היימישע עולם שאקירט פון אפענע שקרים אין די חרדישע צייטונגען

[מיילעך]

עס האנדעלט זיך בכלל נישט איבער פרשנות אדער צוגעלייגטע מיינונגען פון צייטונגען איבער די פרשה, נאר די גאנצע העדליין און די גאנצע תוכן פון די צייטונגען און בראשם דער למען תדע פון פנחס קארנפעלד איז געווען כל כולו שקר. יעצט זענען זיי שוין מודה, ווי מען קען אויך זעהן פון די תגובות דא, אז עס איז נישט געווען קיין שום החלטה פונעם מיניסטעריום און אויך נישט קיין שום פסק פון קארט.

דא קענט איר זעהן די קאפי פון די לעצטע למען תדע פון קארנפעלד וואו ער האט געמאכט א ספעציעלע אויסגאבע, וואו ער האט אויפגערודערט די שטאט מיט זיינע באמבאסטישע ערקלערונגען, מיט די העדליין: ב"ה פארשויבען נייער חינוך-געזעץ, בשעת ווען ס׳איז קלאר ווי דער טאג אז ער האט געוואוסט אז ער זאגט מיט דעם ליגענט פארן עולם.

lemaan1.jpg

lemaan2.jpg

איבער די וויכוחים איבער משה אריה פרידמאן אהער אדער משה אריה פרידמאן אהין איז א לעבנסלענגליכע וויכוח, און איך וויל מיך אויך נישט אין דעם אריינלאזען.

באמבאסטישע קאמענטארען און ניבול פה איז געקומען פון שרגא דוד, און איך האב מיך און וועל מיך קאנצענטרירען נאר לגופו של עניין בלשון נקיה ובדרכי נועם.

[איך אויך]

איך זעה דער למען תדע ענטפערט דיך פיין און באקומסט פארפרי דעם שיינעם פורים'דיגן נאמען 'קלאון'.

[איש עברי]

מיילעך איך בין דיר נישט חושד אז דו ביזט משה אריה פרידמן אבער עס זעהט אויס אז דו שטייסט בקשר מיט אים דעריבער אלס איד אפשר וועסטו קענען פועל'ן ביי אים ער זאל זיך לאזן העלפן און גיין נעמען פראפעשאנאל הילף, און ראטעווען זיך מיט זיין ווייב און קינדער.
אויף אזא פאל זאגט די פסוק אז ער קטנ'ט אין די לופטען און עס לאנדעט אים אין פנים, מיט זיינע אלע נארישע פרואווען צו מסר'ן איד'ן און אפילו זיין אייגענע פאמיליע האט ער דערווייל באוויזען נאר צו מאכן אומגליקליך זיך אליין מיט זיין ווייב און קינדער.
מיילעך אפשר פרובירסטו מסביר זיין פאר משה אריה אז ער איז א אינגערמאן מיט אביסל כשרונות און ער שטייט נאך אין די בעסטע יאהרן פון זיין לעבן און אויב ער וועט זיך באצייטנס נעמען אין די הענט אריין האט ער נאך א מעגליכקייט פאר א נארמאלע צוקונפט, אבער טאמער נישט וועט ער נעבעך בלייבן אויסגעשפיגען פון סאסייעטי מיט אלעס וואס דאס ברענגט מיט זיך.
עס איז נישט קיין סוד אז ער האט געהאט א שווערע יוגנט און ער האט אפשר א שווער הארץ אויף די סאסייעטי וואס האט אים נישט ארויסגעהאלפן אין זיינע שווערע מצבים, אבער זיך אליין אפטוהן איז נישטאמאל קיין נקמה עס דערמאנט די מעשה פון א איידעם וואס האט זיך צוקריגט מיט'ן שווער און האט זיך אפגעשניטען די נאז אלס נקמה אז יעדער זאל שמועס'ן אז זיין שווער האט א איידעם מיט א אפגעשניטענע נאז.
אז משה אריה וויל זיך ראטעווען דארף ער נאר גיין פאר הילף און שפעטער זיך אפשאקלען פון אלע זיינע נארישע און שעדליכע מעשים און איך בין זיכער אז ער מיט זיין משפחה קענען האבן א בעסערע צוקונפט.
מיילעך וועסט אים זאגן?

[מיילעך]

איש עברי

איך זעה אז דו רעדסט מיט הארץ און איך זעה אז דו פראבירסט אויפצוברענגען געוויסע נקודות און מן הסתם מיינסטו עס אויך ערנסט, אבער למעשה זעה איך נישט קיין שום קאנקרעטע פוינט אין די הודעה וואס דו שרייבסט און וואס איר מיינט מיט דעם קאנקרעט.

