וואס גייט פאר מיט די מוסדות אין מאנסי?!

[חזקיהו המלך]

כ'האב א חבר וואס וואוינט דארט. ער האט צוויי קינדערלעך, א אינגעלע מיט א מיידעלע. כ'קען אים, ער איז א העכסט נארמאלער אינגערמאן, נישט קיין לאו-לייף אדער א פויער, נאר וואס דען, ער רירט זיך אביסעל די בארד,

און פאר א גוט יאר מוטשעט ער זיך געפערליך צו טרעפען מוסדות פאר זיינע קינדער, פאר זיין אינגעל האט ער געטראפען אמרי שפר וואס איז א מוסד וואס נעמט גרינגער אן, אבער פאר זיין מיידל וואס דארף שוין גיין אין א מוסד, האט ער געמוזט אויסזוכען א פלעיגרופ וואס נעמט נאך אן איר יארגאנג ווייל פלעין און פשוט, "קיינער" וויל איר נישט אננעמען, סיי נישט די צוויי קהלות פון ווי ער און זיין ווייב זענען אויפגעוואקסען, און סיי נישט אנדערע מוסדות. ער האט זיך שוין געבעטן און געוויינט צו רבנים און צו פירער פון מוסדות און ער רעדט צו א וואנט, ער האט פשוט נישט ווי צו שיקען זיין טאכטער,

און נאכאמאל צו קלאר מאכען, מען רעדט דא פון א נארמאלער אינגערמאן, זיין ווייב איז א נארמאלע פרוי, און די קינדער זענען נארמאלע קינדער. זיין עבירה איז אז ער האט ליב צו שטיצען אביסעל דאס בערדל,

כ'ווינדער מיר וואס גייט פאר אין מאנסי מיט די מוסדות? כ'האב נאך אין ערגעץ נישט געהערט אז ס'זאל זיין אזוי עקסטרעם, דא ווי איך וואוין האב איך נישט געהערט אז א מוסד זאל נישט אננעמען די קינדער ווייל די טאטע רירט אביסעל די בארד,

א צווייטער פין מאנסי האט מיר געזאגט אז ביים איינשרייבען זיין טאכטער אין א מוסד האט ער געדארפט אונטערשרייבען אז ער גייט נישט אויף די גאס אן א הוט און רעקעל, כ'האב מיר אזוי געוואונדערט דעמאלץ, וואספארא סארט משוגעת איז דאס, זייט ווען טאר מען נישט גיין אן א רעקל אויף די גאס,

עניוועי, כ'פארשטיי נישט וואס גייט פאר דארט אין מאנסי, איינער האט אמאל געזאגט אז מאנסי מיט משוגע הייבען זיך אן מיט די זעלבע אות,

אבער באמת, וואס דארף אזא יונגערמאן טוהן? ווי זאל ער שיקען זיין טאכטער?????

עפעס איז ראנג אין מאנסי, ס'קוקט אויס ווי די מוסדות זענען אויף א קאנטעסט ווער ס'קען זיין מער עקסטרעם,

און בפרט איז א קשיא אויף די צוויי מוסדות צו ווי די קאפעל האבען א שייכות, וואס ביידע האבען זיך אפגעזאגט צו אננעמען די מיידעלע, ווייל וויבאלד איר טאטע רירט אביסעל די בארד איז זי נישט פין די ריינע ראסע,

[זר זהב]

ס'איז אומגלויבליך, ווייל ווייסן ווייסן מיר אז געוויסע ציען זיך גאר אריבער פון די שטאט קיין מאנסי ווייל אין ווילי האבן זיי פראבלעמען מיט מוסדות, און דארט אין מאנסי איז גרינגער. אינטערעסאנט.

[ימי קדם]

חסידישע מוסדות אין מאנסי זענען אזוי, אבער אויב איז ער גרייט אביסל ארויסצוגיין פונעם חסידישען סיסטעם איז דא אפאר גוטע מוסדות אין מאנסי, ווי בית דוד און נאך.

[בדחן]

עס איז נישט דא קיין ליטווישע מוסד אין מאנסי? ער האט פראבירט ביי די ליטאים?
חסידים שניידען זיך נישט די בארד, אויב איז ער נישט קיין חסיד און ער שניידט יא די בארד פארוואס זאל ער נישט גיין ווי ער באלאנגט?

אבער באמת וואס דארף אזא יונגערמאן טוהן, ווי זאל ער שיקען זיין טאכטער ?????

who about גיבסט אים א עצה אז ער זאל אויפהערן שניידען די בארד? ער האט עפעס א מיחש אז ער מיז עס שניידען?

