שערוריה במאנסי

[outspoken]

על זה אנו דנין. א אינגערמאן וואס איז קיהל האלט אז ער באלאנגט נאך אלס אין זיין קהילה. וואס איז געשעהן מיט אינזערע אידישע הארץ. דער וויץ וואס גייט ארים אז אברהם אבינו וואלט נישט אנגענימען געווארען אין אינזער מוסדות שרייט טיפער.

במחילת כבודך [tag]ארבעס[/tag] ''על זה אין אנו דנין'' דא רעדט מען נישט פון מענטשען וואס ווילן זיין קיהל און זיך נישט וועלן צושטעלן צו די תקנות, ''על מה אנו דנין'' מענטשען וואס זענען נישט פון די 'היטלער'יסטישע ריינע ראסע' צו זייער לעצטע נאמען איז נישט פון די אליטע, אדער האבן זיי איין שווער קינד וכדומה קען די גאנצע משפחה בלייבן אידערהיים, צען מאל ערגער ווי די ישיבות מיט די בחורים.
מענטשען וואס זענען נישט בעובי הקורה קענען זיך נישט פארשטעלן פון וואס'פארא רשעות מ'רעדט דא.

ווי סאטמאר'ע רבי האט אמאל געזאגט פורים (תשי''ט) המן אליין ווייסט נישט וויפיל רשעות ס'ליגט אין אים.

[שלמה המלך]

אדוני המלך.
איך פארשטיי. אבער די נעמסט דיך אהן פאר די סיסטעם. די יסוד אז איך בארד מעמבער אין א מוסד וואס איז אנטוישט אויף זיין לעבן אין זעהט א אינגערמאן מצליח אין מצד שני איז ער אביסעל קיהל. די קנאה ברענט עם. אין אוודאי איז דעס קנאה לשם שמים. סי משמע ווי די נעמסט דיך אהן פאר זייער שיטה אין ביסט עס מצדיק.
אפטיר אלל. איטס ראנג אין דאס הארגעט דורות.

איז עס דען ריכטיג? נעם איך מיך אן פארען סיסטעם? איך האב פשוט מסביר געוועהן זייער מהלך המחשבה און קלאר געזאגט אז איך בין אויך געטראפען געווארען פון דעם זעלבען עסק, און איך פרוביר ארויסהעלפען א צווייטען מיט אן עצה נכונה פון אייגענעם ערפארונג!
אבער אז ער וויל נישט הערען נאר שרייען איז נישט! לאז ער זיך ארויסגעבען און דער עולם זאל לייקען - איף דיס איז די פוינט!
קיק איבער אלע מיינע תגובות וועסטי טרעפען אלעס וואס איך האב געזאגט....

[ס'גיט]

איך וויל מיך אביסל אנעמען פאר די מאנסי מוסדות. איך רעד בעיקר צו די וואס מאפען קיין מאנסי,פון בארא פארק ,ווילי וכו' וויל איך אייך אלע זאגען ,אז פאר איר מאפט זאלט איר איינשרייבען דער קינדער אין מוסדות, אין זעהט צו מ'נעמט דיך אן און דאן קענט איר מאפען. אזויווי איר זענט מסדר פון פריער א דירה, job ,וכו' און אן דעם, מאפט מען נישט. עס איז נישט קיין קינס צו מאפען אומצוגעגרייט אין דערנאך מאכט מען א ויצעקו אז מ'האט נישט ווי צו שיקען די קינדער. קיין איין מוסד איז נישט שולדיג אז די האסט געטוהן ווילדע שריט. עס איז אזויווי איינער מאפט קיין מאנסי אין לייגט זיין גאנצע משפחה שלאפען אינמיטען maple ave אויפן גאס , אין שרייט תושבי מאנסי ,אכזרים, ווי לאט עטס מיך אויפן גאס?!! איך מיין אז יעדער וואלט עם געזאגט גיי פון ווי די קומסט . די זעלבער איז ביי מוסדות .

[outspoken]

איך וויל מיך אביסל אנעמען פאר די מאנסי מוסדות. איך רעד בעיקר צו די וואס מאפען קיין מאנסי,פון בארא פארק ,ווילי וכו' וויל איך אייך אלע זאגען ,אז פאר איר מאפט זאלט איר איינשרייבען דער קינדער אין מוסדות, אין זעהט צו מ'נעמט דיך אן און דאן קענט איר מאפען. אזויווי איר זענט מסדר פון פריער א דירה, job ,וכו' און אן דעם, מאפט מען נישט. עס איז נישט קיין קינס צו מאפען אומצוגעגרייט אין דערנאך מאכט מען א ויצעקו אז מ'האט נישט ווי צו שיקען די קינדער. קיין איין מוסד איז נישט שולדיג אז די האסט געטוהן ווילדע שריט. עס איז אזויווי איינער מאפט קיין מאנסי אין לייגט זיין גאנצע משפחה שלאפען אינמיטען maple ave אויפן גאס , אין שרייט תושבי מאנסי ,אכזרים, ווי לאט עטס מיך אויפן גאס?!! איך מיין אז יעדער וואלט עם געזאגט גיי פון ווי די קומסט . די זעלבער איז ביי מוסדות .

