די קאנטראווערסיאלע הנהגה פון סאטמאר רבי'ן ארום דעם האלאקאסט

[לעיקוואד]

ולפי דרכך קומט גאר אויס דער רבי איז געווען דער גרעסטער נתפעל פון די הצלחה פון די ציונים אזוי ער האט אזוי מורא געהאט פון נשפע ווערן פון זיי און קלערן אז שווא עבוד אלוהים כמבואר בנשא תורה, און ער האט געהאט די גרעסטער יצר הרע פאר דעם האט ער אזוי געהאקט און געוויינט מתוך פחד ביי די שובבי"ם תורות.

[נהורא נפישא]

די שמועס ווערט מער און מער אינטערסאנט, כ'האב זייער הנאה פון יאיר'ס און שמערל'ס פסיכאנאליז אויפן סאטמארער רב ז"ל, ווייל מער ווייניגער בין איך געקומען צו די זעלבע מסקנא, האמת אגיד איך האב דעם רבי'ן פערזענליך נישט געקענט, אבער ווי א געטרייער חסיד כסדר געליינט און גענאשט פארשידענע אנעקדאטן און מעשה'לעך פונעם רבי'נס לעבן, בימי בחרותי פלעג איך אסאך קוקן די נייע ספרים און ביכער וואס זענען ארויס פון דרוק, ביאגראפיעס פון פארשידענע גדולים וואס האבן נישט אנגעהערט אין די עדה החרדית לאגער, צעווישן אנדערע פלעג איך אויפמישן דעם אינדעקס אויפזיכן פאר טייטלבוים יואל צו זען און וואספארא קאנטעקסט די רבי ווערט געברענגט, טאמער איז דאס געווען וויאזוי זיי טרעפן א וועג אנצעווייזן ווי די רבי איז געווען א מעריץ פון יענעם און יענעם אגודאי בין איך געווען העכסט צופרידן, ווייל איך האב זיך געשפירט מוראדיג באקוועם ווי רבינו יואל איז א נומבער וואס יעדער קען באשטיין צו נוצן, טאמער אבער איז געשטאנען עפעס מיטן ציל צולייגן דעם רבין אין שאטן, אדער האבן זיי סתם אזוי איגנארירט אזא רשכבה"ג האב איך מיט מיין קינדישע כעס געשימפט ביי מיר אין הארצן, אט דאס זעה איך דא ביי אסאך חברים וויאזוי זיי האבן דעם קאך און ברען, ווען מ'ברענגט ארויף פארשידענס איבערן כאראקטער פונעם רבי'ן, די עיקר נקודה וואס איך וויל ארויסברענגן אז איך האב אסאך געליינט אדער געהערט איבערן רבי'ן וואס האט זיך מיר געשאפן א שטיקל בילד איבערן פערזענליכקייט פונעם רבין, און כ'בין אויך געקומען צום סעלבן החלטה.
דער אמת איך האב שוין פון אנהויב אשכול שוין מרמז געווען צו טייל פון די זאכן וואס זענען גערעדט געווארן דא און איך האב נאך אסאך וואס מאריך צו זיין אויסצושמועסן נאך פארשידענע פונקטן איבערן כאראקטער פונעם רבי'ן, ועוד חזון למועד.
דער אמת די ארטיקל פונעם טאבלויד ווייזט צוזיין געטריבן פון אן אגענדע אראפצומאלן דעם רבי'ן אלס א רשעותדיגע און סעלפיש פערזאן וואס ס'איז פארשטייט זיך אינגאנצן נישט די פאל, איך האב זיך אבער געוואלט אפשטעלן אויף א צווייטע פונקט וואס איך האב אבזערווירט איבער די געדאנקנגאנג פונעם רבין, ס'ווייסט יעדער אז איינס פון די צענטראלע טעמעס אין די חסידות איז די ענין פון דעמאנסטרעישאנס אנטקעגן די ציונים, אויף די פלאקאטן ווערט דאס אויך גערופן  מחאה אדער הפגנה, די זאך איז נאר, אז מיט די חיוב מחאה וואס איז מבואר אין הלכה האט דאס גארנישט, ס'איז פארהאן פארשידענע גרופעס וואס מאכן מחאות אנע אויפהער אראפצונעמן די כ'סדרדיגע חרון אף וואס איז דא כל זמן ס'עקזעסטערט די מרידה במלכות שמים.
הפנים די רבי שרייבט אז מצד הלכה איז דא א חיוב מחאה (פארשטייט זיך ווי געווענליך באזירט אויף מקורות פון מדרש ואגדה וספרי דרוש) איז פון וואנעט איז נולד געווארן אט דער חיוב, נאך אלעם איז נישט געווען בזמן חז"ל קיין דעמאנסטראציעס אנטקעגן צדוקים (סיידן געוויסע הנהגות להוציא מלבן)  אדער בזמן הרעפארמער האט מען נישט געמאכט קיין דעמאנסראציעס קעגן רעפארמער, נאר וואס דען אונעם רבינ'ס ווערטער ווערט אלעס פארענטפערט, כסדר איז דאס אינאיינעם ווי דער רבי רעדט פון דעם " אז מ'העט גוט קוקן וועט מען זען ווי זיי (די ציונים) פארארבעטן מעשים צומאכן אנטיסעמיטיזם דאהי (אין אמעריקע)" און נאך אנדערע ריווייזד היסטארישע פאקטן וואס יעדעס קינד אין סאטמאר ווייסט אז ווען היטלער האט געהערט אז די ציונים האבן געמאכט א באקיאט האט ער זיך אראפגעווארפן אויך די קארפעט און דאס געביסן פאר כעס און אויסגעשריגן אז איך וועל די אידן פארטיליגן ווי די הערשן און אינדן אויפן פעלד, מערקט דרך אגב דעם ענליכקייט צום לשון חז"ל, בכל אופן איז די רבי נישט געווען קיין גרויסע פאליטיקער און זאך-קענער אין אנגעלעגנהייטן פונעם מיטל מזרח ווי אויך אין אמעריקאנער פאליטיק, אזאך וואס  די נארישע שרייבערליך זענען כסדר פארנומען, און ער האט געהאט אן איינרעדעניש אז ס'הערשט אנטיסעמיטיזם אין אמעריקע מכח די ציונים, און אז מ'וועט מאכן א גרויסע דעמאנסטרעשן אין ניו יארק, דאן וועט גאנץ אמעריקע איינזען אז אידן האבן גארנישט מיט ציונים, ממילא האט ער געהאלטן אז מחאות איז א פראקטישע מיטל אראפצונעמן שנאת ישראל (און דרך אגב האט זיך דער רבי באנוצט מיט נאך אנדערע פראקטישע אמעריקאנער איינגעפירעכצער ווי מאכן א "דינער" אדער "אפיעלס") האט ער שוין געזען א חיוב און מקורות פון ספרים וסופרים אויף די מאדנע מצוה פון דעמאנסטרעישאנס.

