"דער בלאט"

[משה רוקח]

איך האב געזעהן דער בלאט דער וואך ביי מיין טאטן און איך הייב אהן עס צו ליינען פונעם דעקל.
איינער האט אן אנונג וואס דער וויל מיט'ן גרעף אויפ'ן דעקל? לויט דער גרעף קומט אויס אז דילאן האט געוואונען דעם פארמעסט, נישט ווי זיי שרייבן אז וועלאסקועז האט געוואונען.
אין דעם קעטסקילס אפטיילונג ביי דעם ארטיקל איבער דער מנחה עריע שטייט אז אויב מאכט מען צדקה אקציעס וכו' מאכט מען א גרויסע "חידוש השם". ס'זעהט אויס ווי איינער האט פארגעזאגט און דער צווייטער האט געטייפט און נישט פארשטאנען וואס דער ערשטער האט געזאגט.
חרפות און בושות אזוי צו שרייבן.

[געפילטע פיש]

אין דעם קעטסקילס אפטיילונג ביי דעם ארטיקל איבער דער מנחה עריע שטייט אז אויב מאכט מען צדקה אקציעס וכו' מאכט מען א גרויסע "חידוש השם". ס'זעהט אויס ווי איינער האט פארגעזאגט און דער צווייטער האט געטייפט און נישט פארשטאנען וואס דער ערשטער האט געזאגט.
חרפות און בושות אזוי צו שרייבן.

בכל יום ויום יהיו בעיניך כחדשים...

[שמעקעדיג]

לפענ״ד דארף מען נישט קיין בעסערן ביישפיל פון די וואכעדיגע בלאט. ווען מען זעהט ווי עקלהאפטיג די גאנצע ענין און פראפאגאנדע פון די וואלן איז געדעקט און קינדעריש באשריבן, מיט נאך א שטאך פארן צד שכנגד אין יעדן פאראגראף, און נאך מער ביי די בילדער אפטיילונג, אזוי קינדיש, כאפט ממש א איבל.  א שאנדע!!

[שימעלע]

אז מרעדט פון די קוואליטעט פון די בלאט דארף עס זיין אן די פאליטיק, ווייל דאס קען מען טרעפען אין די יוד די זעלבע.

[קלאר]

איך בין נישטו צו פארטיידיקען דער בלאט,
עס קוקט מיר אויס ווי די אטאקירער האבען דא א אגענדע קעגן דער בלאט
איך שטעל מיך פאר אז פשוט, די זעלבע פראבלעם וואס די ארונים האבען מיט דער איד
די זעלבע פראבעם אדער אפשר נאך מער האבען די זאליס מיט דער בלאט

איך ליין וועכענטליך ביידע צייטונגען
אלע באמערקונגען קען מען טרעפן ענליכס אין ביידע צייטונגען
אלע א''ד קריטיק זענען סתם קינדערישע ביישפילן, געזיכט מיט לעכט
ביידע צייטונגען האבען לעצטנס אסאך ארומגעטוישט זייערע צייטונגען, דער איד האט געטוישט די פאדערשטע אויף 'רעזשוואלקע' סטייל
דער בלאט האט ציגעלייגט די אוצר אפטיילונג וואס מען קען זיך באלעקן אין מען קען עס רואיג געבן פאר די קינדער צו ליינען אויך אפגעטיילט די ציבור אפטיילונג
דער איד האט שיין פארבעסער זייער תורה אפטיילונג (אבער ווייט פין דער בלאט'ס אוצר), ווי אויך זייער קינדער ביילאגע קוקט מיר אויס זייער ציענד פאר די יוגענט

איך בין אגב נייגעריג געווען אויב איינער ווייסט ווי מען באשטעטיגען וויפיל קאפיעס ביידע צייטונגען פארקויפן
צו באשטעטיגן וואס איך שוין געהערט פין עטליכע אז דער בלאט פארקויפט א היבש ביסל מער קאפיעס פין דער איד

[קלאר]

לפענ״ד דארף מען נישט קיין בעסערן ביישפיל פון די וואכעדיגע בלאט. ווען מען זעהט ווי עקלהאפטיג די גאנצע ענין און פראפאגאנדע פון די וואלן איז געדעקט און קינדעריש באשריבן, מיט נאך א שטאך פארן צד שכנגד אין יעדן פאראגראף, און נאך מער ביי די בילדער אפטיילונג, אזוי קינדיש, כאפט ממש א איבל.  א שאנדע!!

