לך בשלום, אלכסנדר, תנוח בשלום על משכבך

[ראש הישיבה]

סאך ניקס דא ברענגן א ראיה און זענען דן איבער יח"ל. דער וואס קען היסטאריע איז עס דעמאלס אויך געווען א קאנטרעווערסיע. רבי מאיר האט טאקע געהאט עטליכע גדולים וואס האבן אים געשטיצט מיט דעם. לעומת זה איז געווען זייער סאך גדולים וואס זענען געווען מתנגד צו דעם. זיי האבן געטענהט הלמאי תורה נאר פאר מצויינים? עס איז א נחלת הכלל. רבי מאיר האט געטענהט אז ער מאכט א ישיבה פאר די קומענדיגע גדולים. ער פלעגט טאקע ארייננעמן רבי'שע אייניקלעך אפילו זיי האבן נישט געקענט די 300 בלאט וואס מען האט געדארפט קענען. ווייל סייווי גייט ער זיין א רב/רבי, זאל ער כאטש קענען לערנען.

בנוגע מאור יצחק מיט אלכסנדר.
איך מיין אז אלכסנדר איז א פיסטע גאוה'דיגע ישיבה. ביי אונז אין קהילה איז דא עטליכע וואס זענען געגאנגען דארט לערנען. מען טרענט דארט אויך שמיני שבשמינית, אז מען קען נישט שטיין אין די ד' אמות פון א תלמוד פון די אלכסנדר ישיבה.

לעומת זה מאור יצחק, איז די בחורים מער מענטשליך נארמאל.

דאס אלעס איז נישט נוגע צו די שמועס וואס בר דעת האט ריכטיג אויפגעברענג אז די ישיבות געבן גארנישט צו צי כלל ישראל. גארנישטטטטטטט!!!!

איך האב געלערנט אין א חסידות ישיבה. די בעסערע בחורים זענען געגנגען צו די בעסערע אינטערנאציאנעל ישיבות, אינקלאדינג אלכסנדר, בית מאיר, סלאבאדקא.

מיר אלע זענען שוין עלטער ווי 30. איך זעה נישט קיין שום יתרון אין די אינגעלייט תלמידי המצויינים ישיבות. אדרבה די כלים, די תלמידי חכמים זענען אלע תלמידים פון די מוסד פון די חסידות.

איך וויל נישט זאגן אז אזוי איז איבעראל, אבער ביי מיין כתה איז אזוי.

[שרייבער]

ביז גערעכט. איך האב נישט פארהערט קיין איינע פון זיי. אבער א ישיבה איז נישט נאר אויף בחינות.
ווען איך אבער קוק אויף ביידע בחורים, ווער פון זיי איז געשטיגן אויף א גרעסערע מדריגה אלץ א איד? ווער פון זיי איז א גרעסער עובד? ווער פון זיי האט מער ערענסטע השקפות? איך האב עס געזען קלאר, אז דער וואס האט זיך געדרייט די לעצטע פאר יאר און אסאך מער א ערענסטע סביבה שטייט אסאך בעסער. עס איז ממש נישט קיין פארגלייך. די דרשות דארט, איז אויף אסאך א העכערע סטענדערד. מען רעדט נישט דארט אויף קיין אייפאונס, אזוי ווי אין די עוורעזש ישיבות. די ערגסטע זאך וואס מען קען דארט כאפן א בחור, איז אז ער האט געקויפט טשאלענט... מען רעדט דארט אז ביי א שבת סעודה זאל מען נישט סתם פלוידערן, עס זאל הערשן א שטילקייט... אזוי ווי אין קעלם, ווי מען האט געקענט הערן א פליג אדורך פליען. און א ריזיגע עולם האלט ביי אזא מדריגה.

