דעבאטע: רעוואלוציע אינערהאלב חרדיזם אדער נישט?

[הוגה]

נעכטן בשעת וואס קאווע שטיבל האט זיך גע'אשכול'ט ווי שוואמען נאך א רעגן, האט זיך ביי א חסידישע צוזאמקום אין וואטסעפפ עיר התורה ערווארבן די פאלגענדע דעבאטע. איך גלייב אז רוב חברים דארט ליינען ק"ש און לכה"פ איינער (guess who...) שרייבט אויך. איך לייג דא ארויף די שמועס מיט די האפענונג צו הערן אייערע מיינונג אין דער נושא.
נ. ב. נעמען זענען געטוישט געווארן צוליב א טעם הכמוס אתי, די היתר ליגט ביים וויענ'ער רב שליט"א.

אברמי: אן ערענסטע רעוואלוציע קומט יעצט פאר אין קאווע שטיבל, די עולם איז צעהיצט.

ברוך: וואו?

אברמי:אין די אשכולות בנוגע צניעות, אסיפה, רבנים, רייכטום און בירט קאנטראל.

געציל: דאס איז טיפיקעל קאוועמעניו.

אברמי: ווי אזוי מיינסטו זעהט אויס די אנהייב פון א ריכטיגע רעוואלוציע, געציל?

געציל: אזוי ווי אין אוקראינה.

אברמי: דארט האט זיך עס אויך אנגעפאנגען אויף די פארומס און בלאגס.

געציל: כ'האב נישט געוואוסט.

אברמי: איך ווייס אז דו ביזט נישט קיין גרויסע גלייבער אין די כח פון ק"ש, אבער איך גלייב אז ק"ש וועט נאך איין טאג זיין אין די היסטאריע ביכער.

ברוך: איך האלט אויך אזוי.

געציל: מעגליך, אבער דאס מיינט נאך נישט אז מען האלט שוין יעצט ביי א רעוואלוציע. די פראבלעם איז אז רוב עולם איז אקעי, די מצב איז נישט אזוי שלעכט ווי מאנכע מאכן עס.

אברמי: מיר רעדן נישט דא פון עפעס א דעמאקראטישע פראצעס וואס דארף רוב. פופצן-צוואנציג פראצענט איז גענוג. קאווע שטיבל, אנדערע בלאגס אדער פ"ב גרופעס זענען נישט די רעוואלוציע, זיי שפיגלן אבער יא אפ די געפילן פון דעם עולם אז ס'שוין כמעט נתמלא סאתם.

געציל: א רעוואלוציע פארלאנגט אז לכה"פ פופציג פראצענט פונעם עולם זאל אריינגעשלעפט ווערן דערין, כדי עס זאל קענען מצליח זיין.

אברמי: וואס עפעס פופציג פראצענט? פארוואס איז נישט גענוג אז דרייסיג פראצענט טיילן זיך אפ און שטעלן צו א בעסערע אפציע פאר חסידישע אידן?

געציל: דאס הייסט נישט קיין רעוואלוציע.

אברמי: רוף עס וואס דו ווילסט. קיינער רעדט נישט פון טוישן די יושבי חשך, סך הכל וויל מען מנוחה. Live and let live.

געציל: אויף דעם פעלט דאך נישט אויס קיין דרייסיג פראצענט, אויף דעם איז גענוג א מנין יודן אויך. די פאקט אז ס'געשעהט נישט צייגט אז דער עולם איז פיין באקוועם.

אברמי: גערעכט, מיר זענען טאקע עטוואס באקוועם, אבער ס'ווערט ענגער פון טאג צו טאג.

געציל: וואס הייסט?

אברמי: Come on! דו זעסט דאך אליינס, קען זיין אז דו ביזט אקעי אבער דו זעסט וואס דא גייט פאר. א יעדע טאג פרישע תקנות וגזירות. מוסדות וקהילות מאכן סעלעקציעס. אפילו חסד ארגאניזאציעס מאכן סעלעקציעס ווער איז ווערד צו באקומען זייער הילף. און די רבנים זענען איין שטיק... וואס נאך ווילסטו? ווען די וועלט גייט איין וועג און חרדיזם גייט צום פארקערטע ריכטונג וועט די באבעל בהכרח מוזן פלאצן איין טאג. פארשטייט זיך אז עס וועט אלעמאל זיין חרדיזם און עס וועלן אלעמאל פונקציאנירן עקסטרעמיסטן. קוק נאר אן די עקסטרעמע rhetoric און פרעג דיר אליין וואס דא גייט פאר. אפילו אויב די אלע וואס שרייען און שעלטן זענען נישט גערעכט, צייגט עס נאך אלץ...