[לעיקוואד]

איך האב געהערט פון סאטמארע געווייקטע חסידים אז דער רבי איז געווען גאר א פעדאנטער מענטש, אזא בעסערע גאטשע ווי מען זאגט, גאר א ריינער מענטש וכ'ו און עס האט אים געקרענקט מורא'דיג אז ער איז נישט בכח צו עסן מיט די אייגענע כחות און די לעפל זאל זיך נישט אויסגיסן וכדומה, אדער אז ער זאל גיין מיט די אייגענע כחות, ער וואלט אין זיין לעבן נישט געקענט ארויסקומען ברבים אויף א ווהילטשעיר אדער ווערן געפיטערט דורך א גבאי, דעריבער האט ער קיינמאל נישט געגעסן ברבים נאכן סטראוק, אויס פחד אז ער וועט נישט שולט זיין און די לעפל וועט זיך אויסגיסן וכדומה ויבוא לידי בזיון. דאס איז א פאקט וואס פארענטפערט די מאדנע סאטמארער מעשה מיט הכנות ואכמ"ל

איז אמת ער האט קיינמאל געגעסן ברבים נאך די סטראוק? וואס האט ער געטוהן מיט די ריזיגע חלה פון די כ"א כסלו בילדער? איז ער נישט געווען אויף א ווילטישער דעמאלטס?

און ביטע זייט יא מאריך בענין די הכנות.

[בשבילי!]

דער אשכול גייט שוין אריבער צו רעדן איבערין פערזענליכקייט פון רבי'ן בכלליות נישט דוקא איבער דעם האלאקסט, אפשר קען מען אפטיילן און מאכן א פרישן אשכול?

[יאיר]

לעיקוואוד, מסתם מיינט בר דעת אז די גרויסע עבודה פון הכנות ביים רבי'ן איז פשוט געווען אן אבסעסיע מיט ריינקייט.

