נסיונות און נצחונות. חסידים גייען אין קאלעדש.

[הערשי]

אלס דבר בעתו לכבוד דעם נייעם שולע יאר, האט מרת פ. גאלדבערגער פונעם ענגלישן פארווערטס אינטערוויואירט עטליכע אברכים און נשים צדקניות, פרומע און געוועזענע פרומע, וועלכע זענען געגאנגען אין קאלעדזש און עררייכט א דעגרי.
די אינטערוויו ברענגט ארויס די שוועריגקייטן מיט וואס די יוצאי ישיבות הקדושות דארפן זיך ספראווען ביים פרובירן צו גיין מחיל אל חיל, און דאך זיין א גבר בגוברין. די יונגעלייט ברענגען שטארק ארויס די נקודה וויאזוי די גמרא קאפ איז זיי בייגעשטאנען אנצוקומען צו די דרגא פון מכל מלמדי השכלתי, אפילו ווען בן שמונה עשרה לחופה קדמה לבן חמש למקרא. אזוי אויך זענען די נשים במאי קזכיין שטארק צופרידן פון די הויכע ניווא לימודי חול אין די היימישע שולעס, און זיי שטרייכן אונטער אז א בית-רחל תלמידה האט זיך נישט מיט וואס צו שעמען פון די גוישע גאס!
כי היא חכמתכם.

MP3

[זר זהב]

דער מוישי (ביי 5:45) סאונד טעריבעל. זיין טאטע האט אים אויך נישט געלאזט גיין צו א וואויס קאוטש

[הערשי]

דער מוישי (ביי 5:45) סאונד טעריבעל. זיין טאטע האט אים אויך נישט געלאזט גיין צו א וואויס קאוטש

מאך נישט דעם משה פאר אן ערל שפתיים. איך גלייך גאר זיין טיפע באסעווער שטימע.

[אברעמעל]

ס'איז א וואויס טשענדזשער.

[בן תמליון]

הערשי איך הער נישט קיין ווארט פון די אינגעלייט אין דעם אינטערוויא איבער זייערע גמרא קעפ אדער די ווייבלעך איבער בית רחל הויך ניווא חינוך. איך בין נישט אין די גוסטע צו אריין נאכאמאל אין די נושא פון אונזער חינוך, און יא זיכער דארף דער סיסטעם תיקון גדול. אבער עס וועט באדערן א רעכטדענקענדן מענטש ווען די אזויגערופענע אויפגעקלערטע וועלן בלעבלען פראסטע ליגנטס צו שטופן אן אגענדע. אט למשל צוויי נשים זאגן מען האט זיי נישט געלענט אלגעברא אין בית רחל און האבן נישט געקענט א פשוטער אקוויזשאן וואס איז נישט אמת. מען לערנט אין בית רחל גוט אלגעברא זיי האבן אפשר ניטאמאל אינאכט גענומען וואס מען האט געלערנט. מיין אשת חיל זז"ג קען גאר גוט די טיפסטע אלגעברא אקוויזאציעס ארויס פון בית רחל. בכלל עס זענען דא היינט זייער אסאך היימישע ווייבלעך מיט דיגריס אין פאקט עס איז געווארן גאנץ פאפולער היינט ואין פוצה פה. ווי אויך דער לעצטער חכם וואס זאגט אונזער חינוך לערנט אויס נישט צו האבן קריטיקל טינקינג, איך וואלט איהם אהערגעשיקט דא אין שטיבל פאר אביסל היימישע קריטישע טראכטונגען נישט קאלעדזש פראדוקציע.

[ממרום שלח אש]

כבן תמליון ועוד, ווען איך האב אמאל געברויכט א אינטרעדוקשן צו אלגעברא, האט מיר מיין ווייב אנגעשדכנט צו אירע א באקאנטע וואס טיטשט אלגעברא אין בית רחל היי סקול, א היימישע ווייבל וואס האט אליין געלערענט אין בית רחל.

נאר וואדען, פרעג א עווערעזש גוי א שאלה אין אלגעברא, ער/זי וועט דיר אנקוקן ווי פון די לבנה, כאטש אין פובליק סקול האט מען עס געלערענט. דאס איז די קוואליטי פון די פערזאנען וואס דאמפן אויף אונז.

די וואס קענען, טוען צו די זאך, די לוזערס, רעדן זיך אפ.

[איחוד פעלד]

הייל בית רחל.

מען לערנט דארט אלגעברא!!!!!!!!!!

[גנדי]

דאס קומט פון אונזער שיינע חינוך אז מדארף נישט קענען קיין ענגליש. פאר ספעלינג קען מען נוצען די קאמפיאטער (וואס איז גע'אסרט), און פאר גרעממער קען מען פרעגן די ווייב.

