סאטמאר רבי קעגן כוללים

[[NAMELESS]]

וויילענדיג 2 וואכן צוריק שבת אין קרית יואל ביי א משפחה קרוב, האב איך געזעהן ביים בעל אכסניא אן אינטערעסאנטע ספר וועלכע האט זייער געצויגן מיין נייגער, עס הייסט "ספר היובל - מבצר הכוללים", דער בעל מחבר איז שמואל שלמה טעלער פון קרית יואל.

אודה ולא אבוש, געווענדליך ווען איך לייען זיינע ארטיקלען סיי אינעם בלאט אדער סיי אדורך הערן זיינע דרשות, שפיר איך אסאך מאהל ווי די בלוט קומט מיר ארויף, און רוב מאהל קען איך נישט זיין ווייטער פון זיינע מושגים און מסקנות, עדות זאגן קען מיינע ארטיקלן בנוגע די פאלעסטינער און מדינת ישראל. אבער דאס מאהל האט מיר עס געכאפט אין א שטארקע סורפרייז, אז איך שפיר עס פאר א חיוב ארויפצוברענגען צווישן די שפאלטענעס פון אונזער געשמאקע שטיבל. איך האב פראבירט ככל שידי מגעת צו קענען גוט אריינסקענען די 30 פאפירן, תהלה לא-ל עליון איך מיין אז עס איז גאנץ גוט ארויסגעקומען.

יעדער דא ווייסט אז איינע פון די גרעסטע חורבנות אין כלל ישראל איז די מוסד הידוע לשמצה מיט'ן נאמען "כולל". עס איז דא א באקאנטע ווערטל אז חתונה האבן איז ווי א תפיסה און די רינגל איז די קלענסטע הענדקאפס וואס איז נאר פארהאן. ליידער היינטיגע צייטן איז עס איז שוין ווייט פון א ווערטל. זיצן די מחותנים פאר די חתונה און אזוי נישט-מיר-נישט-דיר זענען זיי מחליט אז אודאי גייט דער טייערער בחור וועלכע איז נפשו חשקה בתורה זיצן פאר אפאר יאר אין כולל, וואס איז בכלל די פראגע.

דער חתן - לאמיר אפילו זאגן א פיינע חתן - וועלכע לערנט שוין יא אין ישיבה נישט ווייל ער דארף ווערן א חתן און ווייל די ישיבה פארלאנגט אזוי, לאמיר איין רגע אריינטראכטן ווי לאנג לערנט ער שוין דען אין ישיבה א טאג? א בחור וועלכע לערנט 4-5 שעה א טאג הייסט שוין פון די טאפ בחורים אין ישיבה, גייט מען און מ'זעצט אים אריין אין תפיסה פאר א שיינע פאר יאר וואס אויב לערנט ער נישט 8 שעה פלוס אין א כולל ערב ובוקר פילט ער זיך ממש נישט אין פלאץ.

שטייט דער אינגערמאן אויף אוי אינדערפרי טויט מיד (נאכן שמועסן מיט די ווייב וועגן פעטער יענקל'ס בחור וועלכע עלטערט זיך אין פריידן און וועגן איר מומע טראנע'ס ניס זיסל וועלכע קען אפשר זיין א פאסיגע שידוך, אדער איז ער גאר מיד וועגן די בעבי וועלכע האט מחליט געווען צו מאכן וואך נאכט שוין די 4'טע נאכט אין א ציה), יאגט זיך אין כולל מיט די נשמה אין די האנט, שימעלט דארט אפ שעות על גבי שעות, ער וויל ווערן אביסל אפדעיטעט אדורך יופאק (ז"ל) אדער טוויטער, קומט צו די ראש הכולל אדער סתם איינער וואס האט זיך מוחל געווען די עבירות: "פאסט נישט פאר א בן תורה צו האבן טעקסט". ווד"פ?

אזוי דארף ער שימעלן פאר א פאר יאר, ביז די פעראול באורד (שוויגער-שווער-שוועגערין) האבן מחליט געווען אז ער מעג שוין ארויסגיין פאר א האלבע טאג, לכתחילה זאל ער לערנען פריוואט מיט א יונגל אדער זיין א שטעל-פארטרעטער פאר א גרופע פון 30 צולאזטע כיתה ח' יונגלעך. ביז ענדליך ווען ער גייט שוין ארויס פון כולל וויל ער נישט וויסן פון קיין שו"ע אדער א גמרא צו זאגן. פארוואס דארף דאס אזוי צו זיין?