[יאיר]

יאיר געט א סימפליסטיק פרוידיען סייקא-אנאליז וואס מיר ווייסן שוין היינט איז שטארק איבערגעטריבן און רוב מאל פלאך נישט ריכטיג.

אנשטאט צו נתפעל ווערן פון סאטמאר רב'ס געוואלדיגע אמת קנה ואל תמכור, וועט מען גיכער זאגן אז ער האט געוואלט פארדעקן טיף צושטערטע פסיכישע נייגונגען.

מיר האבן דאך שוין אן אלטע מחלוקת דערין. איך האלט אז א מענטש קען נאר זיין אמת'דיג אויב ער איז באלאנסירט, דו האלטסט אז א מענטש קען נאר זיין אמת'דיג אויב ער איז עקסטרעם. האבן מיר א שיינע לשיטתיה.
אגב, די Defense Mechanism טעאריעס פון פרויד זענען יא פארבליבן שטארק אנגענומען אין די פסיכאלאגישע וועלט, און זענען טיילווייז באשטעטיגט געווארן דורך שטודיעס. איך האב יעצט נאכגעזוכט אין גוגל האב איך געטראפן איינער פון די דעפענס מעכאניזם'ס reaction formation וואס שטימט אויפ'ן האר מיט מיין פריערדיגע אנאליז. איך וועל ציטירן פון וויקי:
"[a] phobia is an example of a reaction formation. The person wants what he fears. He is not afraid of the object; he is afraid of the wish for the object. The reactive fear prevents the dreaded wish from being fulfilled.
"[r]eactive love protests too much; it is overdone, extravagant, showy, and affected. It is counterfeit, and [...] is usually easily detected. Another feature of a reaction formation is its compulsiveness. A person who is defending himself against anxiety cannot deviate from expressing the opposite of what he really feels. His love, for instance, is not flexible. It cannot adapt itself to changing circumstances as genuine emotions do; rather it must be constantly on display as if any failure to exhibit it would cause the contrary feeling to come to the surface.[3]
(פארשטייט זיך אז דא איז עס שנאה אנשטאט אהבה)
איך האלט אז דאס פארענטפערט אזוי שיין דעם מדרש פליאה פון ר' יואליש כמין חומר, אז אפילו דו ביסט נישט מסכים מיט מיר קענסטו הנאה האבן פון דעם שטיקל פרוידיען אנאליז, גארנישט ווייניגער ווי פון א שיינער תירוץ פון ר' חיים אויפ'ן רמב"ם...

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך פארשטיי נישט וויאזוי דו קענסט טענה'ן אז דער רבי איז געווען א פחדן. עס איז דאך ידוע ווי ער האט זיך מוסר נפש געווען און געהאקט אויף די ציונים אפילו מען האט געווארפען אויף עם חצים ובליסטראות און געוואלט הרגנ'ען.

יא, אזוי? וועמענ׳ס נפש האט ער מוסר געווען? וויאזוי האבען אויסגעקוקט די בליסטראות? סתם אזוי, ווי קויפט מען בליסטראות? איך וויל אנווארפען מיין רבינ׳ס ברידער ימ׳׳ש מיט בליסטראות, וואס כפי הנראה, איז דאס ערגסטע זאך.
און ווער האט איהם געוואלט הרגנ׳ען? דער באהאלטענעם גוי אינ׳ם קלאזע׳׳ט? אדער אפשר האט מען געשיקט דער סיירת פון מיטל-מזרח פון איהם פטור צו ווערען?
גלייב מיר, ווען דער שב׳׳כ וויל איהם זען טויט, דערלעבט ער נישט די ערשטע יארען אין אמעריקא.
און לגבי דער גרויסע קעמף אויף ציונות, עי׳ חתימתי.

[יאיר]

אויב א בודאפעסטער כאפט נישט קיין וויצן, קענט איר זיך פארשטעלן ווי לאנג ס'נעמט פאר א ליטוואק פון בודאפעסט צו כאפן א וויץ...

