די ישיבה פראבלעם

[chosen people]

איך ווייס נישט ווי עס באלאנגט, צו אין דער אשכול אדער מען דארף מאכן א נייע אשכול פארדעם.
אבער איך האב זיך היינט אנגעטראפן מיט די בלאג, נאך וואס א חבר וואס האט געלערנט דארט, האט מיך פארציילט ענליכע מעשיות וואס ער האט געהאט דארט.
אינטערסאנט אז ביז היינט האב איך קיינמאל נישט געהערט וועגן די ישיבה, אין וואס עס איז דארט פאר געגאנגן. מיין חבר האט געזעהן די בלאג, און ער האט געזאגט אלעס איז אמת אין עס איז דא נאך סאך מער. גיי ווער געוואר פארוואס מען האט זיי נאך נישט איינגעזעצט.

[boxcover]

מודעה, בשורה טובה...

היינו טעמא דישיבות, היינו טעמא דאיטערנעט, והיינו טעמא דכל עניני תחת השטיח.

[boxcover]

איך ווייס נישט ווי עס באלאנגט, צו אין דער אשכול אדער מען דארף מאכן א נייע אשכול פארדעם.
אבער איך האב זיך היינט אנגעטראפן מיט די בלאג, נאך וואס א חבר וואס האט געלערנט דארט, האט מיך פארציילט ענליכע מעשיות וואס ער האט געהאט דארט.
אינטערסאנט אז ביז היינט האב איך קיינמאל נישט געהערט וועגן די ישיבה, אין וואס עס איז דארט פאר געגאנגן. מיין חבר האט געזעהן די בלאג, און ער האט געזאגט אלעס איז אמת אין עס איז דא נאך סאך מער. גיי ווער געוואר פארוואס מען האט זיי נאך נישט איינגעזעצט.

קודם מוז איך באמערקן אז דער שרייבער קען א פיינעם ענגליש, ספעציעל נעמענדיג אין באטראכט אז ער איז א תלמיד פון די ישיבה.

איך האב נאר אפאר פראגעס:
ער האט געלערנט אין די ישיבה פאר די בר מצוה?
מען האט אריינגעשלעפט א 12-יעהריגער אין די פלענער?
פארוואס זענען אלע באַמערקונגען וואס דערציילן די זעלבע געשיכטעס, אַנאָנימע באַנוצערס?
litzrac@yahoo.com

[שמעקעדיג]

די לימודים

וואס דארף א מוסד (חדר, ישיבה, מיידל שולע) לערנען מיט די קינדער? לכאורה איז די מוסד און דער מדריך א שליח פון דעם טאטן. אויב קוקט מען דאס מיט א רוחניות'דיגע אָביעקטיוו, דאן וואס די טאטע איז מחויב צו לערנען מיטן קינד, דאס איז די שליחות. ווידעראום מיט א גשמיות'דיגע אָביעקטיוו וואלט מען געזאגט אז סיי-וואס די טאטע וויל, דאס איז די שליחות.

וואס איז די טאטע מחויב צו לערנען מיט זיינע זוהן? די גמרא זאגט (קידושין, כט, א) אז האב חייב בבנו למולו ולפדותו וללמדו תורה ולהשיאו אשה וללמדו אומנות. די גמרא לערנט דאס שפעטער ארויס אז ער איז מחויב צו לערנען צו לערנען תורה מיט זיינע קינדער פון די פסוק וְלִמַּדְתֶּם אֹתָם אֶת בְּנֵיכֶם (דברים, יא, יט), א פסוק מפורשת. נאכדעם לערנט די גמרא ארויס אז דער טאטע דארף לערנען מיטן קינד א פאך, פון די פסוק רְאֵה חַיִּים עִם אִשָּׁה אֲשֶׁר אָהַבְתָּ (קהלת, ט, ט), דרש'נט די גמרא (קידושין, ל, ב) אם אשה ממש היא כשם שחייב להשיאו אשה כך חייב ללמדו אומנות, אם תורה היא כשם שחייב ללמדו תורה כך חייב ללמדו אומנות. די גמרא זעהט נישט קיין חילוק. אז מען דארף מיט אים לערנען תורה, דארף מען אים פונקט אזוי לערנען א פאך. אז מען דארף אים טרעפן א שידוך, דארף מען אים פונקט אזוי לערנען א פאך.

