זכי' פון סקווערע חסידים

[סאו וואט]

מיט א רבי א רוצח איז נישט קיין ווינדער צו האבען חסידים נואפים...

אכטונג אכטונג מנשה לוסטיג האט זיך באמיסטיג,.....

זאג זיין רבי, קלין אפ עפטער יאר דאג...

צירוק צון נושא...

[מנשה לוסטיג]

הייסט עס אז ס'שטעכט דיר פאר א אמת.. איז דאך פיין!

[כתר מלכות]

הייסט עס אז ס'שטעכט דיר פאר א אמת.. איז דאך פיין!

וואס איז אזוי פיין אז סשטעכט אים ?

[מנשה לוסטיג]

הלא משנאך ה' אשנא ובתקוממך אתקוטט, תכלית שנאה שנאתים לאויבים היו לי

[סאו וואט]

הלא משנאך ה' אשנא ובתקוממך אתקוטט, תכלית שנאה שנאתים לאויבים היו לי

ובנפול אויביך אל תשמח, משנה באבות...

צירוק צום נושא....
סקווירא האט געהאט א זכיה אז א ליטפישע ראש ישיבה איז געקומען מיטהאלטן א טיש פון א חסידישע רבי צום ערשטען מאל און זיין לעבן,
און ס'איז דייקא געוועהן, פון סקווירא רבי פון ספרינג וועלי, לחזות בנועם ה' ולבקר בהיכלו...

(הגם, כ'פארשטיי נישט וואס סקווירא איז אזוי העפפי דערמיט, ענק זענען דעך העיליג פאר זיך, וואס דארף מען ברענגן דרויסענדיגע עטענשען?)

מלאך רע בעל כרחו יענה אמן, אז מ'מוז אן נעמען אז סקווירא רעבי איז עפעס גאר הערכערס פון אונז..למעלה מהשגותינו...

[ודי למבין]

מ'דארף דא געבן קרעדיט פאר מנשה'ן. יעדעס מאל וואס ס'איז דא א שמועס איבער סקווירא איז ער מצליח אראפצושלעפן די אטמאספער פון די שמועס אויף גאר א נידריגע לעוועל אזוי אז מ'זאל נישט קענען געהעריג דורכשמועסן די ריכטיגע פראבלעמען פון סקווירא.

אזוי קומט אויס אז ווען עס הייבט זיך אן צו דעוועלאפען א שמועס איבער סקווירא הייבט ער גלייך אן צו רעדן פון "איחי, דארפסט נאך מאכן" וכדומה, אזוי קען מען שוין נישט דיסקאסען די ריכטיגע פראבלעמען.

די אביוז וואס גייט דארט פאר גייט דורך אן קיין געהעריגע דיסקאשען, די קולט-לייק לעבן ווערט נישט אזוי ברייט צושמירט ווי לב-טהור, די דיקטאטורשאפט ווערט קוים ארויפגעברענגט, און ווען עס איז נאר דא א קליינע שמועס איז מנשה מצליח אראפצושלעפן יעדעם צו זיין דרגא און אזוי נישט דארפן פארענטפערן אויף די שוידערליכע זאכן וואס ס'גייט פאר אין די הייליגע ממלכת סקווירא.

הדא הוא דכתיב, טענה זיך נישט מיט קיין נאר, ווייל ער וועט דיך אראפשלעפן צו זיין לעוועל און דארט וועט ער דיך געוואונען...

