וועכנטליכע אויסגאבע: "מאמענט"

[zurich]

סהדי במרומים אז רוב חרדי'שע אידן ווייסן נישט קיין חילוק פון "און" און "אין".

געב א בעסערע משל ווייל די חילוק ווייסן אסאך

[Milk shake]

מאמענט דארף א גוטן עדיטער, ספעשילי פאר ספעלינג, און די צייטונג מעג זיך שוין אויך אויסלערנען געהעריג אידיש

[ישראל קאפקע]

דאס ווארט, אגב, איז גרילצט, נישט גריצעלט.

גרילצט, מלשון גריל (grasshopper)

די נאכט אזוי שטיל,
מען הערט נישט קיין גריל,
עס שלאפט שוין די דארף, די בערג, און די מיל,

[יואב]

מיר -- ווי בשבילי -- האט אויך געשטערט געוויסע פרטים אין וואלפ'ס שרייבן [נישט אוועקצונעמען פון די געוואלדיגע מעלות זיינע].

דא האט איהר די ערשטע דריי פאראגראפן.

א. ווערטן / ווערדן / ווירדן

ב. אלוקית / אלוקות

ג. 'בקיצור, איז אזוי.' געהערט א פינטל נאך 'איז אזוי'?

ד. 'קבלה וויל זען דעם מענטש צושניידן דאם לעבן וואס נאענטער צום מהלך פון מלאכים', וואלט נישט בעסער געווען 'צו-שניידן' [מלשון צופאסן]?

ה. א קאמע פאר די ווארט 'און'?

דאס איז חוץ פון צוויי טעויות הדפוס.

כלפי נוצן א קאממא בעפאר "און", ווייס איך נישט פונקטליך פון וועלכער שורה דו רעדסט. אבער דער כלל איז, אז בעפאר'ן צוטשעפען אן independent clause, לייגט מען יא צו א קאממא. אין א פאל וואס מ'נוצט "און" פארצושטעלן דריי צו מער זאכן, איז פארהאן א מחלוקת הפוסקים, באוויסט אלס The Oxford Comma. מילא גרייזיג איז דאס זיכער נישט. וואס יא, אויב דער זעלבער שרייבער לייגט אמאל יא, און אמאל נישט, דאן איז אפשר נישט גערעכט דאס, אז ער זעלבס האלט זיך נישט צו זיין אייגנעם מהלך.

א פינטל נאך "איז אזוי", איז בעיני דווקא יא אויסגעהאלטן. וואס וואלסטו ווען געלייגט, א colon?

ווערטן איז אויך נישט גרייזיג, הגם "ווערד" איז אפשר מער וואס מ'נוצט אויף דער היימישער אידישער שפראך. זע "דער פארווערטס" לדוגמא, דארט נוצט מען גאר א סך "ווערטן".

נישט לייגן א hyphen אינעם ווארט "צושניידן", וואלט איך געזאגט איז יא גרעמעטיקלי קאררעקט,  הגם דער שרייבער האט לכאורה געזאלט נוצן א בעסער ווארט. דאס אז ער האט געשריבן "צו", און נישט "צע", ברויך צו אילוסטרירן דעם חילוק.

אילו ואילו איז טאקע א ווייטאגליכער גרייז. איין מעגליכקייט פארוואס אזא טעות האט בכלל פאסירט, איז די פארזוך פון א סך שרייבער - - ובתוכם ערעב וואלף - - צו נעמען ווערטער פון לשון קודש, און זיי פאראידישן אויף ווי ווייט מעגליך. צולייגן א ו' אדער י', צו איינצלע לשון קודש'דיגע ווערטער, וועלכע ווערן אריינגעפלאכטן צווישן אידישע ווערטער. דאס איז סתם א השערה,  אבער בוודאי איז דאס אן ערנסטער טעות.

איך ארבעט נישט פאר דעם מאמענט, איך פראביר נאר אויסקלארן דעטאלן לפענ"ד.
אין דעם דאזיגן אשכול אליינס, האב איך שוין געלאזט פאלן שווערע קריטיק אויף זייער גראמאטיק און ספעללינג  אין אלגעמיין.  שלמה וואלף אבער איז דווקא יא א גוטער שרייבער. ס'קען יעדער זעען אז דער זכר קאן גראמאטיק. קלאר ווי דעם טאג אז ער מאכט טעותים, ביודעים ובלא יודעים. נאר דאס אז אנדערע וועלכע האבן נישט א השגה וואטס פלייאינג, באצייכנען זייער אייגנע גרייזן, אלס יענעמס גרייז, דאס ווייזט בלויז אויף שמאלקעפיגקייט.