מיט דעם פרט איז דער איד אסאך ערגער
דער בלאט איז נאך גאלד קעגן דער איד מיט דעם ענין

[איך אויך]

לפענ״ד דארף מען נישט קיין בעסערן ביישפיל פון די וואכעדיגע בלאט. ווען מען זעהט ווי עקלהאפטיג די גאנצע ענין און פראפאגאנדע פון די וואלן איז געדעקט און קינדעריש באשריבן, מיט נאך א שטאך פארן צד שכנגד אין יעדן פאראגראף, און נאך מער ביי די בילדער אפטיילונג, אזוי קינדיש, כאפט ממש א איבל.  א שאנדע!!

[ראש המדברים]

דער אמת איז אז היינט איז אין די גאנצע וועלט די צייטונג א גאר שוואכער ארטיקל
די מידיע ווי אינטערנעט וכדומה האט שטארק געקנאקט די צייטונג'ס רווחים

ביי אונז אידן איז קלאר אז קול מבשר האט שטארק געקלאפט די צייטונגען פון אלע זייטן
און אויסער דער שטערן-שפאקטיוו-זמן איז נישטא קיין גרויסע פארלאנג פאר צייטונגען (אויף אידיש)
ביידע צייטונגען סיי דער איד און סיי דער בלאט פארקויפן נישט מער ווי 5000 קאפי'ס
און דאס ברענגט אראפ די רווח צו ממש גארנישט, נאכדערצו איז דא די אימזינסטע אדוועטייזמענט
וואס בייסן אריין אין די גאר קליינער רווח פון די צייטונגען וואס מאכט עס פאר א הפסד נישט קיין רווח

איך ווייס פאר קלאר אז ביידע סיי יושע פרידמאן און מיילעך דייטש ווילן פארמאכן די צייטונגען
אבער וויבאלד די פאליטיק מוז האבן א צייטונג בלייבט עס אפן

דערפאר האלט איך אז עפענען א נייער צייטונג וועט אונטער גיין שנעלער ווי מ'מיינט
דאס איז היינט נישט קיין ביזנעס מיט רווחים און ווען נישט די שטיצע פון די גרויסע מוסדות
וואלט עס שוין לאנג נישט געווען במילא צאלן זיי גאר ווייניג פאר שרייבער און די תוצאה איז דאס וואס מיר זהען

דער איד האט זיך געמאכט א חשבון צו באשרייבן מער חרדישע נייעס און מאכן א פרויען און קינדער אפטיילונג
וואס פאר דעם איז דא מער גוטע און ביליגע שרייבער'ס ווי פאליטישע און היסטארישע שרייבערס
און דער בלאט האט געמאכט א חשבון צו לייגן בילדער וואס קאסט גארנישט און אזוי אנפילן די עמודים
קוקט אויס אז דער בלאט האט זיך נישט טועה געווען ווייל סיי די צייטונג און סיי דער איד גייען אין זיינע פיס טריט

און ביידע רעדאקטערס אדער בעה"ב קוקן נישט וואס אונזער שטיבל שרייבט ווייל ווי געזאגט האט ער 5000 ליינער'ס

[אלבערט]

קארל, איך האב שטארק מיטלייד מיט דיינע טענות אויף די צייטונגען און מיך פלעגט אויך שטארק עגבערן די שטיפע צו וואס זיי האבן זיך דערקייקלט. אבער היינט באדערט מיר עס שוין נישט, איך קוק שוין נישט אן א צייטונג אלס א קוואל פון אינפארמאציע און אינטעליגענץ. עס איז פארביי די צייטן ווען מען האט געמאסטן א מענטש לויט וואס ער איז פאראינטערעסירט צו לעזן אין א צייטונג. פון די מינוט וואס די מערהייט בלעטער זענען פארנומען געווארן מיט נארישע עדווערטייזמענטס און דער גאנצער קאנקורענץ איז ווער עס קען פארכאפן מער קינדער אין פרויען אין זייער קלייענטעל, האט דער באגריף צייטונג באקומען א נייע באדייט. אפגעזען ווען די צייטונגען זענען געווארן די אפיציעלע ארטילעריע אינעם ברודער קריג. גענוי ווי עס באדערט קיינעם נישט אז דבר יום ביומו און די אנדערע ליפלעטן פירקלען הבלים ווי קליינע קינדער, אזוי איז אויך די צייטונגען.

