מעמד האשה ביהדות בעיני המשורר העברי יל"ג

[ברסלבער]

שווער צו זאגן אז מפלצת אינעם פאעזיע האט צו טוהן מיט די דרש חז"ל וואס דו ברענגסט, ווי קומט דאס צו די האר?
גראדע גוגל טייטשט מפלצת - פארזעענישט, דאס וואלט געווען מער א פאסיגער איבערטייטש ווי "שרעק". (אבער דאן וועט פישל'ע מוזן טוישן דעם גראם...)

[נהורא נפישא]

שווער צו זאגן אז מפלצת אינעם פאעזיע האט צו טוהן מיט די דרש חז"ל וואס דו ברענגסט, ווי קומט דאס צו די האר?
גראדע גוגל טייטשט מפלצת - פארזעענישט, דאס וואלט געווען מער א פאסיגער איבערטייטש ווי "שרעק". (אבער דאן וועט פישל'ע מוזן טוישן דעם גראם...)

שער באשה ערוה
הגם די כוונה קען זיין פילפאכיג.

[ברסלבער]

זאגסט א פוינט. גראדע אין דעם פאראגראף רעדט ער טאקע פון דעם ענין אז די פרויען ווערן אנגעקוקט אלס ערוה.

[הערשי]

פריי איבערזעצונג דורך הערשי
Jewish wife, who shall know your life?
It comes in the dark, and leaves no mark
Your joys and your anguishes, your hopes and your wishes
In your heart born, and in your heart worn

The world and all the pleasure
For others to treasure
The life of the Jewess a perpetual grind
Forever in her house confined
Bear, deliver, rear, and litter
Bake, and make, and wither

So what if you’re blessed, beauty you possessed
A heart refined, a keen mind
Study is bane, beauty vain
Talent a defect, knowledge abject

Your voice is crude, your hair lewd
You are naught, a goatskin filled with blood and rot
The Serpent’s pest, in you rests

Like the infected, by your own kin rejected
From scholarship, and from the house of worship
In the houses of merriment, you but lament

Good you don't master, the tongue of you ancestor
Thus you are barred, from the Lord’s yard
And you don't hear, the blessing the jeer
“Lord we bless, for not creating us a lass”

Like the heathen and the slave you are rated
Like a hen to breed fated
A heifer threshes, milk gives the cow
What use is it with knowledge to endow?
Why waste time you to rear
Those who follow your counsel in hell will sear

Not only has God closed your womb
Took your husband in your bloom
The cream of your days you while through
But you await your husband’s brother to pull his shoe

On your fathers bed you most grieved
From his inheritance nothing received
They deprive you not only the material
But keep from you the ministerial
For themselves commandments two forty eight
Only three for poor you, said the cheapskate

You are miserable so, Jewess!
You crave to know, to live, but alas
God’s sprout, wilting in drought
Not by sun rays dry, but away from the eye
Fertile soil, bearing luscious fruit with toil
For want of plow, grows weed now

Ere you matured into a conscious soul
You were thrust into a motherly role
Before they taught her, to be a daughter
She married, and her own children carried

Wed him, have you even met him?
Love him, aye; have you cast an eye?
You’re loved, what? Wretched, you know not
Love is apart, from the Jewish heart?

Forty days before, her mother bore
Her match-maker, destined her taker
What good will it do, to take a view
What will it add, to see the lad?

What’s love? Our mothers knew not
We shall not put off, our sister a slut
Head furled, face shrouded in veil
Hair curled, to the razor avail

Why have you eyed, who stands by your side
Whether crippled or bald, whether young or old
It’s all to the same use, you don’t get to choose
Your father will accord, he is your lord
Like chattel sold, from hold to hold

Are they like Aramites to inquire, after the girl’s desire?
As a maiden, your father is your warden
Your husband you please, under his auspices.

Your husband knows no art, he is not skilled
Never planted a vineyard, nor a house built
When the dowry is drawn
The family spawn
He sets looking for a trade
Dejected and dismayed
With options few, he has no clue
He runs away in the night, and leaves you chained in plight.

