אין די סעריע הודעות פונעם טראגעדיע, לאמיר טראכטן אביעקטיוו

[מאטי]

טייערע חברים: ס׳איז דאס ערשטע מאהל וואס איך נעם דעם ווירטואלע פעדער און קלאפ אפ א תגובה אויפן לעצטן באקאנטער סקווירער טראגעדיע. וואס כ׳האב  יא געטון ביז יעצט איז, געליינט; געליינט אלע אשכולות ואשכולי אשכולות, אלע טענות רעכטס/לינקס/ ניקים שונים נייע אלטע באקאנטע און אומבאקאנטע וואס האבן אלע לפי קוצר ורוחב שכליהם געלאזט הערן זייערע דיעות. (פארשטייט זיך אויך געלייקט די וואס מיין הארץ האט געפאדערט).
ס׳איז מיר שווער צו מאכן א סך הכל ווייל ס׳שוועבן אין מיר צוויי הויפט קעגן-געזעצטע נגיעות וואס איז גראדע ברייט אויסגעשמועסט בתוך האשכוליות.

פון איין זייט טענה׳ן די פרומע אז זיך אננעמען פאר די או טי דיס שטאמט פשוט פון ״אויפגעקלערטקייט לשם אויפגעקלערטקייט״ צו איז דאס אנגעגעסנקייט (מיט רעכט) אויפן סיסטעם, צו איז דאס געפעלן געוויסע ניקים אויף קאווע שטיבל, אדער סתם צו ווייזן אז איך בין א טראכטער אויסער די באקס. 

פון דו צווייטע זייט - די וואס נעמען זיך אן פאר די או טי דיס  - אז רעליגיעזער פאנאטישקייט שפילט א הויפט ראלע ביים באשליסן גערעכטיגקייט בבחינות (להבדיל) ״דויטשלאנד איבער אלעם״ איז בכלל נישט געבליבן פארן פרומער פלאץ אין מוח אנצונעמען אז די ארויסגעפאלענע האבן בכלל רעכטן.

און די צוויי נגיעות  זענען געקניפט און געבינדען, דהיינו דער אויפגעקלערטער וועט טאקע צוליב זיינע פערזענליכע אנשויאינגען אנקוקן דער פרומער מיט פארדאכט און דער פרומער וועט אנקוקן דעם ליבעראלער פאר סתם א ליבעראלער טאקע צוליב זיין נישט קענען טראכטן אנדערש ווי ער איז צוגעוואונט. 

איך דענק אז ס׳איז רעכט צו זאגן אז א גרויס חלק פון די ויכוחים זענען פיגורירט געווארן ביודעים ובלא יודעים אין ליכט פון אט די דערמאנטע צוויי נגיעות.

און אנדערע ווערטער צד לעיקוואד/הוגה/דענקער ודומיהם האבן בלי ספק געזען צווישען דו שורות פון צד איינגעמיירעט/איך אויך/בן תמליון ודומיהם א פאנאטישקייט פון טראכטן פרום /פאנאטיש. ביי איטליכער האבן לאו דוקא דער סובסטאנץ פון דער תגובה געפאסט א מיינונג נאר אלטע אבסערוואציעס פון פארגאנגענע תגובת האבן אויך געשפילט א ראלע אן אפשאצן וואס דער וויל דא באמת.

און דער זעלבע זאך האט זיך אפגעשפילט אינעם אנדערן פרומער לאגער. צד א׳ זענען אנגעקלעבט געווארן מיט לאוזינגען וואס האט לאו דוקא צוטון מיטן נארוואס געשריבענער תגובה, נאר מיטן גאנג כאילו דער ניק וויל פארדינען פונקטן אויפן מזבח פון סעקולעריזם.

אלזא פארוואס לינגעריר איך דא אזוי לאנג מיט נגיעות. צו וואס איך וויל צוקומען, איז אזוי:
 מיר אלע ווייסן אז נגיעות פארבלענדט דעם מענטש פון טראכטן אביעקטיוו נישט נאר דאס! ער רעדט זיך באמת איין אז ער איז בעצם יעצט העכסט אביעקטיוו אנע נגיעות!.

קוקט אהער; לעיקוואד טענה׳ט חי וקים אז ער טראכט מיט שכל הישר, און די אנדערע האבן פארלוירן דעם דעת מיטן שכל פון צו טראכטן אינדרויסן פונעם באקס. בעת דער צד שכנגד טענה׳ט פונקט קאפויער אז דוקא לעיקוואד האט א שוואכקייט צו או טי דיס און ער וועט בשום אופן נישט קענען מצדיק זיין די פרומע קעגן  די פרייע אויף קיין פאל, און גענוי דאס איז וואס טרייבט אים, אבער מיר פארשטייען מיט לאגיק אז כל המשנה ידו על התחתונה.

למעשה דארף מען מאכן א לאגישער טעסט זיך אליינס צו פארהערן, בין איך טאקע אביעקטיוו האב איך א געוויסער בלאקעדש וואס לאזט מיר נישט טראכטן דעם דרך הממוצע אדער איז מיין צד שכנגד גאר דער נבוך. ווייל צד א׳  נעמט זיך למעשה אייביג אן פאר די פרייע או טי די און צד ב נעמט זיך אלס אן פאר די פרומע זייט קיינער גייט דאך נישט ארויס פון פארטי ליניעס  .
האב איך געטראכט אזוי : איך וועל פארלייגען געוויסע פענאמענען פון וואס מ׳האט נאכנישט געטראכט, וואס זענען למעשה  ארויס פונעם גדר פון וואס מ׳האט גע׳טענה׳ט אז וועגן דעם איז מיין צד גערעכט, אבער מ׳מוז נאך אבער נאך אלץ נעמען א שטעלונג איז דער  פרייער גערעכט, אדער דער פרומער איז גערעכט.