פארוואס טאר א אינגערמאן נאך די חתונה נישט מעגן ארבעטן א האלבע טאג אז ער זאל נישט זיין קיין מצטרך לבריות? די מוטב שיפשוט נבילה בשוק גייט שוין נישט אן היינטיגע צייטן? נעמען אינגעלייט און מאכן זיי פילן ווי א פעני אויב ווילן זיי נישט זיצן דארט פאר א פאר יאר איז נארמאל? ווי איז די עם חכם ונבון? עס איז שוין אסאך ענדערש א דור עקש ותפלתול.

לאמיר צוריקגיין צו אונזער נושא. אזוי זעהענדיג די ספר פון שמואל שלמה טעלער ווער איך פלוצלינג געוואר אז די סאטמאר רב בעל קרית יואל האט אויך אזוי געהאלטן. ברוך שכוונתי. ער האט אויך נישט געהאלטן פון קיין כולל, נישט געהאלטן פון שיקן די אינגעלייט אין כולל, אפילו נישט פאר א יאר!

איך דארף מודה זיין נאך א נקודה, איך האב אייביג אנגעקוקט ווי רבינו יואל איז געווען ווייט פון רעאסליטיש און שרעקליך ווייט פון בתוך עמי אני יושב. אנגעהויבן פון ווער עס מאכט א קראץ אויף א רכוש פון די מוסדות בין איך אים נישט מוחל, און געענדיגט ביי ענדערש ביקן טויזענט מאהל צו א צלם ווי זיך לערנען איין ווארט עברית. זעהנדיג די ביכל בין איך געבליבן שטיין ערשטוינט, דער בחור איז נישט געווען אזא ... (פול אן וועלכע ווארט דו ווילסט), ער איז געווען זייער קלוג און פארשטאנען גוט צו זיין פעלדל. און הלוואי וואלט איך געוואוסט דאס אפאר יאר צוריק.

איך ברענג נאך א דוגמא פאר א פאראגראף: "עס איז געווען א מציאות אין יענע יארן אז דער רבי האט בכלל נישט געהאלטן אז מ'זאל בלייבן זיצן בין כותלי הבית המדרש א גאנצן טאג, און לאזן דעם עול הפרנסה אויפן ציבור. נאר אדרבה, אפילו ווען חשוב'ע אידן, לומדים, בנן של קדושים, האבן גערעדט מיטן רב'ין איבער דעם ענין, האט דער רבי זייער קלאר געהייסן אז זיי זאלן גיין ארבעטן און ברענגען פרנסה, וואס דאס איז נישט קיין סתירה מיט'ן לערנען".

וכאן הקריאה יוצאת צו אלע דריי סאטמאר'ע רבי'ס: ענק שלאגן זיך ביי די קעפ ווער עס גייט מער אין די סאטמאר רב'ס וועגן, דא האבן ענק א קלארע ביאור וואס זיין שיטה איז געווען בנוגע כוללים, עס איז געקומען די צייט צו מאכן א טויש אין די גאנצע סיסטעם וואס הייסט כולל. איך זאג ענק בשם אלע חברים דא, מ'קען נאך ראטעווען אסאך דורות און שלום בית, האם החרש תחרישו בעת זאת רווח והצלה יעמוד ליהודים ממקום אחר ואת ובית אביך תאבדו ומי יודע אם לעת כזאת הגעת למלכות.

נ.ב. איך וואונדער מיט טאקע ווי אזוי האבן די חברא 'קדישא' אין קרית יואל אריינגעלאזט אזא חלק, און בעיקר נאך אין א ספר וועלכע דארף צו באשרייבן די כולל.

חלק א'
https://www.dropbox.com/s/hnq47fc8bp17x ... =302761771

חלק ב'
https://www.dropbox.com/s/9d7acftlacbmu ... =302761771

חלק ג'
https://www.dropbox.com/s/d8aaoqtw2inmv ... =302761771

[פישלע העררינג]

[justify]יישר כח ממי שאמרו.

