חידות אויף חומש

[חכם מחוכם]

גאלד מאך נישט קיין טעות ער האט נישט אוועקגעגעבן זיין טאכטער פאר עפעס א "מה יעשה"ניק, ער האט אוועקגעגעבן זיין טאכטער פאר יצחק אבינו, מ'האט זיך זיכער געריסן אים צו באקומען, נו, אין דערזייט באקומט ער נאך אפאר דאלאר דערצו,

[שמעקעדיג]

קען מען דא אויסשמועסן דעם ענין פון רבקה'ס עידזש?
עס איז אנגענומען אז זי איז אלט געווען 3 יאר.
אבער די תורה פארציילט אז זי האט אנגעטרונקען אלע קעמלען און מקיים געווען הכנסת אורחים, וואס דאס איז פיל מער ווי א געווענליכע 3 יעריגס.

[נולד מאוחר]

קען מען דא אויסשמועסן דעם ענין פון רבקה'ס עידזש?
עס איז אנגענומען אז זי איז אלט געווען 3 יאר.
אבער די תורה פארציילט אז זי האט אנגעטרונקען אלע קעמלען און מקיים געווען הכנסת אורחים, וואס דאס איז פיל מער ווי א געווענליכע 3 יעריגס.

לויטן סדר עולם איז זי געווען פערצען יאר .
he.m.wikipedia.org/wiki/
%D7%A8%D7%91%D7%A7%D7%94

ער טענט עס שטימט מישט יפת מראה אויף א דריי יעריגסדא

[גאלד]

פאריגע וואך ביים ליינען איז מיר דורכגעלאפן א קשיא וואס עגבערט מיר,
מ'זעהט אז אליעזר האט זיך געמאכט א סימן אז דאס מיידל וואס וועט מיר און פאר מיינע קעמלען געבן צו טרינקן
דער איז א סימן אז זי איז א גומל חסד וואס פאסט זיך אריין אין די שטוב פון אברהם,
(לויט ווי רש"י איז מסביר)

איך פארשטיי נישט
אין פ' כי תצא זאגט די תורה אז מ'טאר נישט חתונה האבן מיט עמון ומואב,
על דבר אשר לא קדמו אתכם בלחם ומים,
פאר די עוולה איז זיי האבן נישט געאפפערט קיין וואסער פאר די אידישע פאלק וואס האט געוואנדערט אין מדבר,
זאגן חז"ל מפורש אז צוליב דעם איז א ראי' אז עמון ולא עמונית מאוב ולא מואבית,
דאס מיינט אז די נקיבות איז יא מותר לבוא בקהל,
ווייל פרויען קען מען נישט פארהאלטן פאר נישט אפפערן וואסער,
ווייל "כל כבודה בת מלך פנימה",
א פרוי האט נישט קיין ביזנעס זיך צו דרייען אויפן גאס אפפערן וואסער פאר מענער,
ממילא צוליב דעם מעג מען "יא" חתונה האבן מיט זיי,

איז דאך דאס א גראבע סתירה,
ביי אליעזר זעהט מען ווייל זי האט "יא" געגעבן וואסער
דאס איז גאר א מעלה פאר א שידוך צו חתונה האבן,
און ביי עמון ומואב איז פונקט קאפויער
דאס "נישט" געבן וואסער און זיצן באשיידן אין הויז
דאס איז גאר די אורזאך וואס מ'מעג חתונה האבן,

[michel]

not giving water for smebody that's very thirsty is a wrong doing for somebody that's on the street and sees your situation,
a women that does not belong on the street, is not her department to give water for people on the street
so they are not as bad as the men from "amoin imoiuv"

but of coarse it is no sign that hey are balas chesed
yitzchok would never marrie people from "amoin imoiuv" even they have an excuse not to bring water
but if you see a girl that does go out of her way to do chesed that a sign that she is the one to marrie yitzchok

[outspoken]

