וועלעכער חסידישער ספר לערנסטו בעיון

[matovu]

אן זיי זאלן אנהייבען וויסען בחייכות וביומייכון וואס וויל דער צדיק פון מיין לעבן האבען.

ויקרב קץ משיחי

stop shoin

ball gavveh and baby

zug epes devurim shel taam

[מורינו הרב]

א רגע, וואס איז נאר די נושא פון דעם אשכול?

[יאיר]

יא, צוריק צו די נושא. מורינו, וואס לערנסטו? איך האב א קביעות'דיגער שיעור אין כתבי ר"י שו"ב.

[מנשה לוסטיג]

מנשה'לע דער מעשה מיט'ן אז בעש"ט האט עים אנגערופן גנב, ווי איז דער ערשטע פלאץ וואס שרייבט דער מעשה?
קענסטו לערנען מאור עינים פופציג יאר, און וועסט נישט האבען קיין אנונג וואס דער צדיק וויל פון דיין לעבן האבען, און וואס ער זאגט דארט.
רעד מיר נישט אן אז דו לערנסט מאו"ע ווייל דו זוכסט חסידות, מ'לערנט עס דארט ווייל ס'איז א שטאט מיט ראבאטס, מאנקי סי מאנקי דא.
ווען זוכסטו ווען א ספר צו לערנען, נעמסטו ארויס א שיינע אונגארישע ספר (וואס דיינע זיידעס האבין גע'לערנט...) וואס האט שיינע ווערטער,
דברים השוה לכל נפש, און מעיין דארט, קיינער נעמט נישט ארויס א מאו"ע ווייל ס'איז א שיין ספר, א סקווערער דארף נאר פאנטשען דער
עמוד יומי מיט דעים, און דעטס איט, אן זיי זאלן אנהייבען וויסען בחייכות וביומייכון וואס וויל דער צדיק פון מיין לעבן האבען.

אגב, מנשה'לע, וואס טוט זיך מיט ייבי? רב ייבי איז אפשר נישט פון דו ערשטע כלי ראשונה פון חסידות (אזוי ווי אוחה"ק..)?

אז דו זאגסט מבינות אויף מיר, אז איך לערן עס וועגן דעם און יענעם זייטיגן טעם.
בין איך מגלה באמת מעומק לבבי, מיום עמדי על דעתי, האב איך שוין געלערנט מאור עינים, פון יונגל ווייז, און ס'האט מיר געצויגן שטארק, ווייל כ'האב געהאט א זיידע וואס איז נפטר געווארן ביי די 92 יאר, ער איז געווען פון די ערשטע תלמידים פון ר' אהר'לע ראטה, ווען זיי ביידע האבן צוזאמען געלערנט אין ישיבה קטנה אין איין כיתה, ר' אהר'לע האט עהם צוגעצויגן צו לערנען מאו''ע, זיי האבן זיך מער קיינמאל נישט געזען, זינט די ערשטע וועלט מלחמה אין תרע''ד, אבער מאור עינים האט ער מיט מיך געלערנט, וועןכ 'בין געווען קוים ניין יאר אלט, און דאס איז מיין ספר עד היום הזה, וואס כ'האב שוין געענדיגט איבער צוואנציג מאל.
אין סקווער איז איינגעפירט אז מ'לערנט מאור עינים, הערשט אין די עלטערע בחורישע יארן, ביז ישיבה גדולה לערנט מען מאור ושמש, פשוט ווייל ס'לייכטער.
איך האב אייביג געלערנט מאור עינים, און כ'האב אייביג געפילט ווי פרישע לעבהאפט שיינט מיר אין די אויגן דערפון, און קיינמאל האט מען אין מיינע צייטן עכ''פ נישט געהייסן צו קאנטראלירט אז מ'זאל לערנען מאו''ע.
ס'דא א לימוד קבוע דערויף יעדע ליל שישי אבער נישט מער פון דעם.
ממילא, מאור עינים איז פון די ספרי היסוד פון חסידות, איז נישט מיין מימרא, און כ'האב עס פשוט פארציילט דא. אויף חוזק מאכן און רעדן דברים של מה בכך, קענסטו זאגן אסאך ווערטער וואס משוגע שפראך האט אין איר לעקסיקאן, אבער איך האב דא געשריבן ערנסטע ווערטער, און כ'מיין אז די איבריגע עולם וויל אויך ערנסט דא. אזוי מיין איך.