איך וויל פארשטיין אביסל ווייטער. נניח אז א יונגערמאן דארף זיין בא'הבנ'ט אין הלכות פון שבת און אין יו"ד ח"ב. זיצט ער דען נישט 7 יאר אין ישיבה? למען השם ותורתו, 7 יאר מיינט בערך 280 טעג א יאר, מאל 10 שעה פער טאג, קומט דאך דאס אויס צו די אסטראנאמישע ציפער פון, נו @פארוואס? העלף ארויס דא מיט די הויכע אריטמעטיק, 19,600 שעה! עטס הערט? כמעט צוואנציג טויזענט שעות פון לימוד התורה!! א מיליאן מיט הונדרעט זעקס און זיבעציג טויזענט מינוטען פון לימוד התורה... איז דאס נישט גענוג אויף קונה צו זיין הלכות שבת? אויף קונה צו זיין ש"ס? אויב דויערט עס פאר א בחור צו לערנען א בלאט גמרא גרונטלעך בערך 2 שעה, דארף ער האבן 5,580 שעות פאר גאנץ ש"ס, דאס מיינט אז אין 19,600 שעות וואלט ער געקענט אדורכלערנען ש"ס גאנצע 3 און א האלב מאהל!!

אה, וואס מאכסטו זיך נעריש פישל'ע... ווייסטו דען נישט וויאזוי די בחור'ישע יארן זעהן אויס? האסטו נישט געליינט די פאעזיא פון יאפטשיק?

אהא, הייסט עס אז וויבאלד מען האט געלאזט א בחור, אין זיינע פריים לערנונגס יארן, אפפוסטעוון און ליידיג גיין פאר מער פון א מיליאן מינוטען, נאך רעכענענדיג שכר לימוד פאר דעם סערוויס, ברויך יעצט דער יונגערמאן שימלען נאך אפאר יאר דאס צו ערגענצן? דערפאר דארף זיין ווייב - די כל כבודה בת מלך פנימה'לע - ארויסגיין ארבעטן צווישן פרעמדע מענער און זיין אנגעוויזן אויף איר בעלבאס'עס טובה? דארף ער זיין לחרפה ולדראון אין גראסערי בפרהסיא ווייזן זיין פיי סאמעך קארטל כלומר איך בין ארים ווי דער נאכט?

די כולל יארן זענען ווי די צעטלעך פון א בעל דרשן. אויב ווייסט ער אז ער האט די צעטלעך אויפ'ן שטענדער, פארלאזט ער זיך אויף זיי און ער געדענקט נישט פון אויסענווענדיג די פונקטען וואס ער וויל ארויסברענגן. אויב קומט ער אבער גרייט און קאנפידענט, אהן די צעטלעך אין טאש, על כרחו, איף הי קנאויז וואטס גוט פאר הים, וועט ער געדענקן גענוי וואס ער האט צו זאגן, ווייל ער האט נישט קיין אנדערע משענת.

כלומר, ווען נישט וואס א בחור ווייסט אז ער האט דאך די כולל יארן, וואלט ער געמאכט זיכער עפעס אויפצוטוהן אין די בחור'ישע יארן, וויסענדיג אז אם לא עכשיו אימתי, אויב לערנט ער נישט יעצט בלייבט ער א מן הארץ לדורות עולם צו די געלעכטער פון זיינע אור-אור אייניקלעך.

יעדער כולל האט א יוצא מן הכולל אויסער אונזער כולל...[/justify]

[מבקר]

יעדער כולל האט א יוצא מן הכולל אויסער אונזערע כוללים...

ממש, נישט קיין איין יוצא מן הכלל??? ס'איבער געטריבן! ס'דארף דאך זיין א קולדז' ווי מ'לערנט זיך צו זיין א ר' מענדל זילבער

[ברסלבער]