די איינציגסטע קאנקרעטע פוינט וואס איר ברענגט אויף איז ״פראפעשאניל העלף״, איז אפשר קענט איר מסביר זיין וואס איר מיינט און וואס דאס קומט אהער.

פליז נעם עס נישט פערסאנעל, איך האב נאר געפרעגט.

[איש עברי]

איך וועל מיך אויסשמועסן
משה אריה פרידמן האט חתונה געהאט אין אנטווערפן און געהאט א נאמען פאר גאנץ א פיינע יונגערמאן, איך האב געהערט פון איינער וואס איז געווען נאהנט מיט אים אז ער איז אייביג געווען א אויבער-חכם אבער א וואוילער
ערגעץ ווי אין זיין לעבן איז ער ווייזט אויס אריין אין א שטיקל שגעון פון נקמה נעמען און אויפרעגן די גאנצע וועלט, קודם מיט די מסע המלכות קיין איראן דערנאך מיט מסירות רעכטס און לינקס.
משה אריה פרידמאן האט ווייזט אויס אסאך ווייטאג אין זיין הארץ און ער געט דאס ארויס אויף זייער א קרומע אופן דהיינו דורך טוהן דווקא זאכן וואס רעגט אויף יעדע רעטדענקיגע מענטש, און זיך שלאגן מיט זיין גאנצע סביבה.
למשל אויב משה אריה פרידמן וואלט אפגעלאזט די חרדיש'ע סביבה און זיך באזעצט במקום שאין מכירין אותו וואלט איך אים פארשטאנען, אבער ער עקשנ'ט זיך דווקא צו בלייבן א חרדיש'ע איד און דווקא זיינע קינדער זאלן לערנען אין היימישע מוסדות און גלייכצייטיג אויך מסר'ן און וויי טוהן יעדן איינעם.
דאס ווייזט אז דער מענטש איז נישט געזונט ער ליידט אויף נפשיות'דיגע פראבלעמען און ער טראגט זיך ארום מיט א פעקל כעס און ווייטאג און ער טוט מיט דעם חרוב מאכן זיך מיט זיין ווייב און קינדער.
דעריבער דארף ער פשוט גיין צו א קלוגע מענטש זאל אים אנווייזן אויף א גוטן פסיכאלאג וואס זאל אים העלפן ארויסנעמען די ווייטאג און אויסהיילן זיין פארוואונדעטע נפש, און אים מדריך זיין וויאזוי זיך צו שטעלן אויף די פיס און עווענטועל קענען נוצן זיינע כשרונות לתועלת פון זיך און אפשר אפילו ווערן א עוסק בצרכי ציבור,
אז ער וועט ווייזן חרטה און זיך טוישן וועט ער זיין א העלד און ס'איז נישט קיין שום בושה אז ער וועט ווייטער אנגיין אויף דעם מהלך וועט ער נעבעך זיין א אומגליקליכע מענטש און השם ירחם וויאזוי דאס קען זיך ענדיגן
גענוג קלאר?

[איך אויך]

איש ,ער שפילט דיך ווי א פידל און דו כאפסט אפילו נישט. דער משה אריה איז א מומחה עצום אין שפילן תאמעוואטעווע הער נאר צו די אינטערוויו מיט זאב ברעננער ווי דער שפילט זעך ווי דער פרידליכסטער מענטש אויפן כדור הארץ אבער וואס זאל ער טוהן אז זיינע קינדער האבען "פון זיך אליינס" מחליט געווען צו קלאגן די סקולס.

איך ווארט צו זעהן ווי לאנג עס וועט נעמען ביז דו וועסט פלאצן אבער ביזדערווייל אינדשוי די שאו.

וואס יא ,דאס ווייס איך קלאר אז ווען זיי האבען געפליכטעט קיין ווין האט זיך זיין ווייב געבעטעהן ביי די קהילה לייט מען זאל עם געבן זיין עטענשן אויף וואס ער לעכצט אזוי אז נישט וועט ער עס זיכן צו באקומען אויף זיינע שענדליכע דרכים ,וכך הוה.

