זאכן וואס כ'וויל וויסן

[berlbalaguleh]

דאס איז געווען דעם גוי'ס "געסס". הוא מותיב לה והוא מפרק לה. אן אויפטוה פון א גוי'אישן מח.

[קאמענטירער]

די וואס נעמען אריין א גלעזל אדער א גלעזל וואסער אין ביהכ"ס וואס טוען זיי דערמיט? ווער וויל מיר אויסזאגן דעם סוד.

א גוי וואס ארבעט מיט מיר האט מיך געפרעגט אט די שאלה. כ'האב מיך געמאכט תמ'עוואטע. איך בין נישט דער אידישער אמבאסאדאר צו די גויים.

בשעת איך האב געזופט פון א ווארעמע גלעזיל קאווע איז די ארטיגע רייניגער פון ביהמ״ד צוגעקומען צו מיר און געפרעגט (אין ענגליש פארשטייט זיך): פ״וו צו טרינקען וואסער שעמט מען זיך און מען לויפט אין ביה״כ און מען ען טרונקט עס אויס באהאלטענערהייט אין צו טרונקען קאווע אין פאבליק וע שעמט מען זיך נישט

[מאראנצןזאפט]

אין שו"ע הרב און אין משנ"ב שטייט ביידע אז מ'זאל זיך מקנח זיין מיט וואסער.
אין משנ"ב שטייט א לשון אז כמעט וואס א מענטש קען זיך נישט רייניגן אן וואסער.
איך כאפ נישט די ליצנות דא, וכן נוהגין.

[מאן דאמר]

שטייעדיגערהייט אדער זיצענדיג?

[קאמענטירער]

וועלכע שפראך לוינט זיך מיר זיך צו אויס לערנען אלץ אן האבי? פארשייט זיך אחוץ די דריי שפראכען מיט וואס אונז זעמיר געבענטשט.
און נאך אזאך דאס איז זיכער אז יעדע שפראך האט זיך זיינע אויסדרוקען און מעלות און עס האט אפי׳ א געוויסע השפעה אויף דער וואס רעדט איר, וויל איך פרעגן: וועלכע שפראך איז די בעסטע?
און וואס איז די מעלות פון יודיש? אדער די מעלות פון אנדערע שפראכען.

[boxcover]

וועלכע שפראך לוינט זיך מיר זיך צו אויס לערנען אלץ אן האבי? פארשייט זיך אחוץ די דריי שפראכען מיט וואס אונז זעמיר געבענטשט.
און נאך אזאך דאס איז זיכער אז יעדע שפראך האט זיך זיינע אויסדרוקען און מעלות און עס האט אפי׳ א געוויסע השפעה אויף דער וואס רעדט איר, וויל איך פרעגן: וועלכע שפראך איז די בעסטע?
און וואס איז די מעלות פון יודיש? אדער די מעלות פון אנדערע שפראכען.

ספאניש = גערעדט ביי די מערסטע לענדער, אויסער ענגליש (און אידיש...)
טשייניז (מנדרינית) = גערעדט ביי די מערסטע מענטשען (און אומ-מענטשען)
און אויב איר טוט אסאך (אדער אביסעל) ביזנעס מיט א לאנד (אדער ארבייטער) וואס רעדט נישט קיין ענגליש, קען זיך עס זייער לוינען, ספיציעל ווען דיינע חברה וויסען נישט אז דו קענסט זייער שפראך.

[מאטי]

פארוואס טוט מען אן א שטאפן הוט פאר מאנגאליענס?

[קאמענטירער]

קודם וואס מיינט מאנגאליענס
און פ״וו גייען זיי טאקע מיט היטען, שיך איז נישט ביליגער??
און וואס איז דיין קשיא בכלל? מיט וועלכע היט זאלן זיי יא גיין?
און איך מיין ווייל א ביבער היט איז טייערער און עס ווערט שנעלער חרוב.

[נולד מאוחר]

פארוואס טוט מען אן א שטאפן הוט פאר מאנגאליענס?

פאר נישט מאנגעלס ווייסט שוין?

[newkave]

וועלכע יאר איז די ברך משה ז'ל געקומען קיין אמעריקא, און פון ווי איז ער געקומען?

[קאווע טרינקער]

וועלכע יאר איז די ברך משה ז'ל געקומען קיין אמעריקא, און פון ווי איז ער געקומען?