געציל: איך זעה גארנישט ניי אין די rhetoric. אדרבא, מיר זענען די וואס פארלירן.

אברמי: דעמאלטס קען זיין אז איך בין בייעסד. געציל זעהט נישט קיין שום עקסטרעמע rhetoric און אפטעמיסט קען נישט קיין איין היימישע איד וואס איז געגאנגן אין מיליטער פאר דרייסיג פערציג יאר צוריק... פארוואס זאגסטו אז מיר פארלירן?

געציל: אויב זיי קענען צוזאם שלעפן צענדליגער טויזנטער מענטשן צו נארישע אינטערנעט אסיפות מיינט עס אז מיר - קאווע שטיבל קוועטשערס - פארלירן ביג טיים. די דינערס פאר די מוסדות זענען געפאקט. מענטשן צאלן רבי געלט צו קויפן "די וואך", וואך איין און וואך אויס.

דוד: טאקע אין די גאס זעהט אויס אז זיי געווינען. אסיפות און כינוסים זענען געפאקט. אבער אין די הייזער און אין די טאשן פון די זעלבע משתתפים לעבט די אינטערנעט ווייטער און לאכט. אגב געציל, מענטשן שפענדן אויך געלט א יעדע וואך צו קויפן people magazine און national enquirer.

אברמי: געציל, איך האלט אז די אסיפות דייקא העלפן אונז געווינען. די אסיפות צייגט פאר די גאס די אמת'ע פרצופים פון אונזערע מנהיגים און דער עולם ווערט fed up.

געציל: דוד, די פאקט אז מענטשן ווערן אינטערטעינד פון קוקן אויף בילדער פון רביים א יעדע וואך, ווייזט אז עס איז אדיקטיוו. מענטשן ווילן א רבי, ס'גייט זיי נישט אן אז ער איז אן אויסווארף.

דוד: איך ווייס נישט פארוואס מענטשן ווערן ענטערטעינד דערפון אבער דאס מיינט נאך נישט אז די רבנים האבן די מאכט. און אויב מענטשן ווערן ענטירטעינד פון קוקן אויף בילדער פון בראד פיט און אנדזשעלינא דזשאולי מיינט עס אז זיי האבן עפעס מאכט איבער אונז?

געציל: ס'ווייזט אז מענטשן דינען סעלעברעטיס און זיי האלטן זיך נישט צוריק דערפון ווייל זיי זענען נישט מאראליש.

אברמי: אדרבא, 'די וואך' איז די גרעסטע ראיה אז די רבנים פארלירן די מאכט. זיי זענען דאך געפערליך אקעגן בילדער.

געציל: הא הא...

הערשי: ווי אזוי זעהט אויס א רעוואלוציע? ווען מוסדות הערן אויף אפצוזאגן קינדער פאר נארישע סיבות?

אברמי: איינער האט דאס דען געזאגט?

הערשי: איך פרעג. ווי אזוי זעהט עס אויס? וואספארא שינויים וועט זיך אנזעהן?

אברמי: איך מיין אז עס וועלן זיין מער lenient און עדזשוקעישאן מיינדעד מוסדות. באמת, ווער ווייסט?

הערשי: הייסט אז די יעצטיגע מוסדות וועלן טוישן זייער סטאנדארט און ווערן מער עדזשוקעישאן מיינדעד? דאס הייסט א רעוואלוציע?

אברמי: די ערשטע טריט פון א רעוואלוציע איז אז מענטשן הייבן זיך אויף און שרייען גענוג! מיר האבן גענוג געהאט!

הערשי: און דערנאך?

אברמי: נייע מוסדות, נייע קהילות, נישט אונטער זייערע הענט.

הערשי: נייע מוסדות געשעהט נישט אזוי גרינג. מען דארף מיליאנען דאלארן צו קענען פינאנצירן אזא רעוואלוציע.