יעדער איינער וואס וויל וועט זיך אליינס קענען פארהערן לויט וואס זיין פירסט ריספאנד אינעם מוח וועט אים זאגן.

איינע פון די וויכוחים איז געווען צו חתונה האבן ביי די ניינצן איז א רעכטער בנין, אדער א בנין נערים סתירה. פארשטייט זיך אז צד א׳ האט געהאלטן אז ס׳איז צוויי בעיביס וואס זענען געווארן ברעין-וואשט און מ׳קען נישט פון דעם פסק׳נען. און צד ב׳ האט געהאלטן אז ליגאל זענען זיי אדאלטס גע׳חתמ׳ט איז גע׳חתמ׳ט! נישט דא קיין תירוץ אין אמעריקע כ׳האב נישט געוואוסט.

וועל איך דא פרעגן צוויי שאלות.

1) וואס האלט איר ווען א 35 יעריגע פרומע קאפל האט חתונה פרומערהייט, מיט אן אומגעשריבענע אפמאך פארשטייט זיך, אזוי אויך אויפציען די קינדער און נאך אפאהר יאר ווערט די מאמע פריי, ווער האט די רעכט אויפן  קינד׳ס רעליגיע ?

2) א פרייע קאפל וואס האט חתונה ביי די 19, און נאך אפאר יאר ווערן איינע פון די עלטערן פרום און פאדערט אזוי פון די קינדער, וואס האלט איר ווער האט רעכט אויף די רעליגיע פון די קינדער ?

איך פארשטיי אז אין פאבליק איז אמאהל שווער מודה צו זיין אויף א זאך וואס מ׳האט אויסגעגעבן בלוט און שווייס דערויף, איך לאדן איין דעם עולם ״בפרט די היציגע אינעם דיבאטע״ מיר צו שיקען אין אישי וואס זייער ערשטער ריספאנס איז געווען, און אפשר אולי וועט מען קענען דא ארויסקומען למי החותמת....  

 

[MickyMouse]

איך האב מיך צוריק געהאלטן די גאנצע צייט פון שרייבן ווייל ווי די זאגסט איז יעדער זייער אימאושענעל צו זייער מיינונג/גאנג. (נישט אז איך האלט איינער קערט וואס איך האב יא אדער נישט צי זאגן).

צו ענטפערן דיין פראגע, איך האלט אז קינדער בר דעת, דארפן מאכן א באשלוס פון זיך אליין (אן ווערן איבער גערעדט פון קיין איין זייט, פארשטייט זיך), געווענליך וועט עס זיין וואס זיי זענען געוואוינט.
אויב קענען זיי נישט זאל די מאמע האבן רעכט אויף די קינדער אויסער אויב זי איז נישט פעהיג.

[יואב]

דיסקלעימער: איך באציה זיך נישט צו קיין שום ספעציפיש פאל אדער יחיד, איך שרייב בכלליות.

לאגיק דיקטירט אז אין א פאל א געווענטליכע פארפאלק טיילט זיך פאר נאטורליכע סיבות, קריגן ביידע א 50-50 רעכט איבער די קינדער.
אין א פאל וואס איינע פון די עלטערן איז אומסטאביל, אביוזער, שעדליך וכדומה, איז ידו/ידה על התחתונה.

דאס איז אלץ פון א לאגיש/רעאליסטיש/מענטשליכע שטאנדפונקט.

פון אן אידיש רעליגעזן שטאנדפונקט איז דער עיקר ציהל פון הייראט די דורות. מילא איינער וואס רעליגיע דיקטירט זיין מהלך המחשבה, ווייס איך נישט צו מ'קען אים באצייכענען עקסטרעם אויב ער נייגט צום רעליגיעזן צד, סיידן דו ווילסט זאגן אז ס'איז נישט אביאקטיוו און אויסגעהאלטן רעליגיע זאל דיקטירן א מהלך המחשבה. (דאס איז א באזונדערע דעבאטע, דא האנדלט מען אויך איבער א יסודות'דיגער פונקט). למעשה אבער איז פארשטענדליך אזא איינער זאל קאטאגארירן א רעליגיעזן אפנויג, פונקט ווי אומסטאביל—הפנים כלפי די שיטה חלק. דער פראבלעם ביינונז איז אבער, אז דער בחור/מיידל זענען נישט די באשלוס פאסער בכלל.

מ'כאפט ארויס במחתרת א בחור פון אונטער די גראטעס פון עפעס א מאדנע תפיסה, ער איז פארשפארט ביז די עלטערן באשליסן ווער דאס בת פלוני מ'האט אויסגערופן צו זייערס אן אומגעצייטיקטער פלוני איז. א בלינדער קען עדות זאגן איבער די צאללאזע וויכטיגע בונדן, דיעלס, און פאקטן מ'שליסט אינעם קורצן אפשניט פון ווען מ'ברעכט טעללער, ביז מ'ברעכט פון שוואנגערן. פון צווישן די סאמע פראמינענטע "דיעלס" ס'בלייבט איבער צו שליסן אינעם סעריע פון "בונד שליסערייען", איז שטייצעך וויפיל, און ביי וועלעכע פירמע מ'גייט קאטענען אפאר געבארגטע אלפים פאר עפעס א פארקעמטן זנב אויפן ראש; און ווער ס'גייט זינגען ביי די חתונה—מיט פראצענטן פאר די 'עידזשענט' שטייצעך.

