פארוואס איז יוכ"פ נישט פאר ראש השנה?

[אליצפן]

ס'איז אויבנאויף א פשוטע שאלה וואס אויף דעם וואלט געדארפט זיין צענדליגער תירוצים און מהלכים, אבער לא עלה בידי צו געפינען א תירוץ המתיישב על הלב.
פאר וואס גייען מיר צו צום יום הדין, פאר די עשי''ת און פאר יום כיפור? וואלט נישט געמאכט פיל מער סענס אז מ'זאל קודם ווארפן אלע עבירות אין ים, נאכדעם עס אוועקגעבן צום עוף, און נאכדעם פארברענגען א גאנצן טאג פאסטן, וויינען און תשובה טון, און הערשט נאכדעם זאל מען זיך שטעלן אריבערגיין כבני מרון?
איך מיין וויאזוי ערווארטן מיר צו געווינען דעם יום הדין, אויב האלטן מיר נאך פאר אלע תשובה טוערייען, און ניטאמאל מעג מען דערמאנען דעם ווארט חטא, פארגעט עבאוט תשובה טון?

איי וועט איר פרעגן אלול? דאס איז א לעצטיגער זאך, און על פי תורה, און אין די גמרא איז בכלל נישט דא אזא מושג פון אלול, אויסער דער פאקט אז ס'איז איינס פון די צוועלף און צומאל דרייצן חדשים, וואס געפאלט פונקט אויס פאר תשרי.
און דער פאקט אז דער גזר דין ווערט נישט נחתם ביז יום כיפור מאכט נישט קיין סאך בעסער, ווייז אי משום הא וואס איז די פוינט פון ראש השנה? מאך דער גאנצער יום הדין יום כיפור און פארטיג.

[שרייבער]

ס'איז דא א טעיפ פון ר' בערל טויבער וואס איך האב לעצטענס געהערט (א דרשה פון תשע"ב) וואס ער איז זייער שיין מבאר מיט א משל, איך געדענק אפילו נישט דעם קעפל פונעם טעיפ, וועל איך מוזן קוקן אינדערהיים

[אליצפן]

אז ער געט א משל ווייס איך שוין אז דער תירוץ איז נישט אזוי פוגל'דיג. ר' עקיבא אייגער האט קיינמאל נישט געדארפט געבן קיין משלים מסביר צו זיין זיינע תירוצים.

[קאווע טרינקער]

איז אזוי, ראש השנה איז דער ערשטער טאג פונעם יאר.
אינעם ערשטען טאג פון יאר איז נישט מער ווי פאסיג צו פריש ממליך זיין דעם בורא אויף זיין וועלט און אויף אונז.
מ'בלאזט מיט שופרות (להבדיל אזויווי פייער-קרעקערס אין יולי 4) מ'טוט זיך אן שיין, מ'קומט זיך צוזאם אין גרויסע שוהל'ן, מ'מאכט סעודות, און מ'שרייט הויעך "דו ביסט דער מלך העולם"!

און אזוי יעדע בין הזמנים, די הנהלה זעצט זיך אראפ דן צו זיין צו ס'לוינט זיך צו האלטן די ישיבה אפען פאר נאך א זמן. האבן אונז א גוטע נאמען אויף די גאס? קומט אריין געלט? די בחורים קומען צום טיש? וכו'
אזוי אויך, להבדיל, איז כאילו דער בורא קוקט זיך אים צו ס'לוינט זיך ווייטער צו האלטן די וועלט up און running, טוט מיין פאלק, ישראל, זייער תפקיד? זענען זיי מפרסם מיין נאמען צווישען די פעלקער? מאכן זיי דעם וועלט א בעסערע פלאץ פאר אלע נבראים? בויען זיי אויף ארץ ישראל? ועוד ועוד אזעלכע הכרעה'דיגע שאלות.

אין אזא מצב, איז נישט אזוי נוגע די פרטית'דיגע הנהנה פון יעדעם יחיד, נאר פון די אידן as a whole, וואס גאט וויל אז זיי זאלן אים שטיין צום האנט, כביכול, משלים צו זיין די בריאה. ארויסצוברענגן אירע כוחות, און אויסנוצען די חכמות אויף צו בעסער מאכן די וועלט. - כדי זוכה צו זיין בדין, קומען מיר זיך צוזאם און מ'חזר'ט נאכאנאנד אלע סארט פסוקים פון מלכות ה', בהוה און בעתיד און מ'איז זיך מקבל (עכ"פ אזוי וואלט געדארפט זיין) אז מ'גיי מיר מער זיך נישט באהאלטען אין קיין לעכער, נאר אדברה, אונז וועלן ארויסקומען בגלוי, און משפיע זיין פאר וועם אימער דאס וויכטיגקייט פון יושר און צדק וכו'.

