אין די סעריע הודעות פונעם טראגעדיע, לאמיר טראכטן אביעקטיוו

[לעיקוואד]

זאג מיר, עס איז דא א גבול צו ווי אבסורד דו ביסט גרייט צו גיין דא? אדער עס איז דא ערגעץ ווי די חשבונות שטעלן זיך אפ און מ'זאגט, אפשר קען מען אויסבויען אזא פלפול של הבל, אבער עס איז צו אבסורד בכלל צו באטראכטען?

הייסט עס לויט הרב היימישער ליטוואק, דארף מען בכלל זיכען א מקור אז איך מעג נישט גיין צו מיין שכן אינדערהיים, און צוגנבענ'ען זיינע זיבעצן קינדער סתם פאר שוואוילטאג, די קינדער זענען דאך הפקר/ברשות עצמם, עכ"פ נאך א געוויסער גיל, און קוים אפשר איז א מנהג טוב זיי נישט אוועקצוכאפען פון די עלטערן. אבער אידערע אנדערער ענין איז זיכער דוחה דער מנהג טוב.

גראדע על פי תורה קען מען ברענגען כמה וכמה ראיות ומקורות אז א קינד, עכ"פ א קטן, באלאנגט אינגאנצען פאר די עלטערן, אויף אזוי ווייט אז א טאכטער קען דער טאטע פארקויפען און אויך א אינגל איז מעשי וידיו ואבידתו לאביו. אזוי קען מען ברענגען נאך צענדליגע ראיות ואסמכתות פון אלע מינע חיובים שבין אב לבניו אז ער האט א 'רעכט'. אבער דער גאנצער שמועס איז נאריש און אבסורד. ווען די ברודער האבען פארקויפט יוסף און מ'האט טענות אז מ'האט עם צוגעכאפט פון זיין טאטע איז אויך נישט קלאר פונקט וועלכער סעיף אין שולן ערוך האבען זיי עובר געווען. וואס איז ער שולדיג פאר יעקב אז ער דארף בלייבען ביי עם?

די מציאות, דרך העולם, צו וויאזוי דו ווילסט עס נאר רופען, איז אז קינדער געהערן פאר די עלטערן זייערע. און נשט פון היינט זענען פארהאן עלטערן וואס זענען נישט מחנך זייערע קינדער בדרך התורה. אויף אויפצובויען א הלכה אז אזעלכע עלטערן כאפט מען אוועק זייערע קינדער פון זיי דארף א קלארער מקור ווי סתם בויך סברות געבויט אויף אזוינע הבלים ווי "ווער זאגט אז א טאטע האט בכלל רעכט צו זעהן זיינע קינדער". מען האט נאכנישט געטראפען קיין איין פאל, אפילו ווען מ'קען יא, אז מ'זאל טרעפן א סימן אין שולחן ערוך אדער אין א אנדערע הלכה ספר אז מ'זאל טוהן אזא זאך.
אינרטסעסאנט נאר ווען איינע פון די עלטערן איז פרום דערמאנט מען זיך די אלע הלכות, ווען ביידע זענען פריי לא שמענו מעולם די אלע הלכות.

די בירור וואס איך זיך דארף אבער זיך בכלל נישט שטעלן אויף די הנחה אז עס זענען דא דא "רעכטען". אפילו ווען מיר זאלן אנעמען דער אבסורדישע טענה אז עס זענען נישטא קיין שום רעכטן מיט וואס זיך צו רעכענען. דארף מען נאכאלץ האבען א פאזיטיווער מקור אז דער חיוב ערבות/להפרישו/מה שלא יהיה איז כולל און מחייב אזעלכע שריט. יעדער איינער פארשטייט אז מפריש זיין איינער פון א עבירה קען מען אויף אן א שיערו אופנים, און די אופנים וויאזוי מען דארף דאס טוהן זענען אליינס מוגדר אין הלכה, ווי למשל תוכחה האט א שיעור וכו', און דער להפרישו האט אויך א שיעור, זיינע גדרים און גבולות וויאזוי און ווען מ'טוהט עפעס צו דעם. עס איז נישט א בלענק טשעק צו טוהן וואס עס פאלט איין פאר ווער עס וויל. יעדער זאך דארף מען מעיין זיין אין הלכה ופוסקים זעהן אויב עס איז בערעכטיגט. וויבאלד צוכאפן קינדער פון עלטערן איז א ציור וואס איז נישט היינט געבוירען געווארען, טענה איך אז אויב שטייט עס נישט קלאר אין שו"ע אז אזוי טוהט מען איז פון דעם אליינס א ראיה אז מען טוהט נישט אזוי.

[berlbalaguleh]

סופר ומונה: א תשובה אויף דיין רעטארישע שאלה, פארוואס ס'האט זיך נאך נישט געיאוועט "עסקנים" וועלכע זאלן אונטערשטעלן פאלשע עדות, אז מ'זאל אוועקנעמען די קינדער פון עלטערן וועלכע פיהרן זיך נישט אויף "עפ"י דרך הטעירע". שתי תשובות יש בדבר. א) הערשל קלאר און צימערמאן ודומיהם האבן נאכנישט רעטייערט. אונז ווייסן נישט וואס זיי האבן אין זייער "סליוו". ב). איצא שייגע- פון "שמאכדעסס" האט נאכנישט איינגעזעהן אז מ'קען מאכן א פאר דאללער פון דעים פראגראם. איינמאל ער וועט איינזעהן אז ס'דא געלט דארט וועט שוין אללעס פאהרן.

