מאסן דעמאנסטראציע א' חוקת קעגן גיוס בני ישיבות

[פשוט-קאמפליצירט]

דער מפלפל מארץ הגר קומט עפעס נישט אריין קלאר ווי געהעריג. שמו קא גרים?

[מבני משה]

קען איינער ביטע מאכן א ליסט פון אלע רבנים וואס האבן א טייל גענומען ביי די פרוטעסט, און דאס אהער שטעלן לטובת הציבור?

א יישר כח פון פאראויס!

[דעת תורה]

דער מפלפל מארץ הגר

וואס עפעס "מפלפל" פאר ליטוואק?

איך מיין די ריכטיגע טייטש פאר ליטוואק איז "צלם קאפ".

אריין אין שפראך פארום.

[אבגד]

ראשעקאל
א מענטש וואס האט זויער מילך אין די ברילען זעט נאר זויער מילך, אפילו ווען ער שטייט פאר'ן שענסטע וויסטא. אמת, ס'איז דא פראבלעמ'ן אין ישיבות. אבער פון דארט ביז אפזאגען אלע ישיבות פה אחד איז א ביסל א ווייטער שריט. ישיבות זענען אפיציעל אויסגעשטעלט אז א בחור זאל טרעפ'ן אין זיך די כוחות אויסצושטייגען. דעריבער חוץ פון א שיעור גיבט מען זיך נישט אפ צו פיל מיט א בחור כדי ער זאל נוצען זיין אייגענע כוחות צו שטייגען. אוודאי איז דא אזעלכע וואס פארלירען דערפון, אבער דאס פרעגט נישט אפ דער גאנצע סיסטעם.
די סיסטעם פון ישיבות איז געגרינדעט געווארען דורך גדולי עולם; הג"ר אריה לייב מאלין און הג"ר אהרן קאטלער און הג"ר ראובן גראזאווסקי דאהי אין אמעריקה, און פאר זיי הג"ר ברוך בער ליבאוויץ און דער חפץ חיים און הג"ר שמעון שקאפ און אזוי ווייטער ביז צו הג"ר חיים וואלאזשינער זכרון צדיקים לברכה. אוודאי טאר מען נישט זיין נעריש און בלינד נאכגיין זייער וועגען אן צו פארשטטין וואס זיי האבען געוואלט, אבער אפצופרעגען מיט אזא ברייטען קוק איז נעריש, קינדעריש און בלינד.
אדרבה, אז דו קענסט אזוי גוט, מאך א ישיבה ווי מ'גיט זיך אפ מיט די לערנען און אידישקייט וכדו', נעמט אריין יעדער איינער וואס וויל קומען, און העלף זיי אלע ארויס. האקען יענעם וואס טוט נישט מער ווי זיין רבי'ס און טוהן גארנישט אליינס איז א שאד די צייט.

איך בין נישט מקבל קיין לשון הרע אויף אזעלעכע גדולים! און טאמער האבן זיי דאס אזוי מייסד געווען איז זיכער געווען מיט א גאנץ אנדערע סדר ווי היינט! און מ׳האט זיכער יא אריינגעבראקען יראת שמים אין די בחורים! דאס זיך אליין אויסבויען איז אין עניני לימוד אז מ׳זאל זיך אליין אויסשארפן און אויסשטייגען, אבער אין עניני יראת שמים אוודאי קען עס נישט קומען פון ערגעץ אנדערש נאר פון ישיבה, און אזוי איז געווען די סדר אין אלע ישיבות בפרט אין די ליטווישע תלמידי רבי ישראל סאלאנטער, און נישט ווי די היינטיגע פארפוילטע סיסטעם, ווי די ישיבה דארף האבן א גוטע נאמען און וועגען דעם וועט מען נאר אריין נעמען מצויינים און מ׳וועט נישט ארבעטן אויף די בחורים נאר ענדיגען ווי מער בלעטער אדער לערנען ווי טיפערע רבי חיים׳ס און גיין ווי מער אויף שבת התוועדות ואכ״מ להאריך, ע״כ דאס צושטעלן די היינטיגע סדר פון די ישיבות צו די אמאליגע גאונים וקדושים איז א טעות מוחלט און אפשר הוצאת לעז, אוודאי דארף מען אכט געבן נישט אריין נעמען קיין פארדארבענע בחורים, אבער שוואכע כשרונות און וועגן דעם אפזאגען א בחור איז א עון פלילי.

