ידען האט געשריבן:איך פארשטיי טאקע נישט פארוואס כולל יונגעלייט זאלן נישט טארן האבן קיין אינטערנעט פונקט ווי אנדערע. מסתבר אז ווייל ווייניג כולל יונגערלייט מאכן די פרנסה אויפן טאשן קאמפיוטער, אפי׳ אויב זיי האבן יא א ביזנעס אויף אינטערנעהעט.
וויפיל געלט דארף מען מאכן אז ס'זאל אריינגיין בגדר פרנסה?
מע דארף עס פרעגן פון די פוסקי הדור. דערווייל זעהט אויס ווי זיי האבן קלאר געמאכט אז א כולל מאן טאר בכלל נישט האבן די כלים אפי׳ אויב זיין גאנצע הכנסה (אויסער די גראבע טשעקס פונעם כולל ) איז פון די אינטערנעט.
און וואס איז מיט די פילע זאכן וואס איך קויף דורך די אינטערנעט?
עלקטעראניקס, פעמפערס, און נאך אסאך זאכן וואס איך שפאר מיך זייער אסאך געלט דורך די נעט, און סע העלפט צו אז איך זאל נישט דארפן זוכן א side job, איז עס אויך אביסל פרנסה?
הרב איינער אפשר צייגסטו מיר ווי עס ווערט ארויפגעצווינגען אויף כלל ישראל? ווייל ער ליגט אין א פול פעיזדש אין די צייטונגען? KDC קעמרע ליגט אויך אין פול פעיזדש ווידער אויב האסטו א קינד אין א מוסד, און דער מוסד באשליסט אנצונעמען דעם פסק, מיינט דאס אז דאס האט מיטן נשיא פונעם מוסד, ווייל קיין איין מוסד וואס האט א רב העכער זיך זוכט נישט צו נעמען קיין פסקים פון א פרעמדן רב נאר אויב דער אייגענער רב באפעלט, איז קום מיר צוריק צום ערשטן פונקט וואס איך האב פריער געשריבן
בנוגע דיין לעצטע שורה וועל איך דיר ענטפערן אין אישי
איך באצי מיך בעיקר אויפן פתיחת האשכול וואס ער האט געהאט טענות אויף הרב וואזנער, האב איך אים געזאגט אז ער האט זיין אייגענעם רב, און אויב זיין אייגענער רב נעמט אן הרב וואזנערס פסק זאל ער מיט אים טענה'ן
למעשה איז ער טאקע געפארן צו אנדערע רבנים, אבער אויב האט ער א פראבלעם מיט זיין אייגענעם רב, איי קען נאט העלפ הים
ער קען טרייען צו סוויטשן צו איינעם וואס האלט אנדערש
איך ווייס נישט וויפיל מאל עס ארויס צוברענגען, רוב רבנים האבן נישט וואס אריין צו רעדן דא, ווייל די אינטערנעט איז צו נייע, אז זיי זאלן האבן א מעשה פון זייערע טאטע/זיידע. ממילא האבן די אייגענע געשטעלטע אפוטרופוסין פון כלל ישראל גענומען רב וואזנער'ס פסק און געמאכט פון דעם א "פסק הדור". און רוב רבנים וועלן פשוט אנווייזן אויף דעם פסק פאר זיי וועלן נעמען שריט.
אין צוריק צום פונקט פון נעמט זיך דעם פסק? ביטע אויב איינער קען פארענטפערן די פסק. אן פרעגן צו איך האב רעכט צו צווייפלן רב וואזנער פסק.
סיי דא וואס מע דערמאנט אסאך מאל וועגן רבנים און אז סע דא פאלטשע פון זיי, און אויך רעד מען אסאך פון דעם אין די בתי מדרשים, אז די רבנים זענען פאפערס און לעבען אויף יענעם׳ס געלט און בויען זיך אויף די גרעסטע עשירות און מליכות אלעס אויף די ארעמע מענטשן שווער אויסגעהארעוועטע געלטער.
די שאלה איז וויזוי קען עס זיין?
נאך אלעם איז אין מלך בלא עם און אן די אלע חסידים קען די רבי גארנישט טוהן, און אויב איז מען אזוי נאריש און מע שטאפט זיי מיט געלט איז מען זיך אליינס שולדיג און זיי דארפן זיין טפשים עס נישט אויסצונוצען.
זאג מיר נישט אז סע אזוי ווי די Dictators וואס באצווינגען די מענטשן ווייל after all ווייסט יעדער אז סע נישט אזוי און בפרט דא אין אמעריקע קעמען נישט אזוי טוהן.
ידען האט געשריבן:זאג מיר נישט אז סע אזוי ווי די Dictators וואס באצווינגען די מענטשן ווייל after all ווייסט יעדער אז סע נישט אזוי און בפרט דא אין אמעריקע קעמען נישט אזוי טוהן.