דאס איז ראש השנה.

יום הכיפורים איז א צווייטע מעשה, ס'איז א טאג וואס די תורה זאגט אז ה' איז מכפר אויף די עבירות. דהיינו, אז יעדע יחיד הייבט זיך אן א נייע בלעטעל. ס'איז א מחלוקה אין גמרא אויב עיצומו של יום מכפר אפילו אָן תשובה.

[אביגדור]

[tag]קאווע טרינקער[/tag],מורא'דיג!

[אליצפן]

קודם כל קאווע'לע א לייק פארן זיך בכלל וויסנדיג מאכן אויף מיינע שטותים.
אבל בנוגע עצם דבריך, לא התחלתי להבין מה אתה מדבר. האסט פארגעסן פון אלע גמרות און יוצרות, ונתנה תוקף, יו נעים איט, ווי ס'שטייט אז ראש השנה איז מען דן יעדן יחיד ויחיד על כל פרט ופרט ממעשיו? וואס טוט זיך מיטן וכל באי עולם עוברין וכו''? און אזוי אויך שטייט אז בראש השנה נקצבין מזונותיו של אדם, איז דאס יושר אז מ'זאל פסק'נען א מענטש'ס פרנסה פאר מ'געט אים א טשאנס געהעריג תשובה צו טון?
דאס איז זיכער אז ראש השנה איז א געהעריגע יום הדין, און דאס ווערט שוין דערמאנט אין משניות. די חלק פון ממליך זיין וכדו' איז א זאך וואס איז הערשט דערמאנט געווארן שפעטער אין גמרא אמרו לפני מלכיות שתמלוכני עליכם, אבער דער פאקט אז ראש השנה איז א פרטיות'דיגן יום הדין פאר יעדן יחיד איז א דבר פשוט, און ווערט שוין דערמאנט אסאך פריער.

[שרייבער]

אז ער געט א משל ווייס איך שוין אז דער תירוץ איז נישט אזוי פוגל'דיג. ר' עקיבא אייגער האט קיינמאל נישט געדארפט געבן קיין משלים מסביר צו זיין זיינע תירוצים.

א משל איז נישט מער ווי לסבר את האוזן, איך ווייס נישט פארוואס א תי' ווערט שוואכער מיט א משל

ער מאכט פשוט די קשיא שטארקער, ראש השנה איז מען ממליך דעם אייבערשטן, און יו"כ טוט מען תשובה, וואלט זיך געפאסט קודם זאל מען תשובה טון יו"כ און זיין ריין פון עבירות און נאכדעם ממליך זיין דעם אייבערשטן, נישט מיט אזא שמוציגע נשמה.

אזוי שרייבנדיג פאלט מיר אליין ביי א תירוץ (אן א משל...), ס'איז דא א בחינה וואס די ספרים רעדן, אז ס'ווערט מער נתרבה כבוד שמים ווען איינער איז מגושמ'דיג און ער דינט דעם אייבערשטן, דער אייבערשטער האט טויזנטער מלאכים וואס זיי טוען זיין רצון אן א פיפס, דאס איז נישט קיין גדולה, די גדולה איז ווען א מענטש א קרוץ מחומר ער דינט דעם באשעפער. מען רעדט לגבי אהרן פארוואס ער איז געווארן כהן גדול און נישט משה רבינו, משה רבינו האט געטראכט, ער איז פרוש מאשה, איז מער בכבוד אז ער זאל דינען דעם אייבערשטן, ווידער אהרן האט א פרוי, און ער טוט גשמיות'דיגע זאכן, האט אים דער אייבערשטער געזאגט ניין, אהרן איז מער ראוי צו זיין דער כהן משרת, ווייל דאס איז כבוד שמים אז איינער וואס איז א מענטש און פירט זיך ווי יעדער מענטש מיט אלע גשמיות'דיגע צרכים, אז ער טוט די עבודה פארן באשעפער.
אולי איז דאס א תירוץ, דאס אז מען איז ממליך דעם אייבערשטן יו"כ ווען מען איז אזוי ווי א מלאך, נו, דער אייבערשטער האט טויזנטער מלאכים, אבער ראש השנה, מען איז קוים אריינגעפאלן פון די ימי המעשה פון די הבלי עולם הזה, און מיטן פארשמירטע נשמה איז מען ממליך דעם אייבערשטן, איז דאס א גרעסערע כבוד שמים
כנלע"ד

[מאטי]

נאך קאווע שליט״א בין איך נישט מער ווי קליפת הבוריקא, אבער כ׳קען מיר פשוט נישט איינהאלטן.