אברמי: גערעכט. אבער איך האלט אז מען האלט כעת נאר ביי די אנהייב. ווי שנעל די רעוואלוציע וועט זיך אנטוויקלען ווענדט זיך אין ווי שטארק מ'וועט אונטערדרוקן דעם המון עם. ווי נאר זאכן וועלן זיך אנהייבן צו רוקן וועסטו שוין זעהן ווי אלעס וועט פאלן אין פלאץ. ליין נאר אביסל איבער די היסטאריע פון די ציווילע רעכטן באוועגונג וועסטו טרעפן אסאך similarities צו די יעצטיגע צושטאנד.

ברוך: איך גלייב אז נייע מוסדות זענען שוין אונטערוועגנס. ביז פינף יאר איז עס א פערטיגע מציאות.

הערשי: ווי אזוי קען מען זיין זיכער אז די נייע מוסדות וועלן נישט זיין א פשוט'ער קאפי פון די יעצטיגע מוסדות? מיט וואס פונקטליך וועלן זיי זיין אנדערש? פארוואס זעה איך נישט קיין רעוואלוציע?

דוד: ווען מ'הערט רעוואלוציע טראכט די עולם פון ווילדע ראיאטן איבער די גאסן און שאסייען מיט פליעדיגע פלאש באמבעס. נישט פון דעם רעדן מיר דא. מיר רעדן דא (און האפענטליך האלטן מיר שוין אויפן וועג) פון אפשטעלן דאס פלייץ און שטראם צו עקסטרעמיזם, קאנפארמיטי און יוניפארמיטי. ווען אפילו נאר א מינאריטעט פון עלטערן ווייסן אז ס'דא א מעגליכקייט צו רעדן צום מחותן איבער אן אפציע פון ב"ק פאר די ערשטע שטיק צייט נאכן חתונה. אויב עלטערן וואלטן געוויסט אז זיי האבן די אפציע צו שיקן צו א חסיד'ישע חדר און ישיבה וואס גיבט אויך א גוטע סעקולארער עדזשוקעישאן. אויב א בחור קען גיין אנהייבן צו באקומען א גוטע דעגרי אן דעם וואס עס זאל קאליע מאכן זיינע שאנסן פאר א גוטע שידוך, א.א.וו. דאס איז רעוואלוציענעריש. דאס איז די רעוואלוציע אויף וואס מיר קוקן ארויס. קיין ווילדע געפעכטן וועט דא נישט זיין אויסער אויב איין צד איז אריינגעצוואונגען דערין. קיינער וויל עס נישט.

געציל: דוד, דו רעדסט פון עוואלוציע נישט רעוואלוציע.

אברמי: געציל, אלץ ביסטו פארנומען מיט semantics. רוף עס וואס דו ווילסט, אבער עפעס גרויס געשעהט דא.

געציל: חסידישע יונגעלייט וואס זענען פארנומען מיט semantics איז א טייל פון די עוואלוציע/רעוואלוציע...

וואלווי: וואס איז די מסקנה? ווען איז די רעוואלוציע?

אברמי: זונטאג נאכמיטאג האלב נאך אכט אין די שאטער הגדול.



.

[איש הישר]

אויב איך מעג צולייגן מיין צוויי ארעמע צענט צו די יושבים על מדין וואטסעפפ: א רעוואלוציע פאסירט נישט איבער נאכט, נאכדערצו א שטילע רעוואלוציע וואס -- ווי דוד דערמאנט -- ווערט געפירט אן ראיאטן און פלאש באמבעס. נאכמער, דער המון עם שפירט ניטאמאל אז זיי זענען אין א רעוואלוציע, זיי פארמאגן נישט דעם ברייטן קוק -- הין און צוריק -- צו זען ווי דראסטיש זאכן טוישן זיך אונטער זייערע נעזער. א ביישפיל: טייטל-וואן איז היינט א פאקט אין פילע גרויסע קהלה מוסדות אין ניו יארק. יא, אמת, דער אינסענטיוו איז פראגראמען און געלט, אבער דער פאקט איז אז אונזערע קינדער לערנען לימודי חול אויף א פיל העכערן שטאפל ווי מיר האבן געלערנט. נאך א ביישפיל: רוב גרויסע קהלה מוסדות האבן געשיקט זייערע מלמדים צו קורסן אין מלאכת שמים. דאס זענען אלעס חלקים פון א שטילע רעוואלוציע -- אדער עוואלוציע, ווי געציל גלייכט עס -- און עס פאסירט אונטער אונזערע נעזער.