[שמעקעדיג]

קען איינער ביטע מאכן א ליסט פון אלע רבנים וואס האבן א טייל גענומען ביי די פרוטעסט, און דאס אהער שטעלן לטובת הציבור?

א יישר כח פון פאראויס!

פאר $2.50 קענסטו טרעפן דעם ליסטע.
אין דעם איד אדער אין בלאט.
און פאר א באונעס וועסטו שוין האבן נאך אפאר ארטיקלען צו ליינען.

[דעת תורה]

אבגד, די פראבלעם מיט היסטאריע איז אז זי איז נישט אייביג פונקטליך וויאזוי דו טראכסט אז זי איז. דו ביסט נישט דער איינציגסטער, כמעט קיינער האלט נישט בים אקצעפטירן היסטאריע וויאזוי זי איז באמת.

[shem-tov]

איך האב זייער ליב ווי יעדער זאגט מ'דארף אנעמען יעדען בחור, און די ישיבות זענען שולדיג, אבער "פארשטייט זיך נישט קיין פארדארבענע בחורים" אויך זאגט מען פארוואס ס'עפענען זיך נישט מער ישיבות מיט לייכטערע סדר היום'ס און לייכטערע תקנות מיט עפארדעבעל שכ"ל כמיין, נישט מער פון דריי פיר הונדערט דאלער און נישט די רשעות'דיגע צוויי אהאלב טויזענט דאללער א חודש. אבער דערנאך אז ס'עפענט זיך אזאנס קלאפט מען דאס אראפ אז ספארגייט די אפעטיט פון א נארמאלן מענטש צו טאן דערינען.

רבותי דאס איז דער פראבלעם, די גאנצע וועלט איז היינט פארדארבן און פארקראכן מיט די מאשינדלעך און סאשעל קאנעקשאנס און מאוויס לרחצה, און רוב טאטעס פייניגען די ראשי ישיבות און מנהלים אז זיי מיזן ארויסווארפן דעם און יענעם בחור ווייל אז נישט נעמט ער ארויס זיין בחור, איז דער טאטע גערעכט? איז דער ראש ישיבה גערעכט?

יעדער קליינער בחור'ל קען זיך היינט דרייען מיט א קליינער מאשין וואס קען צוקומען צום שאול תחתית רח"ל און ס'ווערט נאך ערגער מקען שוין היינט נישט ארויפלייגען קיין שום פילטער אויף גארנישט. איר האט דאס געהערט פון שם-טוב. איך ווייס פון מיין ראש ישיבה. וואס די זאלסט נאר ארויפלייגען אלץ פילטער וועלן די אינגע מוחות איבערקלוגען, ס'דא אזא זאך אויפן איי פאד אז אפי' אויב די מעקסטעס אויס (צו ווייזען פארן מנהל) קענסטו עס צוריק לייגן מיט א דריק אויף א קנעפעל - הונדערטער מאוויס. נו וואס ברויך א מנהל היינט צו טאן און אז די כאפסט נאכאמאל דעם בחור מיט א מאשינדעל אין ישיבה - ווייל זיי וועלן קיינמאל נישט אויפגעבען טארסט די דאך אים נישט ארויסווארפן.

ווער ס'האט עצות פאר די מנהלים וראשי ישיבות זאלן ביטע געבען, זיי לעכצן פאר הילף אין די נייע תקופה היינט, אבער ביטע זאג נישט אז אויב אזוי און אזוי דעמאלטס ווארף אים טאקע ארויס, ווייל ס'איז טאקע אזוי און אזוי און ארויסווארפן איז נישט די עצה.

ס'איז קריאת ים סוף מיט חינוך הבנים און עקסטער ברויך א בחור צו הערען פיר און צוואנציג שעה א טאג פון א געטרייער ראש ישיבה איבער די גרויסע זכי' פון זיין א בן מלך און די זכי' פון לימוד התורה אשרינו מה טוב חלקינו. השי"ת שיק אונז שוין משיח אדער א מנהיג וואס זאל אונז ראטעווען אזוי ווי האסט אלעמאל געטאן אין שווערע תקופות. אמן סלה

[אבגד]