This is the story, of the Jewess’ glory.
 

[נהורא נפישא]

[tag]הערשי[/tag] געוואלדיג.
וואס עפעס חמת goatskin ?
דרך אגב רעפעראנדיג צו די חז"ל חמת מלא צואה ופיה מלא דם והכל רצין אחריה
וואס האלסטו וועגן מפלצת, איך זעה האסט עס אויך געטיישט בלשון ערוה.

[פישלע העררינג]

הערשי! וואספארא טאלאנט ליגט אין דיר!!

[שמעקעדיג]

סארי פארן מהפך זיין הקערה על פיה, אבער בין איך דער איינציגסטער וואס קוקט נישט אן דעם היינטיגן דור אזוי שלעכט אז אזא שיר זאל נאך בכלל זיין רעלעוואנט?
אונזערע פרויען זענען טאקע ממש באקריוודעט און דיסקרימינירט?
היינטיגע מיידלעך/פרויען זענען נאר דא צו משמש זיין אנדערע און צו ברענגען קינדער און לעבן פאר גארנישט?

די היינטיגע לימודים - אפילו אין די פרומסטע שולעס/סקול'ס - שטייגט איבער פי כמה די לימודים פון אינגלעך - טאקע נישט גמרא, אבער כמעט א דעגרי אין קאלעדזש. פרעג נאר דיינע עלטערע מיידלעך אדער געשוויסטער איבער זייערע "פיינעל'ס", בפרט יעצט אין די "מיד-טורמס".
מיידלעך גייען אויף טריפס, זיי גייען אין קעמפ און האקן א שוואוילטאג וואס א אינגל קען נאר חלומ'ען דערפון. אינגלעך זענען גאר מקנא די מיידלעך! (דערמאנט מיר פון דעם ארטיקל און דעם בילד דארטן...)

זייער אסאך פרויען היינט ארבעטן פונקט ווי מענער, הגם די גאר חרד'ישע דרייוון נישט (אויך מסתמא נאר א שאלה פון צייט) אבער אויב האט מען נאר א שייטל, און מען וואוינט אין ב"פ/פלעטבוש/מאנסי קען מען רואיג דרייוון און האבן אייגענע קארס.
היינטיגע פרויען באקומען נישט די געפיל אז זייער ארבעט איז א פרעשור. אדרבה, זיי האבן גאר "בינה יתירה". זיי פארשטייען בעסער צו א קינד און א מאן קען קיינמאל נישט אזוי מענעזשן א שטוב מיט קינדער, אינאיינעם מיט די שטוב ווירטשאפט.
ברענגען קינדער? פאר די מינדעסטע קלייניגקייט גייט מען צום דיין פאר א ברכה אז ס'זאל נישט מקויים ווערן דעם יה"ר שנרבה ונפרה כדגים.

דער לעבן נאך די חתונה איז היינט ביילייפיג געשעירט/צוטיילט צווישן מאן און ווייב, דער מאן האט כמעט נישט קיין אויבערהאנט. ביידע האב זיך טאקע זייערע שוועריגקייטן - דער מיט פרנסה און דער מיט די קינדער; אבער ביידע רעספעקטירן זיך איינער דעם צווייטן (חוץ אויב מען האט נישט קיין מדות); עסן אינאיינעם, שפאצירן אינאיינעם; גייען וואקאציע צוזאמען; און אזוי א גאנץ לעבן. און דאס חבלי לידה וואס זיי מאכן שוין יא מיט, פארצוקערט מען מיט א וואך/צוויי אין א קימפעטארין היים ווי מען שטעלט איר צו אלע תענוגי עוה"ז ווי די מלכה של עולם מכל טוב וטוב מער וויפיל א פשוט'ע פרוי קען פארנעמען... אזש די מענער קענען ווידעראמאל מקנא זיין..

