משה געציל האט געשריבן:אז ער איז א כל יכול איז בכלל נישט שייך צו פראבירן צו פארשטיין. א גאט וואס מען קען מסביר זיין איז נישט קיין גאט.
וואס טייטש ס'נישט שייך צו פארשטיין? אויסער דער באקאנטער פאראדאקס צו דער אייבערשטער קען באשאפן א שטיין וואס ער אליין קען נישט אויפהייבן, האב איך נישט געהערט קיין שום ערנסטער קשיות אויפן מושג כל יכול.
משה געציל האט געשריבן:אז ער איז א כל יכול איז בכלל נישט שייך צו פראבירן צו פארשטיין. א גאט וואס מען קען מסביר זיין איז נישט קיין גאט.
וואס טייטש ס'נישט שייך צו פארשטיין? אויסער דער באקאנטער פאראדאקס צו דער אייבערשטער קען באשאפן א שטיין וואס ער אליין קען נישט אויפהייבן, האב איך נישט געהערט קיין שום ערנסטער קשיות אויפן מושג כל יכול.
אז ער איז א כל יכול איז פשט אז ער נישט מוגבל צו קיין שום גיבולים, נישט קיין מציאות'דיגע ווי באשאפען א יש מאין. און נישט קיין לאגישע ווי פראבירן צו פארשטיין זיינע חשבונות.
ומי קרי לחינוך השלמה, והא תניא אי זה חינוך היה רגיל לאכול בשתי שעות מאכילין אותו לשלש בשלש מאכילין אותו בארבע? אמר רבא בר עולא תרי חנוכי הוו: (יומא פ"ב ע"א)
קופערניקוס האט געשריבן:מיר גייען האבן זייער אסאך סופרייזעס, גיהנום איז אויך איינע פון זיי. מעגליך אז די סורפרייז וועט זיין אז עס וועלן נישט זיין קיין שום סופרייזעס, ווייל שטיינער און קערפערס לעבן נישט איבער נישט קיין סורפרייזעס. אבער עס איז ווערט צו ציטירן מארק טווין'ס ציטאט אז ער וויל גיין אין "גן עדן, צוליב די קלימאט, אין גיהנום צוליב די געזעלשאפט". קוקט אן, אין גן עדן זאגט דאך דער ישמח משה דעם באקאנטן דרשה, איך שטעל מיר פאר אז די ניגון דערפון איז בערך ווי דעם רבי'נס אומבאטעמטע תנועה (אין וועלכע צאן מרעיתו זעהט אסאך חן) אין גיהנום זענען אלע לצים, טשילערס, זינדיגער, קאמעדיעןס, און עס טוט זיך דארטן אויף טישן און אויף בענק, וואודי אלען פארהערט זיך דארטן מיט סאשא בעראן כהן, און יו האפנער מיט זיינע ששים גבורות בראטן דארטן, ברוך גאלדשטיין פארהערט זיך דארטן מיט נועם כומסקי און דיקאפריא טרעפט זיך ווידער מיט בר רפאלי, עפרה חזה זינגט און דזשאן קארלין שעלט, אלזא ווי ווילן מיר באמת גיין?
נע, וואס פארשטייט דער מארק צו א שבת הגדול דרשה אויפ'ן פילן מאגן, א בלאט גמרא שבת פאר'ן דאווענען, א גלעזעל שנאפס ביים ליינען... גיי לערן מיט א גוי ברטנורא.
ומי קרי לחינוך השלמה, והא תניא אי זה חינוך היה רגיל לאכול בשתי שעות מאכילין אותו לשלש בשלש מאכילין אותו בארבע? אמר רבא בר עולא תרי חנוכי הוו: (יומא פ"ב ע"א)
סליחה, האסט מיר נישט גוט פארשטאנען, דאכט זיך אז איך האב אמאל געהערט בזה"ל בשם ר' אביגדור מיללער זצ"ל. למעשה?
