די סיבה וואס מיר טראגען א וועסטיל

[[NAMELESS]]

די הייסע זומער טעג שטיין שוין אונטערען שוועל אייביג ווען עס קומט אן די צייט וואס ממש סגיסט זיך שווייס פין אלע זייטען סאיז פשוט אום דערטרעגליך טראכט איך אריין אין דעם געדאנק ווא איז די סיבה פארוואס היימישע יודען טראגען א וועסטיל ?אין נאך דערצו אין אזעלכע גיהנום׳דיגע טעג ?
דער גאנצע נושא פון דער וועסטיל איז בעצם צוליב א הלכה׳דיגער עניין וואס כמעט קיין איינער ווייסט נישט פון דעם צו זאגען והראיה די וואס גייען די טלית קטן אונטערן העמד אין טראגען א וועסטיל זיי ווייסען אינגאנצען נישט די הלכה׳דיגע נקודה וואס ליגט דא אבער ווא יא מיר זענען צוגעוינט צו טראכטען פון שיינקייט אין די לבוש זאל זיין הערליך אוועקגשטלט אין פאקטיש שאפט דאס אגויסער חן אויף דעם מענטש ווען ער איז שיין אנגטהון
אין דא קומט די פוינט פון דעם שיינעם לבוש דער וועסטיל
יעצט קומט אויס אז די נקודה פון דעם טראגען א וועסטיל איז נאר צוליב די שיינקייט אין אנטליגענט׳ישקייט וואס קומט צו פון דעם אין באמת די מלבוש גיט צו שיינקייט אין איידעלקייט סהאט אגוויסע נשיאות חן ביי מענטשע
איך מאך זיך האבער דעם חשבון אז סלוינט׳זיך מוותר זיין אויף דעם שיינעם רושם אין בעסער זיך צו שפירן פיל לייכטער אין נישט אזוי שויצען (תרתי משמע...)בשעת ווען די שויצען שעפט ממש אויס די אלע כוחות אין דער מאנטשלעכע קערפער איך פיל ממש אז דע וועסטיל לייגט צו די עיקר עול אין ווען אין דריי זיך ארום אין דער זומער מיט א אפענעם רעקעל אפילו די וואלנע טלית קטן איז נישט באדעקט ( דאס איז דער גאנצער מקור פון דעם וועסטיל אין הלכה) אין סאיז נישט אזוי ״אלגענטיש״ דאך שעפ איל זיך נישט אויס מיינע כוחות אין איך בלאב רוהיג

בעצם אויפן זעלבען מהלך קען מען איבערשמוסען די נושא פון טראגען א ראזשוואלקע אין די זומער דיגע שבתים די ראזשוואלקע איז א שיינער לבוש וואס שאפט אגויסען חן אין אצילות אויף דער וואס טראגט דאס סאיז דא אזאלכע וואס צוליב די שיינקייט פון דעם וועלען זיי גיין אין פייער אריין שפעטער זענען זיי אויסגעשעפט אין נערוייז צוליב די שווערע לאסט אין הוצען ---אשוטרקע נקודה למחשבה~
כהאב פארגעסען נאך אנקודה די וייסע וועסטיל וואס אשיינער ציבור גייט שבת ויו״ט בפרט די בנשיקלעך דאס איז שוין ממש אן אנדערען עניין סהאט א בעזונדערען חן צוליב אפאר נקודות א חוץ דעם וואס ביי די בנשיקלעך איז דאס מרוקם אין געפלעכטען פין חוטי כסף וזהב מעשי ידי אומן אין סאיז שווער צו מוותר זיין אויף דעם שיינער שבתדיגע מלבוש נאר וועגען די היץ
האבער דאך ברענג איך ארויס א נקודה למחשבה אז דער וואס פארשטייט נישט די ענינים פין די זאך אדער פארשטייט גוט אבער גייט מיט א לבוש נאר צוליב שיינקייט זאל אריינקלערען וואס סאיז בעסער אין חשובער צו בלייבען דער שיינער יוד אין דער אינטלעגענט אדער בעסער נישט אויסצנוצען די כוחות אין בלייבען מיטן גייסט אין מוט אין בעיקר בלייבען א מענטש אין נישט ווערען אויס מענטש צוליב די הוצען

[ברסלבער]

שלום עליכם הרב אתא קלילא, זאגסט א גוטע פוינט.
מאנכע טראגן דעם וועסטל פשוט אלס מער אפיס ספעיס. מען פארדינט נאך פיר אדער זעקס טאשן, און עס געבט מער ספעיס צו האלטן נאך זאכן.