[זר זהב]

צו אלע אפגעריסענע (פונעם דרך התורה ומסורה) ניקים. וואס וואלט איר גע'פסק'ט אין א פאל ווען מוכאמעד האט חתונה געהאט ביי די 19 מיט א מיידל פון אן איסלאמישער שטוב און זיי האבן א קינד. נאך א שטיק צייט דעסייט די מאמע אז זי וויל ווערן א איד, די מאמע וויל איר קינד מיט זיך זאל זיין א איד, און דער טאטע וויל ער זאל בלייבן מיט זיך א מוזלים.

[גורן האט''ד]

איך טראכט נאר צו מיך, די מחלוקת דא איז א מחלוקת פשוט וויאזוי צו לערנען די הלכה, אדער לערנט יעדער איינער אריין וואס ער וואלט געוואלט זעהן אין די הלכה?

דער וואס איז קנאי'ש געשטימט האלט זיך ביים טוישען זיין מיינונג ווען מ'ווייזט עם אויף אז די הלכה איז אנדערש?

די לינקערע געשטימט וואלטען ווען געטוישט זייער מיינונג ווען עס איז ווען יא דא א קלארע הלכה? אדער זיי האבען שוין מחליט געווען פאר דעם וואס דארף זיין, און קוועטשען אזוי די הלכה?

איז דא איינער וואס קען ריכטיג טיילען די צוויי, צב"ש זאגען די הלכה איז טאקע אזוי אבער מיין געוויסענס לאזט מיר נישט מקיים זיין די הלכה, אדער זאגען די הלכה איז טאקע אזוי אבער מיין אידישע געוויסענס זאגט מיר אנדערש?

[גורן האט''ד]

אינטרעסאנט ווי פארשידענע צימעס און סתם נארישקייט ניקים באקומען פלוצלינג א באלערנטע מיינונג אין אזא נושא.

[זר זהב]

האט זיך אנגערוקט דא א פרישער קיהלער ניק וואס האט מורא צו שרייבן מיט זיין געהעריגע ניק. וועלקאם גורן האט"ד!

[גורן האט''ד]

איך בין טאקע אביסעל קיהל לעצטנס ליידער, בפרט אז עס קומט ווינטער, האסט אפשר א גוטע מייקעל סעוועדזש קליפ מיר אנצווארעמען מיט זר'לע?

[היימישער ליטוואק]

זאג מיר, עס איז דא א גבול צו ווי אבסורד דו ביסט גרייט צו גיין דא? אדער עס איז דא ערגעץ ווי די חשבונות שטעלן זיך אפ און מ'זאגט, אפשר קען מען אויסבויען אזא פלפול של הבל, אבער עס איז צו אבסורד בכלל צו באטראכטען?

הייסט עס לויט הרב היימישער ליטוואק, דארף מען בכלל זיכען א מקור אז איך מעג נישט גיין צו מיין שכן אינדערהיים, און צוגנבענ'ען זיינע זיבעצן קינדער סתם פאר שוואוילטאג, די קינדער זענען דאך הפקר/ברשות עצמם, עכ"פ נאך א געוויסער גיל, און קוים אפשר איז א מנהג טוב זיי נישט אוועקצוכאפען פון די עלטערן. אבער אידערע אנדערער ענין איז זיכער דוחה דער מנהג טוב.

גראדע על פי תורה קען מען ברענגען כמה וכמה ראיות ומקורות אז א קינד, עכ"פ א קטן, באלאנגט אינגאנצען פאר די עלטערן, אויף אזוי ווייט אז א טאכטער קען דער טאטענישט די מאמע. און נאר ביז די 12 פארקויפען און אויך א אינגל איז מעשי וידיו ואבידתו לאביו. מדרבנן מפני דרכי שלום. ווי זעסטו דא אז ער באלאנגט צום טאטן?אזוי קען מען ברענגען נאך צענדליגע ראיות ואסמכתות פון אלע מינע חיובים שבין אב לבניו אז ער האט א 'רעכט'. אבער דער גאנצער שמועס איז נאריש און אבסורד. ווען די ברודער האבען פארקויפט יוסף און מ'האט טענות ווער האט טענות?אז מ'האט עם צוגעכאפט פון זיין טאטעדי טענה איז אז מ'האט אים צוגגנבט פון זיך אליינס. פארגעסן? וגונב איש ומכרו. איז אויך נישט קלאר פונקט וועלכער סעיף אין שולן ערוך האבען זיי עובר געווען. וואס איז ער שולדיג פאר יעקב אז ער דארף בלייבען ביי עם?

