דעבאטע איבער באשרייבן חברי קאווע שטיבל שהלכו לעולמם

[יואב]

לדעתי זאל יעדער ניק קריגן אן אפציע צו ער וויל זיין טויט זאל געמאלדן ווערן, פונקט ווי מ'קען מעלדן דעם געבורטסטאג. אזוי אויך זאל מען דורך עפעס א וועג מעלדן וויפיל ניקס באגלייטן דעם איין נשמה.

איך טראכט נאר אז אזא אשכול קען פארוואנדלט ווערן אין א סוב-אשכול צום "פארשווינדענעם ניקס אשכול".
כידוע האמער דא בקהילותינו הק' א כאפטע תימכעס פירעמ ניק(ע)ס, וועלכע פראבירן בכל עת ושעה צו צייגן זיי זענען זיס ווי כריין, אדער זענען זיי סתם דא מיט אגענדעס צו סאבאטאדזשירן אשכולות. לעיקוואד למשל קען זיך מארגן טרעפן אין דעם אשכול, אנגעבליך וויבאלד "רשעים בחייהם קרויים מתים", און ער גייט נישט אין שפאן מיט געדאנקן פון א געוויסע ניק.

איך שטיץ יא אזא "טויט" אשכול, אבער ס'ברויך לדעתי געהאלטן ווערן ערענסט, אדער זאל דאס ליגן אין מאחורי. איך זעה נישט דעם פראבלעם, קיינער שרייבט דאך נישט דא עכטע כפירה וכדו'.

[מאטי]

וואס איך ציטער פון, אז נאכן באוויינען א לעיט ניק וועט ער זיך באווייזן דא במלוא הידורו.. און דער עולם העט כאפן דער קדחת און לויפן ווי וועווערליך..

[פידלער]

[left]In YIVO's archives, there's a collection of autobiographies written in the late 1930s by Polish Jewish youth. These autobiographies were sent to America as part of a contest that YIVO sponsored. They are an amazing read and some of them have been translated into English and Hebrew

I saw one of the original autobiographies, in which the author--like many of the autobiography authors--expressed his doubts in yiddishkeit. Apparently, this young man in his 20s was having a crisis of faith. There was a note attached to the autobiography, saying something like: "In 1983 (fictional date) a man came into the YIVO reading room and asked to see the autobiographies. He then asserted that he was the author of this autobiography

The name of the man was a familiar one. He comes from a family with beautiful yichus and he actually became a rebbe with chassidim

There was another note attached to this packet, this one saying something like, "In 1990 the family of this author came in and demanded that we never translate or publicize this autobiography in any way." I'm afraid that we might have a similar story with Lakewood[/left]

[tag]לעיקוואד[/tag]

[[NAMELESS]]

לדעתי זאל יעדער ניק קריגן אן אפציע צו ער וויל זיין טויט זאל געמאלדן ווערן, פונקט ווי מ'קען מעלדן דעם געבורטסטאג. אזוי אויך זאל מען דורך עפעס א וועג מעלדן וויפיל ניקס באגלייטן דעם איין נשמה.

איך טראכט נאר אז אזא אשכול קען פארוואנדלט ווערן אין א סוב-אשכול צום "פארשווינדענעם ניקס אשכול".
כידוע האמער דא בקהילותינו הק' א כאפטע תימכעס פירעמ ניק(ע)ס, וועלכע פראבירן בכל עת ושעה צו צייגן זיי זענען זיס ווי כריין, אדער זענען זיי סתם דא מיט אגענדעס צו סאבאטאדזשירן אשכולות. לעיקוואד למשל קען זיך מארגן טרעפן אין דעם אשכול, אנגעבליך וויבאלד "רשעים בחייהם קרויים מתים", און ער גייט נישט אין שפאן מיט געדאנקן פון א געוויסע ניק.