[בר דעת]

איך האב געהערט פון סאטמארע געווייקטע חסידים אז דער רבי איז געווען גאר א פעדאנטער מענטש, אזא בעסערע גאטשע ווי מען זאגט, גאר א ריינער מענטש וכ'ו און עס האט אים געקרענקט מורא'דיג אז ער איז נישט בכח צו עסן מיט די אייגענע כחות און די לעפל זאל זיך נישט אויסגיסן וכדומה, אדער אז ער זאל גיין מיט די אייגענע כחות, ער וואלט אין זיין לעבן נישט געקענט ארויסקומען ברבים אויף א ווהילטשעיר אדער ווערן געפיטערט דורך א גבאי, דעריבער האט ער קיינמאל נישט געגעסן ברבים נאכן סטראוק, אויס פחד אז ער וועט נישט שולט זיין און די לעפל וועט זיך אויסגיסן וכדומה ויבוא לידי בזיון. דאס איז א פאקט וואס פארענטפערט די מאדנע סאטמארער מעשה מיט הכנות ואכמ"ל

איז אמת ער האט קיינמאל געגעסן ברבים נאך די סטראוק? וואס האט ער געטוהן מיט די ריזיגע חלה פון די כ"א כסלו בילדער? איז ער נישט געווען אויף א ווילטישער דעמאלטס?

און ביטע זייט יא מאריך בענין די הכנות.

זינט תשכ"ח האט דער רבי נישט געגעסן ברבים. נאר איינמאל האט ער עפעס אמאל טועם געווען ברבים.

[בר דעת]

איך פארשטיי נישט וויאזוי דו קענסט טענה'ן אז דער רבי איז געווען א פחדן. עס איז דאך ידוע ווי ער האט זיך מוסר נפש געווען און געהאקט אויף די ציונים אפילו מען האט געווארפען אויף עם חצים ובליסטראות און געוואלט הרגנ'ען.

יא, אזוי? וועמענ׳ס נפש האט ער מוסר געווען? וויאזוי האבען אויסגעקוקט די בליסטראות? סתם אזוי, ווי קויפט מען בליסטראות? איך וויל אנווארפען מיין רבינ׳ס ברידער ימ׳׳ש מיט בליסטראות, וואס כפי הנראה, איז דאס ערגסטע זאך.
און ווער האט איהם געוואלט הרגנ׳ען? דער באהאלטענעם גוי אינ׳ם קלאזע׳׳ט? אדער אפשר האט מען געשיקט דער סיירת פון מיטל-מזרח פון איהם פטור צו ווערען?
גלייב מיר, ווען דער שב׳׳כ וויל איהם זען טויט, דערלעבט ער נישט די ערשטע יארען אין אמעריקא.
און לגבי דער גרויסע קעמף אויף ציונות, עי׳ חתימתי.

אוודאי איז דער רבי געווען גרייט אויף מסירות נפש. ביי א דרשה האט ער אפילו - לויט די לעגענדע - געעפנט די קנעפל און געשריגן "זיי קענען שיסן"
וכבר תמהו המפרשים למה צריך לפתיחת הכפתורים, יש מרבותנו אומרים שחשש אולי החיצים ובליסטראות לא חזקים די לקרוע את הכתונת ולכן פתח, ויש אומרים שמשום בל תשחית, כי חשש על הכתונת מפני היורשים.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

וועגען דעם גיי איך א שניפס (necktie בלע׳׳ז) . ווען כ׳על עפענען דאס קנעפעל, וועל איך געשיצט ווערען פונ׳ם פארשאלטענע בליסטר.

[positive.yid]

סאטמארע תלמיד, ישכר כץ, שרייבט

So Tablet now has told us about one Rebbe who was a passive murderer (Satmar), and another who espoused heresy (Lubavitch). (All we need now is for them to find a Rebbe who was a philanderer. Then Tablet would be able to present the perfect inflammatory picture of a triumvirate of Hassidic leaders who between them transgressed the three cardinal sins.)

In a cheap race for Facebook stardom, Tablet, in the last few days, published two shocking essays. One accuses the Satmar Rebbe of being complicit in the Nazi regime's murder of Hungarian Jewry-people who were his family, friends and community. Another one makes the claim that the Lubavitcher Rebbe inspired (conned?) his followers to accept a heretical understanding of Jewish Messianism.

Both essays are populist and inflammatory. They lack nuance and a basic appreciation of historical and theological complexity.

Satmar Rebbe terribly misread the political reality of the early1940s and Lubavitcher Rebbe did believe in a mystical theology which led him to interpret certain Jewish tenets in a hyper-immanent fashion. That makes them complex and subtle, perhaps even wrong, but it certainly does not turn them into murderers and heretics.

