איז אידיש בלוט הפקר?

[דריידל]

בערעלע, די לייגסט אראפ א פאקט אז ס'איז דא א מרא דאתרא און מ'איז אליינס שילדיג פאר'ן נישט פאלגן די מרא דאתרא. באמת איז דאך על זה אנו דנין, צו מר"א איז בכלל מרא דאתרא. ס'קומט מיר פאר אזויווי ווען די זלונים האבן געגרינדעט א בי"ד און נאכדעם שרייען זיי אז מ'האמיר אן אייגענעם בי"ד און א פרעמדער האט נישט וואס אריינצורעדן.

נאכדעם שרייבסטי אז די עניינים קענען נישט זיין הפקר. ווי כאילו אין ב"פ, וומ"ס און מאנסי הערשט א הפקירות

[מ גפני]

לכבוד ר' בערל און מר. קאווע, אפשר זאגסטו דעם זעלבען תי' אויך אויף איינעם וואס רעדט זיך אפ אז מ'האט אים נאכגעשריגן פאר'ן טראגן מיט'ן עירוב אין וויליאמסבורג?? וואס איז דארט אנדערש אז דו גיבסט גערעכט פאר דעם וואס טוט אזוי ווי די פסק פון געציילטע רבנים המתירין און דא נישט??

[berlbalaguleh]

גאר א גרויליגע צעטיל/פאשקעוויל מצד קהילת מהר"א.
אבער, וויינען זאל דער קאפיל נישט וויינען.. זיי האבן גאנץ גוט געוואוסט אז דאס וועט זיין די רעזאלטאטן, און אז זיי האבן ישט רחמנות געהאט אויף זייערע צוקויפטיגע קינדער, און פארקוקט די הוצאות לעז צוליב ווייזען שטאלצקייט און נעמען א נייע מסדר קידושין אין קרית יואל, דארפען זיי פארשטיין אז דער אנדערע זייט האט אויך דעם תאוות הנצחון.
האסט אנגעהויבן? לאז יענעם ענדיגען.

פארשטייט זיך, אז דער פאשקעוויל שרייבער וועט אוודאי נישט ארויסגיין פון גיהנום.

הזאת קאווע? מיטן אפענעם קאפ? צו ווייסטו אז די אידן לאזט מען נישט חתונה מאכן אין קרית יואל איבער צוואנציג יאר? זיי וואינען אין שטעטל נאך פאר ר"אט איז געוארן רב בעל כרחם אנע וואלן. וואס איז אנדערש וואו יעדע אידישע שטאט וואו יעדער נעמט זיין רב אלס מסדר קידושין? ועל כולם דער נייער זאל איז פשוט נישט אין קרית יואל עס איז אין היילענד מילס ניו יארק. און פארקויפט די גלילות גללים פאר די חסירי דעת.

ר' יוחנןן הסנדלר: ווען דער הרב יואל מארגנשטערן שליט"א וואלט געוועין דער אפיציעלער, אויטאריזירטער מרא דאתרא פון "היילענד מיללס",יצ"ו, און ער וואלט געוואוינט דארט און געפיהרט די קהילה דארט וואלט מען זיך געקענט דינגען אויב די חופו"ק איז אנערקענט אין קרית יואל והגלילות, יצ"ו. אבער דא איז דאך עס זיכער נישט דער פאל. דער הרב מארגנשטערן שליט"א איז דאך חונה כבוד אין קרית יואל, מאנרא, אין ארענדזש קאונטי. ער איז נאר פון די אפאזיציע וועלכע טוען אלעס להכעיס פונ'ם מרא דאתרא און די קהילה. ס'איז פונקט אזוי ווי א טעקסי דרייווער אדער א באס דרייוער זאל זיך נעמען מסדר קידושין צו זיין אדער אויפמאכן א מעדיקל אפיס, ווען ער איז נישט אויטאריזירט דאס צו טון...