יעצט האסט געכאפט דעם טוטער, גערירט דעם פראבלעם פון אונזער דור
די 100 בלאט וואס מ'פארהערט זיך אין כתה ט', די 200 בלאט אין ישיבה קטנה, הלכות שבת צו יו"ד אין ישיבה גדולה, די אלע זאכן זענען גארנישט ווערט פארן אורך ימי החיים, דאס נעמט מען זיך נישט מיט, איך האב א דאזען מיט קרובים וואס אלע האבן זיך פארהערט די הוראה אין ישיבה, 'אלע'!, היינט 20 יאר נאך זייער חתונה, איז ער דער פלעינער יונגערמאן, איך וואס כ'האב מיך נישט פארהערט די הוראה, לערן מן הסתם מער שעות א טאג ווי זיי, און איך קען מן הסתם מער ווי זיי.
וכבר אמרו חכז"ל כל שיראתו קודמת לחכמתו חכמתו מתקיימת, די יסוד פון א גוטע ישיבה איז ווי מ'פרעדיגט אריין יראת שמים און הכנעה, און אויף דעם וויינט דער ווינער רב שליט"א אין זיינע ז' אדר דרשות די לעצטע פאר יאר, אמאל האט א ישיבה געמיינט מיט א ראש ישיבה א עובד, א איד אויף וועם מען קען ארויפקוקן, הערט אמאל ווי די אלטע אידן רעדן פון זייערע ישיבות אינדערהיים, סעקילהעיד, גאלאנטא, יארמאט, טאשנאד, וואס מיינט היינט א ראש ישיבה?????
און דוקא הרב וואקסמאן'ס מהות כאפט מיר זייער, איך הער אסאך זיינע דרשות, בפרט דרשות וואס ער זאגט אין ישיבה, און ס'איז א אנדערע מהלך ווי די דרשות פון סתם ראשי ישיבות, און דערפאר קען איך פארשטיין סימפל'ס ווערטער, און דערפאר פרעג איך אויך וואסערע סארט מצויינים ער נעמט אריין, איך גלייב אז זיין דגוש איז נישט אויף קארפן קעפ, נאר מער אויף מדות, האב איך רעכט סימפל?

[שרייבער]

מיר אלע זענען שוין עלטער ווי 30. איך זעה נישט קיין שום יתרון אין די אינגעלייט תלמידי המצויינים ישיבות. אדרבה די כלים, די תלמידי חכמים זענען אלע תלמידים פון די מוסד פון די חסידות.

איך וויל נישט זאגן אז אזוי איז איבעראל, אבער ביי מיין כתה איז אזוי.

הונדערט פראצענט
לאמיר כאפן א בליק אויף די מורי הוראות, דא אין קרית יואל דאכט זיך האט קיין איינע פון די מורי הוראות נישט געלערנט אין די באמבע ישיבות, און ב"ה ס'איז נישטא וואס זיך צו שעמען
סקווירא האט א סאך שיינע מורי הוראות, ווי האבן זיי אלע געלערנט?

נו ווער רעכנט ווייטער, דיינים ומורי הוראות אין אנדערע קהלות

[[NAMELESS]]

אלעס שיינע מדריגות (אדער אפשר נישט), די נקודת הטענה איז "מאור יצחק" בחורים (וואס קלויבט זיך נאר top בחורים, כדבריך), VS "געקליבענע top בחורים" אין די אנדערע ישיבות, וועלעכע שטייען בעסער?
די שאלה איז וואס גיבט א מצוין ישיבה צו פארן מצוין ועומד חוץ אן אויסגעבלאזענע גאווה של שטות אז ער האט די זכייה צו לערנען אין יענע און יענע בעל שם טוב ישיבה צוזאמען מיט נאך אפאר מצויינים און רבי'שע קינדער מיט בני עשירים.

איך וועל איבער זאגן מיין פוינט נאכאמאל. ( פאר דיר, אלעס! )
עס איז א מציאות׳דיגער און פשוטער זאך, אז ווען די לייגסט אריין א גוטע בחור פאר א פאר יאר אין א גוטע סביבה, ווי עס איז דא אסאך א העכערע אטמאספער, פעסטע מגיד שעורים, vs א פאר יאר אין א עוורעזש סביבה. וועט ער ווערן א גרעסערע מתמיד, א גרעסערע ירא שמים, און א גרעסערע עובד.
איך האב עס קלאר געזען מיט מיינע אייגענע אויגן.

