לחיים! וויין, און אנדערע אלקאהאלישע משקאות, והמסתעף

[פראפעסאר שפירא]

וויין, ויין ישמח לבב אנוש,

משקה קען צוניץ קומען אסאך מאל, אמאל מען האט א דאגה אדער עפעס דריקט אויפען געוויסן וואס מען קען נישט גלייך עפעס טוהן דערצו עס זאל אוועקגיין אינגאנצן, נו מען מאכט א לחיים, אין ס'קען גרינגער מאכן אויפן הארצן.

ס'דא וואס שרייען אז אלקוהול איז נישט געזונט, איך האלט אז ס'זייער מעגליך זיי זענען נישט גערעכט, יא די קאמערציעלע וויין וואס מען לייגט צי סאלפיט'ס איז טאקע א פראבלעם ווייל די סאלפיט הרג'ט די וויין, ווייל ס'הרג'ט די באקטעריע וואס מאכט די וויין, אין בכלל סאלפיטס איז נישט געזונט, אין לכאורה די באקטעריע העלפט אויך צו צו פארדייען די וויין (אזוי מיין איך),

אבער גוטע וויין אדער אנדערע משקאות אן די קעמיקאלען, ווען מען ציהט נישט איבער די שטריקל, איז לכאורה נישט קיין פראבלעם פאר די געזונט.

אינדערהיים פלעגט מען טרינקען מעיד, דאס איז א אלקאהאלישע געטראנק געמאכט פון האניג אין וואסער, ס'זייער גרינג עס צו מאכן, מען מישט אויס נישט פעסטארייזט האניג מיט לאמיר זאגן פיר מאל אזוי פיהל וואסער, (פונקטליך וויפיל איז דא פארשידענע וועגן צו מאכן), און מען לאזט עס שטיין בערך צען טאג, די ערשטע פאר טעג מישט מען עס, אין ס'ווערט מעיד, די יועסט אין באקטעריע פון די נישט פעסטערייזט האניג דרייט איבער די צוקער פין די האניג צו אלקאהאל,

נו לחיים לחיים, לעבן זאל פרייהייט,

[בן תמליון]

"תנו שכר לאובד ויין למרי נפש, ישתה וישכח רישו ועמלו לא יזכר עוד" זאגט דער חכם מכל אדם (משלי ל"א), גיט ביר פארן פארלוירענעם, און וויין פארן פארביטערטן זעל. זאל ער טרינקען און פארגעסן זיין ארימקייט, זיין פלאגעניש וועט ער מער ניט געדענקען.

לחיים! לעבן זאל די פרייהייט נידער די טיראניע.

[געפילטע פיש]

אה, שוין לאנג געטראכט פון עפענען א אשכול ווי מ'זאל קענען איבערשמיעסן, אויב איינער טרעפט א חידוש פון א וויין, א נייע סקאטש, א זיסע וואדקע, סתם גוטע דיעלס וכדו'.

אבער הער שפירא, איך טריי נישט צו פיקסען יענעמס ספעלינג אבער פון די קעפל פון דעם אשכול זעט אויס אז דו רעדסט וועגן אריינלייגן וויין "אין" אנדערע משקאות, איך קען נישט קיינעם וואס טוט דאס, חוץ פון מיין ווייב וואס לייגט אריין גרעיפ דזשוס אין די קידוש וויין וואס כ'געב איר.

[פראפעסאר שפירא]

אבער הער שפירא, איך טריי נישט צו פיקסען יענעמס ספעלינג אבער פון די קעפל פון דעם אשכול זעט אויס אז דו רעדסט וועגן אריינלייגן וויין "אין" אנדערע משקאות, איך קען נישט קיינעם וואס טוט דאס, חוץ פון מיין ווייב וואס לייגט אריין גרעיפ דזשוס אין די קידוש וויין וואס כ'געב איר.

א ברירא האבעך מיט דיר, כ'האב עס געפיקסט,

[משה געציל]

יישר כח פראפעסער פארען עפענען דעם אשכול, נאר איין הערל׳ה דאכט זיך אז ווען מען רעדט פון א פיינעם וויין קומט זיך אים ענדערשט א ארט אין די קונסט פארום.

פאר די וואס גלייכען א געשמאקע לייכטע טריקענע וויין, דעם שבת האב איך מיר איינגעהאנדעלט א שפאנישע וויין מיטען נאמען מעלבאק וואס ווערט פראדאצירט פונעם מעלבאק טרויב, עס איז ווערט געווען א יעדען צענט, מוראדי׳ג פרוכטיג, ווי אויך זייער לייכט און געשמאק. ווי אויך איז דא צו באקומען א בליגערע וויין (ארום זעכצען דאללער א פלעשעל) מיטען נאמען פיזשאן, דער וויין איז א געמיש פון קאבערנע און מערלא, און ווערט פראדאצירט דורך די סיגעל פירמע אין אר״י, עס אויך זייער לייכט און געשמאק מיט זייער א רייכע קאלערפאלירטע טעם.