[כוכב]

איך טראג דעם וועסטל אויפן פארלאנג פון מיין פרוי מזאל נישט זען די ציצית ווען סאיז פארפלעקט כנהוג.

[געפילטע פיש]

די וועסטל טראגט מען ווייל ווען די חסידישע לבוש האט זיך אנגעהויבן זענען די בעסערע גוים אזוי געגאנגען אנגעטוהן. איך ווייס נישט וועלכע הלכה דו מיינסט, אבער אויב איז דא אזא הלכה איז עס געווארן after the fact, נאכדעם וואס שלומי אמוני האבן שוין געטראגן די וועסטליך. ווייל בזמן הגמרא זעט אויס איז די ציצית\טלית געווען די אויבערשטע מלבוש וואס מ'איז געגאנגען.

[פישלע העררינג]

כדי לקיים מה שאמרו חכמינו אז כל ימי עני רעים וכו'.

[געגאנגן]

איך טראג דעם וועסטל אויפן פארלאנג פון מיין פרוי מזאל נישט זען די ציצית ווען סאיז פארפלעקט כנהוג.

דיין פרוי האט שוין האט שוין אויף דיר אויפגעגעבן...

[געגאנגן]

די וועסטל טראגט מען ווייל ווען די חסידישע לבוש האט זיך אנגעהויבן זענען די בעסערע גוים אזוי געגאנגען אנגעטוהן. איך ווייס נישט וועלכע הלכה דו מיינסט, אבער אויב איז דא אזא הלכה איז עס געווארן after the fact, נאכדעם וואס שלומי אמוני האבן שוין געטראגן די וועסטליך. ווייל בזמן הגמרא זעט אויס איז די ציצית\טלית געווען די אויבערשטע מלבוש וואס מ'איז געגאנגען.

איך מיין אז פונקט פארקערט
אז מען האט געהאט א ענין עפ"י הלכה האט מען געזוכט די זה קלי ואנוהו...
היינו טעמא דשטריימל...

[חד גדיא]

איך טראג דעם וועסטל אויפן פארלאנוועסטלכמיין פרוי מזאל נישט זען די ציצית ווען סאיז פארפלעקט כנהוג.

ווי אזוי קריכן אריין די פלעקן אויב דו גייסט א וועסטל?

[געגאנגן]

וואס הייסט, דu ווייסט וואס גייט פאר ווען ער נעמט דעים גראבן סענדוויטש אין האנט, די סענדוויטש איז 3X די סייז פון די מויל, ס'רינט פון אלע זייטן, זייט אייך מצייר...
ווער רעדט פונם טשאלענט ליל שישי...

[berlbalaguleh]

איך טראג דעם וועסטל אויפן פארלאנג פון מיין פרוי מזאל נישט זען די ציצית ווען סאיז פארפלעקט כנהוג.

טלית קטן'ס קענמען וואשן. פארדעים איז דא די אלע וואש-פראדוקטן און סאפטענער'ס. אויך וואש מאשינען. אויב דער נעכטיגער סאפער (ארוחת ערב, נאכטמאל, בלע"ז) זעיט זיך אן אויפ'ן ט"ק, קענמען ניצן א "ביב". ..

[געפילטע פיש]

די וועסטל טראגט מען ווייל ווען די חסידישע לבוש האט זיך אנגעהויבן זענען די בעסערע גוים אזוי געגאנגען אנגעטוהן. איך ווייס נישט וועלכע הלכה דו מיינסט, אבער אויב איז דא אזא הלכה איז עס געווארן after the fact, נאכדעם וואס שלומי אמוני האבן שוין געטראגן די וועסטליך. ווייל בזמן הגמרא זעט אויס איז די ציצית\טלית געווען די אויבערשטע מלבוש וואס מ'איז געגאנגען.