[קאווע טרינקער]

לכבוד ר' בערל און מר. קאווע, אפשר זאגסטו דעם זעלבען תי' אויך אויף איינעם וואס רעדט זיך אפ אז מ'האט אים נאכגעשריגן פאר'ן טראגן מיט'ן עירוב אין וויליאמסבורג?? וואס איז דארט אנדערש אז דו גיבסט גערעכט פאר דעם וואס טוט אזוי ווי די פסק פון געציילטע רבנים המתירין און דא נישט??

אין הכי טאקע!
אז איינער קען נישט פארנעמען אז מ'שרייט אויף שבת, זאל ער - פאר זיין אייגענע טובה - נישט טראגען בפרהסיא.
זאל ער זיין 100 פראצענט גערעכט, - און ער איז טאקע גערעכט - מ'מעג טראגן מיט א עירוב, כידוע. אבער קיין טענות קען ער נישט האבן אז מ'שרייט אויף אים, ער דארף נעמען אין אכט אז ער וואוינט צווישען אומאויפגעצויגענע בריאים וואס צווינגען יעדעם צו האלטן ווי זיי.

[מ גפני]

אבער פארוואס אין ווילי האסטו טענות אויף די שרייערס און אין ק"י געבסטו זיי גערעכט??

[גאלד]

פסק הלכה פונעם קרית יואל'ער דיין

[יוחנן הסנדלר]

גאר א גרויליגע צעטיל/פאשקעוויל מצד קהילת מהר"א.
אבער, וויינען זאל דער קאפיל נישט וויינען.. זיי האבן גאנץ גוט געוואוסט אז דאס וועט זיין די רעזאלטאטן, און אז זיי האבן ישט רחמנות געהאט אויף זייערע צוקויפטיגע קינדער, און פארקוקט די הוצאות לעז צוליב ווייזען שטאלצקייט און נעמען א נייע מסדר קידושין אין קרית יואל, דארפען זיי פארשטיין אז דער אנדערע זייט האט אויך דעם תאוות הנצחון.
האסט אנגעהויבן? לאז יענעם ענדיגען.

פארשטייט זיך, אז דער פאשקעוויל שרייבער וועט אוודאי נישט ארויסגיין פון גיהנום.

הזאת קאווע? מיטן אפענעם קאפ? צו ווייסטו אז די אידן לאזט מען נישט חתונה מאכן אין קרית יואל איבער צוואנציג יאר? זיי וואינען אין שטעטל נאך פאר ר"אט איז געוארן רב בעל כרחם אנע וואלן. וואס איז אנדערש וואו יעדע אידישע שטאט וואו יעדער נעמט זיין רב אלס מסדר קידושין? ועל כולם דער נייער זאל איז פשוט נישט אין קרית יואל עס איז אין היילענד מילס ניו יארק. און פארקויפט די גלילות גללים פאר די חסירי דעת.

ר' יוחנןן הסנדל: ווען דער הרב יואל מארגנשטערן שליט"א וואלט געוועין דער אפיציעלער, אויטאריזירטער מרא דאתרא פון "היילענד מיללס",יצ"ו, און ער וואלט געוואוינט דארט און געפיהרט די קהילה דארט וואלט מען זיך געקענט דינגען אויב די חופו"ק איז אנערקענט אין קרית יואל והגלילות, יצ"ו. אבער דא איז דאך עס זיכער נישט דער פאל. דער הרב מארגנשטערן שליט"א איז דאך חונה כבוד אין קרית יואל, מאנרא, אין ארענדזש קאונטי. ער איז נאר פון די אפאזיציע וועלכע טוען אלעס להכעיס פונ'ם מרא דאתרא און די קהילה. ס'איז פונקט אזוי ווי א טעקסי דרייווער אדער א באס דרייוער זאל זיך נעמען מסדר קידושין צו זיין אדער אויפמאכן א מעדיקל אפיס, ווען ער איז נישט אויטאריזירט דאס צו טון...