ס'איז נישט ווי די זאגסט "א מציאות׳דיגער און פשוטער זאך", ס'איז ענדערש א "סברא". צו וויסן צו א סברא איז אמת אין מציאות איז נאר שייך דורך א טעסט, עפעס וואס נישט איך און נישט דו האבן געטוען, דהיינו שטעלן שנה ראשונה יונגעלייט צום פארהער זה לעומת זה. דו טענה'סט נאר אז דו האסט עס "קלאר געזען מיט מיינע אייגענע אויגן", אין די מצויינים ישיבה, בזמן ווען איך האב געזען דאס זעלביגע און (עטליכע) כעמי-כעמך ישיבות ביי די top בחורים. מיין עיקר טענה איז אז דער מצויין ישיבה איז גארנישט "מוסיף" צום בחור. בדרך הסברא קען מען ווען פונקט אזוי זאגן אז די מצויינים אין די בינוני ישיבות האבן פונקט די זעלבע טרייבקראפט צו זיין על הגובה אין זייער ישיבה ווי דער חבר זיינע אין די מצוין ישיבה, אם על סברות אנו דנין. (אונז רעדן וועגן די "מאור יצחק" ישיבה וואס איך האב נישט צופיל אינפורמאציע דערוועגן. "אלכסנדר ישיבה" ווידער וואס איך קען גאנץ גוט איז לדעתי נישט נאר "נישט מוסיף" גארנישט פארן מצוין, נאר "גורע" במדה גדושה פון וואס דער בחור וואלט ווען קונה געווען במקום אחר, סיי אין שעות, און פי כמה אין כמות הלימוד. מענטשן ווייסן אפשר אז ווען אן "אלכסנדר" תלמיד graduate ישיבה פארהערט ער זיך "גארנישט"? א פחד פון א דורכגעפאלענע סיסטעם, גיי פארצייל עס פאר איינעם)

[[NAMELESS]]

אלע חסרונות זיינע גייט כמעט קיינער נישט וויסן דערפון

וועלעכע חסרונות?

דאס באלאנגט שוין צו די "אנשי שם" פארום

[יאיר]

רעדנדיג וועגן ישיבות, איינע פון די מוצלח'דיגסטע ישיבות אין היסטאריע איז געווען ישיבת פרעשבורג פון דעם חת"ס און ווייטער, וואס האט אויפגעשטעלט דורות רבנים ומורי הוראה. איך מיין אז מען וואלט געדארפט אריינקוקן אין דעם הלוך ילך פון די פרעשבורגער ישיבה צו זען וואס עס פעלט פון די היינטיגע ישיבה סיסטעם.

[יאיר]

איינער וואס "קען" אלע מסכתות אין ש"ס, אלע פיר חלקים אין שו"ע מיט די מקורות און די רעלעוואנטע אחרונים, אן אנגענומענע פוסק הלכה פאר פינף און זעכציג יאר רציפות מיט א סעט שו"ת וואס גייט שוין בלייבן אין די זעלבע ספרים שאנק צוזאמען מיטן נודע ביהודה און תשובת הרשב"א פאר די rest of the history. אלע חסרונות זיינע גייט כמעט קיינער נישט וויסן דערפון אין פופציג יאר ארום בדרך הטבע. היסטוריע האט א קאצן קאפ, זי געדענקט נאר די basics.

איך ווייס נישט פון וועלכע חסרונות דו רעדסט, אבער אויב שבט הלוי וועט טאקע בלייבן אין די ספרים שאנק פאר די רעשט פון היסטאריע, וועט מען בלויז דארפן לערנען זיין ספר צו זען אויב ער איז ווירקליך אזא געללונגענער גאון וואס איז ראוי צו טראגן מיט שטאלץ דעם קרוין פוסק הדור.

[[NAMELESS]]

איך האב געשריבן די ווארט "פוסק הדור"?

[הערשי]

ואני בעניי, אין עני אלא בדעת, פארשטיי נישט על מה יצא הקצף. פארוואס דארף א תופס ישיבה לעזן כלל ישראל'ס פראבלעמען?