[זר זהב]

דער אמת איז אז היינט איז אין די גאנצע וועלט די צייטונג א גאר שוואכער ארטיקל
די מידיע ווי אינטערנעט וכדומה האט שטארק געקנאקט די צייטונג'ס רווחים

ביי אונז אידן איז קלאר אז קול מבשר האט שטארק געקלאפט די צייטונגען פון אלע זייטן
און אויסער דער שטערן-שפאקטיוו-זמן איז נישטא קיין גרויסע פארלאנג פאר צייטונגען (אויף אידיש)
ביידע צייטונגען סיי דער איד און סיי דער בלאט פארקויפן נישט מער ווי 5000 קאפי'ס
און דאס ברענגט אראפ די רווח צו ממש גארנישט, נאכדערצו איז דא די אימזינסטע אדוועטייזמענט
וואס בייסן אריין אין די גאר קליינער רווח פון די צייטונגען וואס מאכט עס פאר א הפסד נישט קיין רווח

איך ווייס פאר קלאר אז ביידע סיי יושע פרידמאן און מיילעך דייטש ווילן פארמאכן די צייטונגען
אבער וויבאלד די פאליטיק מוז האבן א צייטונג בלייבט עס אפן

דערפאר האלט איך אז עפענען א נייער צייטונג וועט אונטער גיין שנעלער ווי מ'מיינט
דאס איז היינט נישט קיין ביזנעס מיט רווחים און ווען נישט די שטיצע פון די גרויסע מוסדות
וואלט עס שוין לאנג נישט געווען במילא צאלן זיי גאר ווייניג פאר שרייבער און די תוצאה איז דאס וואס מיר זהען

דער איד האט זיך געמאכט א חשבון צו באשרייבן מער חרדישע נייעס און מאכן א פרויען און קינדער אפטיילונג
וואס פאר דעם איז דא מער גוטע און ביליגע שרייבער'ס ווי פאליטישע און היסטארישע שרייבערס
און דער בלאט האט געמאכט א חשבון צו לייגן בילדער וואס קאסט גארנישט און אזוי אנפילן די עמודים
קוקט אויס אז דער בלאט האט זיך נישט טועה געווען ווייל סיי די צייטונג און סיי דער איד גייען אין זיינע פיס טריט

און ביידע רעדאקטערס אדער בעה"ב קוקן נישט וואס אונזער שטיבל שרייבט ווייל ווי געזאגט האט ער 5000 ליינער'ס

לשיטתך, וואזוי איז מעגלי אז פונקט אלבערט האלט נאך זיין צייטונג אפען ווען ער האט נישט קיין פאליטיקעל ריזענס דערפאר ??? עפעס שטימט נישט דא מיט דיין גאנצע הנחה

[אךשמח]

וויפיל איך ווייס האלט קיינער נישט ביים פארמאכן זייער צייטונג. איך קען נישט די פינאנצן אבער עס זעט דערווייל אויס אז די בעלי בתים מאכן שיין פרנסה דערפון, אפשר ווינציגער ווי אמאל אבער גענוג שיין אז עס זאל לוינען אנצוגיין ווייטער.

די גענויע ציפערן וויפיל עקזעמפלארן עס גייען ארויס איז שווער צו זאגן, איך וועל אננעמען אז דער פריער דערמאנטער ציפער פון פינף טויזנט קאפיעס איז נענטער צום אמת ווי די צען, צוועלף אדער גאר פופצן טויזנט קאפיעס וואס די רעדאקציע וועט איינרעדן דעם פאטענציעלען עדווערטייזער.

איך וועל מער שרייבן איבער מיין פארשונג פון וויפיל עס ווערט פארקויפט, מיט גענוי ציפערן אין א צווייטע געלעגנהייט ביים אשכול וואס איז דן אין דעם נושא.

