פרימקייט אין די היסטאריע פון חז"ל

[טיטאניק]

אין די צייטען פון חז"ל זענען אויך געווען פיל מיט אזוי געריפענע "פרימע חברה", און דעמאלס האבען די רבנים (די פרושים) געטין דאס ריכטיגע, מען האט די "פרימע חברה" אדער ווי מען ריפט זיי "צדוקים" ציקוועטשט און ארויסגעשטיפט פון די סיסייעטי, ביז זיי האבען געמיזט הייבען פיס ווי ארז הלברנס צי די בערג, זיי האבען געוואוינט אין די מדבריות, אין היילען,
יא זיי זענען געווען "די נרדפים", פאר גארנישט און נישט, סתם פאר קנאה,
זיי האבען אבער נישט געוויסט ווי גיט זיי האבען געזאגט, "אמת קנאה, אבער קנאת ה' צבקות", די ערליכע אידען די פרושים האבען געהאט ביצים, זיי האבען געוויסט אז מיטען לאזען די חברה האבען א דריסת רגל ביי כלל ישראל וועט כלל ישראל נישט האבען קיין קיום רח"ל, ס'וועט נישט נעמען לאנג און פון די אויסגעוועלטע פאלק וועט ווערען חבורות חבורות פון עבודי עבודה זרה'ס פרימער פון די טאליבאן אליינס,
פאר ווער עס קען נישט די היסטאריע, איז כדאי צי מגלה זיין, אז דייקא די צדוקים, די פרימע חברה, זענען געווען זייער פרים מיט בעיקר עניני קדושה, א חלק פון זיי האבען מקפיד געווען אויף אויסטערלישע חומרות אין טהרה, האבענדיג מקוואות אין יעדע ד' אמות, ממש ווי די קאטשקעס זיך געטויבעלט יעדע 2 מינוט, דא גייט מען צינדען חנוכה ליכט, דא גייט מען גראגערען המן, דא גייט מען עסען ט"ו בשבט פירות און אזוי ווייטער, און פארדעם ברויך מען דאך גיין זיך פלאטשקען אין וואסער!
א טייל פון זיי האבען אפילו נישט געוואלט חתונה האבען, יא ראדיקאליזעם איז זייער סכנה'דיג, זייער ראדעקאליזעם האט זיך אזוי צישפילט אז זיי האבען עס גענימען צו אזא עקסטרעים (ארז הלברנס האסט נאך וואס זיך צי לערנען פון זיי!) זיי האבען געהאלטען אז עס איז נישט מעגליך אזא מציאות אין די וועלט אז א פרוי זאל באמת זיין ערליך און נישט מזנה זיין, מילא האבען זיי נישט געוואלט חתונה האבען!

אבער לאמיר זען, וואס האבן די חז"ל געטין צי זיי? מען האט זיי אויסגעשפיגען! פארוואס? וועמען שטערט אז זיי זאגען אז רחל אמנו איז געווען יאנטשי? פרימקייט איז דאך לכאורה א מדרגה, ניין? זעט אויס אז חז"ל האבען געהאט אן אנדערע בליק ווי דער סקולענער רבי, און אנדערע צדיקים, און זייער שיטה איז געווען אז פינקט ווי מען ברויך זיך צי דערווייטערען פון מתיוונים, די זעלבע מיז מען זיך מתרחק זיין און מען מיז מרחק זיין די עקסטרעם פרימע, זיי מאכען גארנישט ווייניגער שאדען פאר די עקסזיסטענץ פון כלל ישראל!

מיר האבען היינט די זעלבע מכה פון צדוקים, זיי ריפען זיך מיט כל מיני נעמען, איינער איז מער ראדיקאל איינער ווייניגער, אבער הצד השוה שבהם אז זיי זענען צדוקים, עלעמענטען וואס מאכען חרוב כרם בית ה', זיי ברענעגען אינטער כלל ישראל, און מיר דארפען זיך נעמען זיי מרחק זיין, ארויסשפייען פון כלל ישראל! אזוי ווי חז"ל האבען געטין,
נישט קיין נפקא מינה ווי דער צדוקי ריפט זיך, צי הייסט ער ר' אליזער חיים בלום אדער ר' ארז הלברנס, אדער דער מיליכיגער ר' אבא חייא טויבער, ר' דוד טווערסקי מסקווירא, אלעס איינס, זיי זענען אלע פשוטע צדוקים, עקסטרעמיסטען, וואס מיט זייער עקסטרימיסטישקייט האבען זיי שוין זייער אסאך אידישע ערליכע נשמות ארויס געווארפען פון כלל ישראל, אן א שיעור ציבראכענע אידען וואס וואלטען ווען געליבען ערליכע פיינע אידען ווען נישט מען צווינגט ארויף אויף זיי די צדוקישע מהלך פון זיין עקסטרעים!