רעב וויל אויפהאלטן א ישיבה בינוני פונקט ווי אלע מגיבים דא. אדער האט א ער א קנאק ישיבה אדער טוט ער וואס איר טוט. מאי עדיף?

איר טענה'ט ישיבות מצויינים גיבן גארנישט צו אידישקייט. איר זענט טיילווייז גערעכט, און נאכמער. ישיבות בינונים גיבן אויך גארנישט נישט צו. א בחור א מצויין זאל לערנען, ואידך זיל גמור הלכות פסוקות און עפעס א פאך צו דער האנט.

אלא מאי, אטו בתקנתא עסקינן? רביס האבן ישיבות להגדיל תורה אדער להגדיל הפארטיי? רעב האט א ישיבה פון צען בחורים להרביץ תורה אדער ווייל ס'מאכט זיך אים נישט קיין מגיד שיעור פאסטן ערגעצוואו? אלע בחורים גייען אין ישיבה אריין ווייל ס'איז נפשם חשקה בתורה אדער ווייל זיי ווילן נאך אמאל א שידוך טון? יעדער מיינט בעיקר זיך און דעם אייבירשטן אביסל. דאס אייניגע מיטן ראש ישיבת מצויינים.

איר פרעגט וואו זענען די גאונים בוגרי מצויינים? ס'דא עפעס. טאקע ווייט נישט גענוג, אבער אויף דעם שטייט דאך אלף נכנסים ואחד יוצא להוראה. איר דארפט פארשטיין, אם אין קמח אין תורה. צו אויסוואקסן א כלי דארף מען מער ווי בלויז א מצויין. מ'דארף זיך מוטשען יארן אין דחקות. צו דעם דארף מען א כאראקטער, נישט דוקא דאס בעסט קעפל. ס'א שאד, א גרויסער שאד, אבער דאס איז דער מציאות.

אולי, אז מען וועט פארשליסן די ישיבות בינונים, וואס זענען מילא גארנישט מוסיף צו כלל ישראל, וועלן בלייבן מער רעסוירסן צו פינאנצירן דאס לערנען פון די מצויינים אינגעלייט.

[כוכב]

מרגלא דפומיה ד[tag]לעיקוואד[/tag], אז צופיל עוולות ווערן געטון דורך יחידים מיט'ן תירוץ אז ס'איז א פריוואטע ביזנעס, ומרגליה דפומי' ד[tag]הוגה[/tag] אז מ'קען אפטון די גרעסטע רשעות אין דער וועלט און נאך האבן אלע רעכטן דערצו.
וואו קען זיין א גרעסערע רשעות פון איבערשרייבן דעם גאנצן סיסטעם און איינפלאנצן א מהלך וואס האט געברענגט א חורבן עולם, אלעס פאר דער בלויזער אינטערעסע פון כבוד און געלט.
דער באשעפער האט פון דעם נישט פארדינט קיין כי הוא זה, און כבוד בית אלכסנדר איז נישט אזוי וויכטיג אז כלל ישראל זאל דערפאר ליידן און צאלן אזא ביטערן פרייז.

[בר דעת]

זייער אמת, אויב א בעקעריי וועט אנהייבן פארקויפן נאר גאר גוטע ברויט פאר צוואנציג דאלאר און מיט די צייט וועלן אלע בעקעריס אים נאכמאכן ביז בלויז איין איינציגע פארשטינקענע בעקעריי וועט נאך באקן פלעינע ברויט און אסאך געגנטער וועלן נישט האבן קיין ברויט און מענטשן וועלן הונגערן, איז דאס נישט צו קריטיקירן די ערשטע בעקעריי?

[דריידל]

אלעס שיינע מדריגות (אדער אפשר נישט), די נקודת הטענה איז "מאור יצחק" בחורים (וואס קלויבט זיך נאר top בחורים, כדבריך), VS "געקליבענע top בחורים" אין די אנדערע ישיבות, וועלעכע שטייען בעסער?
די שאלה איז וואס גיבט א מצוין ישיבה צו פארן מצוין ועומד חוץ אן אויסגעבלאזענע גאווה של שטות אז ער האט די זכייה צו לערנען אין יענע און יענע בעל שם טוב ישיבה צוזאמען מיט נאך אפאר מצויינים און רבי'שע קינדער מיט בני עשירים.