איך מיין אז פונקט פארקערט
אז מען האט געהאט א ענין עפ"י הלכה האט מען געזוכט די זה קלי ואנוהו...
היינו טעמא דשטריימל...

איך מיין אז פונקט פארקערט.
דו האלטסט אז ס'איז ואנוהו וויבאלד דו גייסט דערמיט. שיינקייט איז סוביעקטיוו.

[מבקר]

דער גאנצע נושא פון דער וועסטיל איז בעצם צוליב א הלכה׳דיגער עניין וואס כמעט קיין איינער ווייסט נישט פון דעם צו זאגען והראיה די וואס גייען די טלית קטן אונטערן העמד אין טראגען א וועסטיל זיי ווייסען אינגאנצען נישט די הלכה׳דיגע נקודה

עס איז נישטא קיין שום הלכה צו טראגן א וועסטיל, וואס יא? עפ"י האר"י טאר נישט די ציצית זיין אויפגעדעקט, ממילא הנוהגים עפ"י האר"י בכל עניניהם האבן א סיבה עס צוצידעקן. אבער אז מ'לערנט אביסל ווייסט מען אז די אר"י הקדוש איז עס געגאנגען אינטער די העמעד, נישט איבער דעם. וואס עפ"י הלכה איז דאס נישט אויסגעהאלטן, ווייל מ'מוז עס קענען זעהן. ממילא אזויווי ביי איעדע מחלוקת צווישן קבלה והלכה די פוסקים האלטן אז מ'דארף פסק'נען כההלכה, און די מקובלים האלטן אז מ'דארף זיך נוהג זיין עפ"י הקבלה, איז הבוחר יבחר. אבער משלב זיין די צוויי קעגן זייטיגע סברות איז אים מעגליך, ווייל ס'קען נישט זיין אויפגעדעקט און צוגעדעקט אויף איינמאל. און אויב איינער טרייט יא עס משלב צו זיין אויף אזא איינעם איז געזאגט געווארן די פסוק "וכסיל בחושך הולך".

ביי טייל איז עס א ווסת קבוע און ביי טייל איז דער ווסת אינו קבוע. די וואס פירן זיך צו גיין שבת אן אנדער סארט, איז עס כדי לקיים מה שאמרו חכמינו אז כל ימי עני רעים - שבת אלס שינוי הווסת.

שמעתי אז די טעם פארוואס ביי g&g רופט מען עס א "וועסטיל" איז משום מעשה שהיה, א פרוי איז אמאל געקומען אויף פיקן זייער באשטעלונג, אין מ'האט אויסגעריפן מרס... אייער וועסט/ווסת איז אנגעקומען. נאכן בלאשן אפאר מינוט האט זי געכאפט אז מ'רעדט פון א וועסטיל.

[געפילטע פיש]

דער גאנצע נושא פון דער וועסטיל איז בעצם צוליב א הלכה׳דיגער עניין וואס כמעט קיין איינער ווייסט נישט פון דעם צו זאגען והראיה די וואס גייען די טלית קטן אונטערן העמד אין טראגען א וועסטיל זיי ווייסען אינגאנצען נישט די הלכה׳דיגע נקודה

עס איז נישטא קיין שום הלכה צו טראגן א וועסטיל, וואס יא? עפ"י האר"י טאר נישט די ציצית זיין אויפגעדעקט, ממילא הנוהגים עפ"י האר"י בכל עניניהם האבן א סיבה עס צוצידעקן. אבער אז מ'לערנט אביסל ווייסט מען אז די אר"י הקדוש איז עס געגאנגען אינטער די העמעד, נישט איבער דעם. וואס עפ"י הלכה איז דאס נישט אויסגעהאלטן, ווייל מ'מוז עס קענען זעהן. ממילא אזויווי ביי איעדע מחלוקת צווישן קבלה והלכה די פוסקים האלטן אז מ'דארף פסק'נען כההלכה, און די מקובלים האלטן אז מ'דארף זיך נוהג זיין עפ"י הקבלה, איז הבוחר יבחר. אבער משלב זיין די צוויי קעגן זייטיגע סברות איז אים מעגליך, ווייל ס'קען נישט זיין אויפגעדעקט און צוגעדעקט אויף איינמאל. און אויב איינער טרייט יא עס משלב צו זיין אויף אזא איינעם איז געזאגט געווארן די פסוק "וכסיל בחושך הולך".