די מציאות, דרך העולם, צו וויאזוי דו ווילסט עס נאר רופען, איז אז קינדער געהערן פאר די עלטערן זייערע. און נשט פון היינט זענען פארהאן עלטערן וואס זענען נישט מחנך זייערע קינדער בדרך התורהדו ביזט דא אויך נישט גרעכט, דו ווייסט אז דאס גאנצע פרייע-איד גשעפט איז לפי ערך גענוג ריסענט. אויף אויפצובויען א הלכה אז אזעלכע עלטערן כאפט מען אוועק זייערע קינדער פון זיי דארף א קלארער מקור ווי סתם בויך סברות געבויט אויף אזוינע הבלים ווי "ווער זאגט אז א טאטע האט בכלל רעכט צו זעהן זיינע קינדער". מען האט נאכנישט געטראפען קיין איין פאל, אפילו ווען מ'קען יא, אז מ'זאל טרעפן א סימן אין שולחן ערוך אדער אין א אנדערע הלכה ספר אז מ'זאל טוהן אזא זאך.
אינרטסעסאנט נאר ווען איינע פון די עלטערן איז פרום דערמאנט מען זיך די אלע הלכות, ווען ביידע זענען פריי לא שמענו מעולם די אלע הלכות. דו האסט נאך נישט גענטפערט אויף מורידין ולא מעלין

די בירור וואס איך זיך דארף אבער זיך בכלל נישט שטעלן אויף די הנחה אז עס זענען דא דא "רעכטען". אפילו ווען מיר זאלן אנעמען דער אבסורדישע טענה אז עס זענען נישטא קיין שום רעכטן מיט וואס זיך צו רעכענען. דארף מען נאכאלץ האבען א פאזיטיווער מקור אז דער חיוב ערבות/להפרישו/מה שלא יהיה איז כולל און מחייב אזעלכע שריט. יעדער איינער פארשטייט אז מפריש זיין איינער פון א עבירה קען מען אויף אן א שיערו אופנים, און די אופנים וויאזוי מען דארף דאס טוהן זענען אליינס מוגדר אין הלכה, ווי למשל תוכחה האט א שיעור וכו', און דער להפרישו האט אויך א שיעור, קען זיין אז דאס איז אזוי גרויסע טירחא/הוצאה אז מ'איז באמת נישט מחוייב על פי הלכה. אבער אויב איינער וויל מחמיר זיין - לפנים משורת הדין ? זיינע גדרים און גבולות וויאזוי און ווען מ'טוהט עפעס צו דעם. עס איז נישט א בלענק טשעק צו טוהן וואס עס פאלט איין פאר ווער עס וויל. יעדער זאך דארף מען מעיין זיין אין הלכה ופוסקים זעהן אויב עס איז בערעכטיגט. וויבאלד צוכאפן קינדער פון עלטערן איז א ציור וואס איז נישט היינט געבוירען געווארען, טענה איך אז אויב שטייט עס נישט קלאר אין שו"ע אז אזוי טוהט מען איז פון דעם אליינס א ראיה אז מען טוהט נישט אזוי.

[לעיקוואד]

האסט נישט געענטפערט אויף די עיקר טענה, אבער לגבי די פרטים, על ראשון ראשון:
עס איז גענוג די טאטע, מיר זעהן למעשה אז דער קינד באלאנגט ממש פאר עם לעגאל ע"פ תורה. נאך אסאך מער ווי די 'רעכטן' פון וואס מיר רעדן. כמו"כ לגבי עונשים מפורש שקטנים מתים בעוון אביהם ומבאר הרמב"ן שזה כי הם נחשבים רכושו.הן בנים והן בנות. ע"פ רוב איז די רעדע פון קטנים ביז די 12. לגבי גדולים הייבט זיך נישט באמת אן אונזער שאלה בכלל שהרי הם ברשות עצמם.
איר האט פארגעסן אפאר פסוקים חומש ווי מען רעדט פון די צער פון יעקב וכו'.
אלעמאל זענען געווען אפיקורסים און רשעים, פון אדם הראשון'ס צייטן. פון וועם רעדט זיך דען די אלע הלכות וואס דו ברענגסט? נישט קיין חילוק צו זיי האבען געהאט א טיטל פרייע איד צו נישט. און דער טיטל אליינס איז שוין עטליכע הונדרעט יאר אלט, גענוג אז אויב די דין וואלט געווען אזוי וואלט געווען ערנסטע מקורות דערפאר.
מורידין ולא מעלין איז נישט למעשה שוין לאנג פאר דער חזו"א האט מסביר געווען פארוואס, און אפילו אויב לאמיר זאגען הרג'ט מען עם טאקע און מ'גיט איבער די קינדער פאר א צווייטער, הגם עס שטייט נישט עס איז נאר השערות (די סיבה פארוואס עס שטייט נישט, נישט דאס און נישט נאך טויזנטע פרטים און שאלות וואס וואלט געדארפט שטיין וועגן הלכות מורידין, איז וויבאלד דער הלכה האט קיינמאלנישט נוהג געווען למעשה.) האסטו נאכנישט א ראיה פון דעם וואס טוהט מען ווען מ'איז נישט מוריד די טאטע. פון מסתמא און אפשר און השערות בוויט מען נישט קיין הלכה.
נישט אזוי שווער אינצופאלען אז חוץ די טירחא פון דער עסקן, איז די טירחא און צער פון די עלטערן און די מענטשען אויך א שיקול דא.