איך וועל איבער זאגן מיין פוינט נאכאמאל. ( פאר דיר, אלעס! )
עס איז א מציאות׳דיגער און פשוטער זאך, אז ווען די לייגסט אריין א גוטע בחור פאר א פאר יאר אין א גוטע סביבה, ווי עס איז דא אסאך א העכערע אטמאספער, פעסטע מגיד שעורים, vs א פאר יאר אין א עוורעזש סביבה. וועט ער ווערן א גרעסערע מתמיד, א גרעסערע ירא שמים, און א גרעסערע עובד.
איך האב עס קלאר געזען מיט מיינע אייגענע אויגן.

און איך האב געזעהן מיט מיינע אויגן ווי גוטע בחורים וואס האבן געלערנט אין אלכסנדר זענען ארויסגעקומען שוואכער ווי זיי זענען אריין, ווייל זיי האבן נישט באקומען קיין שום אינקארידשמענט דארט. אין א געהעריגע ישיבה וואלטן זיי סאך מער אויסגעשטיגן וויסענדיג אז זיי זענען פון די בעסטע אבער אין אלכסנדר זענען זיי בטל געווארן.

[כוכב]

להוי ידוע איך האב אויך געלערנט אין איינעם פון די מצוינים ישיבות איך קען זאגן אז פינף און ניינציג פראצענט בחורים זענען געווען מצוינים ממש, די בעסטע פון די כיתה פ וו וואו זיי זענען געקומען.
מה עשה הקב'ה, איינמאל זיי זענען אריין אין א ישיבה שכולו מצוינים האבן זיי פארלוירן דעם גלאנץ וואס איז פארכאפט געווארן דורך די דריי עילויים פון דער כתה, זיי האבן זיך געשפירט געקלאפט און א גרויסער רוב האט אפגעקוואקעט די ישיבה קטנה יארן.
די קנאת סופרים איז שטירן אפפאל, אין יעדע מצוינים כיתה ווערט געשאפן נייע טערמינען פון מצוינים און בינונים און בחורים וואס זענען באמת מצוינים ווערן אינגאנצן צעבראכן און פאלן ארויס, א זאך וואס וואלט נישט געשען ווען ער בלייבט ווען אין זיין קהלה'ס מוסד.

[יתרו]

געפעלט מיר ווי א חלק עולם ניצט כסדר דא די מורי הוראות און דיינים אלץ מעסטער צו א ישיבה איז סוקסעספול צו נישט. רוב מורי הוראות וואס איך קען, און איך קען אסאך, זענען גרויסע אמאראצים אין אפלערענן געזונט א שטיקל גמרא מיט ראשונים און לאסוקי שמעתתא בהלכה מיט ארויסהאבן ריכטיג די יסודות און אירע לומדות און סברות. מיט לומדות מיין איך נישט דוקא ר' חיים אדער ר'ברוך בער, נאר אפלערנען א מחלוקת קצות און נתיבות זיך דערגרונטעווען צו דעם שפיץ המחלוקת וואס איז געווענליך תלוי און א לומדישע הגדרה. אדער אפי' א לומדות פון א ש"ך און א מג"א, מער מפורש: איך מיין חזו"א סטייל. און ס'איז פשוט פאר יעדער בר דעת אז אין ישיבות למציוניים לייגן מער דגוש אויף זייער תלמידים און דעם הינזכיט און פארשטייצעך אויך אז עס איז דא פלפול חברים אויף א העכערע גראד און אטאמאטיש ווערט דער מוח מער אויסגעשארפט.
מען קען אין דעם אסאך מאריך זיין נאר א דוגמא קטנה וועל איך אייך געבן, נעמט למשל רוב מורי הוראות פון מאנסי און פרובירט מיט זיי אדורךגיין א פרישע שאלה וואס איז פריש אפירגעקומען, אן קיין שבט הלוי אדער חת"ם סופר אדער מהר"מ שי"ק איז ער ווי אן דער הויזן. הרב יוסף זילבער דיין ד'ווין מאנסי איז מן הסתם פון די איינציגסטע מורי הוראה אין מאנסי וואס איז ביכולת זיך ארפאזעצן שרייבן אן אייגענע תשובה און כמעט יעדע נושא וואס ער וועט דורך טאן און עס וועט זיין אויסגעהאלטן מסברה ומגמרא אזוי ווי זיין ספר גביע כסף זאגט עדות אויף אים. און דאס איז ווייל ער האט געלערנט אין סאלאבאדקע און ער האט פשוט שטאדירט ווי אזוי מען דערגרונטעוועט זיך און א סוגיא. יעצט קיינער זאגט נישט אז מען קען נישט טרעפן קיין לומדים אדער געזונטע מורי הוראות וואס זענען אויפגעוואקסען אין סאטמאר אדער און אן אנדערע חסידות אזוי ווי קיינער וועט נישט אפלייקענען אז מען קען טרעפן א געלונגענער פראפעססער וואס האט נישט געלערענט אין יעיל אדער הארוועד, מען רעדט בדרך כלל און יעדע'ס מאל איז דא א יוצא מן הכלל.
נעמט אפילו געדרוקטע ספרים נעמט למשל א משנת שבת פון הארפענס א קעגן א מגילת ספר פון רויזנטאל אדער אדער פרי מגדים המבואר פון הרב גראסס אקעגן אן ארחות שבת פון הרב גלויבר אדער אויף רבית, מאנדל א קעגן דברי סופרים, א קיצור און איין ווארט סאיז נישט קיין פארגלייך.

