גיטין מעושין ומוטעין

[ירא שמים]

אויף זיינע אייגענע חידושים און הכרעות וואלט איך טאקע נישט געבויט אבער צו האסטו אמאל געהערט אז ער זאל זיין חשוד אויף פעלשן מראי מקומות

[געפילטע פיש]

ריכטיג, איז דען נישט געווען וויכטיג ארויפצוברענגען דעם נושא מדארף פשוט אריינלייגען דעם עולם אין קאפ אז גט מעושה איז פסול און די תורה איז "דרכי' דרכי נעם וכל נתבותי' שלום" צו דו פארשטיסט עס יא צו דו פארשטיסט עס נישט

איך מיין אז די פסוק זאגט דא פונקט די פונקט די פארקערטע פון וואס דו ווילסט זאגן.

[[NAMELESS]]

אויף זיינע אייגענע חידושים און הכרעות וואלט איך טאקע נישט געבויט אבער צו האסטו אמאל געהערט אז ער זאל זיין חשוד אויף פעלשן מראי מקומות

לאו דוקא פעלשן, ס'קען זיין ער לערנט זיי אפ פאלש וכו', און ס'קען זיין אז זיי רעדן בלויז אין געוויסע פעלער וכו' וכו' אסאך סיבות קענען זיין פארוואס די ערענסטע רבנים האלטן אנדערש. דערווייל אין פתחי תשובה זעה איך בכלל נישט אז ער זאגט בכלל אן אייגענע מיינונג בנוגע הגט מוינא, ער ברענגט בלויז צו פון אנדערע וואס זענען חושש לחומרא צום מהר"ם, (אפילו לויט זיי מיין איך וועט מען בלויז דארפן נאך א גט אבער בדיעבד וועלן די קינדער נישט זיין ממזרים ), ס'קען זיין אז איך קוק נישט אויפן ריכטיגן פלאץ, אבער אויב יא זעסטו ווי פארלעסליך זיינע מקורות זענען.

[[NAMELESS]]

אויף זיינע אייגענע חידושים און הכרעות וואלט איך טאקע נישט געבויט אבער צו האסטו אמאל געהערט אז ער זאל זיין חשוד אויף פעלשן מראי מקומות

