רוחניות, ווער קען דעפינירן ?

[נהורא נפישא]

און וואזשע זאגן די חכמי האומות?

http://en.m.wikipedia.org/wiki/Odor

[מילכיג]

ש'כח.

[נהורא נפישא]

מאטי, נישט ממש פארשטאנען. וואס מיינט מקום וזמן במחשבה ?

פראביר זיך מצייר זיין א געוויסע עקספיריענס אבער אן דעם קאנצעפט פון מקום אדער זמן, ס'גייט?

ראשית ווייס איך נישט צו ס'איז במציאות אזוי, אפילו סובקאונטשעסלי מוז יעדע געדאנק זיין פארבינדן אין מקום און זמן ? שנית לאמיר אננעמן אז ס'איז יא אזוי, פון ווי ווייסט מען דאס פון עקספיריענס, נו אפשר אין א געוויסע נקודה פון צייט בעפאר מ'האט איינגעשאפט די מושג פון מקום וזמן האט מען יא געקענט טראכטןאומאפהענגיג פון איר , נאר יעצט איז מען סטאק מיט איר גענוי ווי מ'קען פארווארפן אז מ'קען נישט טראכטן אן ווערטער, וואס איך בין אויך מסופק צו ס'איז אמת, אלא מאי בעביס וואס קענען נאך נישט קיין שפראך קענען נישט טראכטן, ניין סך הכל, איינמאל מ'האט קענען געלערנט שפראך איז מען סטאק דערמיט ביים טראכטן, ונניח אז ס'איז אזוי ווי קאנט זאגט נו אלא מאי איז מקום און זמן א רוחניותדיגע מושג? זמן איז דאך דוקא א זאך רעלאטיוו צו פיזיקס, ווי אויך פלאץ איז א פיזישע קאנצעפט . ניין ?
און בכלל האט די פארצייטישע עפיסטימאלעדזשי עפעס א חשיבות אין די מאדערן פסיכילאגישע וועלט און וואס מ'האט געמאכט א היבש ביסל פארשריט זינט קאנט ?

[מאטי]

איך רעדט פון די קאנצעפט פון מקום וזמן במחשבה, נישט פון פיזישע מקום וזמן. דו פארשטייסט אז מ'קען זיך נישט מצייר זיין א פרישע קאנצעפט איידער מ'עקספיריענסט דאס, למשל דער קאנצעפט פון וואסער, שניי, קעלט, היץ, מענטשן וכדומה. אבער די קאנצעפט פון מקום וזמן מוז בע"כ קומען איידער מ'האט דאס עקספיריענסט כנ"ל.

[מאטי]

פארוואס זאל. מען נישט קענען טראכטן אנע ווערטער. פארשטייט זיך אז איינמאל מ'לעבלט ציורים מיט ווערטער איז שווער צוריק צוגיין. אבער ס'איז בעצם נישט פארבינדן. אבער ווען מ'טראכט פון א טיש מוז מען זיך בע"כ מצייר זיין די ספעיס וואס דער טיש נעמט אויף. טיש = ספעיס.פונקט ווי 1+1 = 2.

[נהורא נפישא]

דאס איז ווייל ער זעט דעם טיש dimensional 3 וואס ער perceived דאס אלס די מושג פון מקום.

[מאטי]

אפילו נישט, וואס טיש זאל נאר נישט זיין, איז דאס א דעזעגנירטע מציאות פון "טיש" קעגן די איבריגע מציאות וואס איז "נישט טיש" חוץ אויב "אלעס איז טיש" וואס דאן ווערט דאס אויס טיש און רופט זיך "אוניווערס".

[נהורא נפישא]

איז האלטסטו אז די סארט באגריף פון מקום וזמן במחשבה ( וואס איך בין נאך מסופק, און דארף פעסגעשטעלט ווערן אין מאדערן פסיכלאגיע) פון וואס קאנט רעדט זענען מושגים רוחניים ?