איך שטיץ יא אזא "טויט" אשכול, אבער ס'ברויך לדעתי געהאלטן ווערן ערענסט, אדער זאל דאס ליגן אין מאחורי. איך זעה נישט דעם פראבלעם, קיינער שרייבט דאך נישט דא עכטע כפירה וכדו'.

א מת וואס וויל ווערן באשריבן מוז אלזא ארויפשטעלן זיין דעד סערטיפיקאט.

[טאמבל סאס]

וויבאלד איך ווייס דאך אז נאכ'ן טויט וועט מען מיר אין די גאסן באזונגען אלס אן אויסגעארבעטע איד, א אמת'ע ירא שמים און דורכגעווייקטער חסיד. בעט איך איר זאלט דא מגלה זיין דעם אמת, וואספארא אויסוואורף און הולטיי איך בין געווען.
און כ'האב קיינמאל נישט חרטה געהאט.
אזוי ווי יענער עוכר ישראל, דער רבי פון אלע אפיקורסים וואס איז שטערבליך קראנק געווארן האט ער געבעטן מ'זאל אריבעררופן דעם רב, ער וויל זיך מתוודה זיין און תשובה טוהן. פאנגען די תלמידים אן צו שרייען. "רבי תורתך אתה עושה פלסתר"!
זאגט ער, נע, וואס איז דאס מיט אייך. פארקערט, איך וויל דאך ווייזן אז אפ' דער מאמר "רשעים אפילו על פתחה של גיהנום אינם חוזרים בתשובה" איז אויך נישט אמת.

[טאמבל סאס]

" I'm afraid that we might have a similar story with Lakewood.

דו מיינסט מסתמא זיינע "חבירים" וועלן בעטן מ'זאל עס מבער זיין...

[פידלער]

" I'm afraid that we might have a similar story with Lakewood.

דו מיינסט מסתמא זיינע "חבירים" וועלן בעטן מ'זאל עס מבער זיין...

פארוואס חברים איידער ווי משפחה?

[דער (פינטעל) איד]

איך האב געשיקט פארן מנהל א אישי איין נקודה איז אז אזויווי מ'פאברענגט אזוי פיל צוזאמען קומט אמאל אויס אז מ'טוט וויי אדער מ'רעדט שלא בכבוד איינער צום צווייטן און פלוצלינג זעט מען דא אז יענער איז מער נישטא אויפן עולם התחתון ווערט זייער קאלאמונטע אז מ'האט נישט געקענט איבערבעטן.

אויך דארף מען אין אכט נעמען אז אויב איינער איז נפטר פון דא איז עס דאך א שטיקל טראגעדיע ווייל ס'איז זיכער קלאר אז שיבה טובה'דיגע אידן שרייבן נישטא מוז עס זיין אז מ'איז אוועק אביסל פריצייטיג וועט דאס נאר געבן שטאף פאר אייוועלט צו זאגן זעסט! יענער האט געשריבן אויף ק"ש און... גארנישט ער האט באקומען זיין שטראף! בשעת וואס דא וועט מען וויינען וועט מען דארט געבן קידוש אויפן אפענ'ם יד השם.

[הילל]

הילל
יא, מען זאל זיך מוסר נפש זיין היטען אויף מיין צוואה און זיך נישט לאזען פון פרעשור פון מענטשען מיט זייערע שמאלע אינטערעסען.
אויב איז קלאר רצון המת עס זאל מפורסם ווערן איז נישט ריכטיג זיך צו רעכענען מיט קליינקעפיגע אינטרעסען פון אנדערע.