לאו דוקא פעלשן, ס'קען זיין ער לערנט זיי אפ פאלש וכו', און ס'קען זיין אז זיי רעדן בלויז אין געוויסע פעלער וכו' וכו' אסאך סיבות קענען זיין פארוואס די ערענסטע רבנים האלטן אנדערש. דערווייל אין פתחי תשובה זעה איך בכלל נישט אז ער זאגט בכלל אן אייגענע מיינונג בנוגע הגט מוינא, ער ברענגט בלויז צו פון אנדערע וואס זענען חושש לחומרא צום מהר"ם, (אפילו לויט זיי מיין איך וועט מען בלויז דארפן נאך א גט אבער בדיעבד וועלן די קינדער נישט זיין ממזרים ), ס'קען זיין אז איך קוק נישט אויפן ריכטיגן פלאץ, אבער אויב יא זעסטו ווי פארלעסליך זיינע מקורות זענען.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב אמאל גענומען איינער פון געשטעטנער'ס קונטרסים נאכ'ן לערנען סימן קל"ד אין כולל און אנגעהויבען נאכקוקען זיין מראה מקומות. איך האב אויפגעגעבען נאך א שטיק צייט, אבער יעדער איינער, אן אויסנאם, איז געווען נישט צו דער זאך. געווענליך איז דאס אז א מענטש וואס איז אייביג אויף איין צד זעט שוין נישט גלאט. אמאל איז דער מאן א באנדיט אמאל איז די פרוי א באנדיט, אמאל זענען ביידער באנדיטען און אמאל קיינער נישט. אין היינטיגע אומשטענדען איז כמעט נישט דא קיין פאל וואס מ'איז בארעכטיגט צו צווינגען א גט. און אפילו ווען מ'מעג נישט צווינגען א גט, מעג מען אנרופען דער מענטש אן עבריין (כמבואר בסוף סי' קנ"ד עי"ש ברמ"א), און מסתמא דאס מיינט [tag]איחוד פעלד[/tag] ווען ער בעט מ'זאל 'אנהאקען די ביינער'. סאסייעטי דארף האבען אביסל זכרות צו קענען אנקוקען אן עבריין ווי אן עבריין, נישט זוכען זיך אויסצודרייען דערפון. דער עקסטרעמע תביעה אנוצומקל'ן די ביינער נעמט צו פון די ריכטיגקייט פון זיין פאינ"ט. און נישט אויף די מאן איז עיקר תביעה. זיין חברים און שטיצער'ס, וואס במקום איהם צו בעטען צו טוהן דער ריכטיגע שריט און געבען א גט, האלטען איהם גאר צוריק פאר נידריגע טענות און נערישקייטען. דער זעלבע איז ביי ווייבער וואס שלאגען זיך ארויס פון די גרעניצען פון הלכות.
לגבי די אלע גיטין וואס זענען פארגעקומען אין אמעריקא אין די לעצטע כמה יארען. ס'איז געווען אין דעטרויט א רב, דער ראש ועד הרבנים, מיט'ן נאמען הרב יחזקאל גרובנער זצ"ל. (ער איז דער שווער פונ'ם באקאנטע'ן ר' אברהם יצחק סאראצקין שליט"א, דער מחבר פון א צאל-לאז מספר פון ספרים על הש"ס ורמב"ם ועל הנ"ך) ער איז געווען א גרויסע דרשן, מ'האט איהם אנגערופען דער 'גרובנער מגיד'. עכ"פ ער האט א ספר 'כנסת יחזקאל' ווי ער שרייבט א מעשה אז מ'האט איהם געקלונגען פון נ.י. אז א מענטש איז געפארען קיין דעטרויט פאר א חתונה, און היות מ'וויל איהם צווינגען צו געבען א גט פאר זיין ווייב, זאל דער רב איהם אויפהאלטען ביז די בריונים קומען אן. ער האט עס נישט געטוהן און ער האט געפרעגט אפאר גדולים צו ער איז גערעכט געווען. עי' כאן אין די אלע תשובות וואס מ'האט איהם גע'ענטפערט און מ'קען זען אז קיינע פון די גדולי הפוסקים האט נישט צוגעשטימט צו דער מהלך פון מעשה זיין גיטין.
נאר וואס, למעשה פסל'ן מענטשען אלס ממזרים באופן סיטונאי (wholesale) איז אומ'אחריותדיג. ממילא האט מען נישט געזען קיין תשובות וועגען די מענטשען לאחר המעשה. איך האב געהערט פון אן אדם גדול. ווען די בני ישראל (פון הודו) זענען געקומען קיין א"י, האט זיך דער רבנות הראשות זיך אריינגעלאזט זיי מתיר צו זיין לשוק. א געוויסע יונגערמאן א גרויסע היצ-קאפ (היינט איז ער דער העלד פון די וואס האלטען זיך די יושבי-אור ווייל ער האט מתיר געווען א גרויסע זאך וואס די כלומרש'ט יושבי-חשך האבען גע'אסרט ) האט געהאט א פאר דללאר און ער האט מפרסם געווען אז זיי זענען אלע ממזרים. די גדולי ישראל האבען זיך שטארק גערעגט, ובתוכם הגאון ר' יחזקאל אברמסקי זצ"ל, אז ער האט צושטערט יעדער תיקון אין דער ענין. ער האט געזאגט "מ'זעט אלע תשובות אין די פוסקים ווי מ'האט זיך געמטר'ט מתיר צו זיין ממזרים, און דא קומט איינער מיט איין שאס אפ'צופסל'ן אגאנצע שבט!"

[berlbalaguleh]

די גט מווינא איז זייער אן אינטערסאנטע פרשה וואס האט נישט קיין שייכות צו גט מעושה
קודם כל מעגסטו האבן אביסל מער דרך ארץ פארן הייליגען מהר''ם אפילו ער זאגט עפעס וואס דו האסט נישט ליב . צווייטנס גט מוינא האב איך צוגעברענגט אלס דוגמא פון גט מוטעה וואס איז פסול (יבמות קו. שו''ע אבה''ע קמג א).אוןדי טעם המתירים איז געווען ווייל זיי האבן געהאלטען אז סאיז נישט קיין גט מוטעה.