מיר דארפען זיך אפטיילען פון די רשעים, התחברות לרשעים איז זייער הארב, לאמיר יעדער פון אינז פארדאמען אלע פרימע צדוקים, און מייסד זיין גראפעס פון יונגעלייט וואס ווילען פירען שטיבער על פי התורה המסורה לנו און נישט לויט די קאפריזען פון די צדוקים,
לאמיר זיי שטיפען אין זייער ווינקעל אריין, דער ר' ארז הלברנס אין די קאנאדישע קאלטע בערג אריין, דער סקווירא רבי נאך טיפער אריין אין זיין שטעטל, און דער קאשויער נאך מער ארויף צי די בערג, וה' הטוב ירחם עלינו אז ער זאל אינז שוין שיקען משיח צדקינו און אינז ראטעווען סיי פון די מתיוונים און סיי פון די צדוקים,
וקרב פזורינו מבין הגויים ונפיצותינו קבץ מארבע כנפות הארץ

[דעת תורה]

דו מיינסט זיכער איסיים.

[טיטאניק]

דו מיינסט זיכער איסיים.

יא, איך זע אז מקורות קענסטי בעסער,

[I'm back]

וואס האט די ארטיקל מיט די קעפל?

[אבגד]

טיטאניק
כל היוצא מפיך כיוצא מפי הטבעת וד״ל

[פישלע העררינג]

טיטאניק
כל היוצא מפיך כיוצא מפי הטבעת וד״ל

רבי לעבן, זיי מקיים דער ככל היוצא מפיך, און א גוטע ווינטער.

ס'פעלט נישט אויס קיין נעגעטיוויטי דא אויף שריט און טריט.

[הבא ללמד]

טיטאניק טייערע איך בין שוין זייער נייגעריג אויף דע נייע קהלה
וואס פינקליך וועל איך מען מעגען טיען דארטען....?

[טיטאניק]

וואס האט די ארטיקל מיט די קעפל?

מ'האבמער גערעדט צי די וועד הפועל, און נאך לאנגע שתדלנות האבען מיר געטוישט די נאמען פון די אשכול

[טיטאניק]

ווי שוין געזאגט, האב איך א ספעציעלע הנאה צי הערען ווי יונגעלייט שוויצען און קאכען ארים איבער די הייסע קאווע פון קאווע שטיבעל, די קאווע איז אזוי גיט אז יעדער באלעקט זיך מיט דעם,
און ביי אינז אין שטיבל (עכטע בית המדרש נישט דא) קאכט מען די לעצטע טעג זייער אסאך וועגען די נושא פון צניעות, און די אפקורסים וואס רייסען אראפ כל הקדוש להפרימערס, בקיצור ס'איז יום טוב,
איינע פון די שוויץ קעפ האט דערציילט בשם איינע פון די מגידים, אז עס איז געווען א אייניקעל פון הגאון ר' שלמה זלמן אויערבאך זצ"ל וואס האט זיך געהאלטען פאר א גרויסער עילוי, און אויך א שטאקעדיגער פרימטשיגער,
ווען דער עילוי אייניקעל איז געגאנגען אינטער די חופה, איז ער ציגעגאנגען צים זיידען ר' שלמה זלמן מיט א נייע אויפטיה, אז ער האלט אז על פי הלכה דארף דער חתן אפקויפען די שטח פון די חופה און די יחוד שטיב פאר א שוה פרוטה, א גאנצע חשבון האט דער עילוי געהאט פארוואס מען דארף עס טיען,
ר' שלמה זלמן הערט עם אויס מיט א שמייכעל, און זאגט, א פשעטיל איז דאס זייער א גיטע, יכול לומר אז עס קלאפט גאנץ גיט אויך, אבער היות ווי אינזערע רעבי'ס און מנהיגים האבען דאס נישט געטין אין די פריעדיגע דורות קענען מיר נישט קימען מחמיר זיין,
רש"ז האט אויסגעפירט מיט די ווערטער "האלט זיך צי די דרך פון די פריעדיגע בין לטב ובין למוטב, נעם נישט אראפ און לייג נישט צי, האלט די תורה כמו שהיא"

[berlbalaguleh]

טיטאניק: ייש"כ. זייער גוט געזאגט. און די דארפסט נישט מורא האבן אז מ'וועט אהיימשיקן דיינע קינדער פון תלמוד תורה און סקול. איבער די צדוקי הדור וואס דו האסט דא אויסגערעכנט קענמען איינטייטשן די מעלות פון א יעידן פון זיי. כל אחד בשמו הטוב יבורך. (טעיק יור פיק). איינער איז א הונט. דער צווייטער איז א קנאפער חכם. א בטלנ'יש אידל. דער דריטער איז א ספויל'ד ברעט. ער האלט אז ר'איז א פרינץ אין א קאמוניסטישע מדינה. וכו' וכו'.