[I'm back]

ספר היוחסין

[יאיר]

און ס'האט מיר געצויגן שטארק, ווייל כ'האב געהאט א זיידע וואס איז נפטר געווארן ביי די 92 יאר, ער איז געווען פון די ערשטע תלמידים פון ר' אהר'לע ראטה, ווען זיי ביידע האבן צוזאמען געלערנט אין ישיבה קטנה אין איין כיתה, ר' אהר'לע האט עהם צוגעצויגן צו לערנען מאו''ע, זיי האבן זיך מער קיינמאל נישט געזען, זינט די ערשטע וועלט מלחמה אין תרע''ד, אבער מאור עינים האט ער מיט מיך געלערנט, וועןכ 'בין געווען קוים ניין יאר אלט,

אה, יעצט כאפ איך פארוואס מאור עינים ציט דיר, פשוט צוליב דיין זיידנ'ס רייכע ביאגראפיע. מיך וואונדערט נאר יעצט פארוואס אנדערע וואס האבן נישט געהאט אזעלכע זיידעס לערנען עס. מסתם האבן זיי אויך שיינע ביאגראפיעס, אויב נישט פון זייערע זיידעס, דעמאלט פון זייערע סקווערע רבי'ס.
אגב, מ'זאגט אז סקווערער רבי איז אמאל אריינגעקומען צום סאטמאר רב, און ער האט אים געטראפן לערנען קצות. פרעגט אים דער סקווערער מיט פארוואנדערונג, וואו קומט צו א חסידישער רבי צו לערנען קצות. ענטפערט דער על הגאולה מיט א שמייכל, איך האב געהאט א קושיא, איך האב אריינגעקוקט אין מאור עינים און געזען אז ער פארענטפערט עס נישט, האב איך בלית ברירה גענומען א קצות...

[big joe]

איזביצע ספרים לערנט אויס critical thinking און האט א אינטרעסאנטע אפטייטש אויף חסידות

ספר הסולם איז אויך א שטארק ספר

[מנשה לוסטיג]

מוסר ספרים און חקירה ספרים און ידיעה ספרים און חסידות ספרים זענען אנדערע זאכן. אויב מ'רעדט פון חסידות איז די שאלה וואס יעדע ספר וואס מ'נעמט אפיר געבט פאר
ספרי ר' צדוק זענען אויך שטארקע ספרים אבער נישט קיין חסידות

[big joe]

זיכער איז ספרי ר' צדוק חסידישע ספרים

[big joe]

וואס מיינט חסידות לדבריך

חסידות איז געווען א reaction movement ווען דער המון עם איז נמאס געווארן פונעם סיסטעם. נישט די נייע חומרות און נייע משוגעתן שבכל דור ודור האט פארעקעלט די סיסטעם ביי די ציבור, נאר די קאלעקטיוו חיסרון פון זעלבסטזיכערקייט און גייסטישע ליידיגקייט וואס רוב מנין ובנין פון כלל ישראל האט געטוען פילן. מענטשן האבן געוואלט פילן אז ״איך האב אויך א חלק אינעם רעליגיע, איך מאך אויך אויס פארן בורא כל עולמים״ און נישט זיין א כלי שני, וואס דורך מכבד זיין יענער אדער אויסהלטן יענער, טוה איך מיין חלק.

די סיסטעם אז די פשוטע מענטש דארף ״קויפן״ א גוטע בחור פאר זיין טאכטער וואס זאל לערנען טאג און נאכט (און האבן אסאך קינדער) אויפן שווער און שוויגער׳ס חשבון בלוט און שווייס און לכבוד דעם וועלן זיי ׳זוכה׳ זיין צו וואשן זיינע פיס אויף יענע וועלט. אט די סיסטעם האט פארלוירן דאס חן די לעצטע יארן פארן בעש״ט.