[איש עברי]

איך בין נישט מסכים מיט וואס דו זאגסט עס איז זייער מעגליך אז ער איז א פארווייטאגטע נשמה וואס טאמער מען וועט אים העלפן זיך ארויסשלעפן פון די בלאטע וועט ער זיין א נארמאלע מענטש, ווארף נישט אזוי שנעל קיין ימ"ש'ס

[מיילעך]

לכבוד איש עברי,

איך האב געליינט וואס די שרייבסט, אין ס׳איז ניכרין דברי אמת אז איר מיינט עס ערענסט, אבער א טייל פון וואס איר שרייבט, און בעיקר לגבי די ענטוויקעלינגען פון די לעצטע 2 יאהר אין אנטווערפען, איז אנדערש ווי דער מציאות בשטח.

ביטע ערלויבט מיר טאקע זיך מתרכז זיין לגבי אנטווערפען און אויף די פאקטען וואס איז נישט דא קיין וויכוח איבער דעם.

משה אריה פרידמן האט זיך באזעצט אין אנטווערפען 2 יאר צוריק, נאך דעם וואס ער האט זיך שוין געהאט אינגאנצען אפגעלאזט פין זיין עבר פון אירן וכדו׳ און האט אלעס איבערגעדרייט מקצה אל הקצה פאר א שיינע פאר יאהר.

ער האט נישט געטשעפעט קיין פליג אין אנטווערפען און האט גוטע אין רעספעקטפולע באציהונגען מיט די רבני העיר וכד׳ און ווערט טראצדעם א קורבן פון מסירות ומלשינות קעגן אים און קעגן זיין ווייב און קינדער. זיין משפחה אין אמעריקע (מיט וועם ער האט יאהרן קיין שום שייכות נישט) מיט געוויסע אין אנטווערפען שטייען אינטער דעים מיט די טענה אז מען מוז אים עוקר מן השורש זיין... אין רעדען איין מענטשען אז דורך די מסירות ומלשינות.. וועט ער מוזן אוועקפארן פון אנטווערפען.

משה אריה פראבירט זיך צי פארטיידיגן און דעם המשך קען מען זיך פארשטעלן...

גלייך ביים אנהויב האט ער פרובירט מסדר זיין זיינע קינדער אין די מוסדות, און די רבנים האבען געהייסען מען זאל זאפארט אריין נעמען און, עס גייט נישט, ער בלייבט עקסטרעם געלאסען און שטיל חדשים לאנג און בעט זיך ברחמים ובתחנונים ביי וועם עס איז נאר שייך און בלייבט ביי גארנישט, מען לאזט אים נישט איבער אפילו נישט א נאדעל פתח עס נאך אפשר דאך צי קענען מסדר זיין.
בדרך כלל איז יעדער שוין מודה היינט אז ער האט זיכער נישט געהאט קיין שום אנדערע ברירה נאר גיין צי די רעגירונג ווי אויך אין געריכט.

דער המשך איז באקאנט, אלע זיינע קינדער זענען זייט אלול סעפטעמבער למספרם שיין מסודר אין די יסודי התורה בית יעקב אין אלע צדדים זענען ב״ה זייער ציפרידן.

אנשטאט צי אויסנוצן די געלעגענהייט און מיט אים איבערמישן דאס בלעטל, זענען געבליבן געוויסע קרייזען (ובראשם ר׳ פנחס קורנפלד) וואס ווילען פאר יעדען פרייז אים רודפ׳ן אין זיך נאר מתרכז זיין איבער דעם עבר, אין אזעלעכע אומשטענדען איז אויך נישט געווען אנדערש צי ערווארטען פון פרידמאן...

מצד שני מיט די חדר אין סקולס וואו די קינדער גייען גייט אלעס על דרך המלך. דאס וועט אייך יעדער מאשר זיין.

לדעתי איז נישט יושר צי זאגן אז די שליסעל איז אינגאנצען ביי אים, דער מציאות בשטח איז ווי עס זעהט אויס די פארקערטע.
ער קען זיין זייער לייכט אין וואויל, אין לכאורה קען מען מיט אים אללעס לייכט ענדיגען...

עס זעהט אויך נישט אויס אז די אישוס ווי פארווייטאגט הארץ אד״ג זאל זיין א אישו, עס זעהט אויך אויס ווי ער לעבט אין לאכט...

בכל אופן מיט וואס איך זאל קענען צוהעלפען בין איך גרייט צו טוהן בתשואת חן עס איז זיכער גאר א געוואלדיגע מצוה אין הצלה אויך פאר כלל ישראל.