Apparently, if populism is what the masses want, then that is what Tablet will provide. Pandering is the second oldest profession; why not engage in it, especially if it will garner you "Likes."

Deconstruction is good and important-when done responsibly and correctly. When done in THIS manner, it is damaging and destructive. Shame on you!

[סודני]

יאיר יאיר, אייערע תורות אויף סאטמיר רב פאסט פאר די פשטליך זאגערס , נישט פאר אייך .
עס איז וויכטיג אפאר נקודות ארויסציברענגן סאטמיר רב האט נישט געהאלטן אז ער איז גלייך מיט יעדען ער האט קלאר געהאלטן , אז ער איז מער ו פין די אנדערע גדולים אין זיין תקופה
עכ״פ אין ציונת האט ער זעכער געהאלטן אז די גדולים באגרופין נישט די סכנה אין ער זעעט קלארער ווי זיי אין ער פארשטייט צי וועלטליכע עניים בעסער ווי זיי , ער האט געהאלטן די אנדערע גדולים זענען אדער נחמץ אדער אויפן בעסטן פאל נעבעך נישט גיקענט עומד בנסיון זיין אדער זייער תממותדיג ער האט נישט געהאלטן אז עס איז דא אפילו איין גדול וואס האט ארויס דעים ענין ווי עים , אין בכלל אין רוחניות האט ער אויך געהאלטן אז ער מיט זיין זכות אבות אין נאך סיבות אז ער איז מער , כידוע די מעשה מיטן ר מיכאל בער זצ״ל איבער די נושא פין רוח הקודש , אין ער האט אויך געהאלטן אז די גדולים גיין ציביסליך איינזעען אז ער איז גירעכט אין ווען דאס הא למעשה נישט פאסירט איז ער גיווארן זייער צובראכן אדאנק דעים . ער האט גענומען די נושא פין ציונת מיט אן עקסטרים אין איינער וואס האט געהאלטן אנדערש פין איז עס גיווארן א ״פערזענליכע מחלוקה״
אין זיינע אלע חסידים. האלטן קלאר אזוי עד היום הזה
יאיר . צי דיינע נקודת ער האט געהאלטן ניינציג פראצענט כלל ישראל פארט נישט גוט וויל ער האט אזוי גיהאלטן עס קען דאס איז אן עקסטרים שיטה , אין ער איז גיווען עקסטרעם . אדער איז ער אליין גיווען משוחד אזוי צי האלטן וויל אזוי וועט עס האבן א שטערקערע השפעה , ער האט וויטער געפירט ויש וויל ער איז למעשה נישט קיין פשוט׳ער בשר ודם ,
ער אט בכלל נישט געלאכט פין ספורי צדיקים , כידוע א מעשה פין קפיצת הדרך וואס ער האט אליין פארציילט אין גיהאלטן אז ער איז משפיע דעים ענין , ער האט מאמין מיט א תמומית אין יעדע מאמר חכ״זל אין יעדען מדרש אין ער וואלט גיהאלטן לכאורה אז איינער מאכט נישט מציצה בפה איז אויך א כופר , וויל מ׳טאר נישט זאגן אז חכ״זל האבן נישט גיקענט די מציאות ,אין ער האט זעכער נישט געהאט קיין שום נטיה צי ציניזים . אין דעיס וואס די פרעגסט האט ער דען נישט געזען אז מיטן האקן ווערט מען צי האקט, למעשה איז ער גארנישט ציהאקט גיווארן ער האט למעשה איבער געלאזט גאר גאר שטארקע השפעה אויף אלע אין די אלע זאכן וועט איר זעען ביי זיינע חסידים אין דאס האט זיך נישט אנגעהויבן ביי זיי

[געשוויסטער]

איך בי לאו דוקא א סאטמערער חסיד, אבער איך ליין און שטוין.

רוב אדמורי'ם נאכן קריג זענען געווען מאדערן, און די רבי האט זיי צוריקגעברענגט.
עס איז א באוואוסט אז איינער פון די גרויסע רבי'ס איז געגאנגען אויפן גאס מיט א הונט, און די רבי זי'ע האט עם צוריקגעברענגט צו די דרך פון זיין טאטע.

[איך אויך]

אויך באוויסט אז דער קלאזענבורגער האט געשפילט פאר די מעטס דריי סיזענס ביז דער רבי ז''ל האט עם צוריקגעברענגט.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

וועמען האט ער צוריק געברענגט, דער רבי צו דער הונט?