סתם הוילע שטותים בערל. פארוואס טאר נישט רב מארגנשטערן מסדר קידושין זיין אין היילענד מילס ווייל ער וואינט אין ק"י? ווען דינוב מאכט א זאל אין מידלטאון טאר א קרית יואלער רב נישט מסדר קידושין זיין? ועל כולם רב מארגנשטערן וואינט אין ק"י פאר רא"ט, די אידן וואס סרים למשמעתו האבן איהם גענומען פאר זייער רב נישט דעם אנדערן.

לאמיר נישט פארדרייען דעם שמועס. למעשה האלט רב מארגנשטערן און אסאך אנדערע אז עס איז נישט קיין שאלה, איז וואזוי ביזטו אזוי גלייכגילטיג אויף פארגיסן אומשולדיג בלוט?

אז אזאנס ווערט פארשוויגן וועט נישט זיין ווער ס'זאל שרייען ווען מען וועט אייך מיט די קינדער דערקלערן אלץ מישלינגען מיט הייליגע אויסריידן צו היטן כבוד פון א כבוד הינגעריגן דיקטאטור וואס אני ואפסי אמלוך קומט פארן לא תרצח ולא תנאף.

[עפל סיידער]

[tag]גאלד[/tag], דו ווילסט לייקענען אז אזעלכע צעטלעך זענען אפיציעל געדרוקט געווארן אין "דער בלאט" פאר לאנגע חדשים? זאל זיין אז דאס מאל איז עס פאלש.

[tag]אבטולמוס[/tag] אין למידין הא מהא, תיכף ווען עס פאסירט א דראסטישע דורכברוך, וואס לכו"ע איז עס געווען א היסטרישע דורכברוך איז עס א דיפיינינג מאמענט, איז פשוט נאטורליך אז מ'ריעקט צו עס,
קענסט נישט ערווארטן זאל ממש גארנישט פאסירן, נישט אז ס'גערעכט אבער ס'א אנדערע רעיון לגמרי,
למשל ווען מ'האט געמאכט די עירוב, איז קודם געווען פראטעסטן און נאכדעם צוביסלעך איז עס אפגעשטארבן,
ווייל דאס איז דער נאטור אז א מענטש רעאגירט צו א נייע פירצה אנדערש ווי אזאך וואסי שוין א מציאות פאר א לענגערע וויילע,
ממילא צו ברענגן ראיות פון ווען דעמאלטס ווען די דורכברוך האט פאסירט צו 3 יאר שפעטער, איז אביסל סילי,

איך הער עס עקזיסטירט נאך עד היום א טעלעפאון ווי מען טוט אפדעיטען כסדר די קדושין און קינדער וואס ווערן געבוירען, וואס ''די אפיציעלע ווילידזש איינגעשטעלטע געבן ארויס''.

[מ גפני]

אמת ס'פארן נאכאלס ארום די רעקארדינגס פאר איעדע חתונה אין אולם עטרת מאיר צבי, די אידן שפארן זיך אויף אינוויטעישאנס - זיי האבן פרי אדווערטייזינג...

[יוחנן הסנדלר]

גאלד, ענדליך טרעפט איר שוין די אפיציעלע קהלה צעטליך. זייט וויסן ר' געציל איז נעבעך א קרבן פונעם זעלבן טעראר. איך ווייס פאר א פאקט ער'ט געזאגט פריוואט די סידורי קידושין זענען כשר וישר ער טוט וואס מען הייסט איהם. ער דארף פרנסה און די קינדער.

[גאלד]

איך הער עס עקזיסטירט נאך עד היום א טעלעפאון ... וואס ''די אפיציעלע ווילידזש איינגעשטעלטע געבן ארויס''.

בי עס

[גאלד]

גאלד, ענדליך טרעפט איר שוין די אפיציעלע קהלה צעטליך. זייט וויסן ר' געציל איז נעבעך א קרבן פונעם זעלבן טעראר. איך ווייס פאר א פאקט ער'ט געזאגט פריוואט די סידורי קידושין זענען כשר וישר ער טוט וואס מען הייסט איהם. ער דארף פרנסה און די קינדער.