בשורות טובות

[איש עברי]

אויב אזוי פארוואס האט ער געפאטשקעט יעצט אין די חינוך סומאטוכע? איך גלייב אז ער לעבט נאך פון נקמה, און ער כאפט נישט אז נאר ער האט שאדן דערפון, ווען ער וואלט באמת איינגעזיצן שטיל א שטיק צייט וואלט מען אים מוחל געווען אויף זיין עבר, דערביער האלט איך אז ער דארף האבן הילף זיך צו קענען באפרייען פון זיינע ווייטאגען

[מיילעך]

דער ״חינוך סומאטוכע״ אזוי ווי איר באצייכענט עס גייט שוין צוריק היבש פריער פון ווען ס׳איז מפורסם געווארען, און איז היבש פארבינדען, פארוויקעלט און פארפלאנטערט געווארען אלס תוצאה פון די אימגאנג פון די מוסדות אדג. דעמאלט קעגען זיינע קינדער.

איר שרייבט ״ווען ער וואלט ווען איינגעזיצען.... א שטיק צייט.... וואלט מען ווען....״. ער האלט שוין לאנג נאך די אללע מעשיות און היא אשר דברנו אז דער מציאות איז פונקט די פארקערטע.

[איש עברי]

נאכאמאל, עס קען זיין ער טוט דאס אלס נקמה אין די מוסדות, אבער ווער עס ליידט פון דעם איז נאר ער אליין ליידער, און איך פארשטיי נישט וואס דו מיינסט היבש פארוויקלט פארפלאנטערט... אדרבא זיי מסביר
קען זיין אז היינט האט ער זיך געטוישט אבער סאיז א שאד אז ער זאל נישט ריינוואשן זיין נאמען דורך שרייבן א עפנטליכע בריוו און אויסדרוקן חרטה וכדומה

[מיילעך]

עס איז נישט א ׳1 וועי ראוד׳ נאר א ׳2 וועי ראוד׳ אין א ׳בעק טו בעק בעיסיס׳ אין אנדערע ווערטער א ׳גיוו ענד טעיק.׳

במילא רעדט איר פון חלומות ווייל דער צד השני איז נישט ביים טיש.

[איש עברי]

איר שרייבט כאילו סאיז דא צוויי צדדים אפילו משה אריה פרידמאן זאל זיין 200 פראצענט גערעכט איז ער נאך אלעמען א יחיד און ער קען טאקע מאכן אסאך שאדן אבער דאס וועט סוף כל סוף שאדן מאכן פאר אים מער ווי פאר אנדערע,
און אגב איך מיין אז ר' אהרן שיף איז א מענטש מיט וועם מען קען פארהאנדלען און ווען ער זאל ארויפגיין צו אים און זאגן אז ער וויל אנהייבן א ניי בלעטל וואלט ער ארויס א געווינער

[מיילעך]

היא אשר דיברנו, און ווי איך ווייס איז ער שוין געווען ביי ר׳ אהרן שיף גלייך ביים אנהייב מינימום פיר מאל, און רב שיף האט געזאגט אז ער האט געהייסען און קיינער פרעגט אים נישט...

און ס׳איז דא שמועות, איך ווייס נישט ווי קראנט, אז ער איז אויך לעצטנס געווען ביי ר׳ אהרן שיף איבערצומישען דאס בלעטל און ר׳ אהרן שיף האט געענטפערט אז פנחס קארנפעלד איז דער גאנצע בעל הבית אין שטאט און ער האט גארנישט וואס צו זאגען. אויב דאס איז אמת האט איר דא דעם קלארען בילד.

און קארנפעלד׳ס ״מעשים טובים״ אין דעם געביט און אנדערע איז ווייט באקאנט.

[נהורא נפישא]

איך בין היבש ביסל באקאנט די פיין און ליידען וואס דער משה אריה פרידמאן האט גורם געווען מערערע מענטשן, אריינגערעכענט צוויי ברודערס וואס איינע פון זיי איז זיינס א קרוב, וואס ער האט פאר'מסר'ט ווייל ער האט געוואלט פון זיי עקסטארטן א הויז, און האבן געדארפט דערפאר וויילן אין טורמע, און צוגאב זיי שאדן געמאכט הונדערטער טויזענטער דאללאר, און דאס האט זיך פארצויגן לאנג נאך וואס ער האט זיך אריבערגעצויגן קיין אנטווערפן, און האט עד היום נאך נישט אפעלירט צו די באטרעפענדע בעטן פאר פארגעבונג, דער משה אריה האט נאך עד היום נישט חרטה באקומען אויף זיינע מעשים תעתועים און איז נאך ליידער דערווייל שעדליך ווי ביפאר.
זאל דער משה אריה וויסן אז אויב מ'האט חרטה און מ'בעט איבער אלע באטרעפענדעוואס מ'האט אומגליקלעך געמאכט משך די יארן, וועט מען אים אוודאי פארגעבן אבער אז מאיז אוחז מעשיו הקודמים דאן גייט מען אריין לחרפה ולדראון עולם, אם תיטיב שאת ואם לא תיטיב לפתח חטאת רובץ, דעריבער משה אריה חזור בך, די וואלסט געקענט נוצן דיינע כשרונות ווען צו ארויסהעלפן מענטשן.