[משה געציל]

הבהרה:
איך טרעט נישט אריין אין די ק"ש בלאג הידוע לשמצה, איינמאל אריינגעפאלן פאר א מינוט, פעך.

[אפטעמיסט]

ווערי נייס הוגה, און גיב איבער א דאנק פאר אברמי פאר מיר טעגן...

צום ענין, עס קומט טאקע פאר א מהפכה אינערהאלב אונזער סאסייעטי, אבער פון דארט ביז א רעוועלאציע איז א שווערן גאנג. אויב וועסט כאפן א בליק אויף די מאסן- טוישן און רעוועלאציעס וואס זענען פארגעקומען אין די לעצטע יאר הונדערט, וועסטו זעהן איין זאך וואס פארבינט זיי אלע: די פראטעסטירער און רעוועלאציאנערן האבן געהאט הילף פון זייער פאמיליע. וואס מיין איך צו זאגן? סיי ביי דער שווארצע אויפשטאנד זענען טאטע מיט זון געוועהן אויף איין בלאט, אין די איסלאמישע לענדער זענען ע"פ רוב גאנצ'עטע משפחות אויף איין זייט פון די מטבע, און איצט אין אוקריינא זענען פאמיליעס אויך פאראייניגט.

אין אונזער פאל איז אבער גאר אנדערש. יא, טויזענטע טויזענטע שרייען (אין הארצן) "רייס אראפ דעם וואנט!", אבער דאס איז נאר כלפי פנים; נישט כלפי חוץ. גערעכט, א ריזן חלק כלל ישראל האסט דעם סיסטעם און האפט פאר א בעסערע עתיד לבנינו ולדורותינו-- אבער ביי רוב פון אונז איז דאס א שווערע סוד, און אויב די ווייב ווייסט, ווייסן נישט די עלטערן, און אויב די עלטערן ווייסן, ווייסן נישט די שווער און שוויגער אא"וו.

איצט, די מציאות איז אז מענטשן טוען נישט קיין ווילדע שריט אליינס; יעדער דארף support. אזוי איז עס אין די גויאישע וועלט, און אוודאי אוודאי אין אונזערע לאגערן וואו יעדער לעבט פאר יענעם. פונקט ווי ס'איז נישט מעגליך (כמעט) אז איין טאליבאנער זאל מאכן א רעוואלאציע, אזוי איז נישט מעגליך איין לעפקאוויטש זאל מאכן, און אפילו הונדערט.

איך האב אינטערנעט? יא. אבער האב איך אזוי געשריבן אויפן פראגע-בויגן? ניין. פארוואס? ווייל ס'איז נישט מעגליך אנדערש. דאס איז דער פראבלעם פון לעבן אין אן אינסלאר קאממיוניטי. אלס מוז זיין א געהיימעניס 'אפילו פון דיינע נאנסטע'. און דאס איז דער שטיין אין וועג. ווען א אינגערמאן וואלט געוויסט אז אויב ער מאכט א רעוואלאציע וועט זיין טאטע מאמע אים דיפענדן מיט ציין און נעגל, וואלט אים קיין סך נישט אנגעגאנגן וואס דער גאס זאגט. וואס טוט מען אבער אז דער אייגענע פאטער איז פון די יושבי חושך?

לסיכום, דער עולם איז אויפגעברויזט? קיין פראגע. דער ערד ברענט אונטער אונזער פיס? ס'פלאקערט. איז אבער א מציאות ע"פ דרך הטבע אז דראסטישע שריט וועט גענומען ווערן? הלוואי יא, אבער איך בין זייער סקעפטיש.

[venus]

While I doubt there'll be a big revolution, changes are going to happen slowly. Twenty - thirty years ago, you rarely found chassidish people with college degrees while these days special ed degrees are more common.Granted, most of these degrees are obtained in degree mills kind of schools that don't provide real scholarship, it's still huge progress. Families are also slowly getting smaller too. What I think will eventually happen is there'll be a split as the frum core will become even more extreme while the rest will get sick of it thus polarizing the community.