[נולד מאוחר]

ליינענדיג שלמה וואלף'ס ארטיקל תורת חסידות און טעארעטישע פיזיקס, האב איך הנאנה געהאט ווי ער לייגט שיין אראפ די וויסענשאפט פון אז אלע ממשתדיגע זאכן זענען באמת ענערגיע.
אבער זיין מעטאד פון, היות ס'דא זאכן און פיזיקס וואס זענען א סתירה מניה וביה,קען שוין אלו ואלו דברי אלקים חיים מיינען אז ביידע זענען אמת לאמתו, אפי פאר אונז זעט דאס אויס ווי א סתירה. דאס מאכט מיר נישט קיים סענס. וויבאלד סאיז דא א מקום ווי סתירה איז נישט קיין פראבלעם ווערט נאכט נישט איינס פלאס דריי.
זיין תורה אז היות מיר ווייסען דאך היינט אז אלעס איז ענערגיע, אינפוא, דאטא. שטימט שוין זייער גוט וואס די ספר יצירה שרייבט אז די וועלט איז באשאפן געווארן מיט אותית, וואס דאס איז דאך דאטא.
שיינע תורה אבער כגלייב שווער אז דאס האט אדם הראשון אדער אברהם אבינו געמיינט.
וואלט נישט געווען שענער די ארטיקעל טעארעטישע פיזיקס אן די תורת החסידות?

[יאיר]

גאלדפינגער פון משפחה האט אן ענליכע מהלך פון לערנען פשט אין מגלה עמוקות מיט ניעל באהר'ס אנטדעקונגען. לכאורה גיבט דאס א גוטע געפיל פאר דעם מענטש אז ליכא מידי דלא רמיזא באורייתא (וואס מיינט, לאגיש גערעדט, אז ליכא מידי דרמיזא באורייתא).

[נולד מאוחר]

דא האב איך אמאל געהאט די שאלה מיטן משפחה

[כוכב]

א שנעלער בליק אריין אינעם נייעם איבערגעמאכטן "מאמענט" צייגט אויף אן איבערראשנדע טריט פאראויס מיט קוואליטעט און פראפעסיאנאליטעט פון העכסטן קאליבער.
איך האב שוין מורא צו ווערן צו שנעל אנטציקט נאך די מערערע דורכפעלער די וועלט פון אידישע לייען מאטעריאל האט שוין געליטן, אבער עס איז מיין טיפסטער וואונטש אז זיי זאלן מצליח זיין און זאלן איינמאל פאר אלעמאל מאכן א סוף פאר די סקעפטיזם און אומזיכערקייט עס שלאגט דעם אידיש-רעדנדער עולם, צי מ'קען בכלל אהערשטעלן א רייכע און תוכנ'פולע אויסגאבע אין דער אידישער שפראך, און הויפטזעכליך, צי ס'דא דערפאר א באדייטנדע קליענטעל אז ס'זאל זיך לוינען די מי.

[[NAMELESS]]

/

[כוכב]

'יש אומרים' איז צוקער זיסע און געניאל. א חידוש פון א קאלום פאר דער אידישער שפראך.

[ישראל קאפקע]

פארוואס שוין די ראש השנה'דיגע אויסגאבע?

[קאווע טרינקער]

פארוואס שוין די ראש השנה'דיגע אויסגאבע?

לערבב את השטן.

[יאסל ראקאווער]

די מאמענט וואלט געטוען א טובה פאר כלל ישראל צו לייגען גאנצע ארטיקלען פון די אויסגערופענע קאווע שטיבל-אייוועלט וכו' תגובות. טאקע מיט די ארגיענעלע ניק

[אפטעמיסט]

זיי מסביר

[יאסל ראקאווער]

זיי מסביר

ס'איז א פאקט אז רוב יידיש ליינער דרייען זיך נישט אין די שטיבלעך, די מספר ליינער אויף די קריטישע אשכולות יוכח.

אבער ס'איז אזוי די פאקט אז די יידישע בלאגס זענען די ריכטיגע שופר של יהדות. דא ביי אונז און ביי זיי-איי דרייען זיך חכמים ונבונים, די חושבי מחשבות, שריפט שטעלער פון יהדות החרדית.