מיר זענען אלע ליידער צוגעוואוינט אז:

מ׳איז זיך משדך נאר מיט די בעסטע.

מ׳נעמט אן אין ישיבה נאר די ריינסטע.

מיין רבי איז דער הייליגסטער

מיין משפחה איז די חשוב׳סטע.

דער אייבישטער זאגט צום איד וויאזוי דו ביסט נאר! זיי מיר ממליך!! איך קוק נישט אויף דיין יחוס, דיין עבר, דיין ישיבה, דיין משפחה, דיין רבי, דיין מצב, דיין חסידות, דיין גלעזער, דיין בעקיטשע, דיין שיך.

נאר שריי אויס צו מיר מיין קינד.

ואתה הוא מלך אל חי וקים!!!!!!!!!
שרייבער האקט...

[קאווע טרינקער]

איז דאס יושר אז מ'זאל פסק'נען א מענטש'ס פרנסה פאר מ'געט אים א טשאנס געהעריג תשובה צו טון?

מ'קען תשובה טוהן עני גיווען טאג, א באבובער ר"ח אב, א פאפאנער י"ג אב, א סאטמערער כ"ו אב וכו'ו.

[קאווע טרינקער]

זיי מיר ממליך!! איך קוק נישט אויף דיין יחוס, דיין עבר, דיין ישיבה, דיין משפחה, דיין רבי, דיין מצב, דיין חסידות, דיין גלעזער, דיין בעקיטשע, דיין שיך,

ישיבה/משפחה/רבי/מצב/חסידות יא... אבער גאט וויל מ'זאל גיין מיט שיינע גלעזער, שיינע בעקיטשע, און שיינע שיך. כל ישראל בני מלכים הם..

[אליצפן]

אז ער געט א משל ווייס איך שוין אז דער תירוץ איז נישט אזוי פוגל'דיג. ר' עקיבא אייגער האט קיינמאל נישט געדארפט געבן קיין משלים מסביר צו זיין זיינע תירוצים.

א משל איז נישט מער ווי לסבר את האוזן, איך ווייס נישט פארוואס א תי' ווערט שוואכער מיט א משל

ער מאכט פשוט די קשיא שטארקער, ראש השנה איז מען ממליך דעם אייבערשטן, און יו"כ טוט מען תשובה, וואלט זיך געפאסט קודם זאל מען תשובה טון יו"כ און זיין ריין פון עבירות און נאכדעם ממליך זיין דעם אייבערשטן, נישט מיט אזא שמוציגע נשמה.

אזוי שרייבנדיג פאלט מיר אליין ביי א תירוץ (אן א משל...), ס'איז דא א בחינה וואס די ספרים רעדן, אז ס'ווערט מער נתרבה כבוד שמים ווען איינער איז מגושמ'דיג און ער דינט דעם אייבערשטן, דער אייבערשטער האט טויזנטער מלאכים וואס זיי טוען זיין רצון אן א פיפס, דאס איז נישט קיין גדולה, די גדולה איז ווען א מענטש א קרוץ מחומר ער דינט דעם באשעפער. מען רעדט לגבי אהרן פארוואס ער איז געווארן כהן גדול און נישט משה רבינו, משה רבינו האט געטראכט, ער איז פרוש מאשה, איז מער בכבוד אז ער זאל דינען דעם אייבערשטן, ווידער אהרן האט א פרוי, און ער טוט גשמיות'דיגע זאכן, האט אים דער אייבערשטער געזאגט ניין, אהרן איז מער ראוי צו זיין דער כהן משרת, ווייל דאס איז כבוד שמים אז איינער וואס איז א מענטש און פירט זיך ווי יעדער מענטש מיט אלע גשמיות'דיגע צרכים, אז ער טוט די עבודה פארן באשעפער.
אולי איז דאס א תירוץ, דאס אז מען איז ממליך דעם אייבערשטן יו"כ ווען מען איז אזוי ווי א מלאך, נו, דער אייבערשטער האט טויזנטער מלאכים, אבער ראש השנה, מען איז קוים אריינגעפאלן פון די ימי המעשה פון די הבלי עולם הזה, און מיטן פארשמירטע נשמה איז מען ממליך דעם אייבערשטן, איז דאס א גרעסערע כבוד שמים
כנלע"ד