[שטילע אינגערמאן]

ווי לייג איך מיך ארויף אויף דער גרופע?

[הוגה]

ווי לייג איך מיך ארויף אויף דער גרופע?

מיינסט טאקע אז ס'עקזיסטירט אזא גרופע? פון אברמי ביז וואלווי איז אלץ מיינע מאלטיפעל פערסאנאליטיס...
מארגן האף איך צו שרייבן הוגה'ס מיינונג.

[נולד מאוחר]

אינטערסאנט כהאב געשיקט די ארטיקעל צי א יואלי די בייבל קריטק, זאגט ער מיר סאיז אלעס איין שרייבער.

[מאטי]

קוריאזע מענטשן וואס טראכטן אז זיי קענען טוישן די וועלט, זענען געווענליך די וואס טוישן איר.
סטיוו זשאבס.

[יעקעלע חכם]

קינדערלעך נעמט דעם קאפ וואסער וואס איר האט מיט אייך אריינגעטראגן און בעסקיסע און ווישט אייך אפ די אחרים, ווארפט אריין דאס ציגערעטל און די לאך אינעם צרכים קעסטעל, און גייט אריין דאווענען ווייל דער נעקסטער מנין שטעלט זיך שוין אט אט...

הערט אויף צו חלום׳ן און זיך פארגלייכן צו רעוועלאציעס, געוויסע ניקום רופען זיך שוין דא דער צווייטער נאפאליען, די וואס זענען ח״ו נישט קיין ראסיסטן און זיי האלטן אז דער שחור איז די זעלבע מדרגה ווי דער יוד גייט זיך שוין באלד רופן א צווייטער מארטין לוטער קינג.

איר גייט גארנישט טוישן, אלס בלייבט ווי עס איז, איר זענט גארנישט קיין העלדן, סך הכל רוב מנין ובנין דא זענען דא זיך אויסצוגעבן דאס בויך קוועטשעניש ווען דאס בויך איז אביסעלע פיל, עס זענען דא אפאר קליינע בעלי לשון הרע׳לך וואס ווען זיי שעמען זיך נישט וואלטן זיי געשטאנען בראש פון א האטליין און געחלום׳ט אז טויזענטער מענטשען הערן זיי אויס, און זיי וואלטן אריינגעדרשנ׳ט צוויי דריי שעה א וואך אלע זייערע פאנטאזיעס.

עס איז אקעי, טרייבט נאר נישט איבער דאס מצב, טוט אייך נישט איבערשאצן, קאווע טוישט גארנישט, און טוט אייך און אייער AIROUT קאווע נישט אוועררעיטן...

[בן בג בג]

אברמי: נייע מוסדות, נייע קהילות, נישט אונטער זייערע הענט.

הערשי: נייע מוסדות געשעהט נישט אזוי גרינג

שלום עליכם, איך וויל אויפמערקן א נקודה וואס כ'האב אמאל געהערט, אז פארוואס קען מען נישט מאכן א שוהל ספעציעל פאר שמיעסערס, אזוי זאל יעדער קענען דאווענען / שמיעסן במנוחה? נאר וואס דען אזא שוהל וועט זיך נישט האלטן, ווייל דו שמיעסער ווילסטאך קומען האלב עלעוו אין שוהל און מ'זאל שוין האלטן ביי נשמת, דו דארפסט דאך האבן דער שבח שרייער כדי נישט די גאנצע שוהל זאל מיטהאלטן אז די רעדסט יעצט דורעך וועלכע קאר צו ליעסן.
די זעלבע זאך איז מיט די מוסדות, ליידער האט מען אויפגעצויגן א דור וואס האלטן ביי גארנישט, און זייער נישט האלטן מיט די סיסטעם איז וויל זיי האבן נישט צי אידישקייט צופיל נערווען, און ווען זיי זאלן וועין מאכן אייגענע מוסדות וואלט עס געהאט יענע צורה
בלייבן איבער די ביסל ערליכע אידן וואס ווילן דינען דעם אייבירשטען מיט אן אמת אן די אלע פרומקייטן און משוגע'תן אבער האבן ליידער נישט מיט ווען צו צוגיין צים טיש

[לאליפאפ]

קוריאזע מענטשן וואס טראכטן אז זיי קענען טוישן די וועלט, זענען געווענליך די וואס טוישן איר.
סטיוו זשאבס.