[איחוד פעלד]

הגם איך זעה נאך נישט ווי ער האט געווינען,

אין די אויגען פין איינער וואס ליינט וואס די שמועס איז געוועהן דא, קען ער זעהן קלאר אז מנשה האט מיאוס פארלוירען דער וויכוח,

1. ער האט קלאר זיך ארויסגעגעבען אז גלייבען אין רבין איז אזויווי גלייבען אין משה רבינו (עפרא לפומיה).
2. ער האט נישט וואס צו ענטפערען אויף די מעשה רציחות פין זיין רבין.
3. ער האט נישט וואס צו ענטפערען אויף זיין ניאוף.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איחוד הער שוין אויף צו רעדען דער נידריגע מארמערושע שפראך. ווי ניאוף ווען ניאוף, ער האט גערעדט קינדעריש און גראב. וואס שפרינגט מען גלייך צו ניאוף?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

סאו וואט, וועלכע ליטווישע ראש ישיבה איז יעצט געווען? ווייל איך געדענק ווען דער ויבחר בדוד עבדו נעתר לבקשתינו ושבת בעיר לייקוואוד און ער האט זיך געבעטען בתחנונים צו קענען טיילען לקח אין ב.מ.ג.. די ראש ישיבות האבען נישט מסכים געווען צו שטערען דער ישיבה. נאך דעם האט ער געבעטען מ‘זאל קומען צום טיש.
זיי האבען גע‘ענטפערט אז זיי וועלען גייען צו א דינער אבער טיש איז נישט זייערע זאך. מוצאי שבת איז פישעל געקומען ביי סאלאמאן אין שטוב און אנגעזאגט אז נישט קומען צו של"ס איז א דירעקטע פאטש אין פנים און ער קען דאס נישט פארליידען. ויכמרו רחמיו של המשגיח און ער איז מיטגעגאנגען אין קאר צום שטוב פון הרב מלכיאל. דער ראש ישיבה האט נישט קיין גבאי צו וואס, ממילא האט ער זיך נישט געקענט אויסדרייען און ער איז געגאנגען פאר צען מינוט. אין יענער צען מינוט האט מען ערלויבט צו כאפען בילדער. הגם אז לעיקוואוד האט נישט געווענליך קיין גרויסע רחמנות אויף ר מלכיאל‘ן אבער יעצט האט זיך יעדער איינער גערעגט אויף אזעלכע שריטען צו רייטען אויף א ציבור.
א חבר מיינע האט שפעטער גערעדט מיט א סקווערער חסיד וואס האט זיך אפגערעדט אויף די לייקוואודער אידען וואס זענען אזוי קאלט און מ‘האט אזוי שטארק געדארפט צווינגען ביז זיי זענען ערגעץ אנגעקומען.  

[סאו וואט]

דער נייע מיר'ער ראש ישיבה פון מיר ארה"ק, איז דארט געוועהן א יונגערמאנטשיק, וואס ווען זיין טאטע איז אוועק, האט ער תיכף איבערגענומען דער לייצעס פון הנהגה, און געקומען קיין אמעריקא שנארען, און אט דער יונגעמאנטשיק האט סקווירא נעבעך געדארפט צו ווייזען ווי גרויס סקווירא איז, און ווי יעדער קומט נאר צו אים.

בכלל איז שוין ידוע אז אלע ביקור מיט גומלין'ס מיינט געלט, אזוי אויך דא, זיי האבען צוגעזאגט צו שיקן אדער פאנדן פון זייערע חסידים געלט, אלעס אבי זיי זאלן קענען שרייבן אז ראש ישיבת מיר, וואס איז קיינמאל נישט געוועהן ביי א רבי'ס טיש, קומט דער ערשטע מאל דייקא צו א סקווירא טיש. בעביס, מיט דעם ווערן זיי צופרידן. פרעג דעם סקווירא צו ער דארף אפשר א לאלי פאפ?