אה, און ווי קען מען פארגעסן פון ווער ס'זאל זיין מסדר קידושין. דאס איז דאך ממש א ברית מ'ברויך שעכטן טויבן דערפאר, און אריבערלויפן טאנצענדיג די זעקסטע הקפה.

און צום עצם ליל הברית, לאזט מען דעם בדחן מאכן א שבועת ביטוי וואו ער מעלדט איין איבער א פרישע בית נאמן בישראל ס'האלט שוין ממש ביים קלאפן די נעגלעך אויפן דאך, און פון צווישן די מאסן פייכטע טישוס ס'ווערן זאלציגער אין רעאקציע, אומרת האשה אמן אמן כסוטה. דערמיט איז מען חותם א זיבעציג יאריגער קאנטראקט בטבעת המלך שהחתן הדמה לו, און פארשטייט זיך דער בחור האט געסיינט קאנטראקט פונקט אזוי שנעל און ניכטער ווי ער קוועטשט דעם 'עגרי' קנעפל אויף טערמס ענד קאנדישענס פון די וועלכע פירמעס לייגן פאר.

איך נעם נישט קיין צד איבערן טעכנישער פסק בנוגע די קינדער, דאס איז אבער א חלק פון די צוקונפטיגע פראבלעמען דער 35 יעריגער ברויך לכאורה נישט באגעגענען. מ'האלט דאס קינד פארמאכט ביז ער זעהט זיך האבן זיין אייגן קינד, און ער האט א פשוט'ער פארדינטער בחירה, וויזיע פארן עתיד, ריכטיגער דעפעניציע פון לעבן קיינמאל נישט באקומען. מ'לעבט דאך שוין נישט אין די צייטן פארן קיין בערלין האט מען געברויכט קויפן א בילעט. ס'קאסט נישט קיין סאך ער זאל עפענען, און ער זאל באוויינען דעם אקציע מ'האט מיט איהם געטאהן. ער גייט נישט שטיין און מעלקן מילך אינעם פארם כל ימי חייו, בונד אהער, בונד אהין. דאס איז נישט קיין לעגעטימער דעבאטע בכלל. ס'איז לויטער ווייטאג עס שפריצט פון אלע זייטן. מ'פארשטיי מיר די טאטע, מאמע, זיידע, באבע, געשוויסטער, און קינדער.

יעצט בנוגע דיינע צוויי קשיות.

אויף קשיא נומער איינס: ס'איז מסתבר צוויי חברה ס'האבן חתונה ביי די 35 האבן קלאר געהאט א בחירה בעפאר, ס'לאזט זיך גלייבן מ'האט חתונה מיט א געהריגן פלאן פארן צוקונפט, פאר די קינדער, און מ'גייט פולי איין אויף א בונד. אויב איינער ברעכט דאס ווייס איך נישט צו מ'קען איהם אנרופן א פאררעטער, אבער ס'איז בעיני קלאר אז ידו על התחתונה. ספעציעל אויב ער פארלאנגט א גענצליך סעקולערן לעבן.

לגבי קשיא נומער צוויי וואלט איך געזאגט דאס איז א היכי תמצא ס'פאסירט מסתם איין מאל אין לויף פון א קידוש החמה.
ס'איז מורא'דיג א מאדנער צופאל. איך וואלט געזאגט א פרייער וואס האט חתונה ביי די 19 איז געוויס אומסטאביל, און אויב ווערט ער פרום איז מסתם הוברר הדבר למפרע אז ער איז זיכער אומסטאביל. איך מאך נישט אוועק דאס אז איינער ווערט א בעל תשובה, אדרבה. ס'איז אבער א מאדנע מעשה (משל), און איך גלייב אז אין א דעמאקראטישע לאנד וועט א ריכטער פסק'נען לטובת דער פרייער.

[הקטן]

מאטי, דיין "אביעקויוו" טעסט איז פעיר ענד בעלענסד אויב די אישא איז א ריין משפחה געפעכט אין איינער נעמעט זיך אייביג אן פאר די טאטע אדער מאמע, אדער די סקעוורע און נישט פאר די פאפענע, דאס וועט ווייזען אויף איין זייטיגקייט. זייער אסך מאל איז אבער דא א קליינע מחשבה קדימה, און א יעדער איז בארעכטיגט צו זיין מחשבה קדימה. אויב די פארשטייסט יענעמס געדאנקען גאנק פארשטייסטו אז דיין טעסט איז נישט אביעקטיוו.

איך וואלט ווען רעקעמענדעד אן אנדערע טעסט

סדא וואס האלטען אויב איינע פין די עלטערן געבען בלידטש און mr clean פאר די קינד פאר פרישטיג דארף מען אויף א יעדען פאל אוועקנעמען די קינדער, דו קינדער זענען אין א סכנה!
check ביי דיר וואס דו האלסט.

סדא וואס האלטען אויב איינע פין די עלטערן פיטערען די קינדער מיט חילל שבת דארף מען אויף א יעדען פאל אוועקנעמען די קינדער, דו קינדער זענען אין א סכנה!
check ביי דיר וואס דו האלסט.

