קרעטשמע מהו?

[Kool man]

און אז מ'רעט, על'יך אויפברענגען נאך מענין לענין, מ'קען נישט בעטען קיין פאטא איידי ביים אננעמען א שרייבער, אבער איך ווייס פאר א פאקט אז ס'זענען דא שרייבער אין אסאך יודישע בלאגס און וועבזייטלעך וואס זענען פורקי עול אינגאנצען, צו נאך פארשטעלט מיט עפעס פון יודישען לבוש נאר עובר כל עבירות שבתורה, און אויכעט אזעלעכע וואס פירען א פרייע גויאיש לעבען אינגאנצען, און זיי קומען אויף די יודישע וועבזייטלעך אויסגיסען דאס ברעכאכץ וואס איבעלט זיי אין די קישקעס אגאנצען טאג, ס'מוז זיין עפעס א סיסטעם דא אז פרייע יודען זאלען גיין צו די געשמאקע גויאישע וועבזייטלעך וועמען זיי שעצען און ליבען אזוי שטארק, און נישט זיך דרייען דא צווישען די עקעלדידע שמוציקע גלויביקע זשידען פון וועמען זיי גרוילען זיך אזוי שטארק,

[פארוואס?]

און ארומרעדען וועגען אוואלוציע האט אויכעט נישט מיט כפירה?

סארי טו טעל יו, אבער ניין! ארומרעדן איבער עוועלוציע, איז אויסדריקליך נישט קיין כפירה. כידוע, אז עס זענען געווען עטליכע גדולי ישראל, וועלכע האבן קלאר געשטעלט אז עס בכלל נישט קיין סתירה צו תורת משה.
די וועלכע זאגן אז עוועלוציע איז כפירה, דארפן אזוי אויך האלטן אז זאגן אז די וועלט איז אזוי ווי א קוגל, און/אדער אז די זוהן איז אין די צענטער וכו׳ איז כפירה.

[איך אויך]

און ווער רעדט נאך אז האלטן שבת איז לאו דוקא ,עס זענן דא ביליאנען אראבערס וואס האלטן פרייטאג און בילאנען קריסטן וואס האלטן סאנדעי.

ווער עס רעדט זיך איין אז מען דארף דייקא האלטן שבת איז סתם א נישט קילע פרומאק נאך דער צו אז די אזוי פארהאסטע אדמורי''ם ורבנים היטן שבת.

[[NAMELESS]]

און ארומרעדען וועגען אוואלוציע האט אויכעט נישט מיט כפירה?

סארי טו טעל יו, אבער ניין! ארומרעדן איבער עוועלוציע, איז אויסדריקליך נישט קיין כפירה. כידוע, אז עס זענען געווען עטליכע גדולי ישראל, וועלכע האבן קלאר געשטעלט אז עס בכלל נישט קיין סתירה צו תורת משה.
די וועלכע זאגן אז עוועלוציע איז כפירה, דארפן אזוי אויך האלטן אז זאגן אז די וועלט איז אזוי ווי א קוגל, און/אדער אז די זוהן איז אין די צענטער וכו׳ איז כפירה.

ווער זענען די גדולים?
אין בעסער געפרעגט וי לאזען זיי אראפ זייער גדולים?
די גאנצע שמועס ארום אבעלוצייע איז זייער א עקלע אין איידאלע נושא אין זיכער ווען די מקורות זענען פון גוישע ביכער וי יעדער געבט ארויס זיינע צרורות נפיחות אין מדארף זיין אביסל א פארשטענדליכער מענטש אז נישט יעדע זאך וואס מזעהט דארף מען דא שרייבען אין דער צייט וואס סאיז דא אזעלכע וואס פארשטייען נישט די עניינים אין קומען צו צו שאלות אין אמונה דורך דעם ודו״ק כי קצרתי

[הוגה]

און אז מ'רעדט שוין וויל איך מעורר זיין אז א גרויסע טייל פון די ניקים דא רעדן מיט א גלייכגילטיגקייט דברי כפירה ומרידה בהשם, ואין פוצה פה ומצפצף. אדרבא, די א. ג. פרומע ניקים לייקן זיי נאך און געבן חיזוק רח"ל! די רבי ז"ל האט קלארגעשטעלט אז אזעלכע דיבורים זענען ביהרג ועל יעבור!!! די רבי ז"ל האט זיך געטראפן מיט רבנים פון אלע שיכטן און קרייזן און קיין איינער האט נישט געקענט אפפרעגן זיין קלארע בירור הלכה אין ויואל משה, און אין על הגאולה. דאס מיינט אז די עניינים זענען מוסכם בפי כל. די מנהלים וואס לאזן דאס צו טראגן א גרויסע אחריות! געדענקט אז ס'נישט קיין הפקר וועלט.