לאמיר חקר'ן ווען ער האט געקענט קומען (ממי_שאמרו וואלט זעכער געוואוסט).
איז אזוי, אין די "בראשית יארן" איר ער לכאורה נישט דא געווען, נח, לך לך,,, אממממ. כ'מיין אין די "וזאת הברכה אשר ברך משה..." יארן..

[געפילטע פיש]

ער איז אנגעקומען קיין ניו יארק צום גדלי' ה'תש"ז.

[שמעקעדיג]

קאוועלע........ דו קראכסט מיר די ביצים...
קאוועלע........ ביסטו א לץ שבלצים..

[איך אויך]

די נאציס ימש"ו האבען געקראכט ביצים (ביעים פאר חובעלע) און איך גארענטיר דיר עס ברענגט נישט צו לאכן.

[קאווע טרינקער]

קאוועלע........ דו קראכסט מיר די ביצים...

כ'האף ביסט נישט קיין כהן. כ'וויל דיר נישט פאר'מומ'ען.

[newkave]

ער איז אנגעקומען קיין ניו יארק צום גדלי' ה'תש"ז.

הייסט אז מהר'א איז שוין געבוירן אין אמעריקא.
וואס איז מיט זיין עלטסטע טאכטער.

[קאמענטירער]

איך בין געווען און גאס און איך האב באטראכט די בעזים טראק, קודם זעה איך ווי האלב פראצענט פון די שמוץ בלייבט אויף דיגאס, אבער וואס איך וויל פארשטיין איז, אויב די בעזים איז געמאכט פון אייזערנע שמאלע שטעקעליך פ״וו קומט נישט קיין פונקען ווען עס רייבט זיך אויף די ערד? ווען איך רייב אייזען שנעל קומען פונקען פ״וו זעט מען עס נישט ביי די גארביטש טראק?

[קאווע טרינקער]

אין בארא פארק, אויף 37'טע גאס, צווישן 14 און 15, האב איך שוין עטליכע מאל געזעהן ווי ס'טוט זיך דארט א געמויזעכץ אין די נאכט שעה'ן, כאילו ס'וואלט געווען א זאל, אדער א סארט קלאב, ווער ווייסט.

[איך אויך]

נישט קליין'ס אייזיגע קרים ביי די קארנער?

[קאווע טרינקער]

יא.
איך רעדט פון אינמיטן די גאס.

[נולד מאוחר]

איך בין געווען און גאס און איך האב באטראכט די בעזים טראק, קודם זעה איך ווי האלב פראצענט פון די שמוץ בלייבט אויף דיגאס, אבער וואס איך וויל פארשטיין איז, אויב די בעזים איז געמאכט פון אייזערנע שמאלע שטעקעליך פ״וו קומט נישט קיין פונקען ווען עס רייבט זיך אויף די ערד? ווען איך רייב אייזען שנעל קומען פונקען פ״וו זעט מען עס נישט ביי די גארביטש טראק?

וואס עפעס אייזן? מיר קוקט עס אויס אזויווי די קאמערשיאל בעזעמס.

[newkave]

געוויסע ביזנעסעס שיקן ארויס סחורה ביינאכט.

[קאמענטירער]

איך בין געווען און גאס און איך האב באטראכט די בעזים טראק, קודם זעה איך ווי האלב פראצענט פון די שמוץ בלייבט אויף דיגאס, אבער וואס איך וויל פארשטיין איז, אויב די בעזים איז געמאכט פון אייזערנע שמאלע שטעקעליך פ״וו קומט נישט קיין פונקען ווען עס רייבט זיך אויף די ערד? ווען איך רייב אייזען שנעל קומען פונקען פ״וו זעט מען עס נישט ביי די גארביטש טראק?

וואס עפעס אייזן? מיר קוקט עס אויס אזויווי די קאמערשיאל בעזעמס.

איך זע אז סאיז פון אייזען פון די אפגעבראכענע שטיקלעך אלץ בחור פלעג איך עס נוצעןדי אייזענדל צו פיקען, אויב עס איז פון אן אנדערע מאטיריעל וואלט זיך שנעל אויסגעדינט און נאך אפאר קערן אפאר גאסען וואלט גארנישט געבליבן פונעם בעזים