איך זעה יעצט אז יואב האט דאס שוין אויך ארויס געברענגט

[געפילטע פיש]

הקטן, מ'האט שוין געפרעגט דא זיבעצען מאל, ווייז א מקור אין הלכה אז מ'דארף מפקיע זיין א קינד פון עלטערן וואס זענען נישט שות"מ כדי די קינד זאל אויפוואקסן ערליך.

צו ענטפערן מאטי'ס שאלות, ביי ביידע פעלער זאלן ביידע עלטערן האבן shared custody, פארשטייט זיך אויב זיי זענען סטאביל. דאס אז מ'האט ערווענט אז 19 יעריגע גייען נישט אריין אין קיין שום בונד איז נאר געווען חדא ועוד קתני, אז איין הורה האט נישט מער רעכטן אויף די קינדער, און וואס דו זאגסט בונד, קיינער מאכט נישט קיין בונד, חוץ אויב ס'דא א געשריבענע קאנטראקט, ועוד, קליינע קינדער אין די פעמפערס ווייסן נאכנישט וויאזוי צו נוצן זייער בונד.

איך וואלט געפרעגט א דריטע שאלה, און כ'האב עס שוין געפרעגט אין לעיקוואד'ס אשכול. וואס וואלסטו געהאלטן ווען א קאפל גט זיך און איינער פון די עלטערן גייען מאכן דאס קינד מחלל שבת זיין דורך טראגן מיטן עירוב, האט דער אנדערער וואס גלייבט חי וקים אז דאס איז חילול שבת ממש א חיוב ארויסצוכאפן דאס קינד פון יענעם?

[איינגעמיירעט]

די נקודה וואס די קארט סיסטעם קוקט איז בעיני זייער גלייך.
זיי קוקען אויפען וואוילזאם פונעם קינד,לאמיר נישט פארגעסן א קינד איז נישט די נכסים פון א טאטע און מאמע,א קינד איז א מענטש פאר זיך און געהער נישט צו זיינע עלטערען,ממילא די עיקר נקודה איז וואס איז דאס בעסטע פאר די קינד.
און וואס די בונד פון די עלטערען איז געווען קומט לכאורה נישט אריין ווייל די עלטערען זענען סיי ווי נישט בעה״ב אויף א קינד.

און זיי האלטען אז א קינד ווערט אויפגעצויגען constantly פון צוויי סתירה׳דיגע מהלכים און ווערט מאנאפלירט צווישען די צוויי וועגען, און יעדער פון די צווייטע עלטערען וועט פרובירען דאס בעסטע שיין צו מאכען זיין וועג און בלא יודעים ובעקיפין,פאר מיאוסען דאס אנדערע וועג,האלטען זיי אז פסיכלאגיש איז אזא ערצויגעניש א רעסעפי פאר דיזעסטער, א קינד דארף סטוביליטי, און צוויי סתירהדיגע לעבנס שטייגער איז אומסטאביל פאר א קינד.
ווערט דאך די שאלה ווער פון די צוויי מהלכים זאל מען גיין, אויף דעם זאגען זיי מזאל גיין מיט וואס די קינד איז ביז יעצט געפארען,סיי אלץ חזקה דמעיקרא,און אוכט ווייל דאס קינד איז געוואונט צו דעם.
און מן הסתם איז געבעיסט זייער מהלך, אויף די דיעה און מהלך פון די גרעסטע פסיכלאגען,און איך מיין אז דאס איז זייער גראד געטראכט.

איי זאל מען פרעגן די קינד.
איז קודם אסאך מאל איז נאך די קינד א שאינו יודע להשיב,און אפי׳ ווען ער ענטפערט איז עס נישט מעומק רצונו, איינער פון די עלטערען קען אנפאקען די קינד מיט אסאך מגדנות און עם פארבלענדען, ממילא ביז א געוויסע עידזש איז צו שווער צוזאגען אז מזאל פרעגען דעם קינד.

[קינות גירושין]

דברי כדברי איינגעמיירעט

[הוגה]

[justify]יישר כח [tag]געפילטע פיש[/tag], פארן מיך איינשפארן צייט און שרייבן אזוי ריכטיג. איך וויל נאר מוסיף זיין צוויי נקודות.

1) איך רעספעקטיר מער דער וואס שרייט אז "מ'מוז צונעמען די קינדער, ווייל לויט מיר איז די נישט-פרום-לעבן א סכנה פארן קינד אז ער וועט אנקומען לגיהינום (what ever that means), און ממילא אין די נאמען פון רעליגיע וויל איך צונעמען די בחירה פון די מאמע/טאטע און די קינד, און טון כל מה שביכלתי זיי צו ברענגן לחיי העולם הבא. א מוסלמענער מעג עס טון, און א איד מעג/מוז אויך"! איך דיסאגרי מיט דעם למעשה, און די תורה פארלאנגט דאס בכלל נישט. אבער אזא איינער איז כאטש honest און איז proud מיט זיין שיטה. משא"כ די וואס באהאלטן זיך אונטער תירוצים פון אומסטאביליטעט, בונד, צימישט די קינד וכו', פאר זיי האב איך נישט קיין שום ריספעקט.

2) יעדער איינער ווייסט אז אין רוב פעלער האנדלט מען פון א גאר נעסטי פינאדערשיידונג, סיי צווישן די מאן אין ווייב, און סיי צווישן די otd און די פרומע משפחה. א יעדע צד איז אויסן צו אפטון די אנדערע צד ווי מער. עס איז דא שטארקע animosity, און ממילא זוכט מען פון אונטער די טיש סיבות ומסובבים אפצוטון איינער דעם אנדערע אפילו אויב ס'קלאר אז די קינדער וועלן נאר ליידן צוליב דעם בגשמיות ורוחניות. געדענקט גוט, ווען איר הערט דעבאטעס איבער דער נושא, אז די אנגעבליכע סיבות זענען ע"פ רוב הוילע תירוצים צו בארעכטיגן פערזענליכע נקמה אקציעס.