הקיצור די ׳סיסטעם פירערס׳, די רבנים האבן אביסל איבערגעצויגען די שטריק, די נישט געלערענטע מענטש האט געוויסט אז זיין לעבען איז א שאד, פון אים וועט גארנישט אויסוואקסן וייל ער קען נישט האקן א 18׳נע.

אין די צייט איז אראפ געקומען א חידוש אויף די וועלט, איש יהודי היה במעזביז וישראל שמו. ער האט זיך גענומען די מוהט און אוועקגעשטעלט א נייע סיסטעם. מ׳מיז נישט האקן 18׳נעס מ׳דארף בכלל נישט קענען לערנען, מ׳קען ארבייטן און וואס פאר א דזשאב מ׳וויל, מ׳קען שטאמען פון עני משפחה, און פונדעסוועגן קען מען זיין א גרויסע מענטש, און אפשר אפילו גרעסער פון דאס מיוחס׳דיגע למדן. מ׳דארף זיך נאר מקושר זיין צום צדיק, זיך אנשליסן אין זיין חסידים, ווארם דאווענען, ליעב האבן יעדע איד בלב ובנפש, אמונת צדיקים, פארן צום צדיק לערנען זיינע דרכים און מנהגים און דאס איז עס, ווער עס טוט די זאכן איז באוויליגט ביי די אויבעשטער, יעדער איז אנגענומען נישט צו מאכען די טיר פאר קיינעם.



דאס איז די גשמיות׳דיגע הסבר אין חסידות

[גאלד]

דאס איז דער myth וואס דער עולם גולם רעדט זיך איין אז דאס איז חסידות, אז יעדער קען זיין חשוב און וואויל, ווע וואס ווען, דער סארט דערהער זעהט מען אין חז"ל רמב"ם ועוד, און דאס איז לגמרי נישט וואס חסידות איז,

[מנשה לוסטיג]

דער הייליגער בעל שם איז נישט געווען קיין פארטיי פירער, ער האט אראפגעברענגט א נייעם דרך, וואס דער הייליגער קדוש עליון קודש הקדשים רבי ר' מאטעלע מטשערנאביל האט געזאגט דערויף. ביז משיח'ס טאג, אז א יוד אפילו אינעם ווייטן דייטשלאנד וועט גיבן א קרעכץ צום אייבירשטן, איז דאס אלץ די כח פונעם בעל שם.

ווידער די וואס וואס ווילן מגשם זיין יעדע רוחניות'דיגע זאך מיטן זאגן ס'געווען א סעקטע ס'געווען נאך א חכם כשאר חכמי הדורות, איז ווי רש''י זאגט, ליצני הדור היו אומרים, זיי זאגן און זאגן.. הערן נישט אויף צו זאגן תורות וואס זינגט ארויס פון די שווארמע און לעמ נעק וואס זיי האבן נאר וואס געליפערט אין די באדי טאנק אריין, דאס רעדט ארויס און זאגט מבינות אויף הימל געשעפטן

[big joe]

ס'דא א חילוק צווישען דאס רעין פון חסידות און די הלכה למעשה פון חסידות
די רעיון/תורת החסידות איז מיוסד אויף תורת הקבלה (י' ספירות, ד' עולמות, שמות וכו') אבער קבלה איז זייער פעסעמיסטיק ווי חסידות איז אפטאמיסטיש
די מעשה החסידות איז וואס איך האב פריער מסביר געווען

נאכדעם זענען דא אידן וואס קענען עס משלב זיין, די תורה מיטן מעשה און דאס איס חסידות האמיתי

[גאלד]