זייער שיין ממי שאמרו, יישר כח.
איך האב נאכנישט געליינט די געסקענטע בלעטער, אבער עס איז מיר א חידוש אז דו ביזט ערשט יעצט געוואויר געווארן אז סאטמאר רבי איז געווען קעגן כוללים, עס איז ברייט באקאנט אז ער האט נישט געוואלט עפענען א כולל, ביז ער האט געזעהן אז די יונגע גייען סיי ווי אין כולל, און לכבוד דעם גייט מען צו די פרעמדע קרייזן, האט ער דאן געעפנט אן אייגענעם כולל.
מען דערציילט אז איינער האט זיך גע'עקש'נט פאר סאטמאר רבי'ן אז ער וויל נישט גיין ארבעטן, נפשו חשקה בתורה. האט אים דער רבי אויסגעפרעגט וויפיל שעה א טאג ער פלאנט צו לערנען אין כולל, ווען ער האט געזאגט אכט שעה, האט אים דער רבי געזאגט אז דאס קען ער באווייזן מיטן ארבעטן אויך, ער דארף נישט לכבוד דעם גיין אין כולל.
בפשטות פארשטיי איך בכלל נישט די קאנצעפט פון א כולל, עס איז נישט צום לעבן און נישט צום שטארבן, נישט צו רוחניות און נישט צו גשמיות. ווער עס האלט ביים לערנען וועט לערנען אן א כולל אויך, און ער וועט נאר מער מצליח זיין אן א כולל, ווען ער וועט קענען לערנען לויט זיין געשמאק און ספיד, העכסטנס וועלן זיך מאכן גרופעס אין ביהמ"ד פון אינגעלייט וואס ווילן לערנען אינאיינעם א געוויסע מקצוע. און ווער עס האלט נישט ביים לערנען איז די כולל זיכער א חורבן, סתם א צייט אנברענגעניש וואס מאכט נאר צרות ברוחניות ובגשמיות.
קיין פרנסה קען מען פון כולל נישט האבן, אויב מען האלט איין די זמנים אויף הונדערט פראצענט קען מען - נאך א יאר נאך די חתונה - באקומען גענוג געלט אויף צו באצאלן די פיש ארדער, וזהו. און אויב מען קומט נישט נאך די זמנים, וואס דאס איז דער מציאות ביי רוב אינגעלייט, וועט עס אויף דעם אויך נישט קלעקן.
היינטצוטאגס ווען די סטאנדארט איז געווארן אז א כולל איז כמו ישיבה, מען דארף דארט גיין אפגעזעהן צו מען האלט יא אדער נישט ביים לערנען, האט דער כולל זיכער נישט קיין שום פשט.
דאס בעסטע וואלט געווען איינצופירן אז מען זאל גיין ארבעטן גלייך נאך די חתונה, און פארשטייט זיך צו האבן א שיעור צופרי און ביינאכט.

די גמרא זאגט אז רבן גמליאל האט נישט אריינגעלאזט אין ביהמ"ד נאר איינעם וואס איז תוכו כברו, פרעגט די וועלט ווי אזוי האט דער שומר הפתח געקענט סקענען דעם מענטש צו ער איז תוכו כברו אדער נישט? טייל ענטפערן אז מען האט פשוט און פראסט צוגעשפארט די טיר און קיינעם נישט אריינגעלאזט, און די וואס זענען געווען תוכם כברם, זיי האבן עס געמיינט אמת'דיג, האבן שוין געטראפן באיזה אופן א וועג אריין.
ווען דער סטאנדארט וואלט געווען אז מען גייט ארבעטן גלייך נאך די חתונה, וואלט עס נישט אוועקגעשלעפט קיינעם פון מצליח זיין אין לערנען, די וואס האלטן דערביי וואלטן שוין געטראפן וועגן און צייטן ווען און ווי אזוי צו מצליח זיין אין תורה. חז"ל זאגן: אלף נכנסים למקרא, יוצאים מהם מאה למשנה, יוצאים מהם עשרה לתלמוד, אחד מהם יוצא להוראה. דאס איז נישט געמאכט פאר יעדן צו ווערן א דיין, און דער וואס איז יא געמאכט פאר דעם, וועט שוין טרעפן א וועג דערצו.

[שרייבער]

עס איז מיר א חידוש אז דו ביזט ערשט יעצט געוואויר געווארן אז סאטמאר רבי איז געווען קעגן כוללים, עס איז ברייט באקאנט אז ער האט נישט געוואלט עפענען א כולל, ביז ער האט געזעהן אז די יונגע גייען סיי ווי אין כולל, און לכבוד דעם גייט מען צו די פרעמדע קרייזן, האט ער דאן געעפנט אן אייגענעם כולל.