איך האב א גאר נאנטע חבר וואס זיין עקס-ווייב איז otd, אויך איז געווען אנדערע "מאחורי" סיבות מצד די ווייב וואס האט ענדגילטיג צוגעפירט צו זייער גט. מיין חבר איז א קלוגע איד מיט א קאפ אויפן פלייצע, און ער האט פארשטאנען אז טראץ אלא זיינע מיטמאכענישן בושות און צרות, לוינט זיך אים צו לייגן אלע hard feelings אין א זייט און האנדלן מיט לאגיק, צו טון וואס איז די בעסטע פאר אים און זיינע קינדער.

היינט האט ער ברוך השם שיין חתונה געהאט. זיינע קינדער וואוינען מיט אים, אבער זיי האבן געהעריגע וויזיטעישאנס מיט די מאמע וועלכע איז א באקאנטע פיגור בעולם הotd, און האט אויך חתונה געהאט נאך אמאל. איך קען נאר זעהן פון אויסערליך, אבער די קינדער זעהן אויס געזונט און שטארק, פיזיש און גייסטיש. זיי וואקסן אויף חסידיש און ערליך און פארשטייט זיך פרייליך.

איך בין געווען ביים אפשערן פון איינע פון די קינדער וועלכע איז פארגעקומען ביים מאמע. עס איז שיין געווען צו זעהן וואס פאר א חילוק עס איז ווען ביידע זייטן ארבייטן מיט שכל און הארמאניע. די מאמע און איר otd מאן זענען געגאנגן פרום אנגעטון, אויך זייערע otd חברים האבן זיך אנגעטון ריספעקטפול לכבוד המאורע. מיין חבר האט גערעדט מיט זיין עקס-ווייב'ס נייע מאן (after all זענען זיי דאך שותפים אין אויפציען די קינדער). און די ילד הנספר מיט זיינע געשוויסטער זענען געווען גאר פרייליך.

מיין חבר פארציילט מיר אסאך מאל ווי ער באקומט אסאך דרוק פון זיין עקס-שוער און שוויגער און פון זייערע קינדער אז ער זאל זיך שלאגן אקעגן זיין עקס-ווייב פאר פול קאסטעדי. זיי האלטן אז דאס וועט צוריק ברענגן זייער טאכטער - די טאכטער וועלכע זיי האבן געפייניגט און פארטריבן, ע"פ עדותה ועדות אחיה - צו אידישקייט. מיין חבר איז זיי מסביר אז ער טוט וואס איז גוט פאר "זיינע" קינדער, אבער זיי פארשטייען נישט, און זיי זענען ברוגז אויף אים.

עס קומען פאר אסאך גיטין במחנינו, ס'נישט קיין צוגלייך ווען די ענינים ווערן ערלעדיגט בהשכל ודעת ובדרכי שלום, צו ווען מ'שלאגט זיך איבער געלט, חינוך, קאסטעדי וכדומה. ווילסט האבן ערליכע פרומע קינדער? וועסט אסאך אסאך מער אויפטון מיט שכל ומתינות. און דאס וואס דו קענסט נישט אויפטון מיט שכל וועסטו זיכער נישט קענען אויפטון מיט מחלוקת וגניבת נפשות.

נ. ב. די אויבן-דערמאנטע מעשה איז כולו אמת, וידועה היא להרבה אנשים, ויותר ממה שכתבתי כתוב שם. ומהם ילמדו.



.[/justify]

[היימישער ליטוואק]

לגבי 1 איז נישט קיין שאלה, כמובן.
לגבי 2, וועל איך באמת האבן א פראבלים פון הלכה VERSUS מאראלישקייט, לבסוף דוכט זיך אז הלכה ווועט זיגן אין מיין בוך, אזוי ווי אלע הלכה'שע טאטן וועלכע מיר טוהן אפילו זיי שטימען נישט אזוי 100% מיט אונזער מאראלישע געפילן. והתורה על הרוב תדבר ומלך במשפט יעמיד ארץ.

[הוגה]

לגבי 2, וועל איך באמת האבן א פראבלים פון הלכה VERSUS מאראלישקייט, לבסוף דוכט זיך אז הלכה ווועט זיגן אין מיין בוך, אזוי ווי אלע הלכה'שע טאטן וועלכע מיר טוהן אפילו זיי שטימען נישט אזוי 100% מיט אונזער מאראלישע געפילן.

הלכה קומט פאר אלעם. אבער וואס האקט יענער אין קאפ וועגן הלכה ווען יעדער ווייסט אז דא איז דא א היציגע געפעכט, א מחלוקת, קאנטראל, נקמה געפילן וכו'.

ומכאן הקריאה יוצאת צום וויפלטע מאל, זאל איינער שוין איינמאל פאר אלעמאל אפשרייבן וואו אין די תורה מיר טרעפן אז די באשעפער פארלאנגט צו צונעמען קינדער פון א טאטע מאמע פאר רעליגיע סיבות. אדער א הלכה פסוקה בשו"ע. נישט קיין שיינע פשט'לעך, מעשיות ואגדות חז"ל.