[גאנצל]

און וואס טוט זיך ווען די מאמע שלעפט אויף איין זייט און די מאמע אויף די אנדערע?

[היימישער ליטוואק]

האסט נישט געענטפערט אויף די עיקר טענה, אבער לגבי די פרטים, על ראשון ראשון:
עס איז גענוג די טאטע, מיר זעהן למעשה אז דער קינד באלאנגט ממש פאר עם לעגאל ע"פ תורה.דהיינו דו ביסט נאר אנטקעגן אוועקנעמען קינדער פון דעם טאטן? איז דעבבי געווען דער טאטע? נאך אסאך מער ווי די 'רעכטן' פון וואס מיר רעדן. כמו"כ לגבי עונשים מפורש שקטנים מתים בעוון אביהם ומבאר הרמב"ן שזה כי הם נחשבים רכושו.הן בנים והן בנות. ע"פ רוב איז די רעדע פון קטנים ביז די 12.ביסטו מסכים אז איבער די 12 קען מען שוין אוועקנעמן?? לגבי גדולים הייבט זיך נישט באמת אן אונזער שאלה בכלל שהרי הם ברשות עצמם.
איר האט פארגעסן אפאר פסוקים חומש ווי מען רעדט פון די צער פון יעקב וכו'. די צער פון אויסנארן אז טרוף טורף.
אלעמאל זענען געווען אפיקורסים און רשעים, פון אדם הראשון'ס צייטן. פון וועם רעדט זיך דען די אלע הלכות וואס דו ברענגסט? נישט קיין חילוק צו זיי האבען געהאט א טיטל פרייע איד צו נישט. און דער טיטל אליינס איז שוין עטליכע הונדרעט יאר אלט, גענוג אז אויב די דין וואלט געווען אזוי וואלט געווען ערנסטע מקורות דערפאר.במרוצת הדורות האט מען נישט גקענט אוועקנעמן קיין קינדער פון איינער וואס האט זיך ג'שמד'ט. עס וואלט אויסגבראכן פאגרומן אין שטעטל פון אזא טראכט אפילו.
מורידין ולא מעלין איז נישט למעשהפארוואס ווייל דו ווייסט נישט דערפון? ווייל דער רב אין שטעטל האט נישט גמאכט אן אנונסמענט אז היינט גייט זיין א סעודה ווייל מיר האבן זוכה גווען מקיים צו זיין מורידין ולא מעלין. א דין איז דין און איז גבראכט דורך אלע פוסקים בלי חולק. נאר דאס איז פון די דינים וועלכע זענען נישט אזוי אפט מצוי, ממילא טראכטן געוויסע מענטשן אז נשתנה הדין שוין לאנג פאר דער חזו"א האט מסביר געווען פארוואס, די אומפארשטענדליכסטער שטיקל חזון איש. עס וואלט גדארפט שטיין אין די גמרא, "והני מילי בדאיכא רוח הקודש ונסים גלוים אבל בדליכא לא". און אפילו אויב לאמיר זאגען הרג'ט מען עם טאקע און מ'גיט איבער די קינדער פאר א צווייטער, הגם עס שטייט נישט עס איז נאר השערות (די סיבה פארוואס עס שטייט נישט, נישט דאס און נישט נאך טויזנטע פרטים און שאלות וואס וואלט געדארפט שטיין וועגן הלכות מורידין, איז וויבאלד דער הלכה האט קיינמאלנישט נוהג געווען למעשהאון אויך אויס מורא פון ראיוטן און פאגרומן, און נישט אויפצורייצן דעם ווילנא'ר צנזור .) האסטו נאכנישט א ראיה פון דעם וואס טוהט מען ווען מ'איז נישט מוריד די טאטעלא הבנתי. פון מסתמא און אפשר און השערות בוויט מען נישט קיין הלכה.
נישט אזוי שווער אינצופאלען אז חוץ די טירחא פון דער עסקן, איז די טירחא און צער פון די עלטערן און די מענטשען אויך א שיקול דאריכטיג. כתב הרמב"ם: אין מוחין בעוברי עברה, שאלו נפשות היקרות רגילים בחטאיהם ויש להם צער וטירחא להימנע מהם. אין מלקים את מחוייבי מלקות, ואע"פ שכתוב בתורה והיה אם בין וגו' מ"מ במקום צער לא נאמר. .

[לעיקוואד]

ניין, איך האב נאר אפגעפרעגט דיין הנחה אז עס איז נישטא אזא זאך 'רעכטן' פון אב על בניו אין די תורה. לצורך דעם איז גענוג צו ווייזען אז פונקט פארקערט ע"פ תורה מעג ער עם אפילו פארקויפען. פשוט אז אויך לגבי א מאמע איז די דין אזוי (ע"פ תורה במקור געהערט דאך די מאמע אליינס פאר די טאטע און זי איז בכלל נישט קיין מדובר דא, לויט די היינטיגע מציאות איז פשוט ). נאך די בר מצווה איז דאך ממילא נישט שייך די שאלה (עכ"פ ע"פ תורה) ווייל דער קינד איז ברשות עצמו ער האט מיט די טאטע גארנישט. ער מעג מחליט זיין וואס ער וויל (אדער וועט ב"ד עם צווינגען עפעס מצדו, אבער מיט די עלטערן האט ער גארנישט).