שוין ווייטער נישט פון די נושא. איך וועל נאר אנווייזן צו א תגובה פון יואליש.
ס'איז דא וואס טענה'ן אז ס'איז דא א רעיס צו ווייזן ווער ס'איז מער עקסטרעים
לענ"ד (געבויט אויף ויפיל איך האלט מיט) זענען די פאקטן אנדערש ס'איז דא א פאר עסקנים וואס גייען ארום צו די רבנים און פרובירן צו מאכן דאס ערגסטע עד כדי אסרן אינטערנעט כלל וכלל, מען זאל צוריקגיין צו תשנ"ה, נאר נישט אלע רבנים לאזן זיך, ווער ס'טוט דורך דאס ענין און ווייסט דער צורך דערפון אסר'ט עס אויף א וועג ס'זאל זיין א גזירה שיכולים הציבור לעמוד בה, ווער ס'ווייסט נישט צופיל דער צורך אסר'ט אין די וועלט אריין, ביודעי ובמכירי קאמינא
אפשר וואלט כדאי געווען אהערצוברענגן די דעת תורה פון הרב וואזנער, און דורכגיין סעיף ביי סעיף, און זען מיט וואס דער ציבור איז נישט מסכים, כ'מיין אז דאס אז ס'פעלט אויס עפעס א פילטער צום אינטערנעט וועט יעדער מסכים זיין, די קריאת תגר איז נאר אויף די ענפים ארום, נו לאמיר עס אויסשמועסן און זען וואס שטערט אונז
שרייבער האט געשריבן:ס'איז דא וואס טענה'ן אז ס'איז דא א רעיס צו ווייזן ווער ס'איז מער עקסטרעים
לענ"ד (געבויט אויף ויפיל איך האלט מיט) זענען די פאקטן אנדערש ס'איז דא א פאר עסקנים וואס גייען ארום צו די רבנים און פרובירן צו מאכן דאס ערגסטע עד כדי אסרן אינטערנעט כלל וכלל, מען זאל צוריקגיין צו תשנ"ה, נאר נישט אלע רבנים לאזן זיך, ווער ס'טוט דורך דאס ענין און ווייסט דער צורך דערפון אסר'ט עס אויף א וועג ס'זאל זיין א גזירה שיכולים הציבור לעמוד בה, ווער ס'ווייסט נישט צופיל דער צורך אסר'ט אין די וועלט אריין, ביודעי ובמכירי קאמינא
וואס גייט פאר אונטער די קוליסן ווייס איך נישט, וואס איך זע איז. אז ביידע סאטמאר'ס פראבירן איבער צושטייגן איינעם דעם צווייטן.
ס'זעט נישט אויס אז רב וואזנר רעדט סטריקטלי הלכה, איטס ok ער מעג רעדן השקפה פינקט ווי רב וואקססמן און רב דן. די פראבלעם איז נאר אז פאר'ן עולם רעדט מען איין אז ס'איז אן הלכהדיגע פסק,דאס איז גענימען עדווענטידזש פין די המון עם'ס אימוויסנקייט. דעס אליינס איז א גוטע משל אז די המון עם דארף האבן אינטרנטעעע,נישט פאר ביזנעס נישט פאר פלעזשער, פשוט צי אנהאלטען אידשקייט מען זאל קענען דיסקאסן אין פארשטיין וואס איז אסור וואס איז מותר, וואס איז הלכה וואס איז השקפה, וואס איז סתם קולטור אין וואס איז הפך אידישקייט. ח"ו אוועקצימאכן אזא גאון וגדול ווי רב וואזנער ס'קען זיין אז פאר רב וואזנר האט מען איינגרעדט אז אין אמעריקע איז דא שטיבער וואס האבן גרויסע סקרינס מיט אינטרנעטעעע ארום די גאנצע הויז וכד' סאיז נאר א משל. יעדער פארשטייט אז היינטיגע צייטן קען מען נישט געבן א בלענק טשעק פאר פוסקים אין גדולים, משום גזירה אז עס וועט זיך טרעפען א פוסק אדער גדול וואס וועט נישט מיינען לשם שמים. משל למה הדבר דומה בלומבערג וויל אסר'ן צי פארקויפען גרויסע קאפס זיסע געטראנקן. די זאך אליין איז א דבר טוב קען זיין, אבער אויב לאזט מען עם אסרן דאס קען ער מארגן אסרן צי פארקויפן גרויסע פארציאעס בשר אין איבער מארגן גרויסע קאפי'ס אין אזוי ווייטער.
