behavior. You have to understand that the members of a rabbinical court are under terrible pressure from the Haredi street, which will not forgive them for allowing children to be removed from a Haredi home into a secular home. This is an ironclad principle for them, and any other form of pressure is far less potent.”

Ayala relates that, at this stage, she agreed to accept any compromise: “To forgo everything, to repent, to do whatever is needed in order to be with my children.” Her husband refuses to talk to her. Indeed, he did not invite her to the bar mitzvah of her firstborn son or to the birthday party for their 3-year-old. On the day of the bar mitzvah, the boy himself came to Ayala’s apartment and asked her to attend. She went with two women friends, who wanted to give her support in the face of the looks of reproof she had to contend with from everyone else. She missed the little one’s birthday, as she only found out about the celebration afterward.

“When I asked the nursery-school teacher why she didn’t invite me, she said that he told her not to let me know. The whole Haredi world is collaborating with him, and there is no organization that can help me.”

On visits to the children at their home − in Haredi attire, of course − Ayala must endure her husband’s verbal abuse. He follows her everywhere, and the children look to him for permission before answering her questions. Sometimes he throws her out in the middle of a visit, always with a different pretext. On one occasion, for example, he claimed that her telephone wasn’t kosher. ‏(Smartphones are considered nonkosher because one can surf the Internet with them.‏) Under the law, sanctions are supposed to be imposed on anyone who does not uphold custodial arrangements that have been decided upon. “We are asking for the terms to be enforced, but it is not happening,” Ayala and Ben-Shimol say. Ayala asked for an objective welfare worker to check the children’s condition, as currently the welfare official is a Haredi man. “I am not asking for anything that is not coming to me,” she says. “All I want is for the case to be dealt with by social workers who are not associated with the rabbinical court. I also want the children to see a psychologist, to help them cope with the difficult period they are undergoing. But the court refuses.”

At this point, Ayala delivers a monologue, which recurs in various versions: “I am their mother and I love them. I am ready to raise them like Haredim and to observe all the rules when they are with me, so they will have the stability they need. Right now they are in a bad way. Every child has the right to grow up with his mother, and my children are no exception. I am not trying to make them become nonreligious, all I want is for things to be good for them.”

Ben-Shimol adds: “During recess at school the children run off to their mother. They go to say hello to her without anyone seeing. Great mental pressure is being exerted on them.”

For some time, Ayala wanted to petition the High Court of Justice against the behavior of the rabbinical court, but did not have the money to pay the court fee. Recently, she obtained the necessary funding through an organization called Mavoi Satum, which, as its website ‏states, “opens the dead end” for “agunot ‏(women whose husbands have disappeared‏) and mesoravot get ‏(women who have been refused a Jewish divorce‏).” Ben-Shimol is representing her pro bono.

On June 2, she filed a petition requesting the High Court to order the case removed from the authority of the rabbinical court, to issue a restraining order under which the children will be removed from the custody of their father and to appoint a neutral social worker to examine both parents. “We are not asking the court to decide whether the children will be transferred to the mother or the father, but to appoint an objective individual to examine the fitness of the mother and the father, to examine the situation and to arrive at sensible decisions,” Ben-Shimol explains. “If the court decides that the father should raise the children, we will give up. But I am convinced that this will not be the case, because the only reason it is happening now is that the father is a Haredi and the mother is not.”

It is inconceivable, Ben-Shimol says angrily, that in Israel in 2013, a mother’s children should be taken from her only because she has different beliefs from her husband. “And on top of everything else, this is being done by an official, state-financed judicial tribunal. It is not a private court, but one in which every Jewish citizen is liable to find himself. People should take to the streets against this; politicians must take action. Rabbinical courts should be stripped of the right to make decisions that are liable to conflict with our way of life. Why is the question of child custody heard in rabbinical courts? Why are we willing to have a religious-legal body – on which there is no place for women and which is dominated by a Haredi worldview – judge us in our civic lives?”

Asked whether he is optimistic about the possibility that Ayala will be allowed to raise her children, Ben-Shimol replies, “Yes, because I believe that this story can bring people into the streets and induce politicians to throw down the gauntlet and take action. It’s a bit late in Ayala’s case, because the children have already been brainwashed, but we have to try. This is a story with national themes − we have to change the system.”