איר דרייט זיך כסדר ארויס פון די עיקר טענה מיינע: לא מצינו בשום פוסק שיכתוב דין כזה. פון אלע פשעטלעך און סברות דיינע וואסקט נישט ארויס אזא דין. במרוצת הדורות איז געווען אסאך פעלער וואס מען האט דווקא געהאט מער אוטאנאמיע ווי היינט אפילו און די שו"ע איז פיל פון דעם. און די פוסקים רעדן גענוג היפאטעטישע פעלער פונקט דער דין האבען זיי פארגעסן? נאר זיך נישט אז היינט קען מען יא ווייל די גוים זענען אביסעל שענער און מאכען נשיט קיין פאגרארמען. אז מען ווייסט נישט כמעט קיין איין מעשה פון מורידין, און קיין איין פוסק פארנעמט זיך נישט מיט די טויזנטע פרטים וואס מען וואלט געדארפט מברר זיין אין דעם נושא, איז קלאר אז עס האט נישט נוהג געווען. און וואו זיי רעדן וועגן דעם איז עס קלאר היפאטעטיש. דער חזו"א מעג זיין תמוה בעיניך אבער אזוי איז די הלכה און אזוי פסקנען אלע רבנים אין כל תפוצות ישראל והרי זה מחייב כמתן תורה. זעהט אויס אז דער חזו"א אליינס האט פארשטאנען ווי איך טענה אז נישט יעדער זאך דארף שטיין און אמאל איז א סברא מוכרחת מכריע אסאך מקורות. אויב האלטסטו אז אלע גדולי ישראל אין אלע דורות האבען אזוי מורא געהאט פונ'ם ווילנער צענזור איז גיי לפחות נאך זייער פוסטריט און האב מורא פון דער לעיקוואדער צענזור..

מיט ליצנות ווייס איך נישט וויאזוי זיך צו דינגען, איך קען צוריק מאכען ליצנות אבער עס קומט נישט אריין אין א הלכה'דיגע שמועס.

[היימישער ליטוואק]

ניין, איך האב נאר אפגעפרעגט דיין הנחה אז עס איז נישטא אזא זאך 'רעכטן' פון אב על בניו אין די תורה. לצורך דעם איז גענוג צו ווייזען אז פונקט פארקערט ע"פ תורה מעג ער עם אפילו פארקויפעןא טאטע קען נישט פארקויפן א זין (חידוש פון רמב"ם אז ביי בני נח יא!). א טאכטער איז אויך נישט קיין פארקויפן לויט אונזערע מושגים פון סלייווערי, דהיינו דאס פארקויפן איז געווען הויפטזעכליך פאר חתונה האבן ע"י יעוד לו או לבנו. והראיה היותר חזקה לזה היא אז ווען זי ווערט שוין האלב ראוי צו קענען עפעס ארבעטן דארף ער זי באפרייען.... פשוט אז אויך לגבי א מאמע איז די דין אזוי (ע"פ תורה במקור געהערט דאך די מאמע אליינס פאר די טאטע און זי איז בכלל נישט קיין מדובר דאנישט ריכטיג, אויב זי איז מגורשת איז זי ברשות עצמה, און דאך איז דער טאטע דער טוטאלער בלעה"ב איף זיי, לויט די היינטיגע מציאות איז פשוט ). נאך די בר מצווה איז דאך ממילא נישט שייך די שאלה (עכ"פ ע"פ תורה) ווייל דער קינד איז ברשות עצמו ער האט מיט די טאטע גארנישט. ער מעג מחליט זיין וואס ער וויל (אדער וועט ב"ד עם צווינגען עפעס מצדו, אבער מיט די עלטערן האט ער גארנישט). ביטע ענטפער: ביסטו מסכים אז ווען זיי זענען גדולים זאל מען אוועקנעמן די קינדער פון או טי די עלטערן?