ובזה יצאתי ידי חובת מחאה!


.

[ביבער]

גראדע אביסל שווער אנצוקלאפן מיט א אחראי א בעל דעת אבער איך האלט אינמיטן א אויסטויש מיט קעלנער און אויב איך באקום רשות איז מיין רצון צו עפענען א אשכול ווי מען וועט דיסקאסן אלע צדדים בטוב טעם. (און סתם אזוי איז אזא געדאנק פון א אשכול לאנג אווערדיו)

איך האף די אחראים האבען גענוג סעלף קאנפידענדץ צו פארשטיין אז אזא אפענע שמועס איז יעדעמ'ס טובה ,זיי אינקלודעד.

כאילו ס'פעלן אזעלכע אשכולות אין קאווע שטיבל..., כמיין סאיז די מערסט אויסגעדראשענע אישו נאך וועבערמאן, אדער לערנט מען זיך טאלעראנץ אדער מופט מען אוועק, קאווע שטיבל בלייבט א פלאץ ווי אלע אידן וועלן זאגן זייערע דעות אומגעשטערט.

מיין פעיוואריט קוואוט אף אלל טיים:

I may disapprove of what you say, but will defend to death your right to say it -Voltaire

[קפנדריא]

און אז מ'רעט, על'יך אויפברענגען נאך מענין לענין, מ'קען נישט בעטען קיין פאטא איידי ביים אננעמען א שרייבער, אבער איך ווייס פאר א פאקט אז ס'זענען דא שרייבער אין אסאך יודישע בלאגס און וועבזייטלעך וואס זענען פורקי עול אינגאנצען, צו נאך פארשטעלט מיט עפעס פון יודישען לבוש נאר עובר כל עבירות שבתורה, און אויכעט אזעלעכע וואס פירען א פרייע גויאיש לעבען אינגאנצען, און זיי קומען אויף די יודישע וועבזייטלעך אויסגיסען דאס ברעכאכץ וואס איבעלט זיי אין די קישקעס אגאנצען טאג, ס'מוז זיין עפעס א סיסטעם דא אז פרייע יודען זאלען גיין צו די געשמאקע גויאישע וועבזייטלעך וועמען זיי שעצען און ליבען אזוי שטארק, און נישט זיך דרייען דא צווישען די עקעלדידע שמוציקע גלויביקע זשידען פון וועמען זיי גרוילען זיך אזוי שטארק,

קאאל מאן, האסט מיר אויסגעכאפט מיין מחשבה, ביודעי ומכירי קאמינא, איך ווייס פון דעפרעסטע אידישע גויים וואס זיצן אויף די היימישע סייטס וואו מ'גיט זיי א באקוועמע פלאטפארמע, נישט נאר וואס זיי קענען דא אויסגעבן זייערע נבילה אנגעגעסענע איבלען, נאר אפאר נארישע "מאראנען" און וואנעבי אפיקורסים'לעך קומען נאך צולויפן מיט די צונג ארויסגעשטעקט זיי צו "לייקן" ביי יעדע שטיקל נארישע השכלה אפיקורסות אדער סתם קינדערישע ליצנות פון כל הקודש, און די וואס ווערן עקסייטעד פאר אביסל "אויפגעקלערטקייט" (כפירה בלע"ז) קומען לעקן און שרייען "ס'איז דעלישעס, געוואלדיג", נאדיר א לייק, וואס איז די רעסעפי? ...

[סאשי פיש]

איינער שרייבט...

איך רעד פריער מיט א חבר וואס האט א חבר וואס שרייבט (ליידער) אויף ק"ש, זאגט ער מיר אז די פארשוינען דארט זענען אויסער זיך פאר פחד, און ציטערן פאר קאמפעטישן. אויסער דעם וואס קרעטשמע איז נישט קיין בר פלוגתא פאר יענעם טרייפענעם מקום -- יענס איז מקום מוכן לפרעניות -- און דא איז א בית וועד לחכמים, מעגן זיך די יעניגע ארייננעמען אין קאפ אז ס'איז דא גענוג פלאץ פאר ביידע צו לעבן זייט ביי זייט אויף דעם ווארלד ווייד וועב, און זיי דארפן נישט אזוי ציטערן פון אונזער עקזיסטענץ, עכ"פ עס נישט ארויסווייזן.