האנשים המשוגעים מספיק לחשוב שהם יכולים לתקן את העולם, הם העושים זאת. אם אתה כבר נולד משוגע אז תשנה את העולם. (8th Day)

[עוד מישהו]

די רעוואלוציע קען נאר פארקומען דורכן פשוטן המון עם, און אין די פארם פון אן אויפשטאנד וואס איז ברוטאל, קעגן די גאר קליינע פראצענט וואס פירן די סאציאלע ווירטשאפט, סיי פאליטיש און סיי עקאנאמיש.
-א גרויסע אידישע סאציאלאג האט דאס געזאגט-
קארל מארקס.
דעריבער זע איך נישט קיין גרויסע רעוואלוציע זאל פארקומען, א שטילע אויפשטאנד קען זיין קומט פאר, אבער נישט גענוג שטארק אז עס זאל טוישן די וועלט. די רבנים ודומיהם טוישן זיך נישט, די קאפ פארדרייערס/עסקנים אוודאי נישט, די פשוט'ע המון עם איז צו איידל פאר ווילדע שריט.
אבער א איד געט נישט אויף קיינמאל. לה' הישועה.

[הקטן]

[tag]בן בג בג[/tag]
ווען מאכן מיר א רעוועלאציע, איך האלט גראדע אז עס גייט געשען (אן עוועלאציע)

[געפילטע פיש]

די רעוואלוציע קען נאר פארקומען דורכן פשוטן המון עם, און אין די פארם פון אן אויפשטאנד וואס איז ברוטאל, קעגן די גאר קליינע פראצענט וואס פירן די סאציאלע ווירטשאפט, סיי פאליטיש און סיי עקאנאמיש.
-א גרויסע אידישע סאציאלאג האט דאס געזאגט-
קארל מארקס.

[left]If there was hope, it must lie in the proles, because only there, in those swarming disregarded masses, eighty-five percent of the population of Oceania, could the force to destroy the Party ever be generated. The Party could not be overthrown from within. Its enemies, if it had any enemies, had no way of coming together or even of identifying one another. Even if the legendary Brotherhood existed, as just possibly it might, it was inconceivable that its members could ever assemble in larger numbers than twos and threes. Rebellion meant a look in the eyes, an inflection of the voice; at the most, an occasional whispered word. But the proles, if only they could somehow become conscious of their own strength, would have no need to conspire. They need only to rise up and shake themselves like a horse shaking off flies. If they chose .they could blow the Party to pieces tomorrow morning. Surely sooner or later it must occur to them to do it

George Orwell - 1984[/left]

[גורן האט''ד]

בלי ספק עס וועט זיין א רעוועלוציע. וויאזוי מיינט איר זענען רעוועלוציעס געשעהן אין היסטאריע? נישט אין איין מינוט, אדער אפילו אין איין דור. פון די רענעסאנס אין אייראפע ביז די פראנצויזישע רעוועלעוציע האט גענומען צוויי הונדרעט יאר, און די גאנצע צייט זענען מענטשען געזעצן אין קאווע שטיבלעך און וואטסאפ גרופס און געשמועסט צו עס וועט זיך עפעס אמאל טוישען. ביז עס איז טאקע געשעהן.

נאך א זאך, א רעוועלציע געשעהט נישט בחנם. פאר רעוועלוציעס גיסט מען בלוט. משום מה טראכטען פארשידענע חרדישע אומצופרידענע אז מען קען מאכען א רעוועלוציע פאר פרי, אדער אפילו 2 פאר איינס. עס איז נאכנישט געווען אין די וועלט א רעוועלוציע אן אפאר משוגעים זאלן זיין גרייט צו צאלן די פרייז. די אותו-מקום ראיטען גרופע אין רוסלאנד לאזט זיך ארעסטירען אין גולאג פאר יארען, פאלעסטינער בלאזען זיך אויף אויף באסעס, אוקראינישער פראטעסטירער לאזען זיך שיסען, אלץ פאר דער קליינער שאנס פון א טויש. און חרדישע זענען פארנומען מאכען חשבונות אויב זיי קענען זיך ערלויבען נישט גיין צו עפעס א קאראפטירטע צניעות אסיפה.