ומי קרי לחינוך השלמה, והא תניא אי זה חינוך היה רגיל לאכול בשתי שעות מאכילין אותו לשלש בשלש מאכילין אותו בארבע? אמר רבא בר עולא תרי חנוכי הוו: (יומא פ"ב ע"א)
קופערניקוס האט געשריבן:מיר גייען האבן זייער אסאך סופרייזעס, גיהנום איז אויך איינע פון זיי. מעגליך אז די סורפרייז וועט זיין אז עס וועלן נישט זיין קיין שום סופרייזעס, ווייל שטיינער און קערפערס לעבן נישט איבער נישט קיין סורפרייזעס. אבער עס איז ווערט צו ציטירן מארק טווין'ס ציטאט אז ער וויל גיין אין "גן עדן, צוליב די קלימאט, אין גיהנום צוליב די געזעלשאפט". קוקט אן, אין גן עדן זאגט דאך דער ישמח משה דעם באקאנטן דרשה, איך שטעל מיר פאר אז די ניגון דערפון איז בערך ווי דעם רבי'נס אומבאטעמטע תנועה (אין וועלכע צאן מרעיתו זעהט אסאך חן) אין גיהנום זענען אלע לצים, טשילערס, זינדיגער, קאמעדיעןס, און עס טוט זיך דארטן אויף טישן און אויף בענק, וואודי אלען פארהערט זיך דארטן מיט סאשא בעראן כהן, און יו האפנער מיט זיינע ששים גבורות בראטן דארטן, ברוך גאלדשטיין פארהערט זיך דארטן מיט נועם כומסקי און דיקאפריא טרעפט זיך ווידער מיט בר רפאלי, עפרה חזה זינגט און דזשאן קארלין שעלט, אלזא ווי ווילן מיר באמת גיין?
נע, וואס פארשטייט דער מארק צו א שבת הגדול דרשה אויפ'ן פילן מאגן, א בלאט גמרא שבת פאר'ן דאווענען, א גלעזעל שנאפס ביים ליינען... גיי לערן מיט א גוי ברטנורא.
קופערניקוס האט געשריבן:מיר גייען האבן זייער אסאך סופרייזעס, גיהנום איז אויך איינע פון זיי. מעגליך אז די סורפרייז וועט זיין אז עס וועלן נישט זיין קיין שום סופרייזעס, ווייל שטיינער און קערפערס לעבן נישט איבער נישט קיין סורפרייזעס. אבער עס איז ווערט צו ציטירן מארק טווין'ס ציטאט אז ער וויל גיין אין "גן עדן, צוליב די קלימאט, אין גיהנום צוליב די געזעלשאפט". קוקט אן, אין גן עדן זאגט דאך דער ישמח משה דעם באקאנטן דרשה, איך שטעל מיר פאר אז די ניגון דערפון איז בערך ווי דעם רבי'נס אומבאטעמטע תנועה (אין וועלכע צאן מרעיתו זעהט אסאך חן) אין גיהנום זענען אלע לצים, טשילערס, זינדיגער, קאמעדיעןס, און עס טוט זיך דארטן אויף טישן און אויף בענק, וואודי אלען פארהערט זיך דארטן מיט סאשא בעראן כהן, און יו האפנער מיט זיינע ששים גבורות בראטן דארטן, ברוך גאלדשטיין פארהערט זיך דארטן מיט נועם כומסקי און דיקאפריא טרעפט זיך ווידער מיט בר רפאלי, עפרה חזה זינגט און דזשאן קארלין שעלט, אלזא ווי ווילן מיר באמת גיין?
נע, וואס פארשטייט דער מארק צו א שבת הגדול דרשה אויפ'ן פילן מאגן, א בלאט גמרא שבת פאר'ן דאווענען, א גלעזעל שנאפס ביים ליינען... גיי לערן מיט א גוי ברטנורא.
ומי קרי לחינוך השלמה, והא תניא אי זה חינוך היה רגיל לאכול בשתי שעות מאכילין אותו לשלש בשלש מאכילין אותו בארבע? אמר רבא בר עולא תרי חנוכי הוו: (יומא פ"ב ע"א)
אמר ונבנתה: אל עבר החלון נשקפתי ונתתי אל לבי כי שבת האדם ממנו, חומר וגשם – ורוח אין, בחנתיו, והנה הוא תולדת מקריו – כאשר ילך המקרה כך יתעצב לבו ודמותו, לרגעים אבחננו, כאשר יאמר החכם כי אין הוויית רגע מול רגע נוצרת כי אם בהתחדש מקריו, ואל מי יקר המקרה?
אה... ב"ה, איך האב נאך דעם פינטל... איינער האט מיר פריער באזונגען אז איך רעד ווי אן אפיקורס... ניחמתנו...