לסיכום
און ישיבות למציונים לערנט מען אויס ווי אזוי צו לערענן און ישיבות בינוניים לערנט מען. א בוגר ישיבות מציונים קען זיך איין טאג זעצן לערנען א בוגר ישיבות בינוניים קען זיך נישט אויסלערענן ווי אזוי צו לערענן.

במחשבה שניה קען זיין עס האט נישט אזוי ווייט מיט די מציונים חלק עס איז פשוט א מצב אז אין ישיבת למציונים לערנט מען געווענליך מער לומדיש מיט די בחורים אבער דאס אליין אומר דרשני פארוואס טאקע? אפשר איז פשוט לייכטער צו לערנען לומדות מיט אחבורה גוטע קעפ ווי מיט א כתה 20 בחורים וואס רוב דערפון זענען מבינוני ולמטה.

[ראש הישיבה]

עס האט מיר געזאגט א אינגערמען וואס זיין זיידע מיט טאטע זענען באקאנט אלס ת"ח. נאטירלעך איז ער געגאנגען אין א מצויינים באמבע ישיבה-אלכסנדר.
זיין זיידע פלעגט לערנען מיט אים יעדער שבת וואס ער האט געלערנט א גאנצע וואך.
די גאנצע לימוד וואס ער האט געלערנט עיון, האט געדויערט וויינעגער ווי א שעה. זיין זיידע האט אים געפרעגט וואס האט מען געטוהן א גאנצע וואך? אבער ער האט נישט געהאט וואס צו פארקויפן.
ער איז נאך די ערשטע ווינטער זמן ארויס פון דארט, און אריין אין א חסידות ישיבה ווי מען לערנט גאנץ פיין, ער איז אינגערמאן א תלמיד חכם.

[ראש הישיבה]

לסיכום
און ישיבות למציוניים לערנט מען אויס ווי אזוי צו לערענן און ישיבות בינוניים לערנט מען. א בוגר ישיבות מציוניים קען זיך איין טאג זעצן לערנען א בוגר ישיבות בינוניים קען זיך נישט אויסלערענן ווי אזוי צו לערענן.

במחשבה שניה קען זיין עס האט נישט אזוי ווייט מיט די מציוניים חלק עס איז פשוט א מצב אז אין ישיבת למציוניים לערנט מען געווענליך מער לומדיש מיט די בחורים אבער דאס אליין אומר דרשני פארוואס טאקע? אפשר איז פשוט לייכטער צו לערנען לומדות מיט אחבורה גוטע קעפ ווי מיט א כתה 20 בחורים וואס רוב דערפון זענען מבינוני ולמטה.