אדרבה איז דען דא אזאך וואס איז אסור בדריסת רגל אין גאנצן הויז נישט נאר די חדר ווי די איסור געפינט זיך (כמיין אפי א שטוב ווי סגעפינט זיך זיך די זאך אליינס (א אשה) איז נישט אסר בדריסת רגל , סאיז נאר אסר יחוד ) זאל ווערן מותר פאר פרנסה? אפשר ארבעטן שבת זאל ווערן מותר פאר פרנסה? אויב איז דא אן ערענסטער פארשטייט יעדער אז פרנסה איז נישט היתר פאר אונדז ארטעדאקסן! ס'באקנט די מחלוקת הפוסקים איבער געבן די האנט פאר א פרוי לצורך מוסחר, ביי אונדז איז עס געבליבן יהרג ואל יעבר. אלא מאי מרעדט נישט פין הלכה.
נולד מאוחר האט געשריבן:וואס גייט דא פאר איך האב גארנישט געלינקט אין גארנישט געשריבן אומאיידעל וואס האט מען געמעקט אין פארוואס איז עס נישט אין מיסט קאסטן?
איך מיין אז מ'האט געמעקט געפילטע פיש, נישט דיר. אה, געפילטע פיש קאמפלעינד שוין דא.
נולד מאוחר האט געשריבן:וואס גייט דא פאר איך האב גארנישט געלינקט אין גארנישט געשריבן אומאיידעל וואס האט מען געמעקט אין פארוואס איז עס נישט אין מיסט קאסטן?
איך מיין אז מ'האט געמעקט געפילטע פיש, נישט דיר. אה, געפילטע פיש קאמפלעינד שוין דא.
נולד מאוחר האט געשריבן:וואס גייט דא פאר איך האב גארנישט געלינקט אין גארנישט געשריבן אומאיידעל וואס האט מען געמעקט אין פארוואס איז עס נישט אין מיסט קאסטן?
איך מיין אז מ'האט געמעקט געפילטע פיש, נישט דיר. אה, געפילטע פיש קאמפלעינד שוין דא.
פריער האב איך נישט געזען וועמענ'ס תגובה איז פארמעקט, פשוט איך האב נאך עפסיעט צו זען געפילטע פיש'ס תגובה בעפאר עס איז "אוועקגענומען" געווארן. יעצט אבער זעט מען שוין במלוא הדרה ווער עס האט געשריבן די "אוועקגענומע" תגובה. איך פרעג די זעלבע לגבי מיסט קאסטן.
יישר כח רב איינער וואס האט ארויפגעברענגט דעם טאפיק, מיר האט עס אויך אינטערעסירט, און לאמיר דא מגיב זיין מיט וואס איך בין ארויסגעקומען.
קודם כל, דארף מען וויסן אז מקענישט ציען קיין מסקנות פון א קשיא, ביים בארג סיני האבן מיר אלע געזאגט נעשה ונשמע, קודם ווועלן מיר טהון דערנאך וועט מען פארשטיין, אז עס איז עפעס שווער מיינט נישט אז אין כאן לא איסור... דער איסור איז דא, נאר מען מעג און מ'מוז פארשטיין, תורה היא וללמוד אני צריך, און אויב וועט מען נישט פראבירן צו יורד זיין לסוף דעתו וועלן זיין וואס וועלן פארדרייען זיינע ווערטער ולבסוף וועט נאך ארויסקומען מכשולים ח"ו.
צווייטענ'ס, אויף רב וואזנער קען מען נישט זאגן אז ער פארשטייט נישט דער מהות פונעם אינטערנעט וכדו', פאר ווער עס ווייסט איז רב וואזנער'ס שו"ת ספרים פול מיט שאלות אויף עניני טעכנאלאגיע און דארט איז איינע פון די הויפט פלעצער פון ווי מ'פסקנט אלע היינטיגע שווערע שאלות וואס מאכן זיך כסדר אין די ענינים, חוץ מזה ער מוז טאקע נישט זיין דיין רב אבער א פוסק הדור איז ער, נישט ווייל דער בלאט האט אים אזוי באקרוינט נאר ווייל דער רב איז שוין עוסק אין פסקענען שאלות איבער זיבעציג יאר! און ער האט שוין ארויסגעגעבן 10 שו"ת בענדער, ער איז געווען און איז נאכאלס פארמישט אין יעדע שווערע שאלה בעניני הכלל אין די לעצטע 70 יאר, אנגעפאנען פון די עגונה שאלות נאך די צווייטע וועלט מלחמה ביז צו הלכות סעקיוריטי קעמרע'ס, איבעראל זענען זיינע פסקים אנגענומען, ער האט שוין אדורכגעשוויצט אלע פאליטיק'ס און מחלוקת'ר, און אויך בהשקפה איז נישטא איינער וואס זאל אויף אים חולק זיין אינעם אשכנזישן פעלד, און בעיקר פארוואס מען דארף יא אויסהערן זיין פסק איז וויבאלד עס איז געזאגט געווארן ברוב עם, די פסק איז פארשפרייט געווארן אין די גאנצע וועלט און קיינער איז נאכנישט ארויסגעקומען מיט א ביאור אקעגן דעם, סא מוז זיין אז יש דברים בגו, און סתם זאגן אז דער פסק איז אהן קיין פשט איז לעכערליך, נאר מ'מוז עס עס קודם אננעמען און דערנאך טרייען צו פארשטיין, אויב קומסטו אויף מיט א ביאור פארקערט קען מען דעמאלט זיך טענה'ן.