[זר זהב]

ער זאגט דען אז יענער שניידט? יענער רירט זיך אביסל דא און דארט, ווער רירט דען נישט חוץ א גערירטער?

[יין שרף]

ס'דאך דא בית רחל (נישט פון סאקמאר...) בית שפרה מרים (אדער עפעס אזוי,) פארשעי סקול האט זיך פאר מאכט ווייל זיי האבן נישא געהאט גענוג מיידלעך.

[בדחן]

ער זאגט דען אז יענער שנייט? יענער רירט זיך אביסל דא און דארט, ווער רירט דען נישט חוץ א גערירטער?

אלא מאי? זענענן די חסידישע מוסדות ליידיג פון קינדער ווייל יעדער רירט די בארד?
אדער קען זיין אז קיינער רירט נישט די בארד? אדער אפשר נעמט יא אן אפילו מען רירט די בארד?
אדער זאגט ער נישט די גאנצע אמת, און ער שניידט היבש די בארד? אדער איז דא נאך א סיבה פארוואס זיי ווילען אים נישט אנעמען? אדער איז די גאנצע אשכול לחודודי בעלמא?

[אביגדור]

לא.

[פידלער]

איך וואונדער מיך אויף ענקער סערפרייז. שוין יארן וואס מאנסי איז די שטרענגסטע אין אננעמען קינדער אין מוסדות. טאקע דערפאר ווייל אסאך חסידים פון ווילי און קרית יואל ציען זיך אריבער צו מאנסי ווען זיי ווילן לעבן אביסל פרייער, זענען די מאנסי מוסדות געווארן שטרענגער כדי זיי זאלן נישט בלייבן מיט א parent body וואס "פאסט" נישט פאר זיי. איך מיין אז ר' יואל ראטה זאל עפענען א מיידל סקול דארט.

[איש צדיק תמים]

דער פראבלעם אין מאנסי איז אז עס איז געווארן א סטייל פאר בערך צען יאר צוריק אז יונגעלייט וואס ווילן "אנטלויפן פונעם סיסטעם" מופען זיך ארויס אויף מאנסי, די פראבלעם איז אז זיי ווילן אנטלויפן פונעם סיסטעם און זייערע קינדער זאלן זיין ענראלד אונעם סיסטעם, ווען איך בין געווען און חדר האבן געלערנט בערך צען קינדער אין מיין כתה וואס יעדן לאנטש האט מען אדורכגעשמועסט וואס פארא מאוויס זיי האבן געקוקט נעכטן אינדערהיים (נישט קיין שמוץ אבער דאך מאוויס...) א טאטע וואס שניידט זיך נישט די בארד (אדער ווי מען רופט עס, "האט זיך נישט "ליב" צו שניידן די בארד", און א טאטע וואס ביי אים אינדערהיים ווייסן די קינדער נישט פון קיין מאוויס צו זאגן (אז ער קוקט מיטן בני בית איז עס אונטער שלאס און ריגעל און די די ווי די פלעיער ליגט נישט ארום און הויז) קען איך פארשטיין אז ער וויל נישט אז זיינע קינדער זאלן גיין אין א מוסד מיט קינדער וואס די רבי זאגט ערב יום טוב אז מען זאל זיך נישט פארגעסן אפצושערן לכבוד יום טוב זאל איין קינד פרעגן מיט א תמימות "אבער רבי איך האב נישט קיין בארד".

די היימישע חסידישע מוסדות זענען געמאכט פאר טאטעס וואס פירן א שטוב אויפן חסיד'ישען סטאנדארד (איך רעד נישט אז זיי מוזן גיין און מקוה) אויב ביסטו אנטלאפן פונעם "סיסטעם" און דו שניידסט דיין בארד (א זאך וואס עס איז נישט די סדר פון א "חסיד'ישע שטוב" דאן פעיס די פעקט און שיק דיין קינד צו א מוסד וואס איז יא לויט דיינע סטענדערד'ס.

אין מאנסי פלעגט מען יעדן אננעמען און עס איז געווארן א חורבן, האבן זיי אנגעפאנגען צו ווערן פיקי (נישט וואספארא כשרונות דאס קינד האט, אדער צו דער טאטע איז אן עושר) נאר פשוט וואס פאר א שטוב מען פירט.

איך זעה נישט עפעס ראנג דערמיט, עס איז דא גענוג מוסדות אין מאנסי מיט פיינע משפחות וואס זענען נישט אזוי שטרענג און נעמען יא אן, און די מוסדות וואס זענען שטארק חסיד'יש האבן אלע רעכטן זיך צו וועלן...