פאריגע וואך ביים ליינען איז מיר דורכגעלאפן א קשיא וואס עגבערט מיר,
מ'זעהט אז אליעזר האט זיך געמאכט א סימן אז דאס מיידל וואס וועט מיר און פאר מיינע קעמלען געבן צו טרינקן
דער איז א סימן אז זי איז א גומל חסד וואס פאסט זיך אריין אין די שטוב פון אברהם,
(לויט ווי רש"י איז מסביר)

איך פארשטיי נישט
אין פ' כי תצא זאגט די תורה אז מ'טאר נישט חתונה האבן מיט עמון ומואב,
על דבר אשר לא קדמו אתכם בלחם ומים,
פאר די עוולה איז זיי האבן נישט געאפפערט קיין וואסער פאר די אידישע פאלק וואס האט געוואנדערט אין מדבר,
זאגן חז"ל מפורש אז צוליב דעם איז א ראי' אז עמון ולא עמונית מאוב ולא מואבית,
דאס מיינט אז די נקיבות איז יא מותר לבוא בקהל,
ווייל פרויען קען מען נישט פארהאלטן פאר נישט אפפערן וואסער,
ווייל "כל כבודה בת מלך פנימה",
א פרוי האט נישט קיין ביזנעס זיך צו דרייען אויפן גאס אפפערן וואסער פאר מענער,
ממילא צוליב דעם מעג מען "יא" חתונה האבן מיט זיי,

איז דאך דאס א גראבע סתירה,
ביי אליעזר זעהט מען ווייל זי האט "יא" געגעבן וואסער
דאס איז גאר א מעלה פאר א שידוך צו חתונה האבן,
און ביי עמון ומואב איז פונקט קאפויער
דאס "נישט" געבן וואסער און זיצן באשיידן אין הויז
דאס איז גאר די אורזאך וואס מ'מעג חתונה האבן,

געזען אמאל א תירוץ (כ'געדענק נישט ווי) אז די אידן אין מדבר האבן געהאט עסען (מן) און טרינקען (באר), נאר ס'געוען דעמאלטס א מנהג ארויסצוגיין מיט ברויט און וואסער אויפצונעמען א גאסט, וואס דאס האבן מענער געטון נישט פרויען, אבער ווען א מענטשט איז הונגעריק איז נישט קיין חילוק ציווישען א מאן און א פרוי ווער ס'זאל אים געבען עסען.

[elter-zeide]

די פארגלייכסט צוויי באזינדערע זאכען, איינס) דאס איז געווען איינגעפירט אין יענע צייטען אז מ'האט ארויסגעשיקט דע מיידלעך צי דע ברינעם שעפען וואסער, אזוי איז געווען ביי רבקה אויך ביי רחל אין אויך ביי יתרו'ס טעכטער, אליעזר איז דירעקט געגאנגען צי דע ברינעם אין דע צייט וואס מעשעפט וואסער אין געהאפט אז דארט וועט ער טרעפען וואס ער זיכט, אזוי איז געווען ביי יעקב דארט שטייט 'באר בשדה' אין אויך ביי משה (וישב על הבאר' עיין רש"י), ווייטער ביי עמון אין מואב וואס האבען נישט ארויס געברענגט ברויט אין וואסער, רעט זיך אז דע אידען זענען געווען אויפן וועג נישט ביי א ברינעם, י

[outspoken]

פרשת תולדות


עשיו האט געטון ביי די טאג פון זיין בר מצוה די ערגסטע עברות ווי די גמרא זאגט אין מסכת בבא בתרא דף טז עמוד ב אמר רבי יוחנן, חמש עבירות עבר אותו רשע באותו היום: בא על נערה מאורסה, והרג את הנפש, וכפר בעיקר, וכפר בתחיית המתים, ושט את הבכורה, איז א ווינדער אז די תורה זאגט נאר ארויס בפירוש די קלענסטע עבירה פון די פינף.