איך פארשטיי זייער פחד. קרעטשמע, דער קוים געבוירענער זייטל, ווארפט אן ערענסטע סכנה פאר יענער מקום און די ניקס למיניהם ציטערן ווי פאר'ן טויט. הערט חברה, קרעטשמע איז א ריאליטעט צי איר ווילט צי נישט. איר זענט אלע געלאדענט צו קומען שרייבן דא, און מיר פארזיכערן אייך א רואיג מקום צו שמועסן און פארברענגן -- רואיג פון דעות כוזבות, און ריין פון אפיקורסות.

דער שרייבער פון די שורות פארשטייט נישט איין זאך אז אן קיין שרייבערס איז גארנישט דא! און טאקע דאס פעלט אים! ער האט קאפירט א אויסשטעל האלב פון דא און האלב פון אייוועלט האלב חומרות גענומען פון דא און האלב פון אייוועלט עס טוט זיך עולמות מיט היכלות מיט גבאים און אחראים און נדבנים אבער צוויי זאכען פעלן שרייבערס מיט ליינערס.

ניטעמאל דא ווער עס זאל לאכן...

א חבר׳ס חבר׳ס חבר׳ס וואס שרייבט אויף קאווע שטיבעל

, איך האב ליב ווען איינער דערציילט א מעשה פון זיין חבר.

נ.ב. ווער עס האט מורא, זאל לערנען תורה.

[Kool man]

למשל מאכען א שמחה גדולה ווען די רעגירונג וויל אסר'ן מציצה בפה איז א סימבאל פון א מאמין, אפלאכען פון יעדע רב און אנגעזעהנע יוד איז ממש א מורא'דיקע מאמין, אפלאכען פון יעדע מנהג ישראל און מסורה איז ממש א שטיק ריינע אמונה הטהורה, פשוט ס'שטינקט פון אמונה, אגוטען פורים,
קאט דע קרעיפ פעיפער

[חרבונה]

כ'וואלט גע'בעט אז ער איז א גרעסערע מאמין ווי ענק אלע. .

איך בין גרייט צו בעט'ן, וויפיל ביסטו גרייט איינצולייגען?

[אפטעמיסט]

נאר אויף סאטמאר מעג מען האקן?

[איך אויך]

קיינער אבער קיינער! שרייבט נישט אויפן רבי ז''ל אזעלכע שמוציגע ביליגע מיסטיגע לשונות וואס דער נוצט. בסך הכול איז זייער לעגיטים דן צו זיין אויב זיינע שיטות און תורות זענען אויסגעהאלטן תורה'דיג ,היסטאריש און מאראליש (ספעציעל אז ער אליינס האט אוועקגעמאכט במחי ווערטל אלע ריזן פון בעפאר אים און פון זיינערצייט אויב האט זיך עם געדאכט אז יענער האלט א טראפ אנדערש ווי זיין שיטה הק' ,דאן פארדינט ער דעם זעלבן טריטמענט).

אבער נאכאמאל אלעס וואס מען שרייבט איז פון געוויסע שטריכן פון זיינע התנהגות און פון זיינע שיטות בפועל ,אבער ווער דערוואגט זיך דען צו שרייבן עפעס אום דרךארצ'דיג אקעגן דעם אדם גדול וקדוש פערזענליך?

[אפטעמיסט]

בקיצור ביי דיר ענדיגט זיך דער וועלט, וכמאמר החכם: ווייניגער ווי מיר איז א שייגץ, פרומער ווי מיר איז א בהמה.

#ך'הער דיין טענה.

[איך אויך]

דאס איז אויפן רבי'ן אליינס אבער אויף די מאפיאנערישע אנשי דלא מעלי מיט וועם ער איז ליידער געווען ארומגענומען ,וואס משום איזה סיבה האט מען זיי באקרוינט מיט די טיטלן 'חכימה דיהודאי' און 'לייב גווארדיסטן' וואס מיר אלע ווייסן אז די באנדיטן זעען געווען עלול אויף דאס ערגסטע (און אלעס ביז אהין) אויף זיי איז נישט דא קיין שום ענין מחפה צו זיין ואדרבה אבות לבנים יספרו אין וואספארא טעראר וועלט די יארן דמתקריא 'די בראשית יארן' מען האט געלעבט.