[בר דעת]

יא, כידוע האט דער רבי ארויסגעשלעפט רבי אהרן קאטלער פון א סטריפ קלאוב אום ליל יום כיפור תש"ט, און יעדער ווייסט איבער די אמשינאווער רבי פון בארא פארק, ער איז געווען א קאנדאקטאר פון די G טרעין, דער רבי האט אים ממש מיט געוואלד פאראידישט

[ליטוואק פון בודאפעסט]

הגם איך בין אויך נישט ריין, אבער אפשר דארף מען רחמנות האבען אויף [tag]געשוויסטער[/tag]. ער איז א פרישע צוגעקומענער, און מ׳האקט אויף איהם אזוי שטארק. מ׳דארף איהם מחנך זיין צוביסלעכווייז נישט אין איין שאס.

[עפל סיידער]

ליטוואק האב נישט קיין רחמנות שוין אים נישט, זאג אים די אמת אז דא איז דא אחברה וואס האבען פיינט די סאטמאר רב, און פון דא און ווייטער וועט ער נישט ווערן אזוי צוקראצט, עס איז פריידיג צו זעהן ווי אזא אדם גדול האט נאך שונאים ווי א לעבעדיגע רבי וואס איז נאר וואס ארויס אין א סכסוך מיט זיינס א ברודער.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

[tag][tag]עפל סיידער[/tag][/tag] איך ווייס שוין נשיט ווי איך שטיי. דו מאכסט א וויץ, אדער דו מיינסט טאקע אז מ'האט איהם פיינט ווי אן ארוני האט פיינט דער ראש הזאלי'ס אדער פארקערט?

אז האס מיינט נישט מסכים זיין אז ער איז דער אדם השלם, און נישט מסכים זיין אז דער דברי יואל איז עפעס בעסער ווי עס זעט אויס, און נישט מסכים זיין אז ס'איז בכוחו לחלוק על כל תלמידי חכמים שבדורו וואס האבען נאך אזוי פיל געקענט לערנען ווי איהם, און נאך אזוי פיל מוסר נפש געווען פאר'ן אייבישטער ווי איהם און האבען נאך אזוי פיל זכות אבות ווי איהם, ביסטו גערעכט אז מ'האט איהם פיינט.

מ'האט געזאגט פאר'ן קאצקער 'יעדער טרעט אויף מיר', האט ער גע'ענטפערט 'שפרייט זיך נישט אזוי פיל, 'עט מען דיר נישט באטרעטען'

[איך אויך]

יא, כידוע האט דער רבי ארויסגעשלעפט רבי אהרן קאטלער פון א סטריפ קלאוב אום ליל יום כיפור תש"ט, און יעדער ווייסט איבער די אמשינאווער רבי פון בארא פארק, ער איז געווען א קאנדאקטאר פון די G טרעין, דער רבי האט אים ממש מיט געוואלד פאראידישט

וואס דארפסטו מער ,די בלא בלא 'היסטאריע' אפטיילונג שרייבט עמטליך אז טשעבינר רב איז געווען א מזרחיסט ביז דער רבי ז''ל האב עם אויפגעוויזן די שעדליכקייט פון די מזרחי. די סיבה פון די שנאה צום טשעבינר רב דארף מען קיינעם נישט מסביר זיין.

[בשבילי!]

פריער האב איך געזען א ס''ח לערנט ב''ח מיט א ב''ח, ס'איז געווען אן ערהארבענע בילד

[ממרום שלח אש]

מיר האבן דאך שוין אן אלטע מחלוקת דערין. איך האלט אז א מענטש קען נאר זיין אמת'דיג אויב ער איז באלאנסירט, דו האלטסט אז א מענטש קען נאר זיין אמת'דיג אויב ער איז עקסטרעם. האבן מיר א שיינע לשיטתיה.

גערעכט, מיר האבן א שיינע לשיטתיה.

אבער, ממש א שאד, גענומען אזא שיינע מחלוקה'לע און עס געשטעלט מיט די פוס ארויף.

עס גייט פונקט פארקערט, איך האלט אז אמת קען ברענגן צו עקסטרימיזם און דו האלסט אז אמת קען נאר ברענגען באלאנס (א זאך וואס איז אוממעגליך צו פרעדיקטען, און אויב דו טוסט פאראויס באשטימען רעזולטאטן, קענסטו באין אופן עס נישט רופן אמת).