[outspoken]

ר' אהרן קוטלער ז''ל האט געזאט פשט, עשיו האט מבזה געווען די בכורה ווייל ער האט געגלייבט אין Evolution, אלעס אויף די וועלט איז א פורצאפאל און סא'יז נישט דא קיין שום רוחניות'דיגע ענין אז א בכור נעמט צוויי חלקים נאר פשוט ווייל ער איז געווענטליך שטערקער, פונקט ווי די חיות אין וואלד צוטיילען זיך מיט די רויב, מימלא איז ער ארויס אין וואלד אין געטון אלע מעשים ווי א חיה טורפות.

[בענדזשאמין פרענקלין]

קען מען דא אויסשמועסן דעם ענין פון רבקה'ס עידזש?
עס איז אנגענומען אז זי איז אלט געווען 3 יאר.
אבער די תורה פארציילט אז זי האט אנגעטרונקען אלע קעמלען און מקיים געווען הכנסת אורחים, וואס דאס איז פיל מער ווי א געווענליכע 3 יעריגס.

מה קנה יצחק לרבקה אשתו ביום נישואין הראשונה שלהם [anniversary gift] ?
וחשבתי לפי הנ"ל דמסתמא קנה לה doll set כנעני,

[איחוד פעלד]

ר' אהרן קוטלער ז''ל האט געזאט פשט, עשיו האט מבזה געווען די בכורה ווייל ער האט געגלייבט אין Evolution, אלעס אויף די וועלט איז א פורצאפאל און סא'יז נישט דא קיין שום רוחניות'דיגע ענין אז א בכור נעמט צוויי חלקים נאר פשוט ווייל ער איז געווענטליך שטערקער, פונקט ווי די חיות אין וואלד צוטיילען זיך מיט די רויב, מימלא איז ער ארויס אין וואלד אין געטון אלע מעשים ווי א חיה טורפות.

כ'פארשטיי נישט קיין איין ווארט.
1. אלעס איז פערצופאל
2. א בכור נעמט צוויי חלקים ווייל ער איז שטערקער
אזוי? כאב גארנישט געוויסט. אבער לאמיר שוין זאגען.
3. פונקט ווי די חיות פין וואלד צוטיילען זיך מיט די רויב.
דאס הייסט אז מען כאפט און מען רייסט איינער פין אנדערען אהן א חשבון פין צוטיילען אין חלקים.
4. ממילא איז ער ארויס אין וואלד אין זיך אויף געפירט ווי א חיה.
הייסטעס ווייל מען דארף כאפן ירושה אהן א חשבון ווי א חיה ממילא דארף מען טוהן אלע עבירות ווי א חיה.

האט עשיו געהאלטען אז מען נעמט צוויי חלקים? אויב יא פארוואס זאגסטו ער'ט מבזה געוועהן די בכורה. ער האט אויך געהאלטען פין בכורה יהיה מאיזה טעם שיהיה.
אויב האט ער נישט געהאלטען מהיכי תיתי ער זאל האלטען אז מען דארף זיך טיילען פונקט ווי די חיות אין וואלד? אפשר זאל ער האלטען אז ביידע דארפען נעמען שוה בשוה?

[outspoken]

פרשת תולדות

שטייט אין רש''י און אין מדרש ויגדל האיש וילך הלוך וגדל" א"ר חנין עד שהיו אומרים זבל פרדותיו של יצחק ולא כספו וזהבו של אבימלך,

ווי אזוי קען זיין אז יצחק האט געהאט פרדות וואס איז כלאי בהמות א סוס וחמור?

סאטמאר'ע רב ז''ל ענטפערט אז ס'שטייט שהיו אומרים די לצים אין די קאווע שטיבלעך האבן דאס געזאגט אבער ס'האט נישט געהאט קיין שום שייכות מיטן מציאות.
(פארשטייט זיך אז מ'מיינט נישט אונזער קאווע שטיבל וואס גיבט אפ די גרעסטע כבוד פאר גדולים אפילו פאר כ"ק אדמו"ר מ'מילק שעיק און זיין אינגערן ברודער כ"ק אדמו"ר מ'ספייסי פרענטש פרייס שליט"א)

ס'דערמאנט א מעשה, א איד און ווארשה האט פארלוירען ביי א די''ת האט ער געשריגען אויף זיין בעל דברים, איך וועל ארויס לאזען א שם רע אז דיין טאכטער האט חתונה געהאט מיט א גוי ר''ל, זאגט אים זיין בעל דברים , איך האב דאך אפילו נישט קיין טעכטער נאר זינען, האט ער אים געזאגט דאס זאלסטו זיך פארענטפערען פאר גאנץ ווארשא...