איך זאג נישט אז עס איז דער עולם התיקון, די ענין פון משוגע מאכן אויף צניעות, און אויף דרייוון - בפרט ביי די היימישע - קען נוצן א גרויסן תיקון, אפשר קען מען טרעפן נאך אפאר קלייניגקייטן, אבער אונטערשטע שורה איז היינט גאנץ שווער צו פארשטיין די כוונה פון די ברכה "שלא עשני אשה", ס'איז בכלל נישט אזוי געפערליך פאר זיי ווי אמאל ווען מען איז טאקע געווען אונטערדרוקט און משועבד אונטער די מענער און יעדער מאן האט געקענט טון מיט זיי כחפץ לבו לטוב או לרע.

פליעז קאררעקט מי איף איי'ם ראנג, אבער דאס איז מיין בילד אין קאפ.

[הערשי]

[tag]הערשי[/tag] געוואלדיג.
וואס עפעס חמת goatskin ?
דרך אגב רעפעראנדיג צו די חז"ל חמת מלא צואה ופיה מלא דם והכל רצין אחריה
וואס האלסטו וועגן מפלצת, איך זעה האסט עס אויך געטיישט בלשון ערוה.

Goatskin or wineskin איז מער פשוטער ווי bota bag. יתכן איך בין נישט גערעכט.
נעם נישט קיין ראיה ווי איך טייטש, ווייל דאס איז א פרייע איבערזעצענוג, ד.ה. איך האב זיך נישט געהאלטן צום בוכשטעבליכן זין פון ווארט.

[פישלע העררינג]

דאס איז א איבערזעצונג פון א אלטע פיוט. עס האט טאקע גארנישט מיט די היינטיגע באלעבאסטעס, [tag]שמעקעדיג[/tag].

[יואליש]

@הערשי, אידיש, לשה"ק, אראמיש און יעצט ענגליש! א ווערטערשמיד!

[שמעקעדיג]

דאס איז א איבערזעצונג פון א אלטע פיוט. עס האט טאקע גארנישט מיט די היינטיגע באלעבאסטעס, [tag]שמעקעדיג[/tag].

אבער דער עולם דא טענה'ט אז מען מוז עס דא וויכטיג מעתיק זיין ווייל מיר טוען באקריוודען די פרויען. לייען איבער די תגובות ביז אהער.

[פישלע העררינג]

@הערשי, אידיש, לשה"ק, אראמיש און יעצט ענגליש! א ווערטערשמיד!

און אין יעדע פון די שפראכן, נוצט ער נישט סתם פשוט'ע ווערטער. ער מאכט עס ארבעטן מיט הויכע ווערטער, און מיט א טיפע זין.

[הערשי]

@הערשי, אידיש, לשה"ק, אראמיש און יעצט ענגליש! א ווערטערשמיד!

און אין יעדע פון די שפראכן, נוצט ער נישט סתם פשוט'ע ווערטער. ער מאכט עס ארבעטן מיט הויכע ווערטער, און מיט א טיפע זין.

איך פארטרויטל זיך.
בלשתי בלשת.

[איך אויך]

שמעקי געב דיר אכטונג ,עס אינישט קאול אזוי צו האלטן.

[Sapir]

פארוואס איז דאס ליצנות?
לכאורה איז אלס אמת.
זעהט אויס ווי דאס איז א חסידישע משכיל.
גאלד די האר אין גייט נישט אויף דעטס.

אפשר זאלען די אסיפות חינוך הרבנים ארויסברענגען די חשיבות אין צדקות פין אינזער נשים צדקניות.
האט מען שוין דאס געטוהן?
אנשטאטס רופט מען זיי רוצחים , עפרא לפיה.

ווייל אנדערע מענער זענען נישט ערצויגען אין ווי בהמות זענען חומד על כל דבר שאינו שלהם?

ווען איך בין א פרוי האב איך מורא איך וואלט נישט עומד בנסיון געוועהן די רדיפות אין שפעטעריי, השם ירחם.