אגב לפי ידיעתי, אין כולל אין קרית יואל זענען דא ממונים וואס נעמען קער ווען זיי זען א אינגערמאן האלט נישט ביים לערנען מאכן זיי זיכער אז ער גייט ארבעטן, און מען רעדט צו די עלטערן אויך זיי זאלן נישט זיין אזוי באזארגט

אפשר איז דאס געווען א כוונה תחלה עס צו דרוקן, מען זאל וויסן אז אפילו מען פארלאזט דעם כולל דעם ערשטן חודש איז אויך גאנישט

[מבקר]

חז"ל זאגן: אלף נכנסים למקרא, יוצאים מהם מאה למשנה, יוצאים מהם עשרה לתלמוד, אחד מהם יוצא להוראה. דאס איז נישט געמאכט פאר יעדן צו ווערן א דיין, און דער וואס איז יא געמאכט פאר דעם, וועט שוין טרעפן א וועג דערצו.

לויט דיין פשט וואלט געדארפט זיין אזוי, אין כתה אלף 1000 קינדער, ווידעראום כתה ג' ווי מ'לערנט שוין משניות, נאר 100 קינדער, און ווען מען קומט אן צו כתה ה' = גמרא דארפן 90 ארויסגיין, אזוי וועט נאר בלייבן די "עשרה לתלמיד". און ווען מ'האט חתונה און מ'לערנט הוראה, נאר 1 פער כולל.

וואס איז אבער לויט דיך די הלכה ביי א כולל וואס לערנט גמרא??

[ברסלבער]

מען רעדט נישט פון די סכום וואס בלייבן ביי דעם לימוד, נאר פון די וואס זענען מצליח אינעם לימוד. אלע 1000 בלייבן ביזן סוף, אלע קענען גוט די חומש, הונדערט פון זיי קענען גוט משניות, צען קענען גוט גמרא, און איינער בלייבט וואס קען אסוקי שמעתתא אליבא דהלכתא.
אויף פלעין אידיש: 1000 קענען די בעסיקס, 100 קענען שוין מער, 10 קענען מפלפל זיין אין די ענינים, איינס פון טויזנט קען ארויסקומען מיט א קלארקייט אין די נושאים.
קענסט אביסעלע ארומטוישן די נומערן, אבער מער ווייניגער איז דער מציאות נאך אלץ אזוי.

[מבקר]

נו, בין איך יא צוגעקומען צו וואס כ'האב געוואלט!

קומט אויס פון דיר, אז 1000 יונגעלייט דארפן גיין אין כולל אפילו נאר איינער וועט מצליח זיין??

[ברסלבער]

ביזן אנקומען אין כולל האט זיך שוין מער ווייניגער אויסגעקלארט ביי יעדן אויף וועלכע מצב ער שטייט, אויב איז ער נישט פון די איינס פון טויזנט וואס וועלן מצליח זיין לאסוקי שמעתתא אליבא דהלכתא, האט ער נישט וואס צו זיצן א גאנצן טאג ביי די גמרא אדער שו"ע. ער דארף גיין ארבעטן און מקיים זיין מצות לימוד התורה לויט וויפיל ער קען אינדערפרי און ביינאכט.

[מבקר]

און ביזן אנקומען אין ישיבה ווייסט נאכנישט דער בחור אז ער האלט נישט ביים לערנען??

ואה"נ, לפי דעתי, איז א גרויסע טעות, אז מ'לייגט אריין אלע בחורים אין ישיבות.

[ברסלבער]

איינס אויפאמאל... קודם זאל מען פארעכטן די כוללים, און נאכדעם וועט מען זיך נעמען צו די ישיבות.
ועוד, דער כולל איז שוין אויפן חשבון פון נאך איינעם אדער מער.

[[NAMELESS]]

מבקר, ביטע פינטל דיין לעצטע שורה. עס קען זיך זייער נישט גוט ליינען...

[[NAMELESS]]

איך זעה די נקודה אז קודם האט די רבי געוואלט בויען זיין חסידות אז ס'זאל האבן אסאך רייכע מענטשען. אבער מ'קען אפשר טענה'ן אז היינט איז שוין דא אסאך בעלי פרנסה , קען מען דאך שוין האבן די זאך פון כוללים.