[איש הישר]

וועלכע סארט בלוט-פארגיסונג שלאגסטו פאר, גורן?

[גורן האט''ד]

פרטים אין אישי. איך מיין אז עס לוינט נישט פארצושלאגען ווייאלענס אין א פאבליק פארום.

[יעקעלע חכם]

האהא ער טראכט שוין פון גיסן בלוט..,

גיי ארבייט ברודער׳ל לאז נישט דיינע קינדערלעך הונגעריג.

הער אויף צו חלום׳ן...

[בן תמליון]

די רעוואלוציע קען נאר פארקומען דורכן פשוטן המון עם, און אין די פארם פון אן אויפשטאנד וואס איז ברוטאל, קעגן די גאר קליינע פראצענט וואס פירן די סאציאלע ווירטשאפט, סיי פאליטיש און סיי עקאנאמיש.
-א גרויסע אידישע סאציאלאג האט דאס געזאגט-
קארל מארקס.

[left]If there was hope, it must lie in the proles, because only there, in those swarming disregarded masses, eighty-five percent of the population of Oceania, could the force to destroy the Party ever be generated. The Party could not be overthrown from within. Its enemies, if it had any enemies, had no way of coming together or even of identifying one another. Even if the legendary Brotherhood existed, as just possibly it might, it was inconceivable that its members could ever assemble in larger numbers than twos and threes. Rebellion meant a look in the eyes, an inflection of the voice; at the most, an occasional whispered word. But the proles, if only they could somehow become conscious of their own strength, would have no need to conspire. They need only to rise up and shake themselves like a horse shaking off flies. If they chose .they could blow the Party to pieces tomorrow morning. Surely sooner or later it must occur to them to do it

George Orwell - 1984[/left]

"'If there is hope,' wrote Winston, 'it lies in the proles.'"

Winston Smith observed the shoddier quarters of Oceania. Amongst the screaming children and poor women, he saw hope. But he failed to see it in reverse.

There was no hope. Change was not forthcoming. The government remained in power without any sign of an emerging opposition. The proles continued their lives unceremoniously, without any serious complaint. They hadn't a need for change. Indirectly, they contributed to its existence.

The novel depicts a sharp divide in the two classes, between 15% of the population, and the remaining poorer people called 'the proles'. To effectively convince the reader of the possibilities power has in abolishing individual thinking, Orwell portrayed a totalitarian government that used extreme physical force on the the 15%, the outer party. The author implies that starvation and torture can conquer one's mind.

The book goes into imaginative detail. Targeted party members were subject to an organized lifestyle of scrutiny and risk punishment. There are endless examples of gag-me-with-a-kerchief methods employed by the government which gave Oceania's constituents no opportunity to revolt. Telescreens. Big Brother. Hate Week. Ministry of Love. Thought Police. Antisex League. Poverty, hunger, vaporization. That wretched Victory Gin, you could forever feel its vile aftertaste. The flavor of helplessness.

Yet 85% of the population required little to no supervision at all. The proles didn't present a risk to the leadership. All that was needed to keep them marching to the country's beat was the withholding of a little education and eliminating the concept of a better life.

Effective mind control is as simple as that.

There was something familiar, even personal, with the proless in the yard behind Mr. Charrington's shop tending her washbin. As she went to and fro her clothesline, stuffing her mouth with pins, she broke into constant chimes of song. She seemed truly content, or as Winston put it, she was beautiful. She had no desire for a change. Her ignorance was her bliss. Her bliss was the government's bliss, its ability to survive while unjust.

Indoctrination can come in far more comfortable teaspoonfuls than Victory Gin. I am skeptical with regards to the real-life possibilities of O'Brein's radical methods. But I know the woman behind the yard, and SHE's not guilty of crimethink; of independent thought. Neither does she have reason to. As long as all she knows is her soapy water and the pitter-patter of her children's feet running around the pavement, she'll be content with her less-than perfect life. The party will continue to reign.