Ayala says that for her, the optimal situation is for the children to remain Haredim, “because that is the situation in which they were raised and that is what they know.”

Still, she would be happy if they also learned mathematics, English and geography. “Those subjects will make it possible for them to find their way in life by themselves. Whatever they choose will be fine with me. I will accept them as they are, because I know what a terrible feeling it is when you are not accepted as you are. I miss the children, the way in which they shared their lives with me. I was their sounding board. Sometimes I come to my apartment and it is so very quiet. I miss hugging them and kissing them. I have a great deal of love to give them, so many things to tell them.”

Ayala is effectively in limbo, Ben-Shimol says. “She is not Haredi and not secular, she is in a hard place in the middle. To be secular is not only not to be Haredi. In the day-to-day world, to be secular is to connect with a different culture and way of life from what you have become used to as a Haredi person, and it is a long, hard process.”

Ayala has a somewhat different take on the situation: “I don’t think a secular world exists. Rather, there is a world that is not Haredi, which has no uniform rules and with which I am completely unfamiliar. I enjoy it when I manage to conduct a conversation about religion with secular people, just an ordinary conversation.

“I believe that I will be able to conduct a regular life, even though I am starting relatively late, at the age of 32,” she says defiantly.

Ayala has a Facebook page, and a month ago she replaced her fictitious username with her real name and added a photo of herself.

“I reached the conclusion that exposure is easier than hiding and being afraid that people will find out,” she says. As for which secular-world experiences she would like to try, she says she hasn’t yet been to a theater performance or to a large-scale musical event, “in Caesarea or something like that.” She also wants to drive a motorcycle, “but all very slowly, because first of all it’s important for me to organize my life and get my children back.”

Zamlen Kwitner, a senior ombudsman in the rabbinical courts, states in response, “Because confidentiality applies to cases heard in the rabbinical courts, I cannot reply to your questions without breaking the law. However, because the complaints that were made known to you create a distorted picture of the panel of judges that is dealing with the case, I checked the ‘facts’ on which the complaints that were conveyed to you are based. I am very sorry to have to say that there is no truth to the complaints, some of which are based on a mistaken interpretation by the complainants. If the complainants apprise you of all the decisions, you will see that there is no factual basis for the complaints.”

Uncivil courts

The rabbinical courts in Israel pass judgment according to the halakha ‏(Jewish religious law‏) and other Jewish sources. The courts are empowered to pass judgment in cases of conversion to Judaism, last wills and marriage and divorce between Jews. The divorce cases can also involve alimony, visitation rights, the division of property and custodianship. However, the details of the divorce can also be worked out in a Family Court, which is actually a Magistrate’s Court where the judges are experts in the family sphere. This duality sometimes leads to what is known as a “race of authorities,” when one of the sides rushes to be the first to file for divorce in the court of his choice ‏(secular or Haredi‏) − whichever he or she thinks will better their prospects.

All rabbinical court hearings are confidential, as they deal with sensitive family affairs. By the same token, the judgments are also confidential and are not made public, in contrast to the judgments handed down by the other courts in Israel. In addition to the public injustice this causes, by creating opaqueness instead of transparency, confidentiality is also the bane of lawyers, as they are not aware of precedent-setting rulings that might assist them in their arguments to the court.

The law setting forth the jurisdiction of the rabbinical courts was enacted in 1953, but is actually an inheritance from Ottoman times, when each of the religions in Palestine was empowered to pass judgment on its adherents according to its religious laws. The law states, “Matters of marriage and divorce of Jews in Israel who are citizens or residents of the state shall be under the exclusive jurisdiction of the rabbinical courts.” Thus, even a Jewish couple who were married in a civil ceremony outside Israel in order to evade the Rabbinate, or for any other reason, must go through a rabbinical court to get a divorce.

The situation is that a religious body is conducting the civil affairs of Israel’s inhabitants.

[קאווע טרינקער]

https://newyork.newsday.com/news/nation ... -1.5440663
דא זעה איך אז ס'קען זיך אויס ארבעטען.