[[NAMELESS]]

קען זיין פאר די זעלבע נקודה האבן הייט ביידע סיי צד מהר״א און סיי צד מהרזל נאכגעמאכט דעם דף היומי. אז מ׳גייט שוין סיי ווי פאשענען אין פרעמדע פעלדער, קען מען דאך ביי אונז.

[דריידל]

פאר מ'נעמט אן א יונגערמען אין כולל דארף מען אים שטעלן צום פארהער צו זעהן וואס אלץ ער האט שוין קונה געווען בימי הבחרות. אויב האלט ער אויף א וועג און קען, למשל, א גרויס חלק או"ח יו"ד זאל מען אים אננעמען זיך צו קענען משלים זיין נאך צוויי-דריי יאר און אויסוואקסן א מורה הוראה. אויב האט ער אסאך ידיעות בסוגיות הש"ס און וויל זיך משלים זיין צו זיין א מגיד שיעור, איז אויך אקעי. אבער סתם יונגעלייט וואס האבן אפגעבטלט די בחורישע יארן באלאנגען נישט אין כולל.

איך וואלט געזאגט נאכמער, אז יעדע כולל יונגערמען זאל דארפן געבן שיעורים פאר בעלי בתים, זאל דאס זיין פארטאגס, ביינאכט אדער ביומי דפגרא אבער מ'זאל זעהן אז ער האט פאטענטשעל ס'זאל עפעס ווערן פון אים.
.
פארשטייט זיך אז מ'דארף זיי מפרנס זיין בדרך כבוד כדי זיי זאלן קענען לערנען בהרחבת הדעת. געלט דארף נישט זיין קיין פראבלעם מיט די סיסטעם ווייל מ'רעדט פון מאקסימום הונדרעט יונגעלייט פאר אזא שטאט ווי בארא פארק אדער וויליאמסבורג.

[כוכב]

איך האלט אז די סיבה פארוואס א יונגערמאן קומט אן אין כולל נאך די חתונה איז ווייל ער האט נישט קיין שום פאך דין דער האנט און ער טויג צו גארנישט ער האט נישט קיין שום פלאן אויף ווייטער ממילא איז שב ואל תעשה די איינציגסטע זאך עס איז בידו.
וואלט ער ווען געקענט סיי וואס וואלט ער באלד געגאנגען ארבעטן און טון צו דער זאך און נישט אויסגעווארט ביז עס איז באו מים עד נפש און ער מוז נעמן א קוירס צו ווערן א באס דרייווער.

[מאטי]

באמת איז כולל א ראנוועי פאר א אינגערמאנטשיק וואס האט קיין שום פאך אין די האנט און אין בעסטן פאל אן עזדאקאציע פון א דריטע קלאס סטודנט. יעצט זאג אים גיי ארבייטן ..... וואו?וואס? ווען? ... זאל ער זיך דרייען און פרייען ביז ב&ה איז זיך מרחם אויף אים? כולל איז א פלאץ פארן אינגערמאן וואס האלט אים אין א טעגליכען סקעזדשעאל מער ווייניגער. דאס יא , מ'דארף זיי מזרז זיין ווי שנעלער אפצוגאפלן פון שטח.
כוכב זעצט ... ברוך שכוונתי

[signout]

גראדע ר' שמואל שלמה פירט שוין לאנג א מערכה מיט די מרי לב וואס פראבירן אראפצושטעלן הרה''ק מסאטמאר אלס דערביטערטער מענטש וואס האט געהאט א ענין צו האבען א רוגזה יעדע שני וחמישי אין זיכן ווי מוחה צו זיין, ער ברענגט זייער שיין ארויס וואסערע איידעלער חן דער צדיק האט געהאט זיין נועם הליכות אין גאונות במידות החסד פאר יעדן איד,

[[NAMELESS]]

אביסל צו ווייניג און אביסל צו שפעט.