א דאנק פאר דיין קלארן פסק, אבער כ'האב געבעטן אויב מעגליך זאלסט עס באגלייטן מיט סיבות. זיי ביטע מסביר פארוואס מען דארף זיך נישט רעכענען אויב איינעמ'ס טאטע/ווייב/קינדער בעטן זיך אז מען זאל זיי נישט מאכן קיין בושות, (צי אפילו ווייל זיי האבן מורא אז עס וועט זיי שאטן פאר שידוכים)? קענסט עס טאקע אנרופן "שמאלע און קליינקעפיגע אינטערעסן", אבער דאס איז נאר פון דיין פערספעקטיוו, אבער אויב פון זייער פערספעקטיוו איז עס זייער ערנסט, איז נישט שייך צו זאגן "שמאלע אינטערעסן". מילא בושה פאר א משפחה, שוין, אפשר בדיעבד קען מען מיקל זיין, אבער וואס טוט זיך מיט צער בעלי חיים? ביסט זיכער אז א מאראל-פילאסאף וואלט אזוי גע'פסק'נט?

[smartinof]

יא, שפינוזה יוכיח, ער האט זיך נישט גערעכענט מיט די צער פון זיין משפחה רבי'ס חברים, געגאנגען און פייער פאר זיין חכמה, זיך מוס''נ געווען פאר זיינע שטודיעס

[הילל]

יא, שפינוזה יוכיח, ער האט זיך נישט גערעכענט מיט די צער פון זיין משפחה רבי'ס חברים, געגאנגען און פייער פאר זיין חכמה, זיך מוס''נ געווען פאר זיינע שטודיעס

וי קומט רעכל צו מעכל?
ווען א מענטש מאכט א באשלוס אין זיין לעבן, גערעכט צי נישט, איז דאס זיין באשלוס, און אפילו א צווייטער זאל האלטן אז ער איז נישט גערעכט קען יענער האלטן פאר זיך אנדערש און קענסט אים נישט צווינגען צו האלטן אנדערש. אבער די שאלה איז דאך דא אין א פאל ווען א דרויסנדיגע פארטיי - הנהלת הק"ש - וועט דארפן נעמען א שטעלונג און מאכן א החלטה צווישן צוויי זייטן: פון איין זייט איז דא א מת וואס האט געזאגט מען זאל לאחר מותו ארויסגעבן אז ער איז געווען א ...(לייג אריין: כופר, נואף, מחלל שבת, ג, מסור, וכדומ' )... כאטש בחייו איז עס געווען א סוד, אבער פון די צווייטע זייט שטייט א טאטע/ווייב/קינדער וואס וויינען אז מען זאל נישט פארשעמען זייער קינד/מאן/טאטע. איז די שאלה, טון דעם רצון המת, אדער זארגן פאר די צער און בושה פון די פאמיליע? וויאזוי רעכנט מען דא די מצוה כנגד הפסידה אדער עבירה כנגד שכרה? יעצט צו מאכן די החלטה צווישן די צוויי דארף מען קוקן וואס עס איז אויסגעהאלטן (הלכה'דיג/מאראליש) און דא קומט נישט אריין וואס אן אנדערער האט געטון פאר זיך.

[smartinof]

איך הער וואס די זאגסט, אבער סאיז נישט ממש וויאזוי די לייגסט אראפ די צווייטע זייט, מיינענדיג, די רעדסט פון א פאל וואס דער ניק האט נישט 'יין שום דיעה איבער וואס מען זאל טון מיט אים נאך זיין טויט און עס איז איבערגעבליבען נאר פאר די מנהלי הק''ש די החלטה וואס צו טון, אבער דא האבן דאך די ניקים יא א מיינונג איבער וואס מען זאל טון מיט זיי, איז פאר זיך ווילען זיי יא אז מען זאל זיי באשרייבען נאכן טויט און אויף די טענה פון בני משפחה וכו ענטפערט מען אז זיי, פאר זיך, רעכענען זיך נישט מיט שמאלע קליינקעפיגע אינטערעסן, איז פארוואס הייסט אזא החלטה מער פאר יענעם ווי די החלטה פון שפינוזה וואס פארשטייסט קלאר אז עס איז געווען נאר פאר זיך??
איך קען שוין רופען א שדכן פאר רעכיל און מעכיל???