פאר כ'גיי ענטפערען וויל איך קלאר מאכען אז כ'מיין נישט דא מאנסי וואס רוב מענטשען טרייען איינצושרייבען דער קינדער אין מוסדות א האלב יאר פאר זיי מופען, און די מוסדות'ער פירן זיי ארום, און מ'מאכט מיט זיי פורים פארדעם און נאכדעם.

כ'שטעל מיר נאר אויף דיין ווערטער איך מיין אז יעדער וואלט עם געזאגט גיי פון ווי די קומסט . די זעלבער איז ביי מוסדות

עיין מסכת בבא בתרא, דף כא, עמ' א אמר רב יהודה אמר רב: ברם זכור אותו האיש לטוב ויהושע בן גמלא שמו, שאלמלא הוא נשתכח תורה מישראל. שבתחילה, מי שיש לו אב - מלמדו תורה, מי שאין לו אב - לא היה למד תורה, מאי דרוש? 'ולמדתם אותם' - ולמדתם אתם. התקינו שיהו מושיבין מלמדי תינוקות בירושלים, מאי דרוש? 'כי מציון תצא תורה'; ועדיין מי שיש לו אב - היה מעלו ומלמדו, מי שאין לו אב - לא היה עולה ולמד. התקינו שיהו מושיבין בכל פלך ופלך; ומכניסין אותן כבן ט"ז כבן י"ז, ומי שהיה רבו כועס עליו - מבעיט בו ויצא.(כהישיבות היום) עד שבא יהושע בן גמלא ותיקן, שיהו מושיבין מלמדי תינוקות בכל מדינה ומדינה ובכל עיר ועיר, ומכניסין אותן כבן שש כבן שבע

לויט די תקנה קוקט אויס אז איינער לייגט זיין גאנצע משפחה שלאפען אינמיטען maple ave אויפן גאס , אין שרייט תושבי מאנסי ,אכזרים, נעמטס אריין מיינע 6-7 יעריגע קינדער זענען זיי מחיוב.

ועיין מסכת שבת קיט עמ' ב ואמר ר"ל לר"י נשיאה כך מקובלני מאבותי ואמרי לה מאבותיך כל עיר שאין בה תינוקות של בית רבן מחריבין אותה רבינא אמר מחרימין אותה

אז מ'רעדט שוין פון מסכת שבת קיט עמ' ב לאמיר ענדיגען (אין מיטן טרינקען א ווארימען טיי) מיט א דבר בעתו וואס שטייט דארט ואמר ר' חנינא לעולם יסדר אדם שלחנו במוצאי שבת אע"פ שאינו צריך אלא לכזית חמין במוצאי שבת מלוגמא פת חמה במוצאי שבת מלוגמא. א גוטן געזונטע הצלחה'דיג וואך פאר כלל ישראל בכלל און חברי ק''ש בפרט. אמן

[שמעקעדיג]

אין 'דער איד' לעצטע וואך

.

[שעפטל]

גראדע ביידע סאטמארע מוסדות (איינס בנשיאות האדמו"ר און איינס בנשיאות הגאב"ד...) האבן די פאלעסי. און אזוי אויך די מוסדות אין קרית יואל.
ס'איז זייער א נארמאלע זאך אז מ'זאגט פון פראנויס אז שרייב דיך איין, האב נישט קיין טענות אז איך האב געמופט, ווי זאל איך יעצט שיקן???

[outspoken]

During April 1933, very soon after the Enabling Act had been passed, Jewish teachers were dismissed from German schools and universities. During the same year the proportion of Jewish students at universities was decreased to less than 1 per cent, to correspond to the proportion of Jews in Germany.

However, although in some areas many Jewish children were removed from schools, it was not until 1938 that all Jewish children were finally banned from attending German schools. Discrimination and isolation within education, as in all other areas of society, was gradual.

[berlbalaguleh]

ס'הייסט דו און איך זעמיר מתפלל אז ס'זאלל זיך ח"ו נישט איבערחזר'ן די טרויעריגע היסטאריע און מ'זאלל דארפן מצדיק את הדין זיין, אז ס'איז מדה כנגד מדה, ח"ו.
נ.ב.:צדיקים וחסידים. מזכי הרבים. וואו זענט עטץ? להבדיל בין אנשים ללהבדיל נשים, רח"ל: רעבעצין קלוגהויפט שליט"א. אוואו זענט איהר? בשעת מ'דיסקרמינירט אקעיגן אידישע קינדער וואס ווילן לערנען תורה?....?...!