[יאיר]

רוחניות איז א ריזיגע שם הכולל וואס קען באדייטן פון א ווארעמע דאווענען ביז א פילאזאפישע שפינאזיען גאט. ווען אידן ביי אונז רעדן וועגן רוחניות, מיינט מען געווענליך געוויסע פסיכאלאגישע געפילן, ווי ווארעמקייט, באגייסטערונג, התעוררות, וכו'. א פילאזאפישע רוחניות איז שוין שווערער צו דעפינירן.
אז מען רעדט פון קאנט קומט דא ענדערש אריין noumenon and phenomenon. וואס די לעצטע איז די "זאך אליין" און די ערשטע איז ווי אזוי מיר שפירן די זאך. לכאורה וואלט מען די Noumenon באצייכנט אלס רוחניות אין פילאזאפיע, און קאנט האט טאקע גע'טענה'ט אז מיר האבן נישט קיין שום וועג ווי אזוי צו דירעקט וויסן וואס איז דאס די noumenon, כאטש עס איז מוכרח אז עס עקזיסטירט.

[נהורא נפישא]

איז noumenon די זעלבע ווי perception ?
און וואס מיינסטו צו זאגן אז ס'איז זיכער אז ס'עקזעסטירט ?

[נהורא נפישא]

די טיפיקל רוחניותדיגע מושגים זענען
נבואה, מלאכים, קדושה, נשמה, וכדומה, וואס זענען זאכן וואס מ'קען נישט מאכן קיין עקספירימענטן צו זיי עקזעסטירן.
ספיריטעל עקספיריענסעס איז דאך סוביעקטיוו ס'דא ווער סווערט איבער גענומען ביים כותל און ס'דא ווער ס'ווער איבער גענומן אין סענט פיטערס בעסילעקע.

[יאיר]

די טיפיקל רוחניותדיגע מושגים זענען
נבואה, מלאכים, קדושה, נשמה, וכדומה, וואס זענען זאכן וואס מ'קען נישט מאכן קיין עקספירימענטן צו זיי עקזעסטירן.
ספיריטעל עקספיריענסעס איז דאך סוביעקטיוו ס'דא ווער סווערט איבער גענומען ביים כותל און ס'דא ווער ס'ווער איבער גענומן אין סענט פיטערס בעסילעקע.

ווען א מענטש רעדט פון אזעלכע הויכע מושגים, רעדט ער געווענליך פון א ספיריטועלער געפיל נאר אסאך העכער. למשל, קדושה באדייט א געפיל פון הויכקייט און ריינקייט, א נשמה איז דער שם הכולל פאר אלע "רוחניות'דיגע" געפילן פון דעם מענטש אין א שטארק מוגזמ'דיגע וועג, און אזוי ווייטער. עס זענען דא אסאך זאכן וואס מ'קען נישט עקספערימענטירן און דאך איז פשוט אז זיי זענען אמת. ווי שיינקייט, ליבשאפט, וכו'.

[נולד מאוחר]

פארייכער א לילקע ציבעך וועסטו קלוגער ווערן

[מילכיג]

דערמאנונג!!!
.You will never live if you are looking for the meaning of life
קרעדיט: יאיר בשם אחד מחכמי האומות.

[מאטי]

רוחניות איז א ריזיגע שם הכולל וואס קען באדייטן פון א ווארעמע דאווענען ביז א פילאזאפישע שפינאזיען גאט. ווען אידן ביי אונז רעדן וועגן רוחניות, מיינט מען געווענליך געוויסע פסיכאלאגישע געפילן, ווי ווארעמקייט, באגייסטערונג, התעוררות, וכו'. א פילאזאפישע רוחניות איז שוין שווערער צו דעפינירן.
אז מען רעדט פון קאנט קומט דא ענדערש אריין noumenon and phenomenon. וואס די לעצטע איז די "זאך אליין" און די ערשטע איז ווי אזוי מיר שפירן די זאך. לכאורה וואלט מען די Noumenon באצייכנט אלס רוחניות אין פילאזאפיע, און קאנט האט טאקע גע'טענה'ט אז מיר האבן נישט קיין שום וועג ווי אזוי צו דירעקט וויסן וואס איז דאס די noumenon, כאטש עס איז מוכרח אז עס עקזיסטירט.