[גאלד]

וואסי די גאנצע געשעפט וואס רש"י פארעט זיך אזוי
אז יצחק האט זיך געשטעלט אין איין ווינקל און מתפלל געווען און רבקה ביי איין אנדערע ווינקל,
למאי נפק"מ פונקטליך ווי זיי זענען געשטאנען,
וואס איז עס אזוי נייטיג צו די סיפור הדברים, צו מ'שטייט דא צו מ'שטייט דארט,

[העלא]

שמעקעדיג דיין קשיא וועגן נידון על שם סופו ווערט שוין דערמאנט (איך מיין אין איינע פון די ספרי תלמידי בעש"ט)
די תירוץ איז אז בן סורר ומורה קומט פון א יפת תואר איז סורו רע משא"כ ישמעאל

[outspoken]

וואסי די גאנצע געשעפט וואס רש"י פארעט זיך אזוי
אז יצחק האט זיך געשטעלט אין איין ווינקל און מתפלל געווען און רבקה ביי איין אנדערע ווינקל,
למאי נפק"מ פונקטליך ווי זיי זענען געשטאנען,
וואס איז עס אזוי נייטיג צו די סיפור הדברים, צו מ'שטייט דא צו מ'שטייט דארט,

רבותינו דרשו אודות פסוקים אלה, (הובאו דבריהם בפירוש רש"י), "זה עומד בזוית זו ומתפלל, וזו עומדת בזוית זו ומתפללת". וצריך להבין, מדוע שניהם התפללו כל אחד בזוית אחרת? מדוע לא התפללו שניהם יחד, במקום אחד, מעין מה שנאמר "ברוב עם הדרת מלך"?

למדנו מכאן, ששלום בית נפלא שרר בביתם של יצחק ורבקה. יצחק, לא פגע ולא העציב את רבקה אשתו על כך שהיא עקרה ואין לה בנים. ורבקה, לא העציבה את יצחק בעלה על כך. גם כשרצו להתפלל לה' בבכי בדמעות שליש ולשפוך שיח לפני ה' באנחה, לא עשו זאת אחד על יד השני, בכדי שלא לגרום צער זה לזו, אלא התרחקו כל אחד לזווית אחרת, בכדי שכל אחד לא ירגיש בעצבותו וצערו של השני ולא יפגע בשל כך. לכן כל אחד עמד בזוית אחרת.

זהו שלום בית אמיתי של בני זוג צדיקים, הנזהרים שלא לפגוע אחד בשני, גם כשהמצוקה שווה בשניהם יחד. לא אחת אנו שומעים בני זוג שאומרים 'מה בכך שהשני נפגע ממני? לא נורא, אחר כך אבקש את סליחתו'. עלינו לדעת, כי כל פגיעה בשני, אף שאחר כך מבקשים סליחה, תמיד תישאר צלקת בלב, שלעיתים נשארת לעולם. החכמה היא להיזהר בכבודו של השני, ומראש לא לפגוע בו.

http://www.ynet.co.il/Ext/App/TalkBack/ ... 95,00.html

[שמעקעדיג]

זייער שיין!
אריין אין שלום בית אשכול.

[גאלד]

כאב א קשיא אויף די וואכעדיגע סדרה פרשת בהר:

מה ענין שמיטה אצל הר סיני?