איר דרייט זיך כסדר ארויס פון די עיקר טענה מיינע: לא מצינו בשום פוסק שיכתוב דין כזהמילתא דפשיטא היא, וא"צ להיכתב. פון אלע פשעטלעך און סברות דיינע וואסקט נישט ארויס אזא דין. במרוצת הדורות איז געווען אסאך פעלער וואס מען האט דווקא געהאט מער אוטאנאמיע ווי היינט אפילו און די שו"ע איז פיל פון דעם. און די פוסקים רעדן גענוג היפאטעטישע פעלער פונקט דער דין האבען זיי פארגעסן? נאר זיך נישט אז היינט קען מען יא ווייל די גוים זענען אביסעל שענער און מאכען נשיט קיין פאגרארמען.איך בין מסכים אז מזאל נישט אימפלמענטן מורידין בזמן הזה אז מען ווייסט נישט כמעט קיין איין מעשה פון מורידין, און קיין איין פוסק פארנעמט זיך נישט מיט די טויזנטע פרטים וואס מען וואלט געדארפט מברר זיין אין דעם נושאאיר חלום'ט. נישטא קיין פרטים. מ'הרג'ט ענד דעטס איט..., איז קלאר אז עס האט נישט נוהג געווען. און וואו זיי רעדן וועגן דעם איז עס קלאר היפאטעטיש. דער חזו"א מעג זיין תמוה בעיניך אבער אזוי איז די הלכה און אזוי פסקנען אלע רבנים אין כל תפוצות ישראל והרי זה מחייב כמתן תורה(דאס אליינס איז א חזון איש'יגע מושג, ואכהמ"ל). זעהט אויס אז דער חזו"א אליינס האט פארשטאנען ווי איך טענה אז נישט יעדער זאך דארף שטיין און אמאל איז א סברא מוכרחת מכריע אסאך מקורותאיך, און נאך אנדערע וואונדערן זיך אויף דעם חזו"א'ס סברא, נישט אויף די לעק פון מקורות. אויב האלטסטו אז אלע גדולי ישראל אין אלע דורות האבען אזוי מורא געהאט פונ'ם ווילנער צענזור איז גיי לפחות נאך זייער פוסטריט און האב מורא פון דער לעיקוואדער צענזור..בליוו מי - איך ציטער!!

מיט ליצנות ווייס איך נישט וויאזוי זיך צו דינגען, איך קען צוריק מאכען ליצנות אבער עס קומט נישט אריין אין א הלכה'דיגע שמועסעס איז נישט קיין לצנות עט אלל. איך האב גשריבן מיין טענה אויף א הומאריסטישן לשון הרמב"ם. מיין טענה איז אבער אין איר גאנצע ערינסטקייט. אפרש: מיר קענען נישט מתיחס זיין מיט די צער פון די עבריינים, ותו לא מידי.

[מאטי]

און פארוואס איז נישט דא קיין תשובות פון די פוסקים אז מ'טאר נישט כאפן? איז טאקע געווען אזוי מוסכם ביי יעדן איינציגען פוסק להקל אויף אזוי ווייט ? און ואת"ל אאז יא , זענען נישט געווען קיין עמך אידן וואס האבן געפרעגט. אמאהל א שאלה בנוגע די הלכה? און מ'האט זיי געענפערט בכתב.

[לעיקוואד]

איך פארשטיי נישט וואס איר ווילט לגבי גדולים, וואסארא שאלה להלכה קען דען זיין צו מ'זאל עם צונעמען מרשות אביו? ער איז דאך שוין סייווי נישט ברשותו? [די איינציגסטע שאלה וואס קען זיין איז צו מ'איז כופה איינער זאל אוועקגיין וואוינען פון א פלאץ וואס האט אנגעבליכע שלעכטע השפעות אויף זיין יידישקייט, נאך א סניף הכרחי צו דער גאנצער מהלך דא, וואס אויך אויף דעם איז נישטא קיין מקורות].

בקיצור איז די גאנצע מחלוקה boils down צו וועמען'ס 'מילתא דפשיטא' מ'דארף גלייבען. ביי מיר איז פשוט אז מען טוהט נישט אזוינע רציחות, און אויב יא דארף מען לפחות א קלארער סעיף אין שולחן ערוך, און ביי דיר איז 'פשוט' אז מען טוהט אזוי, איך ווייס נישט וויאזוי מען דינגט זיך אין אזא מחלוקה.

שיין פון דיר אז דו ביסט מורה נישט מאכען למעשה קיין מורידין ולא מעלין.. א קוש אין בעקעלע פאר דעם..

טראכט אליינס וויפיל ספקות מאכט זיך אין יעדער סעיף קטן פון יעדער הלכה און ווי עס קען זיין אזא אזא מין הלכ פון מורידין איז נישטא קיין שום מדובר. איך האף אז ביי דיר איז 'הרג'נען און דעטס איט' אזא מין גרינגע זאך וואס מ'זאגט אזוי לייכטערהייט מיט א ציגאר און מויל, איר דערמאנט מיר די צוגאנג אין מאפיא מאוויס, נישט ביי יידישע פוסקים, אפילו ווען מ'רעדט פון כופרים. איך ציטער צו נישט שפיכת דמים הוא דקיל להו דא.

אייער נישט ליצנות'דיגע טענה איז בכלל נישט פארשטענדליך. ווי האט איר געטראפען אזא מין מאדנע און רשעות'דיגע הוראה אז מ'רעכנט זיך גארנישט מיט די צער פון עבריינים? אפילו דיני עונשים מלקות ומיתה איז יעדער זאך אויסגערענכט וויפיל צער עס קומט זיך פאר יעדער זאך לפי משפטי התורה, ואהבת לרעך כמוך ברור לו מיתה יפה. און מובן אז אויך מדיני תוכחה וערבות וכו' דארף מען מעסטען אויב קומט זיך יענער אזא צער.