[איינגעמיירעט]

הוגה
אוודאי איז דיע מהלך פון דיין חבר די בעסטע און די קלוגסטע, אבער אסאך מאל האלטען נישט די אנדערע צייט ביים זיך צושטעלן צו די רעליגיע פונעם קינד.
און אפילו ביי דעם פאל, איך רעד נישט פון די יודישקייט פון די קינדער, וואס קען זיין אז סווערט נישט עפעיקט,די שאלה איז בעיקר זייער מענטאל סטאביליטי, וויאזוי סוועט אויסזעען און 10 יאר פון יעצט.
זאל דער אויבערשטער האלטען זיין רעכטע היינט אויף אלע משברים וגלים און אויף אונז אלע.

[איינגעמיירעט]

דברי כדברי איינגעמיירעט

אז איך האב דיין הסכמה און דעם נושא,ווייס איך אז איך פאר גוט דא.

[היימישער ליטוואק]

קטן אוכל נבלות בי"ד מצווין להפרישו.
חיוב ערבות.
מינים מורידין ולא מעלין (און די קינדער וועלן ווערן "אוועקגנומען").
הָאֹמֵר לְאָבִיו וּלְאִמּוֹ לֹא רְאִיתִיו וְאֶת אֶחָיו לֹא הִכִּיר וְאֶת בָּנָיו לֹא יָדָע כִּי שָׁמְרוּ אִמְרָתֶךָ וּבְרִיתְךָ יִנְצֹרוּ

[איינגעמיירעט]

די שאלה איז צו סאיז נאר ווען יד ישראל תקיפה, אדער א קינד וואס איז אונטער אונזער הענט.
אבער אויב דע עלטערען ווילען אנדערש, און דיע קארט סיסטעם פאסקענט אויס, ווייס איך נישט צו מקען אינפארסעין די בי״ד מצווין להפרישו.

[הקטן]

הקטן, מ'האט שוין געפרעגט דא זיבעצען מאל, ווייז א מקור אין הלכה אז מ'דארף מפקיע זיין א קינד פון עלטערן וואס זענען נישט שות"מ כדי די קינד זאל אויפוואקסן ערליך.

קטן אוכל נבלות בי"ד מצווין להפרישו.
חיוב ערבות.
מינים מורידין ולא מעלין (און די קינדער וועלן ווערן "אוועקגנומען").
הָאֹמֵר לְאָבִיו וּלְאִמּוֹ לֹא רְאִיתִיו וְאֶת אֶחָיו לֹא הִכִּיר וְאֶת בָּנָיו לֹא יָדָע כִּי שָׁמְרוּ אִמְרָתֶךָ וּבְרִיתְךָ יִנְצֹרוּ

ווייז א מקור אין הלכה אז מ'דארף מפקיע זיין א קינד פון עלטערן וואס געבען בלידטש און mr clean פאר די קינד פאר פרישטיג

[הקטן]

די שאלה איז צו סאיז נאר ווען יד ישראל תקיפה, אדער א קינד וואס איז אונטער אונזער הענט.
אבער אויב דע עלטערען ווילען אנדערש, און דיע קארט סיסטעם פאסקענט אויס, ווייס איך נישט צו מקען אינפארסעין די בי״ד מצווין להפרישו.

אז מען קען נישט קען מען נישט

[גאנצל]

איבער די עצם זאך פון טראכטן גראד און נישט לויט געפילן דארף מען א עקסטערע אשכול

דהיינו לאמיר נעמען א ביישפיל די איצטיגע פאל מיט די נפטרת

א שרעקליכע מעשה איז פארגעקומען ביי כלל ישראל א אידישע פרוי האט געזאגט פאר'ן רבוש"ע געב מיר בני געב מיר מזוני חי' וועל איך שוין אליין נעמען.. בקיצור מ'הערט א שרעקליכע זאך האט פאסירט ס'איז דאך נישט פארהאנען קיינע ווערטער צו באשרייבן די ווייטאג

איצטעט די מעשה האט פאסירט ביי א אזוי גערופענע OTD,, יעצטוואס געשעט איז אזוי די וואס נעמען זיך כסדר אן פאר זיי און פאר זייערע שיטות און זיי האלטן אז מ'רידשזעקט זיי כאפן זיך גלייך ארויף דערויף אווי צו הייסע צימעס און הייבן אן מיט א געוואלד אט דא אט דא האסטו די גרעסטע ראי' אז איך בין גערעכט און און.. מ'שוימט מ'שפריצט פייער און ס'טוט זיך

און מצד השני ווער ס'האלט און איין שרייען און זיין אנגענומענע מיינונג איז אלס פארקערט,, וועט פאר אלעם פאר וואס ווען די ערשטע זאך זיך אננעמען און צוריק פליקן און שרייען ס'הייבט זיך נישט אן די ווייבל אהער די ווייבל אהין בלא בלא בלא

דער ערשטער הייבט אן צוריק צו שיסן דו לעבסט אין א באקס און אזוי ווייטער

אלעמאל וועט דער פון רעכטס גיין רעכטס און נוצן זיינע לאזונגען און דער פון לינקס וועט גיין לינקס