נישט ריכטיג,
זיל ובדוק וועסטו זעהן אז אין די חסידות ישיבות לערנט מען גאנץ גוט אויס צו לערנען. גיי קיין וויזניץ (רב רפאל שור) סקווירא, קווינס (רב לייפער), באבוב, בעלזא, וויזניץ ב"ב, וועסטו זעהן אז מען לערנט שוין איין מאל וויאזוי אויס צו לערנען

[כוכב]

יתרו קודם למתן תורה בא.
בנוגע גביע כסף, סאיז טאקע פון די בעסערע ספרים אבער ווען סקומט צו חשבון א סוגיא אדער ביי א זאך וואס פאדערט א העמקה למשל טאקע אין ספרי חזון איש, טרעף איך נישט זיין הבנה ספעציעל.
דיין טענה אז מלערנט זיך אויס לערנען איז אמת אין טעאריע, אין פאקט זענען רוב מגידי שיעור אויבערפלעכליכע לומדים וואס פארטעמען דעם קאפ פון זייערע תלמידים מיט אויבערפלעכליכע לומדות חקירות שונות ומשונות און סתם שטותים און בויך קרעמפן אנשטאט זיך אויס לערנען דורכאקערן א סוגיא לאמיתה של תורה.

[כוכב]

און מרא דעלמא, ווי קען מען זיך אויס לערנען לערנען פון הרב קיוויאט, וואס לערנט אנדערטהאלבן בלאט א זמן ווען יעדע רש"י האט צוויי און פערציג פשטים וואס מדארף זיין אן אסטראנאמאר צו קענען אנטשידן איינס פונעם צווייטן.
איז דאס די תורה וואס מ'האט געגעבן ביים בארג סיני?

[לעיקוואד]

זעהט מיר עפעס אויס מען דארף קודם מחליט זיין וואס איז דאס א ישיבה וואס איז דער תכלית דערפון וואס דארף א בחור דארט צו טוהן וואס הייסט א גוטער בחור א מצוין וואס הייסט א שוואכערער בחור. דער שמועס דא הענגט עפעס אויף אזוינע ליפטיגע הנחות וועגן דעם וואס איך קען נישט אפילו קלאר לייגען די הענט דערויף.
איך וועל פלעין מאכן א שטיקל ליסטע פון פארשידענע אנדערע זאכען וואס קען זיין.

1- א ישיבה איז א בית חינוך. איר תפקיד איז מחנך זיין בחורים זיין ערליכע אידען. על פי זה איז א גוטע בחור דער וואס קומט יעדער טאג אין צייט צו דאווענען און איז מער ווייניגער א פאלגעדיגער און א גוטע ישיבה לויט ווי שטרענג דער משגיח איז און וויפיל קאנטראל ער האט (גאנץ א מוגזמ'דיגע זאך צו פאדערן פון א טיננעידזשער, אבער שוין)

2- א ישיבה איז א בית תלמוד. די מטרה דערפון איז לערנען תורה אויף ווי מער א שטערקערע אופן. על פי זה איז א גוטע בחור ווער עס איז מער בעל כשרון (א זאך וואס בדרך הטבע איז נאר די העכסטע צאל פראצענט פון די מענטשהייט), און א גוטע ישיבה איז ווי מער די מגידי שיעור זענען גדולי תורה. שטייצעך צו דעם פאדערט זיך אויך התמדה, און אינטערעס אין דער לימוד.

3- א ישיבה איז א בעיביסיטער פאר אלע בחורים פון די בר מצווה ביז די חתונה זיי זאלן נישט חלילה זיך דרייען אויף די גאס (נאר יונגעלייט מעגן ארבעטן יעדן טאג אין די גאס און קאליע ווערן). לפי דעם איז א גוטע בחור וויפיל שעות ער טרעפט זיך בין כתלי הישיבה. און א גוטער ישיבה ווי מער אנגענעם עס איז צו זיך דרייען דארט (א גוטע קעכער, שפילט מען אמאל באל דארט).

עפעס זעהט מיר אויס די ישיבות טאנצען אויף די אלע חתונות ויצא העגל הזה.