פון דא:
http://shpitzleshtible.blogspot.com/2007/07/1984.html

[יאיר]

בלי ספק עס וועט זיין א רעוועלוציע. וויאזוי מיינט איר זענען רעוועלוציעס געשעהן אין היסטאריע? נישט אין איין מינוט, אדער אפילו אין איין דור. פון די רענעסאנס אין אייראפע ביז די פראנצויזישע רעוועלעוציע האט גענומען צוויי הונדרעט יאר, און די גאנצע צייט זענען מענטשען געזעצן אין קאווע שטיבלעך און וואטסאפ גרופס און געשמועסט צו עס וועט זיך עפעס אמאל טוישען. ביז עס איז טאקע געשעהן.

נאך א זאך, א רעוועלציע געשעהט נישט בחנם. פאר רעוועלוציעס גיסט מען בלוט. משום מה טראכטען פארשידענע חרדישע אומצופרידענע אז מען קען מאכען א רעוועלוציע פאר פרי, אדער אפילו 2 פאר איינס. עס איז נאכנישט געווען אין די וועלט א רעוועלוציע אן אפאר משוגעים זאלן זיין גרייט צו צאלן די פרייז. די אותו-מקום ראיטען גרופע אין רוסלאנד לאזט זיך ארעסטירען אין גולאג פאר יארען, פאלעסטינער בלאזען זיך אויף אויף באסעס, אוקראינישער פראטעסטירער לאזען זיך שיסען, אלץ פאר דער קליינער שאנס פון א טויש. און חרדישע זענען פארנומען מאכען חשבונות אויב זיי קענען זיך ערלויבען נישט גיין צו עפעס א קאראפטירטע צניעות אסיפה.

אין אנדערע ווערטער, דער מצב פון חרדים איז גארנישט אזוי שלעכט. והא ראי', קיינער איז נישט גרייט צו נעמען די מינדעסטע ריסק כדי צו טוישן דעם מצב.

[גם כי אלך]

א שיינע דיסקוסיע. וואס איז שייך צו זאגן? אזאנע זאכן איז נישט מעגליך פאראויסצוזאגן, אפילו ביי עכטע רעוואלוציעס, א שטייגער ווי עגיפטן און אוקריינא האט זיך קיינער נישט אויסגע'חלום'ט אז זאכן וועלן זיך אזוי אנטוויקלען, אלזא קלער איך אז דער שמועס איז אירעלעווענט.
ס'איז אבער סתם אזוי געשמאק צו חלום'ן הויך איבער רעוואלוציעס און בלוט פארגיסונגען..

[וועפערייזער]

בלי ספק עס וועט זיין א רעוועלוציע. וויאזוי מיינט איר זענען רעוועלוציעס געשעהן אין היסטאריע? נישט אין איין מינוט, אדער אפילו אין איין דור. פון די רענעסאנס אין אייראפע ביז די פראנצויזישע רעוועלעוציע האט גענומען צוויי הונדרעט יאר, און די גאנצע צייט זענען מענטשען געזעצן אין קאווע שטיבלעך און וואטסאפ גרופס און געשמועסט צו עס וועט זיך עפעס אמאל טוישען. ביז עס איז טאקע געשעהן.

נאך א זאך, א רעוועלציע געשעהט נישט בחנם. פאר רעוועלוציעס גיסט מען בלוט. משום מה טראכטען פארשידענע חרדישע אומצופרידענע אז מען קען מאכען א רעוועלוציע פאר פרי, אדער אפילו 2 פאר איינס. עס איז נאכנישט געווען אין די וועלט א רעוועלוציע אן אפאר משוגעים זאלן זיין גרייט צו צאלן די פרייז. די אותו-מקום ראיטען גרופע אין רוסלאנד לאזט זיך ארעסטירען אין גולאג פאר יארען, פאלעסטינער בלאזען זיך אויף אויף באסעס, אוקראינישער פראטעסטירער לאזען זיך שיסען, אלץ פאר דער קליינער שאנס פון א טויש. און חרדישע זענען פארנומען מאכען חשבונות אויב זיי קענען זיך ערלויבען נישט גיין צו עפעס א קאראפטירטע צניעות אסיפה.

אין אנדערע ווערטער, דער מצב פון חרדים איז גארנישט אזוי שלעכט. והא ראי', קיינער איז נישט גרייט צו נעמען די מינדעסטע ריסק כדי צו טוישן דעם מצב.

אפשר זענען די אט"ד'ניקעס די משוגעים? דאס האסטו נישט געטראכט?