מיר האט אויסגעקוקט ווי נהורא איז א הארד-קאר עמפיריסיסט. איך גלייב אז אויב קאנט וואלט דעבאטירט דעוויד הום וואלט ער זיך נישט דערוואגט צו דערמאנען Noumenon אלס א ראיה אז זאכן קענען עקזיסטירן אנע עקספיריענסעס.

[נהורא נפישא]

יאיר, ליבשאפט און שיינקייט זענען אמת'דיג? וואס מיינט דאס, אז זיי עקזעסטירן אמת'דיג אומהאפהענגיג פונעם געדאנק ? און וואס דו זאלסט מיינען מיט די ווארט אמת'דיג פון וואנעט ווייסטו אז זיי זענען אמת אויב ס'איז זיי אוממעגליך צו עקספירימענטן, סיידן אז די מיינסט מיט שיינקייט ארדענונג און סדר וואס איז מער אן אבסטראקער מעטעמאטישער באגריף וואס איז ווייטער נישט קיין עקזעסטירנדער זאך כשלעצמו, ס'קען הערשן ארדענונג לויט א געוויסע קאטעגאריע, און הערשן אן אומארדענונג לויט א צווייטע קאטעגאריע, ס'איז אבסטראקט מכל וכל.
ווידעראום ליבשאפט, איז א פערסעפשאן פון א געוויסע ניוראלאגישע עקספיריענס, וואס עקזעסטירט נישט אין קיין שום פארם אומהאפהענגיג פון איזער געדאנק.
און למשל אז איינער נעמט אן העלוציענערישן דראג ווערט דען פלוצלינג נולד נייע רוחנישע מושגים ?
מאטי, איך בין לאו דוקא אן אמפיריסיסט, אדרבה מיר ווייסן אז די מענטש ווערט געבוירן מיט איינגעבוירענע אינקסטינקן, איך בין שטארק מסופק צו עפיסטימאלעדזשי האט בכלל א חשיבות ווען ס'האט זיי געפעלט אזויפיל אינפארמאציע וויאזוי די מח ארבעט, מאדערן פסיכלאגיע זאגט אינז פול מער ווי די אלע אלטמאדישע פיליזאפיעס.
לאמיך אביסל מער מסביר זיין מיין שאלה, סייענס קען אויפווייזן אז עס עקזעסטירט א פיזישע וועלט וואס ארבעט לויט די געזעצן פון די נאטור, מיט עקספירימענטן קען מען אויך מער לערנען די געזעצן פין פיזיקס, מ'האט אמאל ווייניג געוויסט ריכטיג די געזעצן פון נאטור, ווצבש"פ בעפאר מ'האט פעסגעשטעלט גרעיוועטי, האט מען געגעבן פארשידענע מעטאפיזישע הסברים פארוואס יעדע חומר ציעט צו ארציות, און פייער גייט אויף ארויף ווייל זי שטרעבט לצור מחצבתה, מ'האט געמאכט אסאך פארשריט משך די יארן אפצולערנען די נאטור, פארשידענע נאטורליכע פענאמען וואס מ'האט אמאל נישט געקענט פארשטיין וויאזוי זי ארבעט, האט מען משך די יארן געטראפן הסבר, עד היום זענען געבליבן פארשידענע תופעות, וואס פעלט נאך אויס הסבר.
ווי געזאגט פלעגט מען זיך אן עצה געבן צו פארענטפערן אט די אלע שוועריגקייטן מיט מעטאפיזיקס, מעטאפיזיקס איז די פשט אז ס'איז פארהאן עפעס אין דרויסן פון פיזיקס וואס טוט באווירקן פיזיקס
למעשה כאטש מ'האט געקענט אבזערווירן די אזוי געריפענע מעטאפיזישע פענאמען, האט מען אבער קיינמאל נישט געקענט פעסשטעלן אז די פענאמען איז באמת באווירקט געווארן אינדרויסן פון פיזיקס, פאקטיש קען מען אפילו נישט אויפווייזן אז א מעטאפיזיקס עקזעסטירט בכלל, אחוץ אז דו ווילסט עס נוצן פון א פאעטישן שטאנדפונקט.
יעצט מ'קען פארשטיין וויאזוי א טיאריע פין מעטאפיזיקס איז נולד געווארן, וויל ווי געזאגט עקספיריענסן מיר דאך אויך ספירטואלע עקספיריענסעס וואס ברענגט אינז אריין א געדאנק אז עס איז ווירקליך דא א רוחניותדיגע דימענסיע, ווען פאקטיש די עצם מושג פון מאטעפיזיקס שלאגט פאר אז מ'קען איר נישט פעסשטעלן, און איז א סתירה מיניה וביה.
מיין שאלה איז פארוואס דארף מען צוקומען צו א טעאריע פון מעטאפיזיקס, ווען מ'קען זאגן אז מיר זענען א מוגבל אויך לגבי די געזעצן פון פיזיקס, וכבר היה לעולמים.