[יתרו]

איר זענט גערעכט לגבי קיוויאט איך רעד אין אלגעמיין. איך וואלט געזאגט רוב מגידי שיעורים אין גוטע ישיבות זענען יא צו די זאך (איך קען נישט אלעסנדר). און אפילו אז נישט איז צומאל גענוג דער אווירה צו מאכן א ווינט אז מען לערנט צו פארשטיין מען לערנט איכות און נישט כמות און דער פלפלול חברים איז משלים וואס דער מגיד שיעור פארפעלט.

[כוכב]

4- א ישיבה איז א האבי און א מאני מעיקינג מאשין פאר א יונגערמאן אדער בנשק וואו ער זאל קענען זעטיגן זיין דורשט פאר מאכט און אויסגעבן זיינע קאפריזן שונים ומשונים געוואנדן לויט וועלכע זייט ער איז יענע טאג אויףגעשטאנען.

[יתרו]

לסיכום
און ישיבות למציוניים לערנט מען אויס ווי אזוי צו לערענן און ישיבות בינוניים לערנט מען. א בוגר ישיבות מציוניים קען זיך איין טאג זעצן לערנען א בוגר ישיבות בינוניים קען זיך נישט אויסלערענן ווי אזוי צו לערענן.

במחשבה שניה קען זיין עס האט נישט אזוי ווייט מיט די מציוניים חלק עס איז פשוט א מצב אז אין ישיבת למציוניים לערנט מען געווענליך מער לומדיש מיט די בחורים אבער דאס אליין אומר דרשני פארוואס טאקע? אפשר איז פשוט לייכטער צו לערנען לומדות מיט אחבורה גוטע קעפ ווי מיט א כתה 20 בחורים וואס רוב דערפון זענען מבינוני ולמטה.

נישט ריכטיג,
זיל ובדוק וועסטו זעהן אז אין די חסידות ישיבות לערנט מען גאנץ גוט אויס צו לערנען. גיי קיין וויזניץ (רב רפאל שור) סקווירא, קווינס (רב לייפער), באבוב, בעלזא, וויזניץ ב"ב, וועסטו זעהן אז מען לערנט שוין איין מאל וויאזוי אויס צו לערנען

יצאתי ובדקתי און וואס זאל איך זאגן דער למדן פון ר' מנדל אטיק'ס ישיבה שטייגט איבער מנה אחת אפיים דער למדן פון וויזניץ סקווער (און קווינס אוודאי). עס טוט וויי אבער דאס איז דער אמת. און סאיז לאו דוקא ווייל ר' מנדל אטיק איז א גרעסערער למדן ווי ר' רפאל שור (וואס בדרך אגב, ער איז) נאר ווייל דער אווירה און דער רמה איז גענצליך אנדערש. מן הסתם ווען דער ר' רפאל וואלט ווען פארגעלערנט אין אלכסנדר צו און עני אנדערע ישיבה למציונים וואלטן זיינע שיעורים אנדער אויסגעזעהן פשוט ווייל דער טשעלענדש און קאסטאמער דימענד איז אנדערש.

[שרייבער]

נאר אפלערנען א מחלוקת קצות און נתיבות זיך דערגרונטעווען צו דעם שפיץ המחלוקת וואס איז געווענליך תלוי און א לומדישע הגדרה. אדער אפי' א לומדות פון א ש"ך און א מג"א, מער מפורש: איך מיין חזו"א סטייל.

געב מיר א בעסערע הגדרה, ווייל די תורה איז נישט געגעבן געווארן בזמנו פונעם חזון איש, און ס'איז געווען למדנים בעפאר אויך

איך בין נישט אזא למדן, צו קענען צונעמען דיינע ווערטער, אבער א בלאט לערנער מיט בעסיק מפרשים מהרש"א פני יהושע מהר"ם שיף איז אויך א תלמיד חכם אפילו ער דערגרונטעוועט זיך נישט צו די שפיץ פון די מחלוקה, ס'איז יתכן אז די נקודה וואס דו רעדסט האבן אנדערע אנגערופן סברות כרסיות