ס'קומט אזא וויקענד ווי די וואך, שבת ווען ס'איז דא די צייט צו ליינען צו הערן און דערהערן.
האב איך ארויסגעפרינט די עניינים העומדים על הפרק, די וויי געשריי פון די סיסטימאטישע נאצישע סעלעקציע פון @המלוכה והממשלה מיט אלע זיינע אנדערלייאינג לינקס, @יאיר קטרוג אויף כלל ישראל פאר נישט האבן א פובליק סקול, @כוכב שטראף רייד אז א טרער פון א ייד שניידט ווי א מעסער אין רשעות בלייבט רשעות, רבינו שליט"א @לעיקוואוד בירור אויף די שלוש עשרה מידות און הדבק במידותיו, @קאווע טרינקער קווענקעלנישען וכו'

ווען איך בין פערטיג געווארן בין איך געווען אזוי אינספייערט, האב איך גענומען די פעקל און עס אריין געריקט צו די רב פון די ביהמ"ש ווי איך דאווען. זאל ער אויך וויסען.

הלוואי פרינטאוטס פון דאס אלעס זאל אנקומען צו די פארטייבטע אויערן פון די רבי'ס און מנהלים. אנשטאט ליינען זיי די סקווירא עמי וואס אינטערעסירט נאר שרייעדיגע קאווער פעעדזשעס און האט קיינמאל נישט די כח גברא צו קומען צו א אנטי סיסטעם קאנקלאזשען.

טראכט איך אז ווען די מאמענט קען אריין לייגען א פארום ווי זיי לייגען נישט נאר קוואוטס נאר גאנצע שטיקער ארגיענעלע תגובות פון דא און פון דארט וועט עס זיין א טובה פאר כלל ישראל.

[שמערל]

כ'בין נייגעריג וויאזוי איז געווען דיין רב'ס שלש סעודות תורה, נאכן עס אדורך ליינען...

[פישלע העררינג]

א. "יש אומרים" וואלט געדארפט געטוישט ווערן צו "הם אומרים", היות דער ניו יארק טיימס מיט נאך אנדערע גוי'שע צייטונגען ווערן דארט געלופטערט ווי כשר'ס.

ב. דער שענסטע חידוש איז דער תשע"ה איבער די דורות, ווי די וועלט רוקט זיך פאראויס מיט אן אלף'ל. זייער אריגענעל, און גוט באארבעט, אזוי אז אפילו די מדינה הטמאה איז עלעגאנטליך אריינגעשמירט געווארן.

זיכער אז פנים חדשות באו לכאן. אבער איך זה אויף איין בילד אז הרב יהושע רובין איז נאכאלטס דער אינטערוויו'ער, איז ער נאך דארט צו נישט?

[[NAMELESS]]

וואס עפעס כשר? אלע היימישע צייטונגען האבן אייביג נאכגעברענגט פון די טיימס

[שמעקעדיג]

די מאמענט וואלט געטוען א טובה פאר כלל ישראל צו לייגען גאנצע ארטיקלען פון די אויסגערופענע קאווע שטיבל..

דו האלטסט זיי זאלן זיך שיסן אין די פיס? אין די מינוט זיי טוען דאס, ווערן זיי פסול און טריפה, ורבצה עליו כל האלות והאיסורים וקול קורא'ס.

[ממרום שלח אש]

'יש אומרים' איז צוקער זיסע און געניאל. א חידוש פון א קאלום פאר דער אידישער שפראך.

נישט קיין חידוש, עס קומט פון די צייטונג'ס אידישע צייט.

[יידל]

דו מיינסט "וואס אנדערע זאגן"? עס איז אינגאנצן נישט די זעלבע זאך. כ'מיין אז ס'איז מער ענליך צום איד'ס "פון דא און דארט". דער המודיע האט פאר יארן לאנג געהאט א קאלום פון עטליכע בלעטער אנגעפילט מיט ציטאטן, און היינט צו טאגס האט עמי א קאלום וואס אבי שאפראן האט אנגעהויבן און דערנאך האט א צווייטער דאס איבערגענומען מיטן נאמען Sightings and Citings. למעשה מיין איך נאך אלץ אז ס'איז א חידוש אז א אידישער מאגאזין זאל אפיציעל ציטירן פון א צווייטן אידישן אויסגאבע, און פון א אידישע וועבסייט, אפילו א "כשר'ע" ווי אייוועלט.

[לעמיל]

ניין ער מיינט זיכער אויפפאסונגען פון אידישע צייט און צייטונג. זיי ברענגען נאך פון אנדערע אויסגאבעס עס איז נישט א נייע איידיע

[ונבנתה העיר]

דורכמישנדיג די 'ויחנו בסוכות' ביילאגע זעה איך אז עס ווארט מיר אפ שעות של הנאה, פאר איהר אליין וואלט איך געצאלט די פינף דאלער.