[סאו וואט]

תורה לשמה.
היום למדתי פתחי תשובה יו"ד בסימן קט"ז אות י' ד"ה מחמירים. מביא שם מה שראה בסולת למנחה כלל ע"ו דין ב' שכתב שם בשם תורת האשם,
דמי שרוצה להחמיר לנהוג איסור בדבר שלא מצינו שהחמירו אמוראי כגון מה שנתבטל בששים או בכלי שני "הוי כמו אפיקורס", ויצא שכרו בהפסדו, עיי"ש.

נו, ווער זענען דו אפיקורסם קאווע שטיבל אדער דו אנדערע?
ידוע אז ווען דו חתם סופר האט זיך אויסגעדרוקט מיט דו באקאנטע מליצה, החדש אסור מן התורה, האט ער געמיינט נישט אריינצוברענגן נייע חומרות, און נישט פארקערט.

[טיטאניק]

תורה לשמה.
היום למדתי פתחי תשובה יו"ד בסימן קט"ז אות י' ד"ה מחמירים. מביא שם מה שראה בסולת למנחה כלל ע"ו דין ב' שכתב שם בשם תורת האשם,
דמי שרוצה להחמיר לנהוג איסור בדבר שלא מצינו שהחמירו אמוראי כגון מה שנתבטל בששים או בכלי שני "הוי כמו אפיקורס", ויצא שכרו בהפסדו, עיי"ש.

נו, ווער זענען דו אפיקורסם קאווע שטיבל אדער דו אנדערע?
ידוע אז ווען דו חתם סופר האט זיך אויסגעדרוקט מיט דו באקאנטע מליצה, החדש אסור מן התורה, האט ער געמיינט נישט אריינצוברענגן נייע חומרות, און נישט פארקערט.

wow
nice!!

[גוטע פינטעלך]

אויב אזוי זענען אלע קאשוי'ער חסידים - וואס האבען באואיקטירט בהמה פלייש אין אויסגעריסען הל' (ניקור) חלב פון גמ' וש"ע - אפיקורסים ח"ו ?

[דעת תורה]

כמעט. מיטן חת"ס פון חדש אסור מן התורה שטימט עס זיכער נישט.

דער חת"ס איז גאנץ אנפאנג אין די תשובות, צווייטע אדער דריטע תשובה. ער שרייבט דארט חדש אסור מן התורה סיי לקולא סיי לחומרא.

[סאו וואט]

יא. גערעכט. און ווי אויך דו סקווירא בהמות וואס גייען אנהייבען בודק זיין ח"י טריפות.
דער פרי תואר פונעם אוחה"ק וואס שרייבט אז דורך בודק זיין ח"י טריפות איז מען מוסף גדרים וסייגים ופרישות, דאס זאגט נאך דער סקווירא צאאדיק פון ספרינג וועלי,
אבער דער שורה גלייך דערנאך ווי ער זאגט אז דאס איז דוקא לעצמו, ולא לנהוג בו לאחרים, פום דעם מאכט ער זיך נישט וויסענדיג.
אחוץ דער פאקט וואס ס'שטייט און שו"ת מחזיק ברכה להרחיד"א זצ,ל וואס און סקווירא איז ער שטארק מקובל און הייליג ווי זיי זענען אים קורא בשינוי השם בלשון דער הייליגע אזולאי זצ"ל
שרייבט אז ווער ס'איז בודק ח"י טריפות איז א "הדיוט". א חוץ וואס אלע ראשונים שרייבען, א דורך בודק זיין ח"י טריפות איז מען מפסיד ממונן של ישראל, ס'טאפ מיט דו שגעון, בהמות גסות.

יעצט צירוק צום נושא. עכשיו מצאתי בקובץ ישורון דף תק"מ, מדור נתיבות שלמה, דרכיו והנהגות מהג"ר ר' שלמה זלמן אויערבאך ז"ל, וזה לשונם:

דברים שאינם ישרים, ובפרט חומרות תמוהות, היו זרות בעיניו, פלוני סיפר לפניו ששמע להעיר שאין ליתן חמין רותחים על צלחת מחומר פלסטי משום "מרפה דבר קשה" (בצלחת חד פעמית), מרן זצ"ל הגיב בתוכחה (באידיש): למה לטפס על הקיר כשאפשר ללכת על הריצפה?