אפגעזעהן פון געוויסע עלטערן - און אויך גאנצע מוסדות - וואס טוען אינגאנצן גרינגשעצן אין די ענגלישע לימודים, און אפילו איבערהאפן די גאנצע שיעור. אבער די וואס לערנען יא, וואס לערנט מען? וויפיל קען מען בכלל לערנען אין א דריי-פערטל שעה, אדער א שעה? וואס קען מען לערנען פון א לערער וואס קען אליינס נישט?

(זעה נאך איבער די לימודים, שפעטער אין די שכ"ל טייל.)

א מערקווירדיגע ארטיקל האב איך געטראפן לעצטע וואך אין "דער איד":

[chosen people]

איך ווייס נישט ווי עס באלאנגט, צו אין דער אשכול אדער מען דארף מאכן א נייע אשכול פארדעם.
אבער איך האב זיך היינט אנגעטראפן מיט די בלאג, נאך וואס א חבר וואס האט געלערנט דארט, האט מיך פארציילט ענליכע מעשיות וואס ער האט געהאט דארט.
אינטערסאנט אז ביז היינט האב איך קיינמאל נישט געהערט וועגן די ישיבה, אין וואס עס איז דארט פאר געגאנגן. מיין חבר האט געזעהן די בלאג, און ער האט געזאגט אלעס איז אמת אין עס איז דא נאך סאך מער. גיי ווער געוואר פארוואס מען האט זיי נאך נישט איינגעזעצט.

קודם מוז איך באמערקן אז דער שרייבער קען א פיינעם ענגליש, ספעציעל נעמענדיג אין באטראכט אז ער איז א תלמיד פון די ישיבה.

איך האב נאר אפאר פראגעס:
ער האט געלערנט אין די ישיבה פאר די בר מצוה?
מען האט אריינגעשלעפט א 12-יעהריגער אין די פלענער?
פארוואס זענען אלע באַמערקונגען וואס דערציילן די זעלבע געשיכטעס, אַנאָנימע באַנוצערס?
litzrac@yahoo.com

האסט א גוטע קשיא, ספעציעל לויט ווי אזוי עס שטייט אין די בלאג זענען די שרייבערס היינט או. טי. די., און וואס שעמען זיי זיך מיט די נאמען?

אבער וועגן דעם האב איך געשריבן אז איך האב עס געהערט פון א אינגערמאן פון ווילימסבורג גראדע אסאך מענטשן קענען איהם אלס זיין ביזנעס, איך בין זיין חבר שוין א שיינע פאר יאר, און ער האט מיך עס ערשט יעצט פארציילט, נאכדעם וואס ער האט מיך שוין געזאגט אסאך מער פריוואטע זאכן לאנג צוריק, און ער זאגט מיך אז די אלע מעשיות איז געווען טעגליך. לכאורה פארוואס ער האט מיך עס נישט פארציילט ווייל ער האט נאכדעם אסאך געליטן און שעמט זיך עכט דערמיט וואס ער האט געטוהן נאכדעם..

און מיין חבר האט מיך נעכטן געזאגט אז איינע פון די קאמענטס איז זיינע.

לאמיר הערן, די האלסט אז דער שרייבער האט זיך אריין געסיינט 20 מאל מיט אנאנעמיס? אדער 20 מענטשן האבן זיך אריין געשריבן אנאנעמיס און שרייבן שקר?

אדרבה ווען עס וואלט געשעהן מיט דיך און די טרעפסט אזא בלאג וואלסטו געשריבן דיין נאמען אויב די שרייבסט אנאנעמיס?

בקיצור האסט אפשר א קשיא, אבער דעס מאכט נישט עס אמת אדער נישט. די איינציגסטע וועג ווי אזוי די קענסט געוואר ווערן צו עס איז טאקע נישט אמת, אויב די פרעגסט איינער וואס האט דארט געלערנט און שרייט חי וקיים, עס איז קיינמאל נישט געשעהן אפילו ענליך צו אזעלעכע זאכן.

[בדחן]

גיעב נישט אויף, ווילאנג דו וועסט זען אז מענטשן צווייפלען אין דיין לשון הרע וואס האסט געברענגט פון א אפגעריסענעם או טו די,
זאלסטע ברענגן חברים, ברידערס, שוועסטערס, פרענדס, ווי יעדער זאל מעיד זיין אז דיין לשון הרע איז יא ריכטיג, און דאס וועט דיר מאכען גליקליך.