איר האלט אז איך קען מיך מיקל זיין אויפן סמך פון דער קאנספיראציע טאעריע, און מקבל זיין אז זיין דרשה איז בלויז געווען א שפיל, איך וואלט נישט איינגעשטעלט

[outspoken]

[tag]גאלד[/tag]

ס'נישט קיין סוד אז כ'בין א זעלבטשטענדיגע זלוני, אינטערסאנט אז כ'האב שוין אסאך מאל איינגעשטימט מיט דיר, ווי לעצטענס מיט אריזאנא מצות און ל''ג בעומר פייער, כ'האב 0 טענות אז די זעסט אז עטץ זענט'ס אלץ גערכט (דערמאנט מיר ווי דער שקרן עקשטיין וואס בעקט אלעס וואס (הרב) אהרן טוט, פאר ער איז געפארען אויף א''י און די פאליטיק האט נאך נישט אפגעמאכט צו מ'גייט זיך טרעפען מיט די בער, האט ער געהאלטען א דרשה סברא מכאן וסברא מכאן און די רבי וועט מחליט זיין)

לאמיר דיר מסבר זיין כ'וועל זיין אין די זעלבע שטאט ווי רז''ל כ'האב נישט אין פלאן אהין צוגיין א גאנץ יו''ט (אפשר נעילת החג) און פונקט ווי ס'אינטערסירט מיר 0 אז סקווירא האט 5000 מתפללים יעדע איינציגע שבת די זעלבע אינטערסירט מיר אז(הרב) אהרן האט 25,000 מתפללים שבועות.

(הרב) אהרן האט גערודפט און טעראר'זירט אידן יארען, געהאט א שמוציג מוילן, ער איז אפגעפרעגט אפילו ער באקומט די יאר 50,000 מתפללים שבועות.

יא, כ'שעם זיך אז מיין רבי האט אזא ברודער.

[איך אויך]

בקיצור ביסט ווי כמעט אלע פון צד רז''ל ,נישט אזוי ווייט א חסיד פון עם ווי דו האסט פיינט זיין ברידער און בכלל דאס מענטשהייט.

[עפל סיידער]

איך הער עס עקזיסטירט נאך עד היום א טעלעפאון ... וואס ''די אפיציעלע ווילידזש איינגעשטעלטע געבן ארויס''.

בי עס

די אלע דעטאלען פון יעדן געבורט פונקטליך גייט דורך די ווילידזש איינגעשטעלטע.

[יוחנן הסנדלר]

איך הער עס עקזיסטירט נאך עד היום א טעלעפאון ... וואס ''די אפיציעלע ווילידזש איינגעשטעלטע געבן ארויס''.

בי עס

די קומסט מיר פאר ווי א האלאקאוסט לייקענער. פרעג יעדן קרית יואלער איינוואינער צו זיי באקומען די קאלס פאר יעדן חתונה. אפט גייט דער טעלעפאן אין שטאט אויך. וואס קלערסטו ווער ספאנסערט די טעלעפאן ליין?

[outspoken]

בקיצור ביסט ווי כמעט אלע פון צד רז''ל ,נישט אזוי ווייט א חסיד פון עם ווי דו האסט פיינט זיין ברידער.

און מיט רעכט,
אבער דאס האלט מיר נישט צוריק פון צו זאגען אז אריזאנא ווייץ איז דייקא א גוטע זאך און די זלונים זענען WRONG (איך עס BROADWAY ׂ) און ל''ג בעומר פייער איז א שיינע זאך און ס'איז נישט קיין שום סתירה מיט וואס ער האט געזאגט אין ישיבה לג בעומר פארטאגס ווען א בחור האט זיך געראנגעלט פארן לעבן אדאנק די באמבע פייערס.

[קאווע טרינקער]

אבער פארוואס אין ווילי האסטו טענות אויף די שרייערס און אין ק"י געבסטו זיי גערעכט??

איך האב געגעבן גערעכט? כ'האב זיי געוויזען דעם שער כף הקלע. ליין איבער.