געוואלדיג געזאגט! דאס איז טאקע די פראבלעם!
און ממילא די פארריקטע מענטשען וואס שרייען מאך נישט קיין כינוסים פאר די אינטערנעט נאר פאר ישיבות אז מזאל ארייננעמען די בחורים, זענען ראנג!!! די ערשטע עצה פאר די ישיבות איז רייניגען די שמוץ וועט מען קען אננעמען אלע בחורים!
נאכאמאל געוואלדיג שם טוב!!
און דער אויבערשטער זאל שוין שיקן משיח און אונז אלע מקדש ומטהר זיין!
ומלאה הארץ דעה את ה׳

[שמעקעדיג]

שם טוב, דו טרייבסט איבער,
קיינער האט נישט געזאגט אז מען דארף אננעמען "יעדן" בחור, אבער פון נישט אננעמען יעדן בחור ביז זיך קלויבן בלויז מצויינים און בעלי עשירים איז א ריזיגער חילוק.
יעדער פארשטייט אז א איש משחית איז שווער צו האלטן א ישיבה, און אזוי אויך א מחוצף וואס דרייעט איבער די סדרי הישיבה און שטערט די ארדענונג פון אנדערע.
זיי טארן אויך נישט זיין אויף הפקר, אבער דארט קען מען הערן דעם צד פון די ישיבה. דאס איז אלץ געווען, אז פארדארבענע ממש האט מען פארשיקט. זיי ברויכן צו גיין ארבעטן. חתונה האבן. וואטעווער.
אז מען כאפט א בחור מיט א אייפאד, אפילו ער ווייזט אויף אז ס'איז "ליידיג", אדער ער האט נאר "תורה שיעורים" דערויף, דארף עס אנצינדן א רויט לעמפל. א משגיח וואס ווערט פארקויפט פון א "ליידיגע" אייפאד דארף זיך אויפוועקן פון זיין שלאף.

איין זאך בינעך מודה צו דיר, ועל דא קבכינא, וואס דו שרייבסט "אויך זאגט מען פארוואס ס'עפענען זיך נישט מער ישיבות מיט לייכטערע סדר היום'ס און לייכטערע תקנות... אז ס'עפענט זיך אזאנס קלאפט מען דאס אראפ אז ס'פארגייט די אפעטיט פון א נארמאלן מענטש צו טאן דערינען."
דאס איז ליידער אמת לאמיתו, וישיבת יואל ראטה יוכיח, און דערנאך שרייט מען אז ס'איז נישטא קיין ישיבות. די אלע פארפרומטע מוחים זענען עתיד ליתן את הדין.

אונטערשטע שורה, יעדער עוורידזש יונגערמאן היינט, האט א הארד טיים ביים טרעפן א פאסיגע ישיבה, און דאס שוין נאך אלע ארגאניזאציעס למיניהם. רעד צו סיי וועלכן טאטן פון א בחור'ל, וועסטו הערן הארצווייטאג און עגמת נפש.

[ברסלבער]

עס איז דא א גרויסע חילוק פון א מושחת ביז א משחית.
א בחור וואס מען כאפט מיט אן אייפאד מיט שלעכטע זאכן, ווי לאנג ער האט נישט משחית געווען א צווייטן, דארף מען אים נאכנישט ארויס ווארפן, פארקערט מען דארף אים מקרב זיין און מחזק זיין אז ער זאל זיך צוריק שטעלן אויף די פיס, א בחור איז נאר א מענטש, א בשר ודם, און מען קען נישט האבן קיין טענות ווען ער פאלט דורך, פארקערט דאס איז דאך די ארבעט פון די ראשי ישיבות, אים צו העלפן ארויסקריכן פון זיין פלאנטער. און א ראש ישיבה וואס ווארפט ארויס אזא בחור איז עתיד ליתן את הדין, ער איז מועל בשליחותו, ארור עושה מלאכת ה' ברמיה.
דאס איז לגבי א "מושחת", אבער א משחית איז שוין אן אנדערע מעשה, די אנדערע בחורים זענען דאך נישט שולדיג, און זיי דארפן נישט ליידן פון דעם בחור, פאר אזא בחור דארף מען טרעפן א דזשאב צו שלעפן באקסעס, ער זאל ארבעטן שווער און פארגעסן פון זיינע תאוות ביז ער וועט טרעפן זיין באשערטן.