אגב, ס'איז נישט נאר אין לעיקוואד ווי ער בעט זיך מ'זאל גיין צו אים, אפילו אין בארא פארק ווי זיי האבען געמאכט העווי פי. אר. אז דער רבי קומט אנווארעמען ב"פ מיט א חסידישע שבת, ווי ער איז שוין זיבען יאר נישט געוועהן, פאוסטער מיט פלייערס, איז ער געוועהן אויסגעשפילט אויף א הויכע לעוועל, ווען נישט ער ברענגט אריין זיינע מאנקיס פונעם זו-שיכון, דער ווערהויז, וואלט געוועהן א פיצי עולם און נעבעכדיג. וכן שמעתי איז געוועהן אין וויליאמסבורג. זייער באבעל און באלאן האט געפלאצט, קיינער איז שוין מער נישט נייגעריג פון זיינע שטיק, יעדער ווייסט שוין דער אמת וואס ער איז, דער גאס און המון עם קויפט אים מער נישט אפ. זיין סטאקס ביים עולם האט געטראסקט.

ער איז א רחמנות, ווייל ביז יעצט איז ער געוועהן פון די יונגערע אדמורי"ם, ענדליך ווערט ער שוין פון די עלטערע, כמעט דערלעבט, קוקט אים קיינער מער נישט אן.

[היימישער ליטוואק]

הלא משנאך ה' אשנא ובתקוממך אתקוטט, תכלית שנאה שנאתים לאויבים היו לי

ליין:
"אויבים היו לי, ותכלית שנאה שנאתים"

[מנשה לוסטיג]

גרעפס

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דער מעשה איז געשען מיט זיבען יאר צוריק, פאר דער auto-da-fe.
איך בין נייגעריג, וואס איז געשען אין ב.פ.? וועמען האט ער געוואלט זאל קומען צו זיין טיש? א רבי מיט א שטיקעל עולם אליינס, א שטייגער ווי די צדיקי אמת לבית באבוב, פירען דאך אליינס טיש. ווידער פון ליטווישע איז דאך נישט דא אחוץ ר' יוסף ראזענבלום, און ער קען נישט גייען. הרב משה וואלפסאן פירט אליינס. איז ווער זאל קומען? נאר די קליינע רבי'לעך. איז פארוואס זענען זיי נישט געקומען? זיי האבען דען עפעס בעסער צו טוהן?
איך מיין נאר צו זאגען אז דאס איז איין מאל פשוט אז קיין שום עקרונות זענען דא נישט געווען. קייינער האט נישט געטראכט אז מיסטער טווערסקי טויג נישט און דעריבער איז ער נישט געגאנגען צו זיין טיש. ער האט נאר געמיינט אז ס'וועט נישט זיין קיין גרויס כבוד פאר זיך ווען מ'זיצט איהם אויבען אהן ביים סקווערע טיש. דאס איז זיי געבליבען פון זייערע מעשים.
ס'האט מיר אלס פארדראסען אז מ'לעבט אין אזא מצב אז אזא שרעקליכע מעשה רציחה קען פאסירען, און קיין שום רב רופט זיך נישט אהן. מ'שטייען אין א מצב וואס קיינער נעמט נישט קיין אחריות פאר א צווייטע איד. למעשה סקווערע חסידים זענען אידען ווי אלע אידען, און מיסטער טווערסקי איז מזרע אברהם יצחק ויעקב, און מ'האט אחריות אויף איהם. ער איז א פשוט'ער מענטש און די רבנים פונ'ם דור האבען אחריות פאר אזעלכע מענטשען זיי צוריק צו האלטען פון אזעלכע עבירות. ווען די רבנים וואלטען עפעס הויך געזאגט וואלט אפשר געווען א תועלת. כאטש דעם אז ער קען נישט אנפילען א טיש, עפעס וואס ביי תלמידי בלעם איז וויכטיג ווי לופט אויף צו עטעמען, איז עפעס א מחאה אויף זיין מעשים, און ס'קען האבען א תועלת לעתיד אז מ'זאללען זיך שרעקען פון אזעלכע מעשים אין דער צוקונפט.
א סאטמארער חסיד אין לעיקוואוד האט מיר געזאגט נאכ'ן auto-da-fe אין ניו-סקוווער אז ער איז דאנקבאר פאר יאסעל וואלדמאן. הגם דער איד איז א גרויסע חסיד פונ'ם רבי ר' אהרן סאטמארער, מ"מ דאס אז יאסעל וואלדמאן האט זיך אזוי געשלאגען, און שטענדיג געסטראשעט מיט פאליציי האט צוריק געהאלטען זייערע קרייז פון אזעלכע געמיינע מעשים.