צו טוישן די קרית יואל מענטעלעטי דארף מען מען האבן גרויס רחמי שמים. אדרבה פרעג יעדע קרית יואל׳על אינגל צו האסטו געוואוסט:
אז די פרומע קנאים אין ירושלים גייען צום כותל?
די רבי האט נישט געוואלט אז די גוים זאלן זיין אנטי ציונים?
די רבי האט נישט אריינגעלייגט קיין עדס אין די גויאישע מידיע קעגן מדינת ישראל נאר קעגן די גזירות?
די רבי האט נישט געהאלטן אז די אראבער זענען גערעכט?
די רבי האט נישט געלאזט ווארפן שטיינער אויף די פאליציי?
די רבי האט נישט געהאלטן אז יעדע חסיד פון אן אנדערע חסידות גייט גיין אין גיהנום און נאר סאטמאר איז די פך שמן הטהור?
אז די בעלזא רב, בית ישראל, און נאך אנדערע גדולים זענען געווען קדושי עליון?


איך זאג נישט אז ער פראבירט נישט צו טוישן די בליק וואס די אינגווארג האט צום רבין, אבער צוויי נקודות:

1) צוויי דורות זענען שוין פארפאקטשעט געווארן
2) מ׳דארף סטאפן אז יעדע זאך ווען מ׳דערמאנט די רבי איז וואס מ׳טאר נישט.

[berlbalaguleh]

ממי שאמרו: איך בין מסכים מיט 90% פון וואס דו זאגסט דא. נאר איין זייטיגע הערה. לגבי די סאטמארע רבי זי"ע בעל דברי יואל ו-ויואל משה. דו טענה'סט אז ער איז נישט געווען "בתוך עמי אני יושב". נישט רעאליסטיש. נאר אייביג עקסטרעם מחמיר. איך האב א ראי' פארקערט. אין ויואל משה, מאמר לשון הקודש שרייבט ער אז מ'זאל נישט רעדן עברית. "וכש"כ אלו שדרים בחו"ל". איז דאך אומדירעקט משמע אז ווען איינער וואוינט אין א"י און ר'האט נישט קיין ברירה מעיג ער יא רעדן עברית. (וואדען. וויאזוי וועט ער מסביר זיין פאר א באנק טעללער, למשל, וואס ער וויל. אויף אונגאריש?) . האביך פונקט געזעהן א קול קורא פון ארץ ישראל פון די תר"פ יארן. און אלע גדולי ירושלים זענען אינטערגעחתמ'ט אויף א חרם אז מ'זאל נישט רעדן די שפה הטמאה עברית "שרוח הטומאה שורה עליה". אפילו ווען מ'דארף עס פאר פרנסה. וכו'...

[היסטאריקער]

קען זיין פאר די זעלבע נקודה האבן הייט ביידע סיי צד מהר״א און סיי צד מהרזל נאכגעמאכט דעם דף היומי. אז מ׳גייט שוין סיי ווי פאשענען אין פרעמדע פעלדער, קען מען דאך ביי אונז.

מהר"א האט עס געמאכט מען זאל נישט אריינפאלן צו דרשו

מהרז"ל האט עס געמאכט מען זאל נישט אריינפאלן צו תורתך שעשועי

[berlbalaguleh]

נו, בין איך יא צוגעקומען צו וואס כ'האב געוואלט!

קומט אויס פון דיר, אז 1000 יונגעלייט דארפן גיין אין כולל אפילו נאר איינער וועט מצליח זיין??

וואס? דו קענסט גוט לערנען משניות, אפילו ס'נישט געפינטלט?...

[berlbalaguleh]

גראדע ר' שמואל שלמה פירט שוין לאנג א מערכה מיט די מרי לב וואס פראבירן אראפצושטעלן הרה''ק מסאטמאר אלס דערביטערטער מענטש וואס האט געהאט א ענין צו האבען א רוגזה יעדע שני וחמישי אין זיכן ווי מוחה צו זיין, ער ברענגט זייער שיין ארויס וואסערע איידעלער חן דער צדיק האט געהאט זיין נועם הליכות אין גאונות במידות החסד פאר יעדן איד,

אויף זיין מערכה מיט די מרי לב ונפש, בין איך מסכים 100%. אבער זיינע ארטיקלען אין "בלאט" מאכט מיך ברעכן. ווען איך קען מיך שוין יא גובר זיין און ליינען זיינע שטותים. איך מיין אז ער דארף ווערן א שרייבער פאר יונגלעך פון כיתה א'...