[לעיקוואד]

דער חילוק איז הלכתא למשיחא. עס איז כמעט נישטא אזא זאך איינער וואס מ'קען זאגען אויף עם אינגאנצן אז ער איז נאר אליינס פארדארבען אבער ער פארדארבט נישט קיינער אנדערש. מענטשען האבען חברים נארמאל און זיי ווערן נשפע איינער פונ'ם צווייטען. קיינער קומט נישט במחשבה תחלה ווי א מיסיאנער צו פארדארבען א צוייטער, נאר כדרכה של עולם מ'איז חברים שעירט מען זאכען וואס טוט זיך. ממילא אויב פארשטייסטו אז נישט יעדער נארמאלער בחור מיט א יצר הרע וואס איז נכשל דארף מען דן זיין למיתה, אדער צו שלעפן באקסעס, איז דארפסטו טרעפן א בעסער חילוק ווי "משחית" מיט "מושחת".

דרך אגב, איך האב נאכנישט געטראפען דער וואס האט געארבעט גענוג שווער אז ער זאל פארגעסן פון זיינע תאוות, אפשר אין נאצי ארבעט'ס לאגערס. ממילא איז דיין עצה פאר דער "משחית" נישט אזוי פראקטיש.

[שמעקעדיג]

א משחית מיינט נישט וואס ער טוט צווישן זיך אינעם חבר שטילערהייט. זיי זענען כעין "מאלעסטערס" וואס לויפן נאך איין בחור נאכן צווייטן און קענען זיך נישט זעטיגן, ממש קראנקע.
משביעו רעב אין פולן זין פון ווארט.

[לעיקוואד]

אויב רעדט מען פון אזא סארט קיצוני'שע פאל בין איך מסכים, איך האב נאר מעורר געווען באופן כללי אז דער תירוץ וואס מנוצט אסאך אויף ארויסווארפען בחורים אז "ער פארדארבט אנדערע" איז סתם א תירוץ וויבאלד יעדער איינער וואס לעבט אין א חברה איז בהכרח משפיע אויך אויף אנדערע.

[פשוט-קאמפליצירט]

אבער דערנאך אז ס'עפענט זיך אזאנס קלאפט מען דאס אראפ אז ספארגייט די אפעטיט פון א נארמאלן מענטש צו טאן דערינען.

הונדערט פראצענט גערעכט.

און רוב טאטעס פייניגען די ראשי ישיבות און מנהלים אז זיי מיזן ארויסווארפן דעם און יענעם בחור ווייל אז נישט נעמט ער ארויס זיין בחור, איז דער טאטע גערעכט? איז דער ראש ישיבה גערעכט?

אינטערעסאנט, אז ביים נישט אננעמען א בחור, לאזן די ראשי ישיבות און מנהלים זיך נישט אזוי פייניגן. דעמאלט ווייסן זיי פינקטליך וויאזוי צו ניצן דעם "איגנאר" באטן.
כ'האב א חשש, אז די טאטעס וואס "פייניגן" די מנהלים זענען די מיט געלט אדער "מצויינים". נו, זיי טוען דאך גארנישט מער ווי זיכער מאכן אז דעם געפייניגטן ראש ישיבה'ס וואונטש ווערט פולשטענדיג אויסגעפירט.

נו וואס ברויך א מנהל היינט צו טאן און אז די כאפסט נאכאמאל דעם בחור מיט א מאשינדעל אין ישיבה - ווייל זיי וועלן קיינמאל נישט אויפגעבען טארסט די דאך אים נישט ארויסווארפן.

מ'וואלט געקענט דן זיין צי דאס איז אן אויסגעהאלטענע נקודה, ווען נישט דעם פאקט אז דאס ווארפן זיך טוט מען פונקט אזוי מיט קינדער - פיצלעך קינדער וואס קענען נאכנישט געהעריג לייענען די בוכשטאבן אויף די כלים.