עס איז קלאר אז דער אונטערגאנג פון די זשורנאליסטישע עטיקעט וואס דער בלאט האט אנגעהויבן, העלפט נישט צוצוברענגען קונים צו ליינען די צייטונגען, וואס דאס מיינט אז די עדווערטייזער זעען נישט די צוגעזאגטע רעזולטאטן און זייער געלט צו אנאנסירן דערין איז פשוט ארויסגעווארפן, וואס דאס מאכט דעם צייטונג נישט צו קענען צאלן פאר גוטע שרייבער און וחוזר חלילה.

דער עיקר שטער פאר די צייטונגען איז געקומען פון די וועכנטליכע אויסגאבעס ווי די שאפערס רוט, בולעטין וכד', וואס דער בלאט האט שטארק געשפירט ווען זיי זענען ארויסגעקומען מיט זייער אייגן אויסגאבע עטליכע יאר צוריק, אבער האבן פארמאכט גאנץ שנעל.

קול מבשר איז היינט דער סאמע בעסטער פלאץ צו עדווערטייזן מיט הילכיגע רעזולטאטן, אבער דאך איז עס נישט אוועקצונעמען עדס פון די פרינטעד מידיע, און מיין מיינונג איז אז ווען דער בלאט וואלט געהאלטן זייערע גוטע שרייבער ווי ראלניצקי, גלויבער און נאך, וואלטן זיי געהאט מער ליינער וואס וואלטן אנערקענט די קוואליטעט פון זייער צייטונג.

און מאכט נישט קיין טעות. נישט דווקא אזעלכע וואס זענען אויפן אינטערנעט און האבן צוטריט צו פיל בעסערע סחורה ווי די צייטונגען, עקלען זיך פונעם בלאט, נאר אויך אנדערע וואס פארשטייען ווי אזוי א געשריבן ווארט דארף אויסזען און אפגעזען די וואס קענען אנווייזן אויף די פולע הימל שרייענדע טעותים און גראבע עמי הארצות וואס ווערן וועכנטליך אריינגעדרייט אינעם פאפיר, גרוילן זיך דערפון.

[ראש המדברים]

דאס וואס די צייטונג גייט נאך אן איז ווייל קיינער פארמאכט נישט א צייטונג, און טאקע אברהם פר"מ האט שוין עטליכע מאל געוואלט פארקויפן די צייטונג פאר באבוב אדער סאטמאר מהר"א ווילאמסבורג, נאר ס'איז געבליבן שטעקן אבער קיין גרויס געלט אז איינער זאל עפענען א נייער צייטונג איז זיכער נישטא, און ווען נישט די פאליטיק וואלט לדעתי דער בלאט און אפשר אויך דער איד זיך פארמאכט, (ווען נישט דער פאליטיק? אוי איז דאס א ווארט, ווען נישט דער פאליטיק וואלט נאך דער איד געווען אסור ביי די בני יואל און קאשוי און מותר ביי די סאטמאר מהר"א).

דער בלאט האט אנהייב געמאכט אסאך געלט פון אדוועטייזנעמט האט ער געהאט געלט צו געבען פאר רלניצקי און אנדערע גוטע שרייבער'ס אבער אז די גוטע צייטן האט זיך גענדיגט קען ער נישט נעמען א שרייבער וואס בעט פאר א ארבעט גאר גרויס געלט ער מוז נעמען שרייבער'ס וואס זענען נאך נייע און ביליג, און אזוי איז ער געפאלן, דער איד האט אבער שוין אלטע שרייבע'ס האט ער נאך עטליכע בעסערע ארטיקלען אבער די נייע שרייבער'ס פון דער איד זענען די זעלבע ווי דער בלאט.

דער בלאט האט זיך נאר געמאכט א חשבון אז מיט 16 עמודים קאליר בילדער איז ער שוין גענוג גוט ווייניגסטנס ווי די וואך און דערפאר האט ער אנגעהוין מיט א בילדער מגזין וואס ציט א שיינער צאל קינדער און פרויען וואס מיט איין בילד הערן זיי דאס ביסל איבריגע נייעס וואס קול מבשר האט זיי נישט דערציילט, און מיט אביסל שמוציגע ארטיקלן פון די סאטמאר פאליטיק שלעפט ער נאך עטליכע קונים וואס צאלן 2.50$ פארן צייטונג.