[הילל]

סמארטינאף, כ'האב מורא האסט נישט געהעריג געכאפט מיין פוינט. נאכאמאל, אויב ראובן באשליסט היינט זיך מגלה צו זיין איז עס זיין אייגענע באשלוס און גערעכט צי נישט מאכט יעדער מענטש באשלוסן ואוס אנדערע האלטן פאר נישט ריכטיג, אבער ווען איך דארף באשליסן אויף יענעם איז דאך גאר אן אנדערע מעשה.
לאמיר פרובירן אילוסטרוירן מיט א משל: אויב שפינוזה וואלט געהאלטן אז עס איז נישט קיין פראבלעם צו הרג'ענען א צווייטן אדער קאמיטן סוסייד, און ער האט אפילו געהאלטן אז עס איז א מאראלישע חוב דאס צו טון און האט עס אפילו אליינס מקיים געווען, וואלסטו אויך געקענט גיין קאמיטן סוסייד און קיינער קען דיך נישט אפהאלטן, אבער פארשטייסט אז דאס וואלט נאך בכלל נישט געווען קיין תירוץ אדער דיר געגעבן די לייסענס צו מעגן גיין הרג'ענען א צווייטן, אפילו אויב שפינוזה וואלט אזוי געטון. וויבאלד א דריטע מענטש איז אינוואלווד דארף מען באזונדער שוקל זיין צי עס איז בארעכטיגט דאס צו טון פאר א צווייטן צי נישט.

[smartinof]

אויב דאס איז געווען דיין פוינט האסטו מוציא אותיות געווען לבטלה, איך האב דאס שוין תופס געווען פון פריערדיגע הודעה, אבער איך פרעג אויף דעם, אז מהיכי תיתי לחלק וויאזוי דער בזיון קומט ארויס, מיינענדיג, מאי נ''מ אויב ער איז גרייט מבזה זיין זיין משפחה בחיים חיותו, אדער ער שיקט א מסעדזש אז ער איז גרייט מבזה זיין משפחה לאחר מותו, עס אלס מיט די זעלבע מיטל פון זיך מגלה זיין, און אויב די פארשטייסט אז בחיים חיותו מעג ער זיך מגלה זיין און מיט דעם צבזה זיין משפחה איז לאחר מותו אפשר די זעלבע?
און פאר דיינע משלים דארף מען שנעל מסדר זיין א גט צווישען רעכיל און מעכיל...

[הילל]

מיט הילל'ס געדולד וועל איך פרובירן נאך איין מאל זאלסט כאפן דעם חילוק: אויב ראובן מעג פארשעמען זיין אייגענע פאמיליע אויב ער באשליסט אזוי צו טון, מיינט דאס אויטאמאטיש אז יעצט מעג אויך שמעון, אויב לאחר מותו של ראובן ליגט עס איז אין שמעונ'ס הענט, גיין פארשעמען ראובנ'ס פאמיליע? פארשטייסט אז דאס איז גאר א נייע באזונדערע שאלה?

[כתר מלכות]

איך וויל נישט איבערהאקן די דעבאטע צווישן הלל און קלוג-גענוג, נאר איך קוק אזוי אויפן קעפל פונעם אשכול דערמאן איך מיר אין עפעס א אשכול, קאווע שטיבל עולם האמת. טא, וואס מיינט שהלכו לעולמם, פון איין אשכול צום צווייטן?
הלל, זיי ממשיך.

[לעיקוואד]

זייט ווען האט א משפחה / חברים א רעכט אויף די בחירות און לעגעסי פון א מענטש?
מ'רעדט נישט דא פון מפרסם זיין לשון הרע אויף איינער ח''ו. נאר פון עפעס וואס דער מת האט געהאלטען א ריכטיגע זאך, בחייו ובמותו. נאר בחייו צוליב סאציאלע פרעשור און חשבונות האט ער דאס געהאלטען פריוואט, און לאחר מותו וואס ער האט שוין נישט די חשבונות קען ער באשטיין מען זאל וויסען, איז ווי קומט די משפחה דא אריין?
איך בין חושש אז די אלע וואס קלערען דא נישט מפרסם זיין האלטען עס איז דא עפעס בעצם ראנג מיט דאס וואס מ'רעדט פון אז זיי קלערן עס איז דא אן ערנסטער צד צו זיך בייגען צו דרישות פון משפחה וכדומה.