[שמואל הלוי]

אינדערהיים פלעגט מען טרינקען מעיד, דאס איז א אלקעהאלישע געטראנק געמאכט פין האניג אין וואסער, ס'זייער גרינג עס צי מאכען מען מישט אויס נישט פעסטארייזט האניג מיט לאמיר זאגען פיר מאל אזוי פיהל וואסער, (פינקליך וויפעל איז דא פארשידענע וועגען צי מאכען), אין מען לאזט עס שטיין בערך צען טאג, די ערשטע פאר טעג מישט מען עס, אין ס'ווערט מעיד, די יועסט אין באקטיריע פין די נישט פעסטערייזט האניג דרייט איבער די ציקער פין די האניג צי אלקאהאל

אין מאנסי איז דא א איד וואס פארבריצירט אליינס מעיד און פארקויפט עס.

[נולד מאוחר]

בערבין וויסקי וואס מיינט דאס וואס איז די חיליק?

[zamel]

איך בין לעצטענס זייער באנומען געווארן פון גמלא קאבארנעט, עס איז דא צוויי איינס איז א רעזערווע און איינס נישט, פארשטייט זיך אז איך רעד פונעם רעזערווע.

אוי איז דאס א גוטע געפיל פרייטיג צונאכטס נאכן פארענדיגן א גאנץ פלעשל פון געשמאקען וויין.

[געפילטע פיש]

איך בין לעצטענס זייער באנומען געווארן פון גמלא קאבארנעט, עס איז דא צוויי איינס איז א רעזערווע און איינס נישט, פארשטייט זיך אז איך רעד פונעם רעזערווע.

אוי איז דאס א גוטע געפיל פרייטיג צונאכטס נאכן פארענדיגן א גאנץ פלעשל פון געשמאקען וויין.

ביי מיר איז געווענליך די גיטע געפיל ביים טרונקען, נישט ביים "ענדיגן די פלעשל".

[משה געציל]

איך בין לעצטענס זייער באנומען געווארן פון גמלא קאבארנעט, עס איז דא צוויי איינס איז א רעזערווע און איינס נישט, פארשטייט זיך אז איך רעד פונעם רעזערווע.

אוי איז דאס א גוטע געפיל פרייטיג צונאכטס נאכן פארענדיגן א גאנץ פלעשל פון געשמאקען וויין.

ביי מיר איז געווענליך די גיטע געפיל ביים טרונקען, נישט ביים "ענדיגן די פלעשל".

וואס פארשטייסטו נישט איינער אינדזשויד לערנען א שטיקעל גמרא, דער צווייטער אינדזשויד ענדיגען לערנען...

[געפילטע פיש]

יאך הער.

[zamel]

[quote="געפילטע פיש"
ביי מיר איז געווענליך די גיטע געפיל ביים טרונקען, נישט ביים "ענדיגן די פלעשל".[/quote]

די געפיל ביים טרונקען האב איך שוין געשריבן " איך בין געווארן זייער אובערגענומען"
איך האב נאר צוגעלייגט נאך א פוינט אז נאך א גאנץ באטל פילט מען זיך דערהויבן לכבוד שבת.

און אדרבה לאזט אייך הערן פון וועלכע וויינען איר ווערט אובערגענומען
יישכ למפרע

[זר זהב]

פארוואס האב איך פיינט וויין?

[zamel]

פארוואס האב איך פיינט וויין?

וויין איז אן אינערליכע תאווה וואס מען ברויך זיך אויפבויען אויב ווילסטו זיך אנהייבן בויען די תאווה דאן לאז דאס וויסען און די קאווע טרונקערס וועלן דיך העלפן ארויף פארן אויפן וואגן

אהה און אויב איינער וועט דיך געבן א גלעזל וויין און וועט זאגן אוי ווי גוט דאס איז, דאן זאלסטו עס נישט טרונקען אויב די האלטס נאכנישט ביי דעים לעוועל, נאר די זאלסט ענדערש סטיקן צו דיין לעוועל און מיט די צייט וועסטו פילן גאר א גוטן טעם ברוחניות ובגשמיות

[יואליש]

איך פלעג טרינקן נאר ברוינפן. כ'האב די לעצטע צוויי יאר דעוועלאפט מיין טעיסט אין וויין. כ'בין געפאלן פאר קאבארנעי. קיין שום אנדערע וויין גלייך איך נישט. קאבארנעי קען איך טרינקן אפי' די ביליגע באראן הערצאג. הגם כ'שפיר אז די טייערע איז גאר בעסער.