[עפל סיידער]

בקיצור ביסט ווי כמעט אלע פון צד רז''ל ,נישט אזוי ווייט א חסיד פון עם ווי דו האסט פיינט זיין ברידער.

און מיט רעכט,
אבער דאס האלט מיר נישט צוריק פון צו זאגען אז אריזאנא ווייץ איז דייקא א גוטע זאך און די זלונים זענען WRONG (איך עס BROADWAY ׂ) און ל''ג בעומר פייער איז א שיינע זאך און ס'איז נישט קיין שום סתירה מיט וואס ער האט געזאגט אין ישיבה לג בעומר פארטאגס ווען א בחור האט זיך געראנגעלט פארן לעבן אדאנק די באמבע פייערס.

ביסט א גוטע פאר מיט [tag]גאלד[/tag]

[הערשי]

ר' בערל ור' טרינקער, מחילת כבודכם הרמה.
נאכשרייען, רודפ'ן, און אויסנאגען דעם דם התמצית פון פריוואטע בירגער איז כלל נישט קיין צד אין די מחלוקה. דאס איז פראסט רעליגיעזע אומטאלענץ. אלע אידן תושבי קרית יואל נעמען אנטייל אין א מחלוקה נאר מיטן זיין מיטגלידער אין א קהילה? אויב יא, מיטגלידער פון אלע קהילות אדער נאר פון איין געוויסער קהילה? פארוואס הייסט עס מחלוקת ווען א איד פאלגט זיין רב און איז מסדר לפי דעתו כדת? איר האלט אז ס'נישט כדת, כ'הער. ממש א מחלוקת הלל ושמאי. וואס האט עס אבער מיט קהילה מחלוקת א שייכות?
אין הכי נמי, היינו טעמא דקידושין היינו טעמא דעירובין. ס'טייטשט, קענסט נישט פארנומען טראג נישט? פארוואס זאל נישט א איד לעבן לויט זיין געוויסן, ווייל שוטים שקלקלו? לפי זה, פראטעסטאנטן / אידן זענען אין א געוויסע זין שולדיג אין זייער אינקיוויזיציע פארברענונג. וואס פעלט זיי אויס צו מאכן מחלוקת מיט די קירכע? פאר קיין האלאנד אדער צלם זיך בפרהסיא.
א מחלוקת מאכט דער וועלכער טשעפעט דעם צד שכנגד, נישט דער וועלכער וויל זיך פירן מיט זיין אייגענעם קהילה. נישט משנה אויב אין זיין קהילה געפונען זיך אויך בעלי מחלוקת. די קולר פון רשעות איז תלוי בצואר נאר פון די עושי רשעה.
רבי גאלד, כ'האב אייך שיין געזאגט, מאכט נישט אויס צו דער ספעציפישער מודעה איז אטענטיש צו געפעלשט. אזעלכע מודעות זענען געהאנגען אין ביהמ"ד קהל יטב לב, אפילו שוין נאך די קאפריזישער דריי יאר אקציע-רעאקציע פעריאדע וואס איר ערלויבט פאר רדיפת הדת. ווי אויך האט דאס שמש דקיט"ל האנט דעליווערט צו די פארפעלקער און זייערע עלטערן. ווי אויך, להידור בעלמא, אין פאל אין מוסדות בני יואל לערנט מען נישט ליינען שרייבן, האבן זיי זיך מטריח געווען, אפילו אין די פריע פארטאגס שטונדן, צו פערזענליך אנרופן די פארפעלקער און זיי צו דערמאנען אז זיי קענען נאך יעצט ממש איבערמאכן די קידושין. מי כעמך ישראל.