און למעשה האט הרב שלמה גורן ז"ל מיט זיין לומדות מפקיע געוועין די קידושין פון די פרוי'ס ערשטער מאן און זי איז נישט געוועין קיין אשת איש. און זי האט נישט געדארפט האבן א גט. און די קינדער פון צווייטן מאן זענען נישט קיין ממזרים. און ס'האטציך איבערגעקערט א וועלט. און מ'האט געוואלט דעם הרב גורן קורע זיין ווי א דג. תרתי משמע. און דער איד וואס האט געשריבן אז א חוץ וואס ער איז געוועין א שייגעץ א ציוני איז ער אויכעט געוועין א מגלה פנים בתורה שלא כהלכה. און ס'איז הותר דמו. און מ'האט עים געשאלטן אויף תולה ארץ. אבער איך מיין שעלטן האט טאקע סענדער דער דייטש בעסער געקענט. אבער לערנען האט הרב שלמה גורן ז"ל בעסער געקענט...

[ירא שמים]

ליטוואק שיינע ארטיקל ,אבער א גט וואס איז פסול על פי תורה, וואס אגב גט מעושה איז איינער פון זיי ,זענען די קינדער ריכטיגע ממזרים וואס זענען אסורין לבא בקהל ,און מטאר נישט גורם זיין לטמיעת ממזרים בישראל ,דאס וואס די ראבאנוט האט און איז גורם פרשת גורן איז א דוגמא וואו אויך אנדערע פסולי חיתון וואו פסולע גירות 'ער ,און וואס די מועצת האט יעצט מחליט געווען אז מוועט דארפן מאכן ספרי יוחסין,האט מען שוין אן אמת'ן געדארפט מאכן באלד נאכן קריג , און לאמיר האפן אז זיי וועלן טאקע שוין יעצט אנהויבן צומאכן און אזוי ארום אפהיטן אויף קדושת ישראל.

[[NAMELESS]]

נישט אז הרב גורן איז גערעכט געווען, אבער לידיעה בעלמא האט ער מפקיע געווען "גירות" פונעם ערשטן מאן וואס איז עפ"י דין אסאך לייכטער ווי סתם הפקעת קידושין.

[ירא שמים]

נישט אז הרב גורן איז גערעכט געווען, אבער לידיעה בעלמא האט ער מפקיע געווען "גירות" פונעם ערשטן מאן וואס איז עפ"י דין אסאך לייכטער ווי סתם הפקעת קידושין.

אפשר באשרייבסטו אביסל די פרשה

[איחוד פעלד]

ווען עס שטייט אין שולחן ערוך אז א רועה זונות איז מען כופה, מיינט עס דען אז מען דארף עדים אויף דעם?

איז עס דוקא דער עבירה?

יעדער הלכה קען מען אפלערנען כפטיש יפוצץ סלע.

והוא הדין כאן, ווען די זאגסט ר' ליטוואק אז היינט איז כמעט נישטא ווען מען קען כופה זיין, איז עס א בלאנק סטעיטמענט וואס טראגט נישט קיין האפט. און די פארקערטע איז אמת, מן הסתם איז נישטא קיין פאל וואס מען מעג נישט כופה זיין.

[ירא שמים]

ווען עס שטייט אין שולחן ערוך אז א רועה זונות איז מען כופה, מיינט עס דען אז מען דארף עדים אויף דעם?

איז עס דוקא דער עבירה?

יעדער הלכה קען מען אפלערנען כפטיש יפוצץ סלע.

והוא הדין כאן, ווען די זאגסט ר' ליטוואק אז היינט איז כמעט נישטא ווען מען קען כופה זיין, איז עס א בלאנק סטעיטמענט וואס טראגט נישט קיין האפט. און די פארקערטע איז אמת, מן הסתם איז נישטא קיין פאל וואס מען מעג נישט כופה זיין.

זאג נאר בוסט דאך אזא מומחה וואס קען מאכן אז אלס זאל שטימען מיט די הלכה ,קודם זאגסטו אז איעדע גט מעושה קען הייסען נישט מעושה, און שפעטער אז יעדער וואס מ'טאר נישט כופה זיין קען מען פארדרייען די הלכה אז מ'זאל מעגן כופה זיין , אפשר מעג מען שוין מחלל שבת זיין , עס דארפן דאך זיין אזויפיל תנאים כדי עפעס זאל ווערן א מלאכה ,נא איז אלס קען מען דאך אריינלערנען אז ממעג,
אפשר איז שוין צייט מחליט צו זיין אז אנשטאט בייגען די תורה צו מיר זאל איך מעך בייגען צו דער תורה ,האט מיר אלע א גוטן שבת.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ווען עס שטייט אין שולחן ערוך אז א רועה זונות איז מען כופה, מיינט עס דען אז מען דארף עדים אויף דעם?

איז עס דוקא דער עבירה?