על שאלות רבות שנוהגים לשאול היום, הגיב: צריך שכל, ולהתנהג לפי השכל הפשוט, ולא לעשות מכל דבר "שאלה".

הרבה להתלונן על כך שאנשים אוהבים לשמוע ש"אסור", והיה מרבה כדוגמאות בענינים שפעם הסתפקו אם בכלל יש מקום להחמיר, והיום שגור בפי כל באותו ענין "אסור,.

בדרך צחות היה אומר" ב"פוסקים", מצינו "חומרא שאין רוב הציבור יכולים לעמוד בה", ואילו בזמננו נוצר מושג חדש: "קולא" שאין רוב הציבור יכולים לעמוד בה...

עיי"ש ותמצא נחת. ויונעם לך.

אפשר קאן מען דעיס אריינלינקען אדער קאפי פעסט צום אשכול יש להם על מה שיסמוכו.

[טיטאניק]

viewtopic.php?p=171108#p171108

[berlbalaguleh]

כמעט. מיטן חת"ס פון חדש אסור מן התורה שטימט עס זיכער נישט.

דער חת"ס איז גאנץ אנפאנג אין די תשובות, צווייטע אדער דריטע תשובה. ער שרייבט דארט חדש אסור מן התורה סיי לקולא סיי לחומרא.

אז מ'רעדט פון חת"ס איז כדאי צו ברענגען א זיס ווארט פון איהם אויפ'ן פסוק "אלה המצוות לא תוסיפו ולא תגרעו מהם". ער איז עס מסביר מיט א משל. ס'איז געווען אמאל א מענטש וואס זיין שכן קלאפט אריין צו איהם און פרעגט איהם אויב ער קען איהם בארגן א (זילבערנעם) לעפל . ס'גייט אדורך א טאג און דער שכן ברענגט איהם צוריק צוויי לעפלעך. אויף זיין פראגע וואס איז געשעען, האט איהם דער שכן געענטפערט. "דער לעפל האט געבוירן א לעפל". א וואך שפעטער קומט דער שכן און פרעגט אויב ער קען איהם בארגן א בענקל. א טאג שפעטער ברענגט איהם דער שכן צוריק צוויי בענקלעך. אויף זיין וואונדער פארוואס ער ברענגט איהם צוויי בענקלעך זאגט דער שכן "דער בענקל האט געבוירן א בענקל". די נעקסטע וואך קומט דער שכן ווידעראמאל און פרעיגט אויב ער קען איהם בארגן דעם זילבערנעם לייכטער. טראכט ער ביי זיך. "ביי איהם געבוירט אלעס נאך איינס. איך קען דא נאר פארדינען פון דעם געשעפט. כ'וועלל האבן צוויי זילבערנע לייכטער. האט ער איהם פארבארגט דעם לייכטער. זעענדיג אז ס'גייט אדורך א פאר טעג און דער שכן מאכט זיך נישט וויסנדיג, קלאפט ער אריין אין טיר. אויף זיין פראגע וואס איז געשעען מיט'ן לייכטער זאגט איהם דער שכן. "האסט נישט געהערט?! דער לייכטער איז געשטארבן". האט ער זיך אויפ-גערעגט אויף איהם און זאגט איהם. "א לייכטער קען נישט שטארבן" רופט זיך אן דער שכן. "פונקט אזוי ווי א לעפל און א בענקל קענען געבוירן קען א לייכטער שטארבן....! דאס, זאגט דער הייליגער חת"ס איז פשט אין פסוק. ":לא תוסיפו, אויב איהר וועט נישט פאר-מערן, לא תגרעו. וועט איהר נישט קומען צו פאר-מינערן".

[טיטאניק]

כמעט. מיטן חת"ס פון חדש אסור מן התורה שטימט עס זיכער נישט.

דער חת"ס איז גאנץ אנפאנג אין די תשובות, צווייטע אדער דריטע תשובה. ער שרייבט דארט חדש אסור מן התורה סיי לקולא סיי לחומרא.