באקומען פון א חבר א לאגא אין לוח הציבור פאר די דיסטריקט אטוירני, איך זינק פאר בושה...

דאס איז נישט א טייפא אין אן ארטיקעל. דאס איז א לאגא וואס אונזערע עסקנים האבן מן הסתם דורך גקוקט אין געגעבן הסכמה אז עס איז א געלונגענע לאגא.

פארגעס נישט, די עסקנים געווענליך רעפרעזעטירן אונזערע אינטערעסן פאר די אמעריקאנע ענגלישע גאס...

איז דאס א נארמאלע סלאגאן?
TOUGH with FAIR

אזוי שרייבט מען?
Attorny

[הערשי]

די וואס קענען, טוען צו די זאך, די לוזערס, רעדן זיך אפ.

הייסט עס אז די וועלכע האבן דורכגעמאכט קאלעדזש זענען די לוזערס.
ווער זענען די געווינער? די ק"ש שרייבער?

[איחוד פעלד]

טעיק איט איזי, סוף כל סוף זענען מיר ק"ש שרייבער די איינציגסטער וואס האבען קריטיקעל טינקינג מיט גמרא קעפ.

לכאורה איז יש דברים בגו, ווייל מען לערנט גמרא און ספרי קודש, איז מען אלס געוואוינט צו זאגען אז וואס זיי זאגען איז הייליג און מען טאר נישט פרעגען, מען מעג נאר זאגען איך פארשטיי נישט, און מען ברויך תשובה טוהן אויב מען פארשטייט נישט וכו'. דאס ברענגט בכלל אז מען שאקעלט דעם קאפ אויף אלעמען אויף יא, אדער ניין, וויאזוי עס פארלאנגט זיך, און אויב שטעלט זיך אויף א בעל דרשן און זאגט אז מציצה בפה איז געזונט ווייל אזוי שטייט אין גמרא, און זאגען אז עס קען זיין א סכנה איז אפיקורסות, שאקעלט מען צו, און מען קריגט נישט בכלל.

לעומת זה אין די קאלעדזעס איז סעיף אלף וויסען אז יעדעס זאך וואס לייגט זיך נישט אויף'ן שכל איז לויטער [שרייב נישט קיין אומאיידעלע ווערטער. מנהל], און ממילא איז דאס טאקע א סכנה פאר חרדיזים בכלל, ווייל ווען מען נעמט אוועק אלע [שרייב נישט קיין אומאיידעלע ווערטער. מנהל] פין חרדים בלייבט איבער גארנישט מיט נישט.

[דולה ומשקה]

ASISA יוכיח
א טייערע הארציגע איבערגעבענע דאקטער, פון א עכט חסידישע היים, טראגט שטריימעל אין אין ווייסע זאקן.
ממנו ילמדו וכן יעשו.

[הערשי]

ASISA יוכיח
א טייערע הארציגע איבערגעבענע דאקטער, פון א עכט חסידישע היים, טראגט שטריימעל אין אין ווייסע זאקן.
ממנו ילמדו וכן יעשו.

איך שטעל זיך פאר דער דר. אסותא האט זיך געלערנט דאקטעריי אין היימישע מוסדות.

[זר זהב]

און איך שטעל מיר פאר אז דו האסט זיך אויסגעלערענט שרייבן אידיש אין פובליק סקול

דו קיהלער אינג

[זלמן זאפיר]

אן עקל אין א גרויל איר צי הערן
רעדט מיטן מאנרא'ער א'קצענט אין וויל מיר איינרעדן ווי גוט ס'גייט איר אין ווי שלעכט מיר גייט

[מ. גליקמאן]

הערשי, ער פרובירט צו מאכן א פוינט אז עס איז נישט אזוי שלעכט ווי פרומט גאלדבערגער לייגט עס אראפ.
סיי די לערנען חלק איז פיל פיל בעסער אין אונזערע מוסדות ווי זי לייגט עס אראפ, אפשר טאקע נישט די בעסטע אבער נישט אזוי שלעכט אויך נישט. אין פאקט, דאס קענסטו פרעגן ביי סיי וועלכע ביזנעסמאן אין וויליאמסבורג, הייסן די בית רחל מיידלעך די בעסטע ארבעטער פאר א אפיס מער ווי סיי וועלכע אנדערע מוסדות, און דאס איז פאר א סיבה. די סיבה איז אז מען לערנט זיי גוט אויס און זיי קענען עס גוט. יא.
און אויך די חלק פון גיין זיך לערנען עפעס איז נישט אזוי אראפגעקוקט.
עס איז דא צענדליגער היימישע אינגעלייט אקאנטענטס, מען דארף האבן א דעגרי דערפאר דו ווייסט?
עס איז דא צענדליגער היימישע מיידלעך טעראפיסטס, מען ברויך א דעגרי דערפאר. און אזוי איז דא נאך אסאך אסאך.
עס קען טאקע זיין אז נישט אלע גייען אין קאלעדזש, אבער אסאך דערפון גייען יא, און אפילו די וואס גייען נישט אין קאלעדזש גייען זיי אבער אין ספעשאל סקול׳ס ווי COPE וואס לערנט דיך געהעריג.