דער סאטמאר רבי האט גוט געוויסט דער ריכטיגער חסידות, טאקע דאס וואס דער גר"א מיט תניא האבן זיך געקריגט, ממילא האט ער געהאט די פלייצעס צו זאגן אז דאס איז נשתכח געווארן, אבער די וואס האלטן אז חסידות מיינט דינען דעם אייבירשטן מיט עסן און זינגען אההה, דער חסידות איז סטיל גאינג סטראנג, טאקע אין סקווער און לובאוויטש,

[שמעקעדיג]

ווייל כ'האב געהאט א זיידע וואס איז נפטר געווארן ביי די 92 יאר, ער איז געווען פון די ערשטע תלמידים פון ר' אהר'לע ראטה,

אינטרעסאנט, ר' אהר'עלע אליין שרייבט דאך בספרו שומ"א 'נשתכחה דרך הבעש"ט'.

viewtopic.php?p=115701#p115701

[big joe]

אזוי שרייבט דער סאטמאר רבי אין ויואל משה

במחילת כבודו ער איז געווען ראונג.

סאטמאר איז א קהילה, נישט קיין חסידות, ממילא האט די ויואל משה נישט וואס אריין צו רעדן בעניני חסידות (נישט קיין חילוק ווי הייליג ער איז געווען)

ווען חב"ד, רוזין, גור, סקווירא, וויזשניץ וכו' וועלן מיר זאגן וועגן חסידות וועל איך אויסהערן

אזוי אויך ר' אהר'לע האט נישט געהאט א רעכט צו זאגן נשתכחה

@גאלד פון ווי נעמסטו אז סאטמאר רב האט געוויסט וואס דאס איז חסידות??
די חבד'סקע, די גור'ע, און עטליכע רוזינע רבי'ס האבן קלאר געזאגט אז ער האט קיינמאהל נישט געוויסט ממילא קען ער נישט מחליט זיין נשתכחה
כלשון קודשו פון חבד'סקע "אז ער וויל לערנען קען ער דא קומען''
כלשון קודשו פון גור'ע "אז ער האט קיינמאהל נישט געוויסט וואס האט ער פארגעסן?"

[סאו וואט]

וואס דער הייליגער קדוש עליון קודש הקדשים רבי ר' מאטעלע מטשערנאביל האט געזאגט דערויף. ביז משיח'ס טאג, אז א יוד אפילו אינעם ווייטן דייטשלאנד וועט גיבן א קרעכץ צום אייבירשטן, איז דאס אלץ די כח פונעם בעל שם.

מקור ביטע?

אגב געהערט מאיש חסיד אחד מהימן ששמע פונעם חקל תפוחין קדישין רבי פון קאלוב, איינער האט עים אנגעפרעגט, ווי אזוי האט רבי יואל'יש זצ"ל געקענט שרייבען נשתכחה?
אויב ער ווייסט נישט חסידות מהו? טא, ווי קען ער שרייבען נשתכחה. האט ער גע'ענט'פערט. משל למה הדבר דומה: צוויי מענטשען שמועסען, מ'רעד פון א געוויסע נושא, אינמיטן קומט אן א דריטער, דער נושא ווערט געטוישט, און מ'שמועסט, דערנאך גייט אוועק יענער דריטער, און דער צוויי מענטשען פרעגן זיך איינער דער צווייטער, פון וואס האבען אונז פריער געשמועסט?
קיינער קען זיך נישט דערמאנען, פון דעים? ניין, פון יענץ? ניין, זיי ווייסען נישט פון וואס מ'האט געשמועסט? אבער יענץ איז זעכער אז נישט. וזהו זה. נשתכחה תורת הבעש"ט, היינו חסידות איז זכער נישט חסידות, וואס חסידות איז געוועהן ווייס איך נישט, אבער היינט איז זעכער נישטא קיין חסידות, ודפח,ח.

[סאו וואט]

וואס דער הייליגער קדוש עליון קודש הקדשים רבי ר' מאטעלע מטשערנאביל האט געזאגט דערויף. ביז משיח'ס טאג, אז א יוד אפילו אינעם ווייטן דייטשלאנד וועט גיבן א קרעכץ צום אייבירשטן, איז דאס אלץ די כח פונעם בעל שם.