ווער ס'האט עצות פאר די מנהלים וראשי ישיבות זאלן ביטע געבען, זיי לעכצן פאר הילף אין די נייע תקופה היינט

איך האב פרובירט. פונעם אנטווארט האב איך געדרינגען אז זיי לעכצן מער פאר א רואיגן שינת צהריים ווי די טובה פון די קינדער.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך בין נישט פון וויליאמסבורג און איך בין נישט חסידיש, איך קען דער קולטור נאר פון חברים, דער איד און אזעלכע וועבסייט"ס ווי קאווע שטיבעל. אבער סדנא דארעא חד הוא, און הגם אז ס'איז פארהאנען ווייטער חילוקים צווישען די צוויי סארטן ישיבות, מ'קען נאך אלס צוזאמען רעדן און האנדלען. דאס ווארט 'אריינשיינען יראת שמים' איז בלאף און פלאף (fluff). ס'איז נישט דא אזא זאך. א מענטש קען ארבעטען אויף זיך, און א ישיבה קען צושטעלען א סביבה וואס איז נישט מנגד אויף יר"ש. למשל, דאווענען איז אויף צייט און געלאסען כדי דער וואס וויל דאווענען ערנסט, קען אזוי טוהן און דער ארום וועט איהם נישט שטערן. אבער ס'איז אוממעגליך צו צווונגען, שטופען, באצאלען אדער 'אריינשיינען' אז א בחור זאל דאווענען עהרליך.

דער זעלבע איז מיט אנדערע ענינים פון יר"ש. ישיבות וואס פראבירען צו טוהן אין די בחורים'ס שמירת עינים אדער קדושה וטהרה זענען א באנדע מאלעסטער'ס וואס הרג'נען אוועק בחורים. א מענטש קען נאר ארבעטען אין די זאכען אליינס, מיט זיין מוסר ספר'ל וכדו'.

ר' ישראל סאלאנטער האט קיינמאל נישט געהאט קיין ישיבה און ער האט נאר געגעבען עצות אין מוסר וואס תלמידים האבען אנגענומען (און דערנאך געמאכט א גאנצע פארטיי כדרך העולם!). ישיבות האבען געהאט א שטיקל מוסר, אבער דאס איז כמעט קיינמאל נישט געווען קיין עיקר אין א ישיבה.

איהר רעדט אלע פון דער חילוק צווישען א משחית און א מושחת, און מ'האט שוין מעורר געווען אז דער קו איז נישט אזוי קלאר. ווען דער חזון איש האט זיך געקימערט מיט ישיבות אין ארץ ישראל, האט ער שטארק געארבעט קעגן ארויסווארפען בחורים. אבער, פארשטייט זיך, ווען א בחור האט פארדארבט אנדערע, האט ער געזאגט אז יעצט מוז מען ארויסווארפען. אבער ער האט געמאכט א תנאי מיט דעם ראש ישיבה אז ער מוז זיך אליינס מאכען א סדר מיט דעם בחור. ווען א ראש ישיבה וועט זעהן אז ארויסווארפען פטר'ט איהם נישט פון דעם אחריות פאר דעם בחור, און אדרבה, יעצט וועט עס איהם נאך מער קאסטען ווייל ער וועט זיך מוזן מוטשען צו לערנען מיט איהם און ארויסהעלפען אין זיין לעבן, וועט ער שוין אנדערש טראכטען. מ'דארף איינפירען אזא פאדערונג, ווען א בחור ווערט ארויסגעווארפען פון ישיבה, זאל דער טאטע פילען אז ער האט א רעכט צו פאדערן פון דעם ראש ישיבה ווייטער צו האנדלען דעם אחריות פון דעם בחור.

איך בין נישט קלאר אין דער גאנצע געשיכטע פון יואל ראטה, אבער לויט ווי איך האב געהערט איז דאס געווען זייער א לייכטער סיסטעם. צו ווייט איז אויך נישט גוט. און דער עיקר, ווער זאגט אז מ'דארף זוכען לייכטקייט? די תורה איז פאר יעדן איינעם. אפשר דער מיט א שוואכען כשרון דארף אן אנדערע צוגאנג, אבער דער סיסטעם פון מוותר זיין אויף גדלות בתורה פאר איינער וואס איז נישט אזא בעל כשרון איז נישט עפ"י תורה. מ'דארף מיט איהם לערנען וואס ער קען און וויאזוי ער קען, אבער נישט זוכען לייכטקייט. אז ער האלט נישט ביים לערנען ווייל ער איז שוין אביסל פארדארבען און ער וועט נישט פאלגען, דארף מען אפשר מאכען קירוב ישיבות, אבער נישט בלויז ווייל ער איז א שוואכע בעל כשרון און קען נישט גלייך פארשטיין די לומדות וואס מ'דערשטיקט בחורים דערמיט. (אגב, ווער זאגט אז א בעל כשרון פארדינט אזויפיל פון דער דרך הלימוד, אבער דאס איז אן אנדער שמועס).