ומי קרי לחינוך השלמה, והא תניא אי זה חינוך היה רגיל לאכול בשתי שעות מאכילין אותו לשלש בשלש מאכילין אותו בארבע? אמר רבא בר עולא תרי חנוכי הוו: (יומא פ"ב ע"א)
רויטע וואנצעס האט געשריבן:צו דיין ערשטע שאלה האב איך שוין גשריבען: "וואס אונז האלטן אלץ גהנים איז גשמיות'דיגע משוגים". אונז ווייסמיר טאקע נישט צו מ'באקומט יסורים. אפשר באקומט מען א שויער מיט א מעסאזש. מיין פוינט: אונז ווייסן נישט וואס טייטשט יסורים אין א עולם רוחני.
צו דיין צווייטע שאלה האב איך שוין געשריבן: ''זיכוך קומט נאר אויפן מהלך אין גהנים''. דאס הייסט אויפן מהלך פון הקב"ה.
בקיצור דו ביסט מסכים אז הייפאטעטיש איז מעגליך אז דער זיכוך פון גהינום איז גאר א געשמאקער זאך? מי יודע אפשר לוינט זיך אפילו אנצוקומען דארט. למעשה שטימט דאך אז ס'זאל זיין אזוי, ווייל דער אייבערשטער איז א טוב ומטיב לכל און אויב קען ער אלס כל יכול מאכן אז דער גהינם זאל זיין גאר געשמאק אין באטעמ'ט פארוואס זאלן מיר נישט אננעמען אז ער טוט טאקע אזוי?
רויטע וואנצעס האט געשריבן:צו דיין ערשטע שאלה האב איך שוין גשריבען: "וואס אונז האלטן אלץ גהנים איז גשמיות'דיגע משוגים". אונז ווייסמיר טאקע נישט צו מ'באקומט יסורים. אפשר באקומט מען א שויער מיט א מעסאזש. מיין פוינט: אונז ווייסן נישט וואס טייטשט יסורים אין א עולם רוחני.
צו דיין צווייטע שאלה האב איך שוין געשריבן: ''זיכוך קומט נאר אויפן מהלך אין גהנים''. דאס הייסט אויפן מהלך פון הקב"ה.
בקיצור דו ביסט מסכים אז הייפאטעטיש איז מעגליך אז דער זיכוך פון גהינום איז גאר א געשמאקער זאך? מי יודע אפשר לוינט זיך אפילו אנצוקומען דארט. למעשה שטימט דאך אז ס'זאל זיין אזוי, ווייל דער אייבערשטער איז א טוב ומטיב לכל און אויב קען ער אלס כל יכול מאכן אז דער גהינם זאל זיין גאר געשמאק אין באטעמ'ט פארוואס זאלן מיר נישט אננעמען אז ער טוט טאקע אזוי?
אזוי סאך ווייס איך יא, אז ס'איז עפעס א אנדערע סארט יסורים. יסורים פון א עולם רוחני ווי ס'איז נישט דא עולם, שנה, נפש. אונזער נשמות זענען בעולם הזה מוגבל דורך אונזער גשמיות'דיגע מוחות וואס איז מוגבל דורכן גוף, ממילא איז נישט מעגליך פאר אונז צו קריכן העכער אין הבנה.
אהבה איז מיין רעליגיע, שנאה איז מיין שונא, שלום איז מיין חבר און שמחה איז מיין ציל.
אזוי סאך ווייס איך יא, אז ס'איז עפעס א אנדערע סארט יסורים. יסורים פון א עולם רוחני ווי ס'איז נישט דא עולם, שנה, נפש. אונזער נשמות זענען בעולם הזה מוגבל דורך אונזער גשמיות'דיגע מוחות וואס איז מוגבל דורכן גוף, ממילא איז נישט מעגליך פאר אונז צו קריכן העכער אין הבנה.
נעה מיר האט מען אייביג געזאגט אז דער סארט גערעדאכץ אז ס'איז עפעס 'א העכערע' מין פייער/יסורים איז נאר געמאכט צו ברואיגן דעם געוויסנביסן. למעשה קוקט מען אריין אין ראשית חכמה ועוד זעהט מען אז ס'איז אן אלטמאדישע פייער מיט פייערדיג נחשים ועקרבים וכו' וכדו', עכ''פ ס'זעט נישט אויס צו זיין עפעס צופיל העכערס.