[איינגעמיירעט]

גראדע על פי תורה קען מען ברענגען כמה וכמה ראיות ומקורות אז א קינד, עכ"פ א קטן, באלאנגט אינגאנצען פאר די עלטערן, אויף אזוי ווייט אז א טאכטער קען דער טאטע פארקויפען און אויך א אינגל איז מעשי וידיו ואבידתו לאביו. אזוי קען מען ברענגען נאך צענדליגע ראיות ואסמכתות פון אלע מינע חיובים שבין אב לבניו אז ער האט א 'רעכט'. אבער דער גאנצער שמועס איז נאריש און אבסורד. ווען די ברודער האבען פארקויפט יוסף און מ'האט טענות אז מ'האט עם צוגעכאפט פון זיין טאטע איז אויך נישט קלאר פונקט וועלכער סעיף אין שולן ערוך האבען זיי עובר געווען. וואס איז ער שולדיג פאר יעקב אז ער דארף בלייבען ביי עם?.

[tag]לעיקוואד[/tag]
במאמר המוסגר ביי בנו איז מציאה לאביו נור א תקנה,און נור כשהוא סמוך על שלחן אביו,און אפילו א גדול נישט נור א קטן,מע״י בא א בן איז א גרויסע מחלוקת ראשונים קוק [/url]דא
און לגבי היזק איז אוכט קלאר אז די קינד הייסט נישט קיין ממון המזיק ווייל ער איז נישט קיין קנין פון די עלטערען.
לגבי יוסף און יעקב וואס מאכט דיך טראכטען אז די חטא איז געווען אוועק נעמען פון יעקב, די חטא איז געווען די מכירה פארוועמען מהאט זיי פארקויפט,סשטייט ערגעץ אז סאיז געווען א יציאה מרשות יעקב.

[לעיקוואד]

נישט יציאה מרשות יעקב, אבער מ'זעהט קלאר אז עס איז דא טענות אויפ'ן מצער זיין יעקב. היימישער ליטוואק וויל עפעס דוחה זיין בדוחק גדול אז עס מיינט נאר דאס אפנארען, אין לי מושג למה ואיך. מען דארף נישט אנקומען אויך דא צו 'רשות' אדער אזוינע חושן משפט'דיגע גדרים, עס איז פשוט אז דאס איז א משונה'דיגער צער קרוב לרציחה און מען טוהט דאס נישט כאפ לאפ ווייל עס איז ביי איינער א "מילתא דפשיטא".

[היימישער ליטוואק]

איך פארשטיי נישט וואס איר ווילט לגבי גדולים, וואסארא שאלה להלכה קען דען זיין צו מ'זאל עם צונעמען מרשות אביו? ער איז דאך שוין סייווי נישט ברשותו? און צוליב דעם שטייט נישט קיין ווארט פון דעם אין די ספרי הפוסקים. זאג איך אז הה"נ אויף יונגערע קינדער אויך איז גווען א דבר פשוט אז עס איז נישט ליטעראל "רכושו של האב". און מ'דרף טון כל טצדקי שבעולם להשיב בנים אל אביהם שבשמים. דאס זענען אזוינע אלימענטארע זאכן פאר אידן פון פריערדיגע דורות אז דן זיין איבער דאס איז אך למותר.[די איינציגסטע שאלה וואס קען זיין איז צו מ'איז כופה איינער זאל אוועקגיין וואוינען פון א פלאץ וואס האט אנגעבליכע שלעכטע השפעות אויף זיין יידישקייט, נאך א סניף הכרחי צו דער גאנצער מהלך דא, וואס אויך אויף דעם איז נישטא קיין מקורות].

בקיצור איז די גאנצע מחלוקה boils down צו וועמען'ס 'מילתא דפשיטא' מ'דארף גלייבען. ביי מיר איז פשוט אז מען טוהט נישט אזוינע רציחות, און אויב יא דארף מען לפחות א קלארער סעיף אין שולחן ערוך, און ביי דיר איז 'פשוט' אז מען טוהט אזוי, איך ווייס נישט וויאזוי מען דינגט זיך אין אזא מחלוקה.

שיין פון דיר אז דו ביסט מורה נישט מאכען למעשה אבער איך בין אויך נישט מוחה פאר החרדים לדבר ה' הרוצים להחמירקיין מורידין ולא מעלין.. א קוש אין בעקעלע פאר דעם..