גאנץ גוט געזאגט, אבער מיין עיקר שווערעקייט איז מיטן חלק יום הדין שבו, נישט מיטן חלק פון ממליך זיין דעם באשעפער.
ממליך זיין קען מען מסביר זיין מער באלעבתיש, אז דעם ערשטן טאג פון יאר איז מען ווידער ממליך דעם קעניג, להבדיל אזויווי אין אמעריקא מאכט מען יעדע פיר יאר א פרישע איינשווערונג פארן נייעם טערמין.

[קאווע טרינקער]

און טאקע כאן המקום לעורר, צו מתפלל זיין ראש השנה, אז די נטורי קרתא וואס גייען האנט ביי האנט מיט די שונאי ישראל, זאלן אונטערגיין (אדער תשובה טוהן), כולי האי ואולי וועט ה' אפטוהן זיין חרוף אף פון דעם גרויסען חילול השם וואס זיי מאכן אן לעיני העמים.

און אזוי אויך איז די עבודה פון ראש השנה, זיך צו מקבל זיין פרישע קבלות, אדער מחדש זיין די אלטע, בכל הנוגע צו מקדש זיין שם שמים לעיני העמים. א שטייגער ווי זיך פארבעסערן אין די שפראך פון די לאנד; גיין אנגעטוהן נארמאל, מענטשליך, נישט זיין אזוי מאדנע און אויפאלענד - וכדומה אזעלעכע ענינים וואס פארמינערען די השפעה פון די איד אויף די פעלקער.

און עיקר שבעיקרים איז, צו זעהן בעסער צו מאכן די לעבן פון אחינו בשרינו, אויפלייכטען די אויגן פון די קליינע, און זיי ווייזען די פרייהייט וואס א אמת'ע תורה איד האט, הן בנוגע זיין לערנען/ארבעטן, יארגאנג חתונה צו האבן, מיט וועם חתונה צו האבן. אזוי ארום איז צום האפן אז אידן וועלן זיין א צופרידענע פאלק, וואס דאס איז א תנאי בלתי מובדל בכל הנוגע צו פארשפרייטן כבוד בית ישראל בכל קצוי תבל.

[שרייבער]

גאנץ גוט געזאגט, אבער מיין עיקר שווערעקייט איז מיטן חלק יום הדין שבו, נישט מיטן חלק פון ממליך זיין דעם באשעפער.
ממליך זיין קען מען מסביר זיין מער באלעבתיש, אז דעם ערשטן טאג פון יאר איז מען ווידער ממליך דעם קעניג, להבדיל אזויווי אין אמעריקא מאכט מען יעדע פיר יאר א פרישע איינשווערונג פארן נייעם טערמין.

דו פרעגסט גוט, און איך מיין אז מיט די טעיפ פון ר' בערל וועט דיר אלעס פארענטפערט ווערן

[אליצפן]

איז דאס יושר אז מ'זאל פסק'נען א מענטש'ס פרנסה פאר מ'געט אים א טשאנס געהעריג תשובה צו טון?

מ'קען תשובה טוהן עני גיווען טאג, א באבובער ר"ח אב, א פאפאנער י"ג אב, א סאטמערער כ"ו אב וכו'ו.

כ'האב געמיינט צוזאגן אז מ'פסק'נט פרנסה נאך פאר מ'האט א געהעריגן טשאנס צו ווארפן די עבירות אין ים, אדער עס געבן פאר א כפרה, אדער אפילו נאך פאר מ'זאגט ווידוי.
דאס איז אמאל זיכער אז יום כיפור איז פיל גרינגער תשובה צוטוען, פונטקליך וואס און וויאזוי איז שוין א מחלוקת תנאים און א ריזיגע מדובר אין ספרים, אבער יו''כ איז זיכער נישט קיין שום פארגלייך צו א פשוט'ן טאג, אפילו כ''ו אב איז נישט ווי יו''כ.