ופשוט הוא לכל בר דעת אז אויב וואלט דער רבי זוכה געווען צו זיין ארומגענומן מיט מעסיגע בעלי שכל ומדע וואלט זיין אייגענע הנהגה גאנץ אנדערש געווען און סאטמאר וואלט געטראגן גאר א אנדערע פנים דעמאלטס און היינט.עכשיו שלא זכינו זעמיר טיף אין תחת.

[אפטעמיסט]

וואטעווער

[איך אויך]

אה ניצחתנו.

[Ben-Shishim]

דאס איז אויפן רבי'ן אליינס אבער אויף די מאפיאנערישע אנשי דלא מעלי מיט וועם ער איז ליידער געווען ארומגענומען ,וואס משום איזה סיבה האט מען זיי באקרוינט מיט די טיטלן 'חכימה דיהודאי' און 'לייב גווארדיסטן' וואס מיר אלע ווייסן אז די באנדיטן זעען געווען עלול אויף דאס ערגסטע (און אלעס ביז אהין) אויף זיי איז נישט דא קיין שום ענין מחפה צו זיין ואדרבה אבות לבנים יספרו אין וואספארא טעראר וועלט די יארן דמתקריא 'די בראשית יארן' מען האט געלעבט.

ופשוט הוא לכל בר דעת אז אויב וואלט דער רבי זוכה געווען צו זיין ארומגענומן מיט מעסיגע בעלי שכל ומדע וואלט זיין אייגענע הנהגה גאנץ אנדערש געווען און סאטמאר וואלט געטראגן גאר א אנדערע פנים דעמאלטס און היינט.עכשיו שלא זכינו זעמיר טיף אין תחת.

איינע פון די איינציגסטע ארטיקלען דיינע וואס איך קען דיך לייקען מיטן גאנצען הארץ.
נאדער

[איך אויך]

טענקס פאר דעט. אפשר ביסטו מער מאריך וואס איז אזוי שלעכט מיט מיינע אנדערע שרייבעכצער? געוויס וויל איך מיך פארבעסערן אויב מעגליך.

[מאטי]

כ'מיין אז ק"ש דארף טאלערירן ניקס וואס האקן אויף ק'ש פארן לאזן שרייבן דא ענינים וואס איז כפירה לפי שיטתם.

[סאשי פיש]

אפאר שטיקלעך צו ליינען ציטירט פון קרעטשמע.

דא

עס איז מיר אויסגעקומען מיט אפאר טאג צוריק זיך ארומצוטענהן מיט א נאנטער ידיד מיינער וואס איז געווארען אביסל אויפגעקלערט און זיך ערקלערט אויבער חכם און פארשטייט בעסער פון אלעמען

צווישען זיינע רייד איז מיר אויסגעקומען אז מער ווייניגער איז ער געווארן גאר קלוג מיטן ליינען און דורכנישטערן אפאר איבערגעקלוגטע איינגערעדטע חכמים פון ק''ש, צווישען אנדערע האט ער מיר איבערגעוויזען אז די קלוגע דארטן האבען רעכט מיט די אויפקלערונג אז שפייען אין יענעמס קאווע איז נישט א איבעלדיגע זאך, אויב דער שפייער זעלבסט זעהט נישט אין זיין שפייעכץ קיין עקלהאפטיגקייט

איך האב פאר מיין חבר גענטפערט גאנץ קורץ אויף דעם גאונישער בייפאל, ענדערש זיין פארנומען וואכן לאנג מיטן שפיל אינטערן בילד (כדרכן של חברי אייוועלט) און זיך אינטערהאלטען מיט דעם, ווי איידער צוקומען צו א שטאפעל פון חכמה צו פארשטיין אז שפייען אינעם קאווע פון א צווייטען איז א נארמאלע זאך

דא

10 חברה האבען זיך איינגעשריבען זייט די קאמפיין איז אריין אין קראפט, ברוכים הבאים פאר די פרישע תושבים

אז עס טוט ווי שרייט מען...

[tag]אבטולמוס[/tag]
[tag]כוכב[/tag]

[פארוואס?]

פון וואו ציטירסטו?

[כוכב]

פארפאלן, קרעטשמע ראקט, איינער האט אפילו געמאכט א האטשוווו דארט לעצטנס.

[רויטע וואנצעס]

מדרש הנעלם: תנא על הצדיקים ועל החסידים זהו אייוועלט, ועל זקני שארית זהו קרעטשמע, הבוטחים בשמך באמת זהו קאווע שטיבל. תנא רבי טרפון סבראי, ושים חלקינו עמהם על סיפא קאי.