טראכט אליינס וויפיל ספקות מאכט זיך אין יעדער סעיף קטן פון יעדער הלכה און ווי עס קען זיין אזא אזא מין הלכ פון מורידין איז נישטא קיין שום מדובר. איך האף אז ביי דיר איז 'הרג'נען און דעטס איט' אזא מין גרינגע זאך וואס מ'זאגט אזוי לייכטערהייט מיט א ציגאר און מויל, איר דערמאנט מיר די צוגאנג אין מאפיא מאוויס, נישט ביי יידישע פוסקים, אפילו ווען מ'רעדט פון כופרים. איך ציטער צו נישט שפיכת דמים הוא דקיל להו דא. גיב א משל פון א שאלה

אייער נישט ליצנות'דיגע טענה איז בכלל נישט פארשטענדליך. ווי האט איר געטראפען אזא מין מאדנע און רשעות'דיגע הוראה אז מ'רעכנט זיך גארנישט מיט די צער פון עבריינים? אפילו דיני עונשים מלקות ומיתה איז יעדער זאך אויסגערענכט וויפיל צער עס קומט זיך פאר יעדער זאך לפי משפטי התורה, ואהבת לרעך כמוך ברור לו מיתה יפה. און מובן אז אויך מדיני תוכחה וערבות וכו' דארף מען מעסטען אויב קומט זיך יענער אזא צעראויף אזויפיל קענסטו דאך אויך מודה זיין אז אויב טעארעטיש מעג מען מורידין ולא מעלין זיין, דאן עכ"פ איז זייער צער און טירחא בכלל נישט לענין ווען מיר ווילן זיי מחזיר זיין למוטב אדער זייערע קינדער. איזנט דיס סימפל לאגיק?.

[היימישער ליטוואק]

גמיירעט, כבר קדמתי אותך בכל הדברים. היה לך רק לעשות לי לייק, ולכתוב "גם אני מצטרף לכל הנ"ל..."

[לבונה זכה]

איך טראכט נאר צו מיך, די מחלוקת דא איז א מחלוקת פשוט וויאזוי צו לערנען די הלכה, אדער לערנט יעדער איינער אריין וואס ער וואלט געוואלט זעהן אין די הלכה?

דער וואס איז קנאי'ש געשטימט האלט זיך ביים טוישען זיין מיינונג ווען מ'ווייזט עם אויף אז די הלכה איז אנדערש?

די לינקערע געשטימט וואלטען ווען געטוישט זייער מיינונג ווען עס איז ווען יא דא א קלארע הלכה? אדער זיי האבען שוין מחליט געווען פאר דעם וואס דארף זיין, און קוועטשען אזוי די הלכה?

איז דא איינער וואס קען ריכטיג טיילען די צוויי, צב"ש זאגען די הלכה איז טאקע אזוי אבער מיין געוויסענס לאזט מיר נישט מקיים זיין די הלכה, אדער זאגען די הלכה איז טאקע אזוי אבער מיין אידישע געוויסענס זאגט מיר אנדערש?

אפשר אביסל off topic, אבער כ'האב מיך נישט געקענט איינהאלטען. עס איז א היבשע איראניע ווי יעדער איז דא ביזי צו אנגאזשירן די הלכה אויף זיין זייט, ווי גלייך ס'איז אפילו דא אזא objective בריה וועלכעס רופט זיך הלכה. אויב איר קענט פארשאפן פון אן אלטען dumpster די טויזנטער (יא, נישט א גוזמא. טויזנטער אדער אפשר גאר הונדערטער טויזנטער) בלעטער פון כלומר'שט ריין הלכה'שע הסברים פאר און קעגן אריזאנע ווייץ, קרית יואל פובליק סקול, בני יואל, עירוב, ועוד ועוד, ווי יעדער ניצט די הלכה (נישט ח"ו עפעס תורה'לעך אדער השקפה, נאר טאקע די הלכה הצרופה והברורה כנתינתן מסיני) כחומר ביד היוצר, דאן וואלט איר געזען אז נישט מפי סופרים וספרים און נישט פון צוזאמרוקן ווענט און פאקן בקיאות ווערט די הלכה געשעיפט, נאר עס איז גבוה מעל גבוה שומר וגבוהים עליהם.

[גורן האט''ד]

בקיצור איז די גאנצע מחלוקה boils down צו וועמען'ס 'מילתא דפשיטא' מ'דארף גלייבען. ביי מיר איז פשוט אז מען טוהט נישט אזוינע רציחות, און אויב יא דארף מען לפחות א קלארער סעיף אין שולחן ערוך, און ביי דיר איז 'פשוט' אז מען טוהט אזוי, איך ווייס נישט וויאזוי מען דינגט זיך אין אזא מחלוקה.

[היימישער ליטוואק]

נישט יציאה מרשות יעקב, אבער מ'זעהט קלאר אז עס איז דא טענות אויפ'ן מצער זיין יעקב. היימישער ליטוואק וויל עפעס דוחה זיין בדוחק גדול אז עס מיינט נאר דאס אפנארעןאיך האב דאס נישט גשריבן. לייען איבער. איך האב גשריבן אז די עוולה איז וואס א טאטע באקומט אזא בשורת איוב אז טרוף טורף, און מיינען 22 יאר אז ער איז טויט, אין לי מושג למה ואיך. מען דארף נישט אנקומען אויך דא צו 'רשות' אדער אזוינע חושן משפט'דיגע גדרים, עס איז פשוט אז דאס איז א משונה'דיגער צער קרוב לרציחה און מען טוהט דאס נישט כאפ לאפ ווייל עס איז ביי איינער א "מילתא דפשיטא".

[היימישער ליטוואק]

האבן נישט חסידים אוועקגנומען קינדער פון עלטערן אין די לעצטע 200 יאר, כדי זיי צו מאכן פרומער און הייליגער?