[אליצפן]

גאנץ גוט געזאגט, אבער מיין עיקר שווערעקייט איז מיטן חלק יום הדין שבו, נישט מיטן חלק פון ממליך זיין דעם באשעפער.
ממליך זיין קען מען מסביר זיין מער באלעבתיש, אז דעם ערשטן טאג פון יאר איז מען ווידער ממליך דעם קעניג, להבדיל אזויווי אין אמעריקא מאכט מען יעדע פיר יאר א פרישע איינשווערונג פארן נייעם טערמין.

דו פרעגסט גוט, און איך מיין אז מיט די טעיפ פון ר' בערל וועט דיר אלעס פארענטפערט ווערן

כ'האב שוין געהערט אסאך טעיפס אןיף דעם, אלע זאגן דוחק תירוצים. א בחינה פון די קשיא איז בעסער פונעם תירוץ.

[מאטי]

אולי פאנגט זיך טאקע אן דער סייקל יום כיפור ווען דער מענטש איז מתוודה און מאכט עזיבת חטא, דערנאך דארף ער פראווען א יאהר צייט אז ער האט טאקע געמיינט ערענסט וואס ער האט מקבל געווען. אין דאן קומט דער יום הדין. וחוזר חלילה מיט יום כיפור אויפן קומענדיגער יאהר.

[בעל הבית]

אוה מיי......אזוי שטרענג? קאם אן!!!

[לעיקוואד]

פארשטייט זיך צו ריכטיג פארענטפערן די קשיא על פי פשט דארף מען מסביר זיין די מקורות און גדר פון דער מושג יום הדין ראש השנה און דער מושג יום הסליחה יום כיפור, און וויאזוי די צוויי ארבעטן צוזאמען אריגענעל, און לויט דעם וועט מען זעהן עס איז נישט אזוי שווער לכאורה. (כלומר דער מושג אז ראש השנה איז א יום הדין שטייט נישט אין די תורה און איז לכאורה א הרחבה פון חכמים וואס איז דווקא א תולדה פון יום כיפור נישט פארקערט, אבל לא עיינתי בזה כעת, אפשר ווייסט איינער מער וועגן דעם צוצייכענען). די היינטיגע מצב איז צאמגעשטעלט פון פארשידענע מקורות און אסאך דורות, און פארדעם איז טאקע דא אין דעם פילע פאראדאקסן וואס מ'מוטשעט זיך שווער מיישב צו זיין. (ר"ה פאר יו"כ איז נאר איין קשיא, בכלל איז דא דא אן א שיעור כפילות, וויפיל מאל פסק'נט מען און חזר'ט מען איבער די זעלבע זאך, עס איז פשוט מוגזם.)

איי וועסטו פרעגן למעשה לויט ווי די זאך איז היינט מקובל זה הרבה דורות איז דאך שווער, נו, פארדעם טאקע היינט איז דא אלול פאר דעם. דאך אבער איז די קשיא ווי עס איז היינט נישט פארענטפערט אינגאנצן.

ממילא קלער איך אזוי, עס איז נישט קיין חכמה סתם אוועקווישען אלע פראבלעמען און זאגען מחילה סליחה כפרה און זיך אויסגעבעטן א גוט יאר. דאס איז זייער שיין און דער רבוש"ע איז מרבה רחמים לסלוח וכו', אבער אביסל שכל מעג זיין. מען דארף קודם וויסען ווי האלט די מצב באמת, פאר די רחמים ווישט אלעס אוועק. ווי דער אריה"ק איז מסביר, די מידת הדין איז א צורך פאר די וועלט פונקט ווי די מידת הרחמים, און די גאנצע עבודה ראש השנה איז נישט אוועקמאכען דער דין, נאר עס ממתיק זיין. אויף פשוט'ע ווערטער, מידת הדין הייסט די קאלטבלוטיגע חשבון בין איך א צדיק צו א רשע, האלט איך ווי איך דארף אדער נישט. דאס דארף א מענשט וויסען פאר אלעס. נאכדעם וואס עס איז קלאר וואס איז די דין, קען מען ממתיק זיין און גיין לפנים משורת הדין וכו'. פונקט ווי ביי סכסוכים וואס מאכט זיך בין אדם לחבירו, זיך מפייס זיין באמת איז נישט גענוג מען זאל סתם זיין אזא גוטער און אלעס פארווישען. דאס איז א פאלשער געמאכטער פיוס. א ריכטיגער פיוס איז ווען קודם זענען די צדדים גוט מקיים לכו נא ונוכחה. זיי זענען זיך מוכיח איינער דעם צווייטן אויף די עוולות וואס מען איז באגאנגען, און נאר נאכדעם מאכט מען שלום. א שלום געבויט אויף פארווישען די פראבלעמען איז ווערד לצור על פי צלוחיתו.