[גנדי]

ASISA יוכיח
א טייערע הארציגע איבערגעבענע דאקטער, פון א עכט חסידישע היים, טראגט שטריימעל אין אין ווייסע זאקן.
ממנו ילמדו וכן יעשו.

איך וויל מקיים זיין ממנו ילמדו וכן יעשו...

אז איך וויל מיין זון זאל אויסוואקסן אזוי ווי די דאקטער פון אסיסא, ער זאל זיין חסידיש מיט א שטריימעל און ווייסע זאקן, און האבן א מכובד'יגע פרנסה קלה ונקייה, זיין א דאקטער אין זיין הארציג איבערגעגעבן פאר אידישע קינדער

- ווי זאל איך אים שיקען לערנען?
- וואס עצה'סטע מיר און מיין ווייב צו טוהן?

[בדחן]

[tag]גנדי[/tag] ער זאל טיען וואס אלע גוים וואס לערנען זיך א פאך טיען, שיק אים אים קאלעדש ער זאל עס קענענן, סימפל.

פארשטייט זיך אז ער זאל גיין אין רעגלעור חדר ביז ער ווערט 17 18 יאר, ווייל ווי נישט ווי די גוים גייען אויך אין סקול ביז די קאלעדש יארען,
און די ווילסט דאך ער זאל בלייבען א איד און ער זאל וויסען די בעסיקס יודשקייט ענינים ווי למשל אז ר"ה בלאזט מען מיט א שופר, די ניין טעג עסט מען מיליכגס, שבועות עסט מען טשיז קעיק, יו"כ ווארט מען עס זאל ווערן די זמן, און פסח מישט מען זיך נישט, אא"וו, העכסטענס אויב דאס וועט מאכען עטוואס שווערער צו ווערן אנגענימען און קאלעדש און עס וועט מאכען אז עס זאל אים נעמען יאר לענגער איז עס אויך ווערט ווייל נישט ווי ביסטו א א איד, די עיקר לייג דיר אוועק גענוג געלט צי קענענן באצאלען קאלעדש.

[טאמבל סאס]

ס'איז מיר געקומען טרערן ביים אויסהערן דעם רעקארדינג. אמת'דיג!!

[זר זהב]

אזעלכע ביליגע טרערן

[בדחן]

אזעלכע ביליגע טרערן

א בעל בכי בטבע? אפילו ווי עס קימט נישט אריין?

[נצבד]

קאלעדש-בדרך כלל- איז געמאכט פאר סאקער'ס און פאר דעם המון עם.
ווי אויך איז גוט פאר א לאנד צו האבען גראדואירטע גארביטש טראק דרייווערס,און טיטשערס וואס האבען זיך "געלערנט" פיר יאר,כדאי צו מאכען פופציק-זיבעציק טויזענט דאלער א יאר, אבער פארן יחיד?

אפשר העליך שפעטער מער מרחיב הדיבור זיין

[טאמבל סאס]

דער מוישי (ביי 5:45) סאונד טעריבעל. זיין טאטע האט אים אויך נישט געלאזט גיין צו א וואויס קאוטש

קוק ווי מצוה'ט אפ דו ביסט.
פארוואס דן זיין א מענטש לויט זיין רעדן, אדער וועלכע אנדערע פיזישע אויסקוק??? דו ווייסט נאך נישט פון דעם אל תסתכל בקנקן?
דאס איז די חורבן! אז אפילו דאס וואס מ'לערנט שוין יא ביי אונז, געדענקט מען אויך נישט.

[טאמבל סאס]

נצבד, די ערגסטע אונטערדריקונג קעגן דעמאקראטיע, פרייהייט פון אינפארמאציע, און עולה אקעגן אינטעליגענץ איז נעמען א קינד, בחור אדער מיידל וואס קען און שטרעבט צו לערנען, און פון אים אוועקנעמען דער מעגליכקייט צו אויפוואקסן א געלערנטער גראדואירטער.
ווען נישט דער קאלידזש יחיד, ווי דו מאכסט אים אזוי אוועק. וואלסטו גארביטש טראק דרייווער, געדארפט צאמענעמען די מיסטן אויף א פערד און וואגן. דומקאפ.