[נהורא נפישא]

די טיפיקל רוחניותדיגע מושגים זענען
נבואה, מלאכים, קדושה, נשמה, וכדומה, וואס זענען זאכן וואס מ'קען נישט מאכן קיין עקספירימענטן צו זיי עקזעסטירן.
ספיריטעל עקספיריענסעס איז דאך סוביעקטיוו ס'דא ווער סווערט איבער גענומען ביים כותל און ס'דא ווער ס'ווער איבער גענומן אין סענט פיטערס בעסילעקע.

ווען א מענטש רעדט פון אזעלכע הויכע מושגים, רעדט ער געווענליך פון א ספיריטועלער געפיל נאר אסאך העכער. למשל, קדושה באדייט א געפיל פון הויכקייט און ריינקייט, א נשמה איז דער שם הכולל פאר אלע "רוחניות'דיגע" געפילן פון דעם מענטש אין א שטארק מוגזמ'דיגע וועג, און אזוי ווייטער. עס זענען דא אסאך זאכן וואס מ'קען נישט עקספערימענטירן און דאך איז פשוט אז זיי זענען אמת. ווי שיינקייט, ליבשאפט, וכו'.

נעם למשל נבואה, נבואה שטעלט מיט זיך פאר וויסן א געוויסע עתידות, נישט קיין נפקא מינה די אלע מאטעפיזישע הסברים ווי שכל הנבדל, פיזיש איז אוממעגליך צו וויסן עתידות, מ'קען זיך פארשטעלן עתידות, מ'קען צוטרעפן עתידות, אבער וויסן בבירור דאס איז אוממעגליך, על אף מ'זאל אננעמן א דיטערמעניסטישע קוק, איז נ אך אלס אוממעגליך פאר א ילוד אשה דאס אויסצוחשבונ'ן אלא מאי אז איינער זאגט נבואות אדער האט ער נישט געוויסט נאר צוגעטראפן, אדער האט ער יא געוויסט פון א צינור אינדרויסן פון פיזיקס, קומט אויס אז נבואה איז א מעטאפיסישע קאנצעפט, מ'קען אבער נישט עקספירימענטן צו זי עקזעסטירט צו נישט.

[לעיקוואד]

איז א מאטעמאטישע מושג רוחניות?

http://plato.stanford.edu/entries/plato ... thematics/

[יאיר]

ווען נהורא איז א פלאטאניסט עפנט ער נישט דעם אשכול
יעצט קלער איך, נהורא נפישא איז א רוחניות'דיגע מושג און מיר זעען דא קלאר אז ער עקזיסטירט.

[מילכיג]

א פילוסוף שיסט אויס אין געלעכטער?

[יאיר]

ביי פילאזאפן איז דער גאנצער וועלט אן אומגעלונגענער וויץ וואס גאט האט געמאכט. בפרט ביי אן אבסורדיסט כמוני.

[מאטי]

ווען נהורא איז א פלאטאניסט עפנט ער נישט דעם אשכול
יעצט קלער איך, נהורא נפישא איז א רוחניות'דיגע מושג און מיר זעען דא קלאר אז ער עקזיסטירט.

פארוואס זאגסטו ער וואלט נישט, ווייל ער וואלט זיכער געגלייבט אין form?

[מילכיג]

ביי פילאזאפן איז דער גאנצער וועלט אן אומגעלונגענער וויץ וואס גאט האט געמאכט. בפרט ביי אן אבסורדיסט כמוני.

האלט אייך אן. איר עט באצאלן פאר דעם. "בעליוו איט אר נאט".