קיינער וועט זיך נישט אפשטעלן און טראכטן איין מינוט איין מינוט וואס שריי איך דא איך ווייס דען וואס טוט זיך וואס דא איז געווען אפשר איז דא געווען אנדערש די מעשה און איך קען נאך אלס בלייבן גערעכט מיט מיין שיטה איבער די נושא לאמיר זיך נישט נער'ן זי איז נישט די ערשטע וואס מ'ווארפט פון די קאמיוניטי און אזא ענדע הערט מען זעלטן די זעלבע די צווייטער וואס שרייסטו אפשר דארף מען טאקע נעמען פון די סטארי א לעקציע אז ס'איז אביסל ראנג און איך קען נאך אלס בלייבן מיט מיין שיטה ס'קען דען נישט זיין אז מ'איז געגאנגען אביסל צו ווייט דא מיט'ן צונעמען די קינדער (אגב איך האלט אז מ'דארף אזוי טון ווייל די קינדער ווערן אויפגעצויגן שלא כרצונם און איך רעד פון א פאל וואס איך ווייס עס פאר א פאקט איך לעב נישט אין א באקס אפילו דו מורמעלסט דיך יעצט אונטער אז יא איך רעד פון א גרויס קינד וואס האט געבעטן די מאמע אז ער וויל נישט גיין מיט זיינע פיאות אויפ'ן אויער און די וואוילע שיינע מאמע האט אים זויפארט געלאזט וויסן ווי אזוי ער וועט גיין מיט איר זיסע ליבליכע פאלשע שיינע ווערטער)

אקיצור קיינער שטעלט זיך נישט טראכטן אפגערעדט סתם אידן אין ביהמ"ד איך זעי נישט פארוואס דאס דארף אזוי זיין הערסט א מעשה נעם דיך נישט קלאפן אויפ'ן קיבארד מיט האס ווארט אטעם אביסל נעם א גלאז קאלט וואסער נעם א קאווע און טראכט אריין ביי יעדע ספעציפישע פאל וואס דא איז געווען און וואס איז די מהלך ביי די פרטיותדיגע מעשה

המשך יבוא

[לעיקוואד]

אני מתייחס מקודם אך ורק להלכה. וכבר טרחתי והסברתי זאת באשכול לב אבות על בנים ואחזור על הדברים.
בכלל אין הלכה, און בפרט אז מ'רעדט פון דיני נפשות, ווערט נישט די הלכה נקבע מיט קל וחומר'ס מיט גזירה שווה'ס מיט 'מילתא דפשיטא'ס'. עס דארף זיין אויסגעשריבען די קלארסטע און דייטליכסטע וואס מעגליך. און דא רעדט זיך נישט פון עפעס א הלכה פליאה וואס קומט פאר פעם בשבעים שנה, נאר א שאלה וואס איז נוגע גאנץ טאג טעגליך נישט פון היינט נאר שוין אסאך אסאך דורות. און נאך אלעס טרעפן מיר אין ערגעץ נישט אין די וועלט א הלכה ווי עס שטייט אז עלטערן וואס פירען זיך נישט על פי תורה קומט די בית דין און כאפט אוועק די קינדער פון זיי. ווען עס וואלט געווען אזא הלכה וואלטען מיר שוין געהערט פון טויזנטע מעשיות במשך הדורות ווי מען האט דאס געטוהן, און עס וואלטען געווען גאנצעטע סימנים אין שולחן ערוך אין אין תשובות ספרים פונקטליך ווען און וויאזוי איז נוהג דער דין.

די אלע הלכות וואס איר ברענגט, זענען שיינע צושטלען און רעיונות און געדאנקען. אפשר ר יצחק זילבערשטיין האט ליב אזוי צו פסקנ'ען הלכה על פי סיפורי מעשיות, אבער הלכה ווי הלכה, ארבעט מיט אירע שטרענגע כללים און נישט כאפ לאפ ווייל איך האב א שיינע צושטעל. מורידין ולא מעלין האט זיך אירע גדרים, און וויפיל איך ווייס פירט זיך נישט די הלכה למעשה שוין לפחות די לעצטע פאר הונדרעט יאר. מאיזה סיבה שיהיה. די זעלבע חיובי ערבות וכו' וכו' האט אלעס גדרים אין הלכה פונקטליך וויאזוי מען איז דאס מקיים. און מ'דארף נישט קיין גרויסער חכם באשי צו פארשטיין אז צועמען קינדער איז מער א דראסטישע שריט ווי סיי וועלכע אנדערע זאך און דאס דארף א מקור מפורש אין הלכות ערבות ותוכחה אז מען מעג אדער דארף טוהן אזא זאך. און דערווייל כל זמן מען האט נישט געטראפען אזא מקור בלייבט דאס א פלעינע רציחה וגניבת נפשות.

כמו כן דארף מען נישט זיין קיין נאר, אויך ווען דאס וואלט יא געווען די הלכה איז מען נישט מחויב זיך מוסר נפש זיין (אדער הרגנ'ן יענעם) פאר די הלכה. ווען ישראל שרוים על אדמתם און עס זענען נישטא קיין גוים אויף דער וועלט דעמאלטס וועלן די פונקטליכע שארפע הלכות זיין אקטואל. דעווייל אין די וועלט וואס מיר לעבן דארף מען שוקל זיין הפסד מצווה כנגד שכרה און וויסען ווי איין און ווי אויס. אין די לאנג ראן טוהן אזעלכע קידנעפיגנ אקציעס פיל מער שאדן פאר תורה און אידישקייט ווי מען קען זיך פארשטעלן, און מען האט שוין ערווענט דא די פעלער פון שוכמאכער וכו' וואס האט זיך גארנישט אויסגעלאזט מיט א גרויסע טובה פאר יידישקייט, און ווי אמת'ע קלוגע גדולי ישראל זענען איבערהויפט געווען קעגן אזוינע נארישע שריט. דאס איז נישט נאר אן עצה טובה נאר אויך גדרים להלכה. אין יד ישראל תקיפה איז א הלכה'דיגער יסוד און זיך רעכענען מיט די מציאות לגבי אזעלכע פעלער האט שרשים און גדרים אין הלכה און מסורת שוין מזמן חז"ל.