[מנשה לוסטיג]

[קאווע טרינקער]

איך האב יעצט גע'ענדיגט ליינען אינעם חודש'ליכען "זמן" אן ארטיקל איבער סקווירא רבי'ס אויפנאמע ביים דעמאלסדיגן אמעריקאנעם פרעזידענט, ביל קלינטען.
דער ארטיקל האט מיר זייער באנומען, עטליכע מאל זענען מיינע אויגן פארגלייזט געווארן פון התרגשות.

אבער, בכל זאת, כ'האלט נאך אלץ אז מ'מעג דאווענען אין די אלטע-עלטער-היים.

[berlbalaguleh]

ליטוואק פון בודאפעסט (לכאורה, א תרתי דסתרי): דאס קטנות המוחין און דער טעראר וועלכער קומט פון אויבן, נוסח רוסלאנד, האט נישט ערמעגליכט אז ס'זאל אויפשטיין א יאסל וואלדמאן אינ'ם שעעיטעלע. נאר על כל גל וגל שעובר עליהם זענען זיי מקבל, אויב נישט באהבה כאטש מיראה. יראת העונש. ראטנבערג יוכיח. נאר מיך פערזענליך רעגט אויף אנאנדער זאך. אז דער העיליגער רעבע האט נישט די גאטס צו און דאס מענטשליכקייט צו נעמען אחריות אויף די מעשים שלא הוגנים. אויף אלץ זאגט ער אז "ער וועיסט נישט".

[גיבור]

פארדעם זאגן מיר ''על חטא שחטאנו ביודעים ובלא יודעים'' ודו''ק .

[מנשה לוסטיג]

https://www.facebook.com/photo.php?v=10 ... =2&theater

[איחוד פעלד]

This content is currently unavailable
The page you requested cannot be displayed right now. It may be temporarily unavailable, the link you clicked on may have expired, or you may not have permission to view this page.

Return home

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דער גאנצע טענה אויף סקווער הייבט נישט אן ביי דער פארברענען און ענדיגען זיך נישט ביים מאלעסטעישען. אפילו ווען די גרויסע מעשים פאסירען נישט, דער גאנצע ענין אז יעדער איינער אין א שטאט מוז האלטען איין דעה, זיך אנטוהן אייניג, שטרעבען אייניג איז קעגען תורה און אנושיות. דאס איז נישט אחדות נאר דער פארקערט פון אחדות.
אויך הערשט דארט א בלבול המוחין וועגען אסאך עיקרים אין עבודת ה. מיין טאטע, און מסתמא רוב טאטעס לייגען אריין ארבעט אז מ‘זאל וויסען דער חילוק פון א עיקר און א טפל. מ‘זאל וויסען וואס א מצוה און וואס איז א מנהג, וואס איז מדאורייתא און וואס איז מדרבנן. רבנו יונה איז מסביר דער וויכטיגקייט דערפון. ביי זיי איז אפיציעל נישט דא קיין חילוק. זיי זאגען א הספד אויף זייערע רבי אז ביי איהם איז נישט געווען קיין חילוק. אוודאי אז פון אזעלכע קרומקייטען זענען זיי אנגעקומען ביז רציחה, אבער ס‘איז א פראבלעם פאר זיך.
נאך א פראבלעם איז מיט די חיצוניות וואס הערשט דארט. זיי רעדען א גאנצע צייט פון זייערע הכנסת אורחים. איך האב אמאל גערעדט מיט א איד, א תימנער וואס איז געווארען ישיביש. זיין קאר איז געווארען פארשטעקט אויפ‘ן וועג קיין מאנסי ערב שבת. ער איז אריינגעפאלען קיין ניו סקווער. איינער האט איהם ארינגענומען אין הכנסת אורחים לימור. מ‘האט איהם נישט געגעבען צו עדין, נאר געשיקט אין ישיבה קטנה עסען. דערנאך ווען ער האט זיך געוואלט לייגען, האט מען איהם פארדרייט א קאפ צו גייען צום טיש. ער איז נישט קיין חסיד און נישט קיין מתנגד, נאר געווען מיד. צום סוף האט מען איהם אגעלאזט. צופרי האט ער געזען אז מ‘דאווענט נישט, האט ער געפרעגט און מברר געווען מ‘מעג אריינגייען קיין מאנסי און געהויבען פיס. אויך האט א שכן‘טע וואס איר מאן איז א סקווערער פארציילט פאר מיין בני בית וועגען די טרחא פון אהינפארען שמיני עצרת, מ‘דארף מיטברענגען טעף או עסצייג, עסנווארג און בעטגעוואנט. דאס איז הכנסת אורחים? לעומת זה, מיט פערצין יאר צוריק, זענען פיר חברים מיינע, בחורים אין פאלסבערג ישיבה געווען אונטערוועגענס הושענא רבא קיין פאלסבערג צו ישיבה אויף יום טוב און זייערע קאר איז צובראכען געווארען לעבען מאנרא. זיי רעדען נאך פון זייערע יום טוב ביי א ברסלב‘ער משפחה דארט. זיי האבען געגעסען אין סוכה שמיני עצרת, כאטש עס איז נישט דער מנהג דארט וכדו‘ נאר צופרידען צו שטעלען זייערע געסט.