איינער האט א תירוץ

[הרב_שלום]

די וואך געפונען מיר אז שמעון און לוי האבן אויסגעהארגעט גאנץ שכם צוליב דעם וואס זייער קעניג האט מטמא געווען דינה, מיין שאלה איז זענען די מענטשען פון א שטאט אחריות אויף די עבירה פון זייער פירער

[מ גפני]

די פארגלייכסט צוויי באזינדערע זאכען, איינס) דאס איז געווען איינגעפירט אין יענע צייטען אז מ'האט ארויסגעשיקט דע מיידלעך צי דע ברינעם שעפען וואסער, אזוי איז געווען ביי רבקה אויך ביי רחל אין אויך ביי יתרו'ס טעכטער, אליעזר איז דירעקט געגאנגען צי דע ברינעם אין דע צייט וואס מעשעפט וואסער אין געהאפט אז דארט וועט ער טרעפען וואס ער זיכט, אזוי איז געווען ביי יעקב דארט שטייט 'באר בשדה' אין אויך ביי משה (וישב על הבאר' עיין רש"י), ווייטער ביי עמון אין מואב וואס האבען נישט ארויס געברענגט ברויט אין וואסער, רעט זיך אז דע אידען זענען געווען אויפן וועג נישט ביי א ברינעם, י

אגב ביי יתרו שטייט אז דארט איז נישט געווען די מנהג אז מיידלעך גייען צום ברונעם נאר אזוי ווי מ'האט אים מנדה געווען ווייל ער האט זיך אפגעשיידט פון ע"ז האט ער נישט געהאט קיין ברירה און זיי געשיקט צווישן די מענער פאסטוכער

[[NAMELESS]]

די וואך געפונען מיר אז שמעון און לוי האבן אויסגעהארגעט גאנץ שכם צוליב דעם וואס זייער קעניג האט מטמא געווען דינה, מיין שאלה איז זענען די מענטשען פון א שטאט אחריות אויף די עבירה פון זייער פירער

ס'איז דיר מער שווער ווי די מצווה פון הריגת ז' עממין, עיר הנדחת אנשים נשים וטף, מחיית עמלק?

[אחד העם]

די וואך געפונען מיר אז שמעון און לוי האבן אויסגעהארגעט גאנץ שכם צוליב דעם וואס זייער קעניג האט מטמא געווען דינה, מיין שאלה איז זענען די מענטשען פון א שטאט אחריות אויף די עבירה פון זייער פירער

ס'איז דיר מער שווער ווי די מצווה פון הריגת ז' עממין, עיר הנדחת אנשים נשים וטף, מחיית עמלק?

ניין??? סדיר נישט מער שווער?? האסט נישט געכאפט זיין קשיא, ער פארשטייט אז א פאלק טוט עפעס נישט גוט בשטראפט מען דעם פאלק, אבער דא רעדט זיך פון א מענטש פונ'ם פאלק, על אף אפילו ער איז א פירער, הלמאי מען הארגעט דעם גאנצען פאלק.
נישט אז איך פארשטיי מצוות מחיית עמלק, וכבר נתבארו התמיהות על מצווה.כזו בק''ש, זה כמה פעמים

[ונבנתה העיר]

עס איז דא א לאנגע רמב”ן אויף די שאלה (ועוד הרבה), ער זאגט טאקע 'ורבים ישאלו'.

[אחד העם]