[chosen people]

די פראבלעם איז אז מוסדות וואס אמאל האבן א גרויסע חלק פון די טאטענס געשטיצט די בארד און א חלק מאמע'ס האבן געברענגט זייער קינדער און חדר מיט זייער קאר, למשל וויען, זענען פרימער געווארן און זיי נעמען נישט אן היינט צוטאגס טאטע'ס וואס שטיצען אדער מאמע'ס וואס דרייווען.
בית שפרה מרים איז נישט קיין ליטווישע סקול עס איז אן עכטע פרימע סקול.
און בית רחל איז שוין היינט אזוי גרויס מען דארף עכט האבן פראטעקציע אריין צו שיקן דארט אפי' די האסט אלע דיינע קינדער געשיקט דארט.
די אמת איז אויב איינער וויל עפענען א מוסד איז מאנסי זייער גרינג צו עפענען ווייל צו טרעפן תלמידים איז גאנץ גרינג, ווייל זייער אסאך זענען נישט אריין געשטעלט אין א פארטיי, און אויכט עס איז דא דארט אלע סארט מענטשן.

[יין שרף]

בית שפרה מרים איז נישט קיין ליטווישע סקול עס איז אן עכטע פרימע סקול.

כ'ווייס נישט וואס די מיינסט צו זאגען מיט דעם, אבער כ'האב מער ווי איין קרוב וואס שיקט דארט מיט געפוצטע בערד. ס'דא דארט פון שפיצלעך (פרעג מיך נישט יעצט וואס דאס מיינט...) ביז לאנגע שייטלעך ועוד, כמו שאמר פלוני ס'איז דא דארט פון שווארצע זאקן ביז בלע"ק סטאקינג"ס מיט אלעס אינצווישן.

[בן-זומא]

די פאקט איז אז אין מאנסי איז היינט זייער ביטער מיט די מוסדות. עס איז זייער מסתבר וואס איש צדיק תמים זאגט אז סהאט זיך אנגעהויבן ווייל אסאך יונגעלייט וואס האבן געליטן וואו זיי האבן געוואוינט האבן געמופט קיין מאנסי, אבער היינט איז עס א גזירת חק: מען נעמט נישט אן קיין קינדער אפילו אן קיין געהעריגע סיבה.

@ימי קדם: בית דוד נעמט שוין היינט אויך נישט.

@יין שרף: סאיז מיר א חידוש ווייל איך האב אויך געוואוסט אז בית שפרה מרים איז מער געשטימט פרום (קען זיין אז איך בין נישט גוט אינפארמירט).

א גרויסע חידוש איז אז די שוואכסטע חסידישע מוסד אין מאנסי (איינס פון די גרויסע עסטעבלישט מוסדות) איז נאך די ערגסטע מיט דעם, אפילו מיט אייגענע מענטשן און אפילו נארמאלע דורכשניטליכע יונגעלייט. איך האב א ידיד וואס האט געדארפט מופן קיין מאנסי (ער האט נישט געוואלט אנטלויפן פונעם סיסטעם נאר האט געוואלט מופן בעיקר וועגן די דירה) און האט צום סוף נישט געקענט ווייל יענער מוסד האט נישט אנגענומען זיינע קינדער. אן עסקן האט געזאגט פאר מיין חבר אז דער מוסד מאכט קונצן ווייל זיי זענען קאמפלעקסד, ווייל זיי ווייסן אז זיי האבן א נאמען פון א שוואכן צעפארענעם מוסד, מאכן זיי פראבלעמען צו ווייזן אז זיי וועלן זיך... עס קען זיין ווייל רוב פון זייער סטעף, סיי די גשמיות און סיי די רוחניות זענען בדיעבד מענטשן וואס מען וואלט היינט קיינמאל נישט אויפגענומען, זיי זיצן שוין דארט יארן און ווילן זיך נישט ארויסרירן פון דארט.

[לעמיל]

ס'דאך דא בית רחל (נישט פון סאקמאר...)

בית רחל נעמט נישט אן אזוי גרונג און א וועיג זענען זיי נאך שווערער ווי די חסידישע מוסדות און מאנסי

[לעיקוואד]

מה זכה מאנסי שנתייחדה עליו אשכול? והלא כך מנהג ישראל בכל מקומות מושבותיהם.