כ'האב געהערט אז ס'האט מיט ווי א מענטש און מיט די טעיסט באדס. איינער גלייכט א מערלאו א צווייטער א קאבארנעי. נישט דא קיין זין זיך אריינצושטיפן עפעס וואס מ'גלייכט נישט. ווען איך קויף בטעות א מערלאו איז עס יסורים אראפצוטרינקן א גלאז.

[יואליש]

נאך אזאך. דאס אראפטרינקן א כוס קידוש וויין איז א רעבתנות און איז בכלל נישט די אופן וויאזוי מ'קען הנאה האבן פון וויין. וויין ברויך מען זיפן שטייטעלעך און צוביסלעך, מיט די עסען, נאך די עסן. אזוי קען מען אראפזיפן צוויי באטלעך ולא נודע.

איך מאך קידוש און טרינק מלא לוגמא, און זיפ דאס איבעריגע שטייטעלע און מ'שמועסט (מ'ברויך זיכער מאכן אז די משפחה איז נישט הינגעריג). ווען מ'איז פארטיג, גייט מען זיך וואשן און מוזגין כוס שני.

[זר זהב]

אויב קען איך דעוועלאפן א טעיסט צו עפעס וואס איך האב נישט קיין טעיסט, וועל איך ענדערש נוצן די כח פאר בעסערע וויכטיגערע זאכן (מאחורי הפרגוד טעמעס) איך גלייב נישט אין דעוועלאפן א טעיסט.

[יואליש]

ס'האט נישט מיט גלייבן. קלאסישע מוזיק און רוב קונסט פארלאנגט זיך א דעוועלפמענט אין טעיסט. אז איינער וויל נישט הנאה האבן פון וואס די בריאה האט צו אפערן פאר די נשמה, איז עס זיין ברירה. און גארנישט איז נישט קיין סתירה מיט מאחורי הפרגוד. שמעתי מאחורי הפרגוד אז וויין און קונסט קענען זיין זייער געשמאק, טובים השניים מן האחד.

[געפילטע פיש]

נאך אזאך. דאס אראפטרינקן א כוס קידוש וויין איז א רעבתנות און איז בכלל נישט די אופן וויאזוי מ'קען הנאה האבן פון וויין. וויין ברויך מען זיפן שטייטעלעך און צוביסלעך, מיט די עסען, נאך די עסן. אזוי קען מען אראפזיפן צוויי באטלעך ולא נודע.

איך מאך קידוש און טרינק מלא לוגמא, און זיפ דאס איבעריגע שטייטעלע און מ'שמועסט (מ'ברויך זיכער מאכן אז די משפחה איז נישט הינגעריג). ווען מ'איז פארטיג, גייט מען זיך וואשן און מוזגין כוס שני.

בכלל דאס טרינקען פונעם פולען זילבערנע בעכער איז א ברכה לבטלה, מ'קען נישט ריכטיג טעיסטען ווען די גלאז איז פול, גלייך נאך קידוש טרינקט מען קוים מלא לוגמיו און דערנאך גיסט מען דאס איבער אינעם וויין גאבלעט, דאן קען מען מקיים זיין דעם וקראת לשבת עונג.

[געפילטע פיש]

און אדרבה לאזט אייך הערן פון וועלכע וויינען איר ווערט אובערגענומען
יישכ למפרע

כ'האב מורא פאר גילוי, מיין וויין סוחר... קידינג, עוד חזון למועד.

[זר זהב]

איך בין א געזונטער 30 יעריגער מאן, איך גלייב אז פאר יעדער גוטע גשמיותדיגע זאך וואלט איך געווען דער ערשטער קאנדידאט. פארוואס פונקט ביי וויין דארף איך זיך פלאגן? מיוזיק האב איך ליעב, אייער שפייז אויך, ארענדזש דזשוס עפעל דזשוס גרעיפ דזשוס, קאקאש קעיק, פיש, מילך, סאדע. נאר אלקאהאל קען איך נישט פארנעמען.

[יואליש]

אז דו קענסט נישט פארנעמען אלקעהאל איז עפעס אנדערש. ס'איז דא מענטשן וואס קענען טאקע נישט. כ'ווייס נישט מיט וואס דאס האט. אבער מיין שוואגער ווערט אלע קאלירן ווען ער גיט א לעק וויין. דאס איז עפעס אנדערש.

[געפילטע פיש]

פאר איינער וואס האט ליעב א גוטן בארדוי (נישט דיר יואליש, דו בלייב מיט דיין קאבארנעי) קען פראבירן א 2009 שאטוי לאפארעי, ממש א חידוש פאר אונטער 20 טאלער. ווענד זיך אין אייער טעיסט אבער איך וואלט רעקאמעדירט עס אביסל צו דיקענטען, אבער נישט צו סאך, א האלבע שעה צו א שעה אין באטל, און ווייניגער אין א דיקענטער.