מקור ביטע?

אגב געהערט מאיש חסיד אחד מהימן ששמע פונעם חקל תפוחין קדישין רבי פון קאלוב, איינער האט עים אנגעפרעגט, ווי אזוי האט רבי יואל'יש זצ"ל געקענט שרייבען נשתכחה?
אויב ער ווייסט נישט חסידות מהו? טא, ווי קען ער שרייבען נשתכחה. האט ער גע'ענט'פערט. משל למה הדבר דומה: צוויי מענטשען שמועסען, מ'רעד פון א געוויסע נושא, אינמיטן קומט אן א דריטער, דער נושא ווערט געטוישט, און מ'שמועסט, דערנאך גייט אוועק יענער דריטער, און דער צוויי מענטשען פרעגן זיך איינער דער צווייטער, פון וואס האבען אונז פריער געשמועסט?
קיינער קען זיך נישט דערמאנען, פון דעים? ניין, פון יענץ? ניין, זיי ווייסען נישט פון וואס מ'האט געשמועסט? אבער יענץ איז זעכער אז נישט. וזהו זה. נשתכחה תורת הבעש"ט, היינו חסידות איז זכער נישט חסידות, וואס חסידות איז געוועהן ווייס איך נישט, אבער היינט איז זעכער נישטא קיין חסידות, ודפח,ח.

[מנשה לוסטיג]

אזוי שרייבט דער סאטמאר רבי אין ויואל משה

במחילת כבודו ער איז געווען ראונג.

סאטמאר איז א קהילה, נישט קיין חסידות, ממילא האט די ויואל משה נישט וואס אריין צו רעדן בעניני חסידות (נישט קיין חילוק ווי הייליג ער איז געווען)

ווען חב"ד, רוזין, גור, סקווירא, וויזשניץ וכו' וועלן מיר זאגן וועגן חסידות וועל איך אויסהערן

אזוי אויך ר' אהר'לע האט נישט געהאט א רעכט צו זאגן נשתכחה

@גאלד פון ווי נעמסטו אז סאטמאר רב האט געוויסט וואס דאס איז חסידות??
די חבד'סקע, די גור'ע, און עטליכע רוזינע רבי'ס האבן קלאר געזאגט אז ער האט קיינמאהל נישט געוויסט ממילא קען ער נישט מחליט זיין נשתכחה
כלשון קודשו פון חבד'סקע "אז ער וויל לערנען קען ער דא קומען''
כלשון קודשו פון גור'ע "אז ער האט קיינמאהל נישט געוויסט וואס האט ער פארגעסן?"

א רב האט סייעתא דשמיא צו פסקנן הלכות, אפשר גוזר זיין אויף 'זיין' קהילה, וואס ער פארשטייט צו גוזר זיין, אבער צו זאגן א דעה בעליונים? ס'גוט פאר א מליצה טאקע פאר סאטמארע רב, וואס האט ליב געהאט מליצות און הלצות, רעכטס און לינק..

ווידעראום וועגן ר' אהר'לע ראטה זצוק''ל, איך האב פשוט ארויסגעברענגט אז זיי האבן געלערנט מאור עינים, וואס איז געווען ר' אהר'לעס עיקר ספר צוזאמען מיט בני יששכר, מיט דעם פארצייל איך פשוט אז פון דארט האב איך אויפגעפיקט מיין אייגענע געשמאק צו מאו''ע, ממילא מה ענין סאטמארע רב און זיין ווילד גערעדעכטץ נשכחה, אינעם סוגיא וואס איך פארצייל בקודש בשבח דער הייליגער מאור עינים זכותו יגן עלינו ועכ''י.
דער ברך משה איז שוין מער א רבי אויף חסידים, און האט שוין מער איינגעזאפט חסידות פון זיינע הייליגע זיידעס נבג''מ, ווי דער בעל השכחה סכיסיג לא עלינו