[דולה ומשקה]

...אין בשעת מעשה מאכט מען גרויסע עצרת תחת כיפת השמים אז מ'וויל ארויס נעמען פון די ישיבות אריין אין מיליטער, אבער ווען מ'וויל יא אריין גיין אין א ישיבה קוק וויפיל פראבלעמען זיי מאכען. דער היפאקראטיע אויפן העכסטע פארנעם, פאר די ארץ ישראל'דיגע ישיבות זארגען זיי זיך, נישט דא קיין גרעסערע ליצנות פון דעם. ווייל די ביסט אייניג מיט יאיר לפיד, ער וויל ארויסנעמען פון די ישיבות, אין די ווילסט נישט אריין לאזען אין די ישיבות.
לאז אפ "פארענט באדי", לייג אריין דיין גאנצע מח אויף א ערליכע חינוך פאר די קינדער, ווייז ארויס אהבת התורה אהבת ישראל, האסט אויפגענומען אויף זיך א מיסיע דאן טוה עס בשלימות, האסט געעפענט א ישיבה נישט קיין כולל בעל בתים וכיוצא בזה. נעם אריין דעם קינד, און פרעג נישט אין וועלעכע בית מדרש זיין עלטער זיידע דאווענט.

!!!

[אביגדור]

מה זכה מאנסי שנתייחדה עליו אשכול? והלא כך מנהג ישראל בכל מקומות מושבותיהם.

דאס קען נאר פארשטיין א היזיגער. קומט אהער אויף איין וואך וועט איר שוין אלעס פארשטיין. און יא, טייערע לעיקוואד, איר האט מיך טאקע אוועקגענומען א לייק איינמאהל, אבער איר קענט ביי מיך איינשטיין. א פולע וואך אויף מיינע קאסטן! האב'מיר א דיעל?

[לעיקוואד]

און איין וואך איז גענוג צו פארשטיין די גאנצע פאליטיק און הלוך ילך פון מאנסי?
איך בין שוין לעיקוואד זייט איך בין געבוירען און נאכאלץ פארשטיי איך נישט קלאר וואס די מעשה דארט איז.

[אביגדור]

ס'איז אנדערש ווען איך בין דער טאור גייד...

[הדד בן בדד]

די וואך איז אדווערטייזט אז עס עפענט זיך א נייע מיידל סקול אין מאנסי, בנות דרך ישראל, אפשר זאל דיין חבר טרייען דארט. עס עפנט זיך מיט אלע קלאסן, ביז אכטע קלאס.

[berlbalaguleh]

ער זאגט דען אז יענער שנייט? יענער רירט זיך אביסל דא און דארט, ווער רירט דען נישט חוץ א גערירטער?

אלא מאי? זענענן די חסידישע מוסדות ליידיג פון קינדער ווייל יעדער רירט די בארד?
אדער קען זיין אז קיינער רירט נישט די בארד? אדער אפשר נעמט יא אן אפילו מען רירט די בארד?
אדער זאגט ער נישט די גאנצע אמת, און ער שניידט היבש די בארד? אדער איז דא נאך א סיבה פארוואס זיי ווילען אים נישט אנעמען? אדער איז די גאנצע אשכול לחודודי בעלמא?

דו מיינסט צו זאגן לבדוחי (לבדיחה) בעלמא.

[berlbalaguleh]

...נאר מ'עמער זעען וואו זיי וועלן אנקומען. וד"ל

[berlbalaguleh]

די פראבלעם איז אז מוסדות וואס אמאל האבן א גרויסע חלק פון די טאטענס געשטיצט די בארד און א חלק מאמע'ס האבן געברענגט זייער קינדער און חדר מיט זייער קאר, למשל וויען, זענען פרימער געווארן און זיי נעמען נישט אן היינט צוטאגס טאטע'ס וואס שטיצען אדער מאמע'ס וואס דרייווען.
בית שפרה מרים איז נישט קיין ליטווישע סקול עס איז אן עכטע פרימע סקול.
און בית רחל איז שוין היינט אזוי גרויס מען דארף עכט האבן פראטעקציע אריין צו שיקן דארט אפי' די האסט אלע דיינע קינדער געשיקט דארט.
די אמת איז אויב איינער וויל עפענען א מוסד איז מאנסי זייער גרינג צו עפענען ווייל צו טרעפן תלמידים איז גאנץ גרינג, ווייל זייער אסאך זענען נישט אריין געשטעלט אין א פארטיי, און אויכט עס איז דא דארט אלע סארט מענטשן.

און די סארט מענטשן זוכן א מוסד וואס מאכטצעך נישט משוגע און מאכט נישט משוגע א צווייטן און נעמען אן אידישע קינדער צו לערנען תורה און געיבן א אידישן ערליכן חינוך.