שטעלט איך פאר עס איז געווען א איד וואס האט געגעבן באהאלטענערהייט מתן בסתר צדקה פאר א געוויסער צוועק, און האט שאס געהאלטען שטרענג בסוד צוליב וואס ער האט געהערט צו א פארטיי וואס איז געווען צוקריגט מיט דער צדקה. און לאחר מותו האט ער מגלה דעת געווען ער וויל דאס מפרסם זיין. האט איינער א צד מען זאל עס נישט מפרסם זיין ווייל זיין משפחה באלאנגט נאכאלץ פאר דער צוקריגטער פארטיי?

[דער (פינטעל) איד]

פון ווי ווייסטו אז ס'איז סאציאלע פרעשור? אפשר האט ער דאך געהאט א נדנוד משהו אז ק"ש איז נישט דער כשר וישר'דיגסטע מקום צו זיין און דאס צו מפרסם זיין לאחר מותו איז עם נישט ניחא!?

[לעיקוואד]

פון ווי ווייסטו אז ס'איז סאציאלע פרעשור? אפשר האט ער דאך געהאט א נדנוד משהו אז ק"ש איז נישט דער כשר וישר'דיגסטע מקום צו זיין און דאס צו מפרסם זיין לאחר מותו איז עם נישט ניחא!?

ווייל אזוי האט ער געזאגט.

דער וואס האט א נדנוד משהו אז ק''ש איז נישט אויסגעהאלטען זאל פליז שוין יעצט אויפהערען שרייבען דא. דא איז נישט קיין פלאץ מקיים זיין ילבש שחורים ויעשה מה שליבו חפץ. דא איז א פלאץ וואס חברים מקשיבים ערליכע היימישע יונגעלייט קומען זיך צאם שמועסען און פארברענגען און ארויסברענגען אויךזאכען וואס אין דער גאס פאסט נישט מאיזה סיבה שיהיה.

[דער (פינטעל) איד]

וואס אין דער גאס פאסט נישט מאיזה סיבה שיהיה.

זאגסט דאס זעלבע ווי מיר! טאקע ווייל אין גאס פאסט עס נישט זיצט מען דא אנאנים. אבער אויב זאגט ער אז מ'מעג איז טאקע עפעס אנדערש

[לעיקוואד]

ליין איבער, דא שמועסט מען וואס איז די דין ביי א קאנפליקט צווישען רצון הניק וואס מיר ווייסען קלאר און רצון משפחתו.

[דעת תורה]

מען פארגעסט דעם עיקר, רבותי. אחד מבני החבורה שמת ידאגו כל בני החבורה. והחי יתן אל לבו. ווען מען ליינט איצט איבער די תגובות פונעם נפטר ז"ל, כאפט א ציטער, עס שטארט ארויס דער היום כאן ומחר בקבר. מער אזוי, דעם "כל מעשיך בספר נכתבים".

[דער (פינטעל) איד]

נאך א סיבה פאר נישט איז אז ס'ברענגט אריין א מרה שחורה. ס'איז נישט אזויווי מ'קען א לעבעדיג'ן מענטש און מ'ווייסט ער איז נישט געזונט געווען און ער גייט כדרך העולם. דא איז אלעס באהאלטן קיינער ווייסט נישט ווער דער צווייטער איז און איין שיינעם טאג שרייבט מען אז יענער ניק איז געגאנגען באפאלט אזא UFO ציטער. ס'איז אזא הסתר בתוך הסתר. איך בין געווארן בעצבות דערפון.