און בנוגע צו ענטפערן אביסל דיינע תמיהות אויפ'ן הלכה איז אזוי, עס איז דא דריי מין איסורים 1) איסורי אורייתא וואס די תורה האט אונז ג'אסר'ט, 2) איסורי רבנן וואס די רבנים האבן ג'אסר'ט, און דאס איז כולל אלע גדרים וסייגים וואס די רבנים בכל דור ודור זענען אויף אונז מגדיר, 3) איסורי רשות וואס דער תורה האט אונז געזאגט קדושים תהי' - קדש עצמך, אפילו זאכן וואס מן הדין איז נישט אסור איז נאכאלס דא א ענין פון אפשיידן, והכלל, אזאך וואס מען דאף נישט במוכרח איז אסור, איי פארוואס האבן די רבנן נישט געמאכט איעדע רשות אלס א איסור? וועגן צוויי סיבות, איינס ווייל סנישט פאר יעדן גלייך, און צווייטנ'ס ווייל די רבנן האבן נישט גוזר געווען א זאך וואס אין רוב הציבור יכולים לעמוד בה.
דעט סעד, איז גוט צו וויסן אז אזאך וואס די רבנן אסר'ן איז אלעמאל אויפן מענטש און נישט אויפן זאך, ממילא איז נישט שייך צו פרעגן צו מ'קען אסר'ן א קאנעקשען אדער פראטאקאל, ווייל די רבנים אסר'ן אונז נאר אויף זיך צו באנוצן דערמיט, און זיי קענען דיסיידן וואס און וויפיל ס'פעלט זיך אויס צו אסר'ן דעם מענטש כדי צו האלטן די גדרי הקדושה אויף א העכערע לעוועל, און אז די וועסט מדייק זיין בדברי רב וואזנער וועסטו זעהן אז ער אסר'ט נאר "השתמשות באינטערנעט", און נישט די אינטערנעט אליינס, העפענס טו בי אז פון אלע רעדנער'ס און אוסרים מאכט נאך זיינע ווערטער די מערסטע סענס, אלע זיינע ווערטער שטומען מיטן מציאות, און ער אסר'ט נישט קיין זאכן וואס אין רוב הציבור יכולים לעמוד בהם, נישט קיין חילוק וואס די צעטעלעך ווילן דיר פארקויפן.
עטליכע טעותים וואס איך הער אנלייגן אויף דברי רב וואזנער און עס איז פאלש. 1) ס'דא מודעות וואס זאגן אז לויט רב וואזנער מוז מען האבן א היתר פון א רב כדי צו נוצן דעם אינטערנעט, דאס איז שקר גמור, רב וואזנער זאגט אז ווער עס איז איבערצייגט אז ער ברויך עס קען עס נוצן, און מיט א פילטער כמובן, ער גיט דעם טראסט פאר א מענטש אליינס מחליט צו זיין. 2) ער רעדט נישט פון דעם קאמפיוטער אין שטוב בכלל, ער זאגט נאר אז אינטערנעט אינדערהיים אהן א פילטער איז "אסור", און אפילו מיט א פילטער איז דעתו אז מען זאל נישט אבער ער "אסרט" עס נישט! 3) ער רעדט גארנישט פון כולל אינגעלייט אדער כלי קודש, יעדער האט די רעכט צו טהון ביזנעס, און א ביזנעס מוז בכלל נישט מאכן געלט.... 4) אסאך מאכן דעם טעות אז ער האט ג'אסר'ט אלעס חוץ ביזנעס, דאס איז א טעות, ער האט בכלל נישט גערעדט פון איינער וואס האט שוין יא בדרך היתר צו מ'מעג ארויפגיין אויף אנדערע זאכן צו נישט (וואס אפילו ביי איסורי אורייתא ווי שבת איז דא כסדר די שאלה פון מוסיף זיין, אדער כיון שהותרה לצורך ועוד ואכמ"ל), גערעכט אז מ'טאר נישט נוצן ווען עס איז אינגאנצן נישט פאר ביזנעס, אבער אויב האט מען שוין ,רעדט ער דארט גארנישט דערוועגן, פשוט ווייל עס איז א גזירה שאין רוב הציבור יכולים לעמוד בה, אבער איינער וואס וויל קען מחמיר זיין.
) איז פון די אינטערנעט. 