ע"פ הלכה דארף די בגד זיין אויפגעדעקט? אויב עפעס דארף מען קענען זען די ציצית, נישט די בגד. און אליבא דגמ' וואס די גאנצע טעם פון וראיתם אותו איז משום שתכלת דומה לרקיע וכו', איז דאס נישט שייך ביי אונזערע ציציות.

[ברעט מענינג]

אויב איך גיי נישט קיין וועסטיל ווי וועל איך לייגען דעם פעדער?
שבת טאקע האב איך נישט קיין וועסטיל.

[שטילע אינגערמאן]

אויב איך גיי נישט קיין וועסטיל ווי וועל איך לייגען דעם פעדער?
שבת טאקע האב איך נישט קיין וועסטיל.

פעדער? וואס איז דאס? אהההה, דער זאך וואס געבט ארויס טונט? אין ס'לאסט איבער א צייכן אויף א פאפיער?
כ'געדענק ווען מ'פלעגט נאך אמאל שרייבען טשעקס האט מיין טאטע אייביג געהאט איינס אין טאש,

סיריעסלי, ווער האט היינט א פעדער? א פארצאטישע זאך

[מבקר]

ע"פ הלכה דארף די בגד זיין אויפגעדעקט? אויב עפעס דארף מען קענען זען די ציצית, נישט די בגד. און אליבא דגמ' וואס די גאנצע טעם פון וראיתם אותו איז משום שתכלת דומה לרקיע וכו', איז דאס נישט שייך ביי אונזערע ציציות.

א' וואו אין מיינע ווערטער האסטו געזעהן אז איך רעדט פונעם בגד? אבער אז מ'רעדט שוין וויל איך טאקע אויסקלארן!
שולחן ערוך אורח חיים סימן ח' סעיף י"א
עיקר מצוַת טלית קטן ללובשו על בגדיו, כדי שתמיד יראהו ויזכור המצוות.
וויאזוי לערנסטו דאס? מ'זאל אנטוהן די חוטי הציצית על בגדיו אדער די גאנצע בגד?
משנה ברורה סעיף קטן (כה) על בגדיו – ובכתבים איתא דטלית קטן תחת בגדיו. וכתב המגן אברהם, דעל כל פנים צריך שיהיו הציצית מבחוץ, ולא כאינך שתוחבין אותן בהכנפות.
איז משמע אז עפ"י ההלכה דארף אפילו די בגד אויך זיין אויפגעדעקט.
ולמעשה קריגן זיך אלע מקובלים על המג"א.
ב' די גייסט נישט מיטן תכלת??????

[[NAMELESS]]

איך טראג דעם וועסטל אויפן פארלאנוועסטלכמיין פרוי מזאל נישט זען די ציצית ווען סאיז פארפלעקט כנהוג.

ווי אזוי קריכן אריין די פלעקן אויב דו גייסט א וועסטל?