באמת.איז שווער נאך א שטארקא קשיא, די בני יעקב האבן דאך געהאט די געלעגנהייט אריינצוברענגען תחת כנפי השכינה גאנץ שכם, דער עולם איז שוין געווען אפג'מלה'ט, זיי וואלטען דאך געקענט מגייר זיין דעם גאנצען געגענט, האבן זיי דאס אויף פארקערט אויסגענוצט, צו שחט'ן און ראבעווען, פאנגען???
נאר אולי קען זיין אזוי, באמת דארף מען מקדים זיין נאך צוויי קשיות, א' דער פסוק זאגט וְנָתַנּוּ אֶת-בְּנֹתֵינוּ לָכֶם, וְאֶת-בְּנֹתֵיכֶם נִקַּח-לָנוּ; וְיָשַׁבְנוּ אִתְּכֶם, וְהָיִינוּ ''לְעַם אֶחָד'' וואו קומט דא אריין א שפראך פון ''פאלק'' כאילו עס איז יעצט א קאנפליקט צווישען צוויי פעלקער, און מען באהאנדעלט א שלום פלאן, והיינו לעם אחד, בסה''כ איז דא פארהאן א סכסוך צווישען צוויי פריוואטע משפחות?? ב' אנפאנג פון דעם גאנצען מעשה גייט דער שפראך בלשון יחיד,  אֲשֶׁר טִמֵּא, אֵת דִּינָה אֲחֹתָם, און שפעטער ווען די תורה זאגט פארוואס שמעון ולוי האבן אויסגעהארגעט שכם זאגט דער תורה אֲשֶׁר טִמְּאוּ, אֲחוֹתָם. וואס איז דער לשון רבים דא?
נאר ווייזט אויס, אז דער סכסוך איז נישט געווען אויף די פריוואטע עוולות וואס שכם איז באגאנגען אויף.משפחת יעקב, נאר זייער טענה איז געווען אז עטץ.האטס פארשוועכט דעם כבוד פון אונזער פאלק, דהיינו, אפילו.דער פגיעה איז פארגעקומען דורך א פריוואטער מענטש, אבער וויבאלד דער פגיעה איז פארגעקומען דורך דעם פירער פון דעם פאלק שכם, איז דאס געווען א פגיעה פון דען ''פאלק'' שכם צו דער ''פאלק'' פון יידן, און שכם האט געוואלט פארהאנדלען.מיט שלום געשפרעכן, פון והיינו לעם אחד, און מען זעט אויך דעם געדאנק אז דער פארהאנדלעריי איז נישט געווען קיין פריוואטע, ווייל שכם טראגט אן פאר די בני יעקב, והתחתנו אתנו, וואס רעדט ער פון זיין פאלק אויב דער סכסוך איז א פריוואטע צווישען אים און די בני יעקב, נאר איז מוכרח צו זאגען אז עס איז געווען א סכסוך איבער די פגיעה פון איין פאלק אויפ'ן צוויטען, און פאר דעם האט שמעון ולוי זיך.נישט באגנוגט מיט אביסעל כתובה (מוהר) ווי דער אלגעמיינער דין ביי א מאנס ווי מען גיבט אביסעלע מהר פארן טאטען וכו', און די סיבה פאר דעם אלעס איז אז די ריאקציע פאר א פגיעה פון א פאלק אויף.פאלק איז אנדערש ווי די ריאקציע פון א מענטש אויף א מענטש, אזוי זעט מען ביי די מעשה פון דוד ווי דער עמוני האט אפגעשניטען א האלבען.בארד פון דוד'ס שליח איז דוד ארויס מיט א מלחמה קעגן כמון, הגם דער עמוני האט עס נאר געטון ווייל ער האט מורא געהאט אז דער שליח איז א שפיאן, נאר דער ריאקציע אויף חילול כבוד העם איז מלחמה, און שמעון ולוי האבן דאז געזען ווי דער פאלק.האט מחלל.געווען דער כבוד פון זייער פאלק האבן זיי גענומען.דעם ריאקציע פון מלחמה.
נאך א פשט אז אולי איז דאס געווען א חלק פון כיבוש הארץ וואס כידוע האט זיך עס שוין אנגעהויבען בתקופת פון די אבות ואכמ''ל.
במהרה בימינו אמן, לעכט לעכט....
דער פורים תורה (נישט דער צוויטער פשט) האב איך גענומען פון דא &זיינע דיוקים אויף סכסוך צווישען יעקב און שמעון ולוי האט אפאר ריכטיגע פוינטס, ווי ער איז זיך מסביר דא, נאר מען האט שוין אנגעצינדען די.לעקטער האב איך עס נישט געקענט איבער זאגען