[איש עברי]

סאיז א ווייטאג
אבער איך מיין אז ער וואלט באמת געוואלט וואלט ער געקענט איבערמישען א בלעטל אהן םנחס קארנפעלד [אגב ער האט א רעקארדינג ווי אהרן שיף זאגט עס?]

[מיילעך]

אלא מאי אז ער זאגט פנחס קארנפעלד וויל ער דאך נישט.

גייטס און פרעגטס אים אליין און ער וועט עס אייך זיכער מאשר זיין. איך האב אליין מברר געווען און דאס איז טאקע דער מצב.

[איש עברי]

בקיצור די אונטערשטע שורה
וויבאלד די קהלה וויל זיך נישט איבערבעטן מיט אים האט ער באשלאסן אויסצוטיילן געהאקטע צרות [מיט די חינוך געריכט]
הוא אשר אמרנו אז ער ארבעט נישט רעאליסטיש נאר ער איז ליידער א זעלבסמערדער ער קען באשטיין מקריב צו זיין זיך מיט זיין משפחה אויף די מזבח פון נקמה, איך שרייב עס מיט ווייטאג ווייל איך קען פארשטיין א מענטש אין זיין סיטואציע וואס ווערט גערודפ'ט דורך זיין משפחה און סביבה אבער דאך ציהט ער איבער די שטריק, ס'איז א גרויסע שאד, איך הער אז ער האט לעכטיגע קינדערלעך און נאר זיי וועלן ליידן פון זיינע נצחונות ה"י

[מיילעך]

איינער האט דען דא אויפגעברענגט אז מען דארף אים איבערבעטען?

אפשר קענט איר געבען א סיבה פארוואס ער זאל עס נישט טון?

[איש עברי]

פארוואס ער זאל נישט זיין א רודף קעגן א גאנצע ציבור? וואס הייסט פארוואס ער זאל עס נישט טוהן?

[איך אויך]

איש היקר ,איך פארשטיי וואס דו ווילסט טוהן אבער איך זעה דו כאפסט נישט וואס ער טוהט מיט דיר. ער דרייט דיך אזוי ארום און ארום ביז ער ברענגט דיך אראפ צו זיין נידריגע לעוועל און דארט וועט ער דיר געווינן ,יעצט האלט ער שוין כמעט אז די גאנצע וועלט דארף גאר איבערבעטן דעם נידערטרעטיגן מסור משה אריה ימש"ו! אבער ער איז ווייטער גאר דער אימשילדיגע זיבעלע.. נישטאמאל ווייסט ער וואס דו ווילסט פון עם האבען..

[מיילעך]

איך ווייס נישט צו ער איז א רודף קעגען א ציבור, אבער דאס איז זיכער אז דער אלטערנאטיווע בלייבט, און דאס האט זיך ביזען היינטיגען טאג נישט פארענדערט, אז עס איז דא א ציבור וואס האבען א דין רודף אקעגען אים און בני ביתו.און דאס אללעס בלי שום קשר מיטען פרשת החינוך.

[נאטרוליסט]

איר שרייבט כאילו סאיז דא צוויי צדדים אפילו משה אריה פרידמאן זאל זיין 200 פראצענט גערעכט איז ער נאך אלעמען א יחיד און ער קען טאקע מאכן אסאך שאדן אבער דאס וועט סוף כל סוף שאדן מאכן פאר אים מער ווי פאר אנדערע,
און אגב איך מיין אז ר' אהרן שיף איז א מענטש מיט וועם מען קען פארהאנדלען און ווען ער זאל ארויפגיין צו אים און זאגן אז ער וויל אנהייבן א ניי בלעטל וואלט ער ארויס א געווינער

אויב דו ווייסט ווער משה ארי' פריעדמאן איז, און וועמענס פלימעניק ער איז, איז א שאד יעדעס ווארט.

נחום ראזנבערג אין אנטוורפן: גענוג קלאר?