נאך אלעס, איז די עיקר חכמה נישט צו גיין מיט יקוב הדין את ההר, נישט צו מאכען עפעס א כלל וועלכער צד איז גערעכעט אלעמאל און וועלכער נישט, און איך גלייב סייווי נישט אז עס איז דא אזא כלל, נישט הלכה'דיג און נישט שכל'דיג. די עיקר חכמה איז אז די מענטשען המעורבים בדבר זאלן קומען צו א נארמאלער מענטשליכער פשרה, און ביודעי ומכירי אז על פי רוב קען מען דאס אויסארבעטען. אויב ביידע צדדים זענען מסכים צו האנדלען מיט די אנדערע צד ווי מענטשען און אנננעמען זייער נקודת מבט אלץ לעגיטים און זיך פראבירען מפשר זיין מיט דעם. די עיקר מאראל און שכל בין אדם לחבירו איז אז מענטשען זאלען זיך דורכקומען איינער מיט'ן אנדערען, נישט אז יעדער זאך זאל דארפן זיין א דין תורה און א וועלט מלחמה. און אין כמה וכמה פעלער ביודעי ומכירי, איז דאס די פרומער צד וואס האלט זיך בכלל נשיט ביים מפשר זיין און זיך דורכקומען מיט די אנדערע צד ווי מענטשען.

[היימישער ליטוואק]

לעקוואד,
מורידין ולא מעלין איז קלאר אינאף פאר דיר?
מיינסט אז די קינדער נעמען זיי מיט? ניין! בי"ד איז מסתמא מעמיד א אפוטרופוס.

[היימישער ליטוואק]

ווי אויך ווייסטו גאנץ גוט אז עס איז נישט פאראן קיים שום זכות פון די עלטערן אויף זייערע קינדער, נישט לזכות און נישט לחיוב. (ווען א קינד ווערט 6 דארף א טאטע שוין נישט מפרנס זיין, און אפילו ביז דאן איז אויך נאר מדרבנן.)
ווער רעדט נאך פון א מאמע, זי איז דאך אינגאנצן קיין בלהע"ב נישט אויף די קינדער אירע, אפלו דמי וולדות גיט מען דעם טאטן נישט פאר די מאמע.
סא, רב לייקוואד, איידער און אנשטאט זוכן מקורות אז מ'מעג אוועקענמען, ביטע ברענג מקורות אז זיי האבן בכלל עפעס רעכטן.
יא איך ווייס אז זיי האבן ביאלוגישע, מאראלישע, פאקטישע, עמאציענאלע באציהונגען מיט זייער אפפ-ספרינג, אבער פון דא ביזן בעטן א בירור אז מזאל מעגן אינפרינדזשערירן זייערע "רעכטן" איז א ווייטע מהלך.

[נהורא נפישא]

היימישער ליטוואק איך בין איינשטימיג מיט אייך אז להלכה איז בלי ספק אז בי"ד מצווין להפרישו.
אבער וואונדעסטוועגן האלט איך אז מ'זאל זיך נישט משתדל זיין דאס צו טוהן למעשה בימינו אלה, כ'האב מער געשריבן אינעם אנדערן אשכול וועגן נישט לאזן קומען צו די לוויה, מיינע נימוקים, כ'ווייס פשוט נישט וויאזוי אים אהערצוברענגן.

[היימישער ליטוואק]

די וואס האלטן אז מיר האבן א חיוב אוועקצונעמען קינדער פון עלטערן וואס זענען נישט קיין שומרי תורה ומצוות, און מיר דארפן נישט צוקומען צו ישרות און מאראל דאס צו פארענטפערן, פארוואס זאל זיך נישט יאווען א 'חברה מורידין ולא מעלין' וואס וועט זיך אפגעבן מיט שאפן פאלשע עדות מיט כל מיני בלבולים קעגן יעדן מענטש וואס איז אפגעפארן פון אידישן וועג, אלעס מיטן ציל אז די קינדער זאלן אוועקגענומען ווערן פון זיי און גיין צו זייערע פרומע אור-עלטערן?

די וואס האלטן אז די הלכה איז טאקע אזוי -- פארוואס נעמט מען ארויס די הלכה דווקא ווען עס קומען פאר שטרייטן צווישן מאן און ווייב? פארוואס איז עס נישט נוגע פאר יעדן אידיש קינד וואס מיר קענען דורך אוממאראלישע שטיקלעך עס אוועקנעמען פון די סעקולערע עלטערן?

ווייל עס איז פאקטיש כמעט אוממעגליך.
ווייל ליידער זענען דא איבער 10 מיליאן פרייע, און וואו זאל מען אנהייבן.

[מאטי]

וויאזוי דעפינירסטי אוממעגליך? מעג מען אנדרייען child protective services אויף א פרייע משפחה און דערנאך אנבאטן אריינצונעמען די קינדער? הכל ריווח.....אדער דאס איז אין כלל פון אוממעגליך. מעג מען עמאציאנעל אויספייניגען א ילוד אשה אויב דער תכלית איז אוועקצונעמען איר/זיין קינד צו א פרומע משפחה.