לכאורה איז קלאר אז עפעס מיז דאך ערגעץ וי ווערען פארשמירט אויב נישט פארוואס פארמאגט מען א וואש מאשין אבער סקען זיין אז אויב שוין איז בעסער די ציצית זאל ווערען פארשמירט וי די וועסטיל וואס אויף דעם קען יעדער באמערקען וואס די האסט געגעסען אויף לאנטש פון נעכטען אין סאפיר א טאג פאר דעם עכ״פ איך פארשטיי אודאי נישט פשט ויאזוי קען די ציצית פארפלעקט ווערען אויב מגייט מלכתחילה א וועסטיל אויף דעם ?
אויב איז די גאנצער עניין נאר צו באשיצען מזאל נישט זעהן די בהרות אדמדמות עקודים נקודים וברודים פון די ציצית איז אין לדבר סוף אין ויפיל מפארדעקט וועט דאס ארופשוימען וייל דער וואס פארשמירט זיך בלאבט אייביג פארשמירט פשוט וייל מכאפט זיך נישט
ביי אונז כלל ישראל זענען מיר אייביג געוועזען אויסגעצייכענט מיט דעם יודישער חן אין די מלבושים אונזערע זענען אויסגעצייכנט מיט א שיינקייט וואס צייגט די פאקט אז מיר זענען בני מלכים אין אפילו די גויים וייסען גוט פון דעם שיינקייט פון דעם יוד אין וייסען טיף און הערץ אז די אמתדיגער חן אין שיינקייט ליגט ביי אונז וי סאיז באקאנט די ווארט פון צדיקים אז ״לא עשה כן לכל גוי״ אז א גוי פארמאגט נישט קיין חן וואס באלאנגט נאר צום יידישער פאלק
ממילא האט מען געזוכט ביי אונז וואס מער צו וייזען די אומות העולם די שיינקייט פון דער יוד אין צלם אלקים וואס שיינט אויף אונזער געזוכט דורך דעם וואס מהאט זיך באשיינט אז אפילו די גויים זענען ארויס פון התפעלות אין מהאט געזען דעם פשט פון וראו כל עמי הארץ כי שם ה׳ נקרא עליך ויראו ממך
אין טאקע דאס איז געוועזען די עניין בעצם פון טראגען די וועסטיל וואס איז אגויסער מלכות׳דיגער לבוש וואס זאל צייגען די שיינקייט פון דעם יוד {חוץ פון די נקודה וואס מהאט שוין אנגערירט ועגען די פלוגתא פון די מקובלים אויב די ציצית זאל זיין אינוויניג צו אינדרויסען וואס אויף דעם האט מען געטון א געויסע פשרה אז מטראגט דעם וועסטיל אויף דע ציצית }

[דולה ומשקה]

אוי דער אשכול דער מאנט מיר פון די גוטע צייטען, רבי שלום קעססלער שליט"א שטייענדיק אויפן טיש פורים אין באבוב ערגעץ ווי אין דער מיטעלע מ' יארן, האט ער געגעבן א פרעג דעם עולם בנוכחות האדמו"ר המהר"ש זצ"ל "ווי זוי זאגט מען א 'טאשן זייגער' אין לשון הקודש?
הוא מותיב והוא מפרק: "עונה הסמוך לוסת"
דער עולם האט זיך גוט צולאכט, ער זעלבסט אויך, אין דערנאך געגאנגען צום נעקסטע דזשאוק...
מ'איז געוועהן זייער אומ-פארמאל און זייער ארגינעל אמאהל... מ'האט נישט געטראכט וואס וועלן די בחורים וכו'

[צענטער]

די סיבה פון גיין א וועסטל איז צוליב דעם וואס עס איז נישט א כבוד פארן טלית קטן צו זיין במקום א שירצל. און נישט ווי מאנכע פראבירן צו זאגן אז עס איז בלויז א סטייל. צוליב דעם זענען חסיד'שע אידן נישט געגאנגען מיט א אינטערהעמעד. די ציצות זאל זיין דאס מערסטע סמוך צום גוף (העמד, ציצות) די סיבה פון נישט גיין די ציצות אויפן קערפער זעלבסט איז כדי ס'זאל נישט צורירן א מקום טמא. און כדאי די ציצות זאל נישט זיין א שירצל גייט מען א וועסטל. מיט דעם מהלך איז מען יוצא הן הלכה און הן קבלה.

[איחוד פעלד]

ייש"כ ר' צענטער.

שרייבסט זייער א שיינע הסבר, ווייסטו אבער אפשר ווי אלט דער הייליגער "וועסטעל" איז?

[צענטער]

ניין איך האב קיינמאל מברר געווען דעם ענין לעומק. 300 יאר זיכער

[איחוד פעלד]

וואס איז שלעכט אויב דער טלית קטן איז א שירצעל. וכי קדושה יש בו?

[מבקר]

וואס איז שלעכט אויב דער טלית קטן איז א שירצעל. וכי קדושה יש בו?

ועוד יותר מזה, דוקא די חסידישע חזירים ניצן די טלית קטן אלס א שמאטע פאר די גלעזער. (וזה מותר להלכה)