אז מ'רעדט פון חת"ס איז כדאי צו ברענגען א זיס ווארט פון איהם אויפ'ן פסוק "אלה המצוות לא תוסיפו ולא תגרעו מהם". ער איז עס מסביר מיט א משל. ס'איז געווען אמאל א מענטש וואס זיין שכן קלאפט אריין צו איהם און פרעגט איהם אויב ער קען איהם בארגן א (זילבערנעם) לעפל . ס'גייט אדורך א טאג און דער שכן ברענגט איהם צוריק צוויי לעפלעך. אויף זיין פראגע וואס איז געשעען, האט איהם דער שכן געענטפערט. "דער לעפל האט געבוירן א לעפל". א וואך שפעטער קומט דער שכן און פרעגט אויב ער קען איהם בארגן א בענקל. א טאג שפעטער ברענגט איהם דער שכן צוריק צוויי בענקלעך. אויף זיין וואונדער פארוואס ער ברענגט איהם צוויי בענקלעך זאגט דער שכן "דער בענקל האט געבוירן א בענקל". די נעקסטע וואך קומט דער שכן ווידעראמאל און פרעיגט אויב ער קען איהם בארגן דעם זילבערנעם לייכטער. טוראכט ער ביי זיך. "ביי איהם געבוירט אלעס נאך איינס. איך קען דא נאר פארדינען פון דעם געשעפט. כ'וועלל האבן צוויי זילבערנע לייכטער. האט ער איהם פארבארגט דעם לייכטער. זעענדיג אז ס'גייט אדורך א פאר טעג און דער שכן מאכט זיך נישט וויסנדיג, קלאפט ער אריין אין טיר. אויף זיין פראגע וואס איז געשעען מיט'ן לייכטער זאגט איהם דער שכן. "האסט נישט געהערט?! דער לייכטער איז געשטארבן". האט ער זיך אויפ-גערעגט אויף איהם און זאגט איהם. "א לייכטער קען נישט שטארבן" רופט זיך אן דער שכן. "פונקט אזוי ווי א לעפל און א בענקל קענען געבוירן קען א לייכטער שטארבן....! דאס, זאגט דער הייליגער חת"ס איז פשט אין פסוק. ":לא תוסיפו, אויב איהר וועט נישט פאר-מערן, לא תגרעו. וועט איהר נישט קומען צו פאר-מינערן".

מתוק מדבש

[סאו וואט]

אגב, סאיז נישט פונעם חתם סופר, נאר פונעם דובנא מגיד כדרכו בקודש, בספר אהל יעקב פ' ואתחנן.

[טיטאניק]

אגב, סאיז נישט פונעם חתם סופר, נאר פונעם דובנא מגיד כדרכו בקודש, בספר אהל יעקב פ' ואתחנן.

אז מען האט שוין דערמאנט די נאמען פון דער קדוש אלוקי דער הייליגער חתם סופר זכותו יגן עלינו, איז כדי צי דערמאנען 2 נקודות
איינס, דער הייליגער חתם סופר זכותו יגן עלינו האט געלערנט מיט בחורים הלכות נדה בעיון רב, און ווי א אלטע איד האט מיר דערציילט, האט דער הייליגער חתם סופר געהאט ביי זיך אין ישיבה א וואקסענעם געשטאלט פון א פרוי, אז די בחורים זאלען קלאר קענען פארשטיין אלע דיטעילס פון די אברים פון דרויסען אין אינדערווייניג, און דאס איז געווען אפען פאר אלע בחורים און אזוי האט מען געלערנט!
צוויי? כידוע האט דער הייליגער חת"ס זי"ע געגעסען געבראקס אום פסח!!!!!!!!!!!!!!!!

וועל וויל נישט זיין אין די זעלבע גן עדן פון דער חת"ס???????? הלואי וועט מען מיר כאטש לאזען שטיין ביים טיר פון זיין היכל אויבען דארט, אוי אוי אוי

[איך אויך]

די דעוועל איז אין די דיטעילס. דער הייליגער חת"ס האט נישט געלערנט יו"ד ח"ב באגלייט מיט די צורות פאר אלע בחורים נאר א געקליבענע צאל בחורים יראי ה'.

[נולד מאוחר]

מיט בחורים יראי ה' איז נאך סאך הארבער.

[berlbalaguleh]

אגב, סאיז נישט פונעם חתם סופר, נאר פונעם דובנא מגיד כדרכו בקודש, בספר אהל יעקב פ' ואתחנן.

ס'מוז זיין אז דער דובנא'ר מגיד האט עס געגאנב'עט פון חתם סופר. ווייל איך האב דאס ווארט געזעען אין חת"ס על התורה אויפ'ן אויבנדערמאנטן פסוק. "אלה המצוות אשר צוה ה'. לא תוסיפו ולא תגרעו".... איך האף אז דו פארשטייסט דעם הומאר אין מיין תשובה...