פשוט-קאמפליצירט, ייש"כ פאר דיין הסכמה אויף מיין געהעריגע שרייבען. איך מאך פרנסה פון מיין שרייבען, נאר בעיקר אין לשה"ק און אביסל אין ענגגליש, קיינמאל אויף אידיש. געווענליך ליין איך איבער וואס איך האב געשריבען איידער איך שיק עס אריין, און דעמאלס האב איך נישט אזוי געטוהן. א דאנק פאר'ן קריטיק.

[שמעקעדיג]

ישיבות וואס פראבירען צו טוהן אין די בחורים'ס שמירת עינים אדער קדושה וטהרה זענען א באנדע מאלעסטער'ס וואס הרג'נען אוועק בחורים..

OMG

[ליטוואק פון בודאפעסט]

וואס, דיר שמעקט אנדעריש? אדרבה זאג דיין טענות.

[shem-tov]

שכוח אבגד - אן אסיפה טוט זיכער אויף אז פיוטשער קינדער זאלן זעהן ווי ס'בלוטיגט פאר די עלטערען ואולי ירחם
שמעקעדיג - לדעתי איז יואל ראטה ישיבה בכלל נישט קיין ישיבה נאר א דעי קעיר און ווען די זאגסט מ'זאל ארויסשיקן דעם קליינעם בחור טאן "וואטעווער" ביטע זיי מסביר.
פשוט - דיין טענה לגבי קינדער איז גאר א שטארקע טענה, מיר רעדען אבער דא פון בחורים שהגיע לדעת עצמן
ליטוואק - אריינשיינען יראת שמים איז נאך דער איינציגער זאך וואס מיר פארמאגען, די עלטערען און מחנכים וואס ארבעטען שווער,



ווען ס'קומט צו היימישע בחורים און ישיבות איז דא צוויי קאטעגאריעס

חלק א'
א טאטע וואס קעירט אויף זיין נאמען, זיין בחור וויל הייסן א גוטער בחור, דער בחור טוט אן עבירה פילט ער זעך ווי צוויי סענט, ער שעלט נישט הויעך, ער וויל א שידוך טאן, ער קען גאנץ כמעשה לערנען, האט נישט קיין דיסעביליטי, דער בחור איז טאקע א נארמאלער מענטש, לערנט אין א גרויסע מעין סטריעם ישיבה וואס וויל אז אלעס זאל זיך פירן ווי ס'ברויך צו זיין, זיי רעכענען זיך מיט דער טאש פונעם טאטען, דער בחור חוצפה'ט נישט מוראדיג. מען האט אים קיינמאל נישט מאלעסטעד און אפ' יא דיעלט ער דערמיט באשיידן. ער וויל האבן נארמאלע חברים. דער פחד פון פליען פון ישיבה איז דער ערשטער און לעצטער מיטל וואס האלט אים אין די ראמען.
אזוי זענען רוב גרויסע ישיבות היינטיגע צייטען, און אויב מאכט זיך אמאל א פראבלעם מיט איין זאך קען מען עס געווענליך שנעל מסדר זיין.

חלק ב'
א טאטע וואס קעירט נישט אויף זיין נאמען ווייל ער וויל טאן וואס זיין הארץ גלוסט. א בחור וואס ס'גייט אים נישט אן קיין כי הוא זה דעם גאנצן הלוך ילך פון א ישיבה. פרעגסט אים איבער שידוכים, ענפערט ער כ'וועל מיך אליינס טרעפן, ס'דא גענוג מיידלעך. פרעגסט אים איבער ווערן א מענטש ענפערט ער אפען אז ער קעירט נישט אויף זיין נאמען, אדרבה ער וויל הייסען א באם. ער זיכט צו געפעלען ביי גאר אן אנדערען עלעמענט ווי דער נארמאלער בחור. ער וויל האבן א סעל, ער וויל האבן פעיסבוק, מיט אלעם.