[הדד בן בדד]

בעל עגלה, סתם פאר אינטערעסאנטקייט, ווער איז רעבעצין קלוגהויפט און ווי קומט זי דא אריין?

[outspoken]

בעל עגלה, סתם פאר אינטערעסאנטקייט, ווער איז רעבעצין קלוגהויפט און ווי קומט זי דא אריין?

viewtopic.php?p=171033#p171033

[berlbalaguleh]

בעל עגלה, סתם פאר אינטערעסאנטקייט, ווער איז רעבעצין קלוגהויפט און ווי קומט זי דא אריין?

דערצייל מיר נישט אז דו ביסט געשלאפן א חוני המעגל שלאף און דו ווייסט נישט וואס ס'טוטצעך אפ אין די יודישע וועלט. ספעציעל אלס תושב פון מאנסי. די רעבצין קלוגהויפט שליט"א האט אין דעם פארגאנגענעם יאר אנגעהויבן שטארק ארומצורודערן מיט התעוררות בענייני צניעות ביי נשים. זי האט ארגאניזירט, אדער געוואלט ארגאניזירן אסיפות און געהאלטן דרשות בענייני צניעות. און זי האט צוגעזאגט ברכות פון צדיקים אויב מ'וועט נאכגיין נאך אירע פלעינער. בקיצור. זי איז איינע פון די מזכי הרבים. אבער נישט סתם מזכה את הרבים נאר זי טראכט טאג און נאכט וויאזוי זי קען צו העלפן פאר"ן באשעפער , כביכול אז דאס אידישקייט זאל ח"ו נישט באנקראטירן. האב איך געוואלט פרעיגן אויב זי האט געהערט אז אין איהר גליללות טוט מען מעגליך דיסקרימינירן אקעיגן אידישע קינדער וועלכע ווילן לערנען תורה. און אויב זי פלאנט צו מאכן אסיפות מיט די מנהלי המוסדות און לאזן דרוקן קול קורא'ס מיט רויטע טינט און שרייענדיגע קידוש לבנה אותיות אז מ'זאלל נישט שטערן אידישע קינדער צו לערנען די הייליגע תורה...!
ר' הדד בן בדד: ייש"כ פאר דיין זארג און אינטערעסע איבער ווער די חשוב'ע רעבעצין שליט"א איז...

[outspoken]

credit[tag]ראשעקאל[/tag]

[געפילטע פיש]

איך וויל מיך אביסל אנעמען פאר די מאנסי מוסדות. איך רעד בעיקר צו די וואס מאפען קיין מאנסי,פון בארא פארק ,ווילי וכו' וויל איך אייך אלע זאגען ,אז פאר איר מאפט זאלט איר איינשרייבען דער קינדער אין מוסדות, אין זעהט צו מ'נעמט דיך אן און דאן קענט איר מאפען. אזויווי איר זענט מסדר פון פריער א דירה, job ,וכו' און אן דעם, מאפט מען נישט. עס איז נישט קיין קינס צו מאפען אומצוגעגרייט אין דערנאך מאכט מען א ויצעקו אז מ'האט נישט ווי צו שיקען די קינדער. קיין איין מוסד איז נישט שולדיג אז די האסט געטוהן ווילדע שריט. עס איז אזויווי איינער מאפט קיין מאנסי אין לייגט זיין גאנצע משפחה שלאפען אינמיטען maple ave אויפן גאס , אין שרייט תושבי מאנסי ,אכזרים, ווי לאט עטס מיך אויפן גאס?!! איך מיין אז יעדער וואלט עם געזאגט גיי פון ווי די קומסט . די זעלבער איז ביי מוסדות .

מופן פון איין שטאט צום צווייטן הייסט שוין היינט ווילדע שריט, אוי ווי גוט מ'האט אונז איינגעמיירעט!

[הדד בן בדד]

יישר כח פארן פארציילן די פריידיגע נייעס הרב'נית קלוגהויפט פארזארגט דעם רבונו של עולם. איך האב טאקע נישט געוויסט דערפון. זעהט איר, נישט אלעס ווייס איך.

[געוואלדיג]

גראדע דארף מען דא ארויס ברענגען די שבח פון דריי מוסדות אין מאנסי וואס לפי ידיעתי נעמען יא אריין לויט די אומשטענדען און משפט'ן נישט קיין משפחה לויט די חצוניות'דיגע זאכן, לפי ידיעתי האבן זיי נארמאלע תקנות און עס איז דא דארט מיט וועם צו רעדן און ווער עס הערט אויס:
וויזניץ ב"ב
ניקלשבורג
קאלאשיץ

[שלמה המלך]

אמרי שפר
מונקאטש