[מאטי]

אלזא דו זאגסט אז ר״ה איז דער דין תורה, און יום כיפור מאכט מען א פשרה.

[רויטע וואנצעס]

ראש השנה איז דער יום הדין, די טאג פון משפט. יום כיפור איז אן אפיעל משפט. א צווייטע און לעצטע שאנס. כן מבואר בספרים. די אפיעל איז די לעצטע שאנס, ממילא איז עס מער אינטענס און מ'פאסט.

[געפילטע פיש]

ראש השנה שטייט שוין אז מיר טוען זיך אן בגדי שבת, און מ'מאכט כל מיני סימנים צו ווייזן אז בטוחים אנו בדין, מיר גייען אריין אין ספרי צדיקים, מיר זענען דעם אייבערשטענס קינדער, און ער דער קל רחום וחנון וואס האט אונז ליב וועט אונז זיכער דן זיין לטוב. אבער נאכן דין הויבט מען אן קווענקלען, אפשר דאך האבן מיר זיך פארטשעפעט, און נישט ממלא געווען אונזער תפקיד, ווער ווייסט? אפשר זעמער אנגעקומען אין ספרי בינונים, און מיר זענען תלויין ועומדין עד יוה"כ, דעמאלס ציט מען ארויס אלע טריקס, מ'ביהעיווד די בעסטע שייך, מ'עסט נאר פת ישראל, מ'טוט תשובה, מ'ווארפט אוועק די זינד אין ים, צו די הינער, מ'מאכט א חשבון הנפש, אזויווי די לויער וואס האלט די בעסטע דיפענסעס אויפן לעצטן מינוט, אבער די אלע זאכן וויל מען נישט נוצן פארן יום הדין נישט צו ווייזן אז מיר זענען מסופק אויב מיר זענען געווען וואויל. און אזוי גייט מען צו צו יום כיפור, אז אויב זענען מיר נידון געווארן לחיים איז דאך גוט, און אויב זענען מיר תלויין ועומדים we pull out all the stops, אזוי פארדינען מיר פון ביידע וועלטן, אזויווי להבדיל ווען מ'קען ווען מאכן א פלי בארגען נאכען פסק דין.

[אליצפן]

געפילטע און וואנצעס עטס זאגטס ביידע בערך דער זעלבע זאך, און דאס איז די סטנדארד תירוץ וואס רוב מענטשן וועלן ענטפערן, אבער באמת איז עס גאר א גרויסע דוחק.
האט איר שוין אמאל געזען א לויער וואס ביים ערשטן משפט וועט ער נישט ברעגען קיין שום פארטיידיגונג, ולא עוד נאר ער וועט שפילן כאילו זיין קליענט ווערט ניטאמאל באשולדיגט אין עפעס, אלעס ווייל ער פארלאזט זיך אויפן אפיעל? דאס איז דער גרעסטע היפך מן השכל ומן המציאות וואס איז נאר פארהאן!
וואס ווארטסטו אויפן אפיעל טו יעצט תשובה! ברענג יעצט א פארטיידיגונג!
וועמען פרובירסטו צו פאפן כאילו אז דורך נישט דערמאנען דער ווארט חטא און ניטאמאל טראכטן אז ס'דא א מעגליכקייט אז מיר ארוסקומען חייב בדין ח''ו דאס וועט אונז עפעס העלפען כאילו ס'איז עפעס א שפיעל?? ולא עוד נאר פלוצלונג א טאג נאכן משפט ווערט מען אינגאנצן היסטעריש מ'לויפט מאכן תשליך, כפרות, וכו' וכו' וואס איז יעצט געשען?? נעכטן ביסטו אזוי זיכער געווען אז ביסט נקי מחטא אז ניטאמאל האסטו געזאגט אבינו מלכנו חטאנו לפניך, אז מה קרה פתאום?
וויאזוי שפרינגט מען פון זיין אזוי זיכער אז מ'גייט געווינען, ביז וויינען, פאסטען, כפרות, תשליך, פת ישראל? מה קורה פה?

[שמעקעדיג]

איך ווייס נישט דעם תירוץ, אבער ווער עס וואלט געוואלט יעצט נאך יוכ"פ זאל מען ווארטן 10 טעג פאר ר"ה, זאל אויפהייבן די האנט.