[לבי במזרח]

כ׳ווייס אז די אשכול איז מאסטלי וועגן די ״ארויסווארפען״ אישו, איך טרעף אבער נישט די אנדערע ״ישיבה פראבלעם״ אשכול, עלעכעס דא לייגן.

יעצט באקומען פון א נאנטן:
״ר' יעקב שלמה מייזליש (לימנוב) פארציילט ער איז געפארן אפאר וואכן ציריק אויף א נסיעה צי די מקומות הקדושים, איז דארט מיטגעפארן א פיפצען יעריג בחור, פרעגט ער דעם בחור פארוואס פארסטי, אפשר איינער אין די משפחה איז נישט געזונט, זאגט עם דער בחור, מיין טאטע האט מיך איינגעשריבען אין דריי ישיבות אין האט באקימען דריי "לא נתקבל", איך וויל זייער שטארק אנקימען אין א גיטע ישיבה אין לערנען, האב איך געמאכט קאפיס פין די "לא נתקבל בריוו" אין איך ברענג עס מיט צי די צדיקים אז זיין זאלן מתפלל זיין אז איך זאל ווערן אנגענימען אין א ישיבה, אין אויב חלילה איך וועל נישט אנגענימען ווערן וועל איך אי"ה נאך מיין 120 יאר מיטנעמען דע "לא נתקבל בריוו" אין ווען דער בית דין של מעלה וועט מיך פרעגן פארוואס כהאב נישט געלערנט אדער פארוואס כהאב גזינדיגט וועל איך ארויסנעמען דע בריווען אין ווייזען אז איך האב געוואלט אין די ראשי ישיבות האבן מיך נישט געלאזט.״

ודפח״ח.

[שמעקעדיג]

פון ספר 'זכר צדיק לברכה' ח"ב, סיפורים פון סאטמאר רב זצ"ל

-

[shem-tov]

באמת א שיינע מעשה און זייער טיפיקעל אויפן רבין ז"ל

[קאווע טרינקער]

באמת א שיינע מעשה און זייער טיפיקעל אויפן רבין ז"ל

צ"ל : ווייל ס'שיינע מעשה, דערציילט מען עס אויפן רבי'ן.

[איך אויך]

פארוואס זאל עס נישט קענען זיין?

[קאסטנער]

אפשר גאר ביי פאזעטיווע געדאנקען?

א שטארקע שטיפ אויף פאראויס אינעם פראבלעם בעולם הישיבות,האבן איינע פין די היזיגע ישיבות גענימען א טריט צים גיטן צי עלעמנירן די בחורים דיסקרימנאציע.
די לעצטערע זמנים א בחור וואס האט זיך אייינגעשריבן אין קווינס ישיבה אין האט נישט געלערנט פארדעם ביי זיי אין די מוסדות האט מען פין אים געמאכט דאס גענאר, גראד האט ער באקימען א לא ניתקבל אויב איז ער געווען פארנימען גאנץ בין הזמנים מיט דעם האט מען אים א טובה געטין אין מיט זייער גרויס רחמנות האט מען אים אריינגעשטיפט.
פארשטייט זיך א בחור מיט א גיטע נאמען וואס וועט פאמפאפאמפן די ישיבה, אדער ווען געלט איז געווען אינוואלווד , דעלמאטס איז די מדובר געוועזן גאר א אנדערע,אבער די סא קאלד עוורידזש בחורל פארוואס זאלן מיר דיר אננעמען ? מיט וואס גייסטוי בויען אינזער נאמען?
די
זמן איז אין דעם הינזיכט געווען אסאך בעסער ב״ה, אין ווי לאנג האסט אויף דיין נאמען נישט געטראגן קיין שמוץ האט מען דיר אנגענימע, אין דזאסט ווייל די ביסט א בחור ביסטוי הפקר דאס איז בכלולוית נישט געווען.
ווי אזוי טוישן זיך זאכן? איך גלייב אז נישט פין זיך אליין.

אוודאי איז נאך דא א לאנגע וועג צי גיין ווייל אפילו א בחור וואס עס גייט אים נישט אזוי גרינג מיט אידישקייט איז נאך אויך נישט זיין בלוט הפקר, די רעטונגס מיסיע איז אויפן וועג אין מען טאר ניט אויפגעבן.
נ.ב. סיי די ביפאר אין סיי עפטאר איז וואס מיר האבן בייגעוואונט...