[chasid]

אז מ'רעדט שוין, וואס איז טאקע פשט אז אין די נישט סאטמארע קרייזן איז נאך קיינעם נישט איינגעפאלן צו עפענען א אידישע נישט-סאטמארע צייטונג?

[יידל]

אז מ'רעדט שוין, וואס איז טאקע פשט אז אין די נישט סאטמארע קרייזן איז נאך קיינעם נישט איינגעפאלן צו עפענען א אידישע נישט-סאטמארע צייטונג?

האסט פארגעסן פונעם "צייטשריפט"?
די ריכטיגע תירוץ איז ווייל זיי ליינען המודיע.

[קלאר]

דער איד האט די וואך אליין'ס אלעס קלאר געשטעלט

אויב איינער נישט געזעהן אז די אטאקע קעגן דער בלאט קומט פין א שרייבער וואס האט אן אגענדע,
כאילו דער איד איז עפעס בעסער אין זשענעראל
דאן האט עס דער איד די וואך ווידער געפראווט
דער איד האט די וואך אוועקגעגבן די ערשטע 8 זייטן פין זייער ''ערעסטע'' צייטונג
צו אטעקירן די ארונים אין דער בלאט'ס פאריגע וואכענדיגע ריאקציע איבער די ארונישע מאמענטום נאך די וואלען
פארגעסט נישט מען האלט שוין 10 טאג נאך די וואלען
ביידע צייטונגען האבען שוין געפייער ניצחון עד כמה שידם מגעת
אין די אטאקע פין דער איד די וואך איז נאר א ענטפר פאר די בלאט
איך רעדט שוין נישט וויאזוי ער טראגט זיינע ליינער אויף א רייד מיט היידפארק סטייל ספינעריי, וואס דאס דארף ער טוהן לצורך זיינע ליינער
נאר דאס אוועקגעבן די ערשטע 8 זייטן צו אטאקירן זיין קאמפעטישאן איז זייער נעריש לשיטתי

(יעצט פארשטייט איר שוין פארוואס ווען איך פרעג
אז לשיטתו פארוואס פארקויפט זיך מער קאפיעס פין דער בלאט
באקום איך די ענטפר אז עס א בעיבישע פראגע)

[זר זהב]

קודם כל ס'נישט 8 זייטן. נאכדעם כך עטליכע פון די זייטן זענען אדווערטיייזמענטס. און צום לעצט, קענסט עפענען א "איד" אשכול.

[קלאר]

קודם כל ס'נישט 8 זייטן. נאכדעם כך עטליכע פון די זייטן זענען אדווערטיייזמענטס. און צום לעצט, קענסט עפענען א "איד" אשכול.

דא האסטו די בילד, עס איז נאר 7 זייטן...
pic.twitter.com/c2OR7xvN

דאס איז א חוץ די איבריגע זייטן ווי אויך די בריוו פין מענצער אא''וו

[אבי גערעדט]

ספעציעל פאר חבירינו היקר זר זהב

[זר זהב]

שקויעך! לאמיר קוקן, ס'שטייט 2 3 4 5 6 7 8 סוי דאס מיינט דאך 8 זייטן.....

[זר זהב]

און עטליכע פון די זייטן זענען "דאנק אדווערטייזמענטס"

[קלאר]

נישט פארגעסן
עס האט נאך א קעפל אויפן ערשטן זייט
די אטאקע קעגן בלאט איז די צווייט גרעסטע העדליין די וואך

עס רעדט פאר זיך

[זר זהב]

איך קוק עס נישט אן פאר אן אטאקע קעגן בלאט, סארי. זיי האבן געווארט א וואך מיינענדיג אז די ענד רעזאלטס וועלן שוין זיין פובליק די וואך. -- די אלע ארטיקלן וואלטן זיי געשריבן פאריגע וואך. (חוץ די מענצער בריוו)

[אבי גערעדט]

באמת דאס אליינס אז דער איד האט זיך געדארפט אזוי העפטיג אויפרייסן די וואך אין פרובירן מיט אלע סארט לשונות מסביר זיין פאר זיין פארטיי אז "עכט" זענען זיי יא די געווינער, דאס זאגט אויך אסאך