[גאלד]

[tag]גאלד[/tag]

ס'נישט קיין סוד אז כ'בין א זעלבטשטענדיגע זלוני, אינטערסאנט אז כ'האב שוין אסאך מאל איינגעשטימט מיט דיר, ווי לעצטענס מיט אריזאנא מצות און ל''ג בעומר פייער, כ'האב 0 טענות אז די זעסט אז עטץ זענט'ס אלץ גערכט (דערמאנט מיר ווי דער שקרן עקשטיין וואס בעקט אלעס וואס (הרב) אהרן טוט, פאר ער איז געפארען אויף א''י און די פאליטיק האט נאך נישט אפגעמאכט צו מ'גייט זיך טרעפען מיט די בער, האט ער געהאלטען א דרשה סברא מכאן וסברא מכאן און די רבי וועט מחליט זיין)

לאמיר דיר מסבר זיין כ'וועל זיין אין די זעלבע שטאט ווי רז''ל כ'האב נישט אין פלאן אהין צוגיין א גאנץ יו''ט (אפשר נעילת החג) און פונקט ווי ס'אינטערסירט מיר 0 אז סקווירא האט 5000 מתפללים יעדע איינציגע שבת די זעלבע אינטערסירט מיר אז(הרב) אהרן האט 25,000 מתפללים שבועות.

(הרב) אהרן האט גערודפט און טעראר'זירט אידן יארען, געהאט א שמוציג מוילן, ער איז אפגעפרעגט אפילו ער באקומט די יאר 50,000 מתפללים שבועות.

יא, כ'שעם זיך אז מיין רבי האט אזא ברודער.

כ'בין נישט אין די ביזנעס צו אהערשטעלן מיין עלידשענס, איך זאג מיין מיינונג, און זאל מיך דאס דיפיינען,
גראדע דאס וואס די זאגסט אז איך געב אלס גערעכט ר' אהרן'ען, לאו דוקא,
נאר די זאך איז, אז איך רעאגיר נאר אויף זאכן וואס איך שפיר א קראץ אז איך קען אויפווייזן אז מיין צד איז גערעכט,
ווייל מיין גאנצע טעטיקייט דא אין שטיבל איז פשוט פאר ענטערטענמענט,
נישט ווייל איך האב עפעס פערשער אז איך מוז איבעראל זיך אנעמען אויף כבוד הארונים,
אויב מאכט זיך א פאל וואס איך האלט אז די ארונים זענען נישט גערעכט,
שפיר איך פשוט נישט קיין קראץ צו רעאגירן,
ר' אהרן האט גענוג שונאים צו ארויסברענגען זיינע פעלערס איך דארף נישט זיין דער,
ממילא קען זיך אפשר דאכטן אז איך האלט אז ר' אהרן איז אלס גערעכט,
דאס איז די ביוטי פון קאווע שטיבל איך פיק אין טשוס וואס צו רעאגירן און וואס נישט,
ווייל דער גאנצער שטיבל דא איז פאר מיר פשוט א ענטערטענמענט, א אויספלוג,
און אויסדרוקליך נישט קיין פלאטפארמע צו פראפגאנדירן מיין חסידות,

[קאווע טרינקער]

אין הכי נמי, היינו טעמא דקידושין היינו טעמא דעירובין. ס'טייטשט, קענסט נישט פארנומען טראג נישט? פארוואס זאל נישט א איד לעבן לויט זיין געוויסן, ווייל שוטים שקלקלו?

גערעכט!
אבער זיי וויסען זיין אז ס'דא גענוג און נאך שוטים שקלקלו, און זיי זענען עלול צו טוהן משוגענע זאכן וואס זענען מחוץ לגדרי "מחלוקה".
צו זיי זענען גערעכט? אוודאי נישט. אבער צום דריטען און לעצטען מאל:
אז דיין בר פלוגתא איז א חיה, און וועט דיר גורם זיין עגמות נפש, אדער געווין אים אדער זיי גוט מיט אים. אז דו גייסט אין מלחמה, זיי גרייט צו כאפן פעטש.

[גאלד]

פארשטייסט נישט, קאווע, זיך שלאגן מיט אהרן טייטלבוים איז א חלק פון אידישקייט, אלע דברי קנאות בספרי רבינו זצ"ל האבן שוין די בני יואל אריינגעטייטשט אז עס מיינט אהרן, ליין זייערע וועכנטליכע פליג בלעטלעך