[קאך_לעפל]

רבותי, הארטס ענק אויף טענען.
היינט איז בך בטחו.
די טאג וואס די סאטמארער רעבי האט זיך ארויפגעכאפט אויף א טרעין אוועקנעמענדיג די זארג אז ידישקייט וועט פייגערען.
די פוי עפאכע האט זיך אנגעהייבט

דער אנטיסעמיטשע תגיבה דערמאנט מיך פון א אונטערעסאנטע מעשה:

דער פעשעוווארסקער רבי רבי יענק'לע איז אמאל געפארן קיין ארץ ישראל, און ער האט שטארק חשק געהאט צו באזיכען דעם צדיק וקדוש רבי ישראל אביחצירא זי''ע דער בבא סאלי, האט ער געפרעגט זיין שווער רבי איציקל' זי''ע וואו אזוי ער קען זען צו די כוחות, און מדריגות, פון דעם בבא סאלי איז פון די צד הקדושה אדער ח''ו פון דעם צד הטמאה? האט אים שווער געזאגט אז ער זאל רעדן צו אים פונעם סאמארער רבי'ן זי''ע און זען וואו אזוי ער רעאגירט,
רבי יענק'לע איז אריין געקימען צום בבא סאלי, און פרעגט אים גראד "איר קענט דעם סאטמארער רב ??? גיבט דער בבא סאלי א שפרינג אויף פונעם בענקעל און שרייט אויס קדוש, קדוש קדוש.

ווען מען זעט די שנאה פון די מינים ואפיקורסים די בעלז החדשניקעס, צום הייליגען סאטמארער רבי'ן גיבט דאס חיות פאר יעדן ערליכע יוד, דאס איז די גרעסטע הוכחה אז די הצלה פונעם רבי'ן זי''ע, איז די הצלה פון די צד הקדושה, בך בטחו אבותינו ....

[atmybest]

איך. ווייס נישט וואס די ווילסט. איך בין געווארן א סאקמירע.
איך האב איינגעזען אין די אמת.
פארוואס איז אלעס אטאקירן?

[איך אויך]

לעפעלע ,אז דו גלייבסט דעם מופרך'דיגע שלמה יאנקל באבסקע געבעקס ווייזט עס מער אויף דיין איי-קיו לעוועל ווי אויף די צדיקים.