מצידו וואלט ער געווען אויף די גאס נאר ער ציטערט נאך פון זיין טאטע וואס סטראשעט אים אז ער גייט כאפן אן הארץ אטאקע אדער אז ער גייט רופען טשיילד פראטעקטיוו סערוויסעס. ער טרעפט א ישיבה מצא מין את מינו, דער ראש ישיבה שפייט בלוט דער בחור לאכט זיך אויס, אויף די גאס לעקט דער ראש ישיבה נישט קיין כבוד, דער בחור איז געווענליך מאלעסטעד געווארן און זיין קאפ ליגט אים אין טינוף כל היום כולו. ער קען נישט לערנען ער האלט נישט ביים דאווענען, דער ראש ישיבה קען אים נישט סטראשענען מיט גארנישט.

דאס מיז דאך יעדער מודה אז די צוויי חלקים באלאנגען בכלל נישט אינאיינעם, ווייל וואו אלע האבן ארויסגעברענגט, איז היינט דער פאקט אז יעדער פארדארבענע בחור, נישט נאר א מושחת נאר א משחית, סאיז נישט מעגליך אנדערשער, בלייבט איבער די שאלה וואס יא וואס טוט מען מיט זיי, רבש"ע אין קאלעדש נישט, אין ארמי נישט, ארבעטען קען מען נאך נישט, זיך דרייען אויף די גאס אויך נישט, וואס איז די עצה לאמיר שוין אויפהערן צו בלעימען די מנהלים און עפעס אויסטראכטן.


אגב איך האלט אויך אז רעדן מיט א בחור פריוואט לאנגע שמועסן איבער קדושה ענינים איז די פארקערטע פון קדושה און דאס איז געווען דעם רבי ז"ל מיינונג, אפי' שובבי"ם תורות איז געווען נאר אין גרויסען ביהמ"ד און נישט אין ישיבה

[רוזעוולט]

די מושחתים/משחיתים נומבער'ס זענען בערך אזוי: 90% מושחתים. פון דעים זענען נאר 15% משחיתים..

[שמעקעדיג]

מען דארף עפענען באזונדערע אשכולות אויף עניני קדושה פאר בחורים ווייל מען פארפארט אינגאנצן פון דעם נושא האשכול.

איך ווייס עס איז פאראן אסאך וואס לאכן דערפון, אבער דער מציאות איז אז אין די פלעצער ווי מען פרעדיגט קדושה און שמירת עינים (אויף א נארמאלן אופן, נישט עקסטרעם), א שטייגער ווי גער און תולדות אהרן און נאך געציילטע מקומות, זענען בחורים מער AWARE און אפגעהיטן ווי אנדערע.

[איך אויך]

אויב גער און תולדות אהרן הייסן ביי דיר 'נארמאל' איז די שמועס געשלאסן.

[שמעקעדיג]

גור זאג איך נאר מפי השמועה,
אין תו"א האב איך קרובים. אויף אלע אידן געוואונטשן אזעלכע בחורים.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

שם טוב
א פיינעם אנאליז. איך מערק אז ביי אייך איז אלס געוואנדען אויפ'ן סטראשע פון א ראש ישיבה. ביי ליטווישע ישיבות קען עס זיין אינגאנצען אנדעריש. אוודאי איז דא אזעלכע ישיבות א שטייגער ווי ריווערדעיל (אונטער ר' אברהם אזבאנד) און ספרינגפילד (אונטער ר' אליה מאיר סורוצקין) וואס נוצען פחד אלס א מיטל מחנך צו זיין א בחור. אבער אנדערע ישיבות זענען בכלל נישט אזוי. דער גייסט אין א ישיבה ווי בית התלמוד אדער פאטערסאן וכדו' איז אזוי צוגעשטעלט צו וואס דער ישיבה וויל, אז א בחור גייט נישט טראכטען פון ארויס גיין פון די ראמען פון די חוקים פון די ישיבה. אין פאלסבערג איז אויסגעשטעלט הפקרדיג אויך, אבער דער גייסט האלט נאך אלס צוריק פון אסאך זאכען. און בפרט אז ס'איז פראקטיש דא וויניג עבירות צו טוהן זייענדיג אינדערויסען פון שטאט, און די בחורים עפ"ר קומען פון די פרומערע עלעמענט פון די ליטווישע ציבור.
אפשר קענען די חסידיש'ער ישיבות זיך אפלערנען פון די ליטווישע דער ענין, וויאזוי מחנך זיין א בחור אהן צו סטראשען, אז א בחור זאל פילען פון זיך אליינס אז געוויסע זאכען פאסען נישט.