יעדער הלכה קען מען אפלערנען כפטיש יפוצץ סלע.

והוא הדין כאן, ווען די זאגסט ר' ליטוואק אז היינט איז כמעט נישטא ווען מען קען כופה זיין, איז עס א בלאנק סטעיטמענט וואס טראגט נישט קיין האפט. און די פארקערטע איז אמת, מן הסתם איז נישטא קיין פאל וואס מען מעג נישט כופה זיין.

קוק ווייטער אין שו"ע און דו וועסט זען אז דער רמ"א פסקנ'ט אז למעשה איז מען נישט כופה איינער וואס ס'שטייט נישט אין משנה כופה צו זיין, כולל א רועה זונות. מסתמא וועט מען נישט פסל'ן די קינדער פון איינער וואס מ'האט יא כופה געווען אזוי (נאך א פסק ב"ד) אבער למעשה טאר מען נישט כופה זיין. אזוי אויך איינער וואס זי זאגט מאוס עלי וכדו'. אע"ג אז ס'איז דא אזעלכע שיטות, למעשה טאר מען נישט כופה זיין. לגבי בדיעבד און די קינדער איז גאר אן אנדער'ן שמועס. דעריבער איז דאס דריי נושאים, די קינדער די פרוי און לכתחלה.

[[NAMELESS]]

נישט אז הרב גורן איז גערעכט געווען, אבער לידיעה בעלמא האט ער מפקיע געווען "גירות" פונעם ערשטן מאן וואס איז עפ"י דין אסאך לייכטער ווי סתם הפקעת קידושין.

אפשר באשרייבסטו אביסל די פרשה

אפשר ווען כ'וועל האבן מער צייט וועל איך שרייבן מער דערוועגן, איך האב אסאך דאקומענטן און חומר דערוועגן נאר ס'פעלט מיר דער עיקר ד.מ. דער פסק פון הרב גורן וואס איז א יקר המציאות, ביטע ווער ס'האט דאס זאל מיר מודיע זיין.
בקיצור איז די מעשה אז די פרוי האט חתונה געהאט אין פוילין צו א גוי, און איר טאטע האט דאס נישט געקענט דערליידן האט ער גע'פועל'ט ביים איידעם זיך מגייר צו זיין וכך הוה, אבער דער איידעם האט לויט אסאך באווייזן זיך בכלל נישט געקימערט מיטן גירות און זיך נאך אויפגעפירט היבש גוי'איש.
שפעטער האבן זיי זיך צוקריגט און זי האט חתונה געהאט צו א צווייטן אן א גט, און געהאט צוויי קינדער.
ווען די קינדער זענען עלטער געווארן האט זיי די רבנות נישט געוואלט געבן קיין היתר נישואין, זיי זענען געגאנגען אין בי"ד און אפאר מאל אפעלירט אבער מען האט זיי נישט מתיר געווען (בין הרבנים היו הגרי"ש אלישיב והגר"ע יוסף ), זיי האבן געמאכט א גרויסע שטינק דערפון אין די פרעסע און די רבנות האט געהאט גרויס דרוק, איז געגאנגען הרב גורן און געמאכט א נייע מושב בי"ד און האט זיי מתיר געווען און זיי האבן חתונה געהאט באותו הלילה ותהום כל הארץ.
די רעשט איז היסטאריע און ווי געזאגט מער אויף דעם אן אנדערעס מאל.

[איחוד פעלד]

ווען עס שטייט אין שולחן ערוך אז א רועה זונות איז מען כופה, מיינט עס דען אז מען דארף עדים אויף דעם?

איז עס דוקא דער עבירה?

יעדער הלכה קען מען אפלערנען כפטיש יפוצץ סלע.

והוא הדין כאן, ווען די זאגסט ר' ליטוואק אז היינט איז כמעט נישטא ווען מען קען כופה זיין, איז עס א בלאנק סטעיטמענט וואס טראגט נישט קיין האפט. און די פארקערטע איז אמת, מן הסתם איז נישטא קיין פאל וואס מען מעג נישט כופה זיין.

זאג נאר בוסט דאך אזא מומחה וואס קען מאכן אז אלס זאל שטימען מיט די הלכה ,קודם זאגסטו אז איעדע גט מעושה קען הייסען נישט מעושה, און שפעטער אז יעדער וואס מ'טאר נישט כופה זיין קען מען פארדרייען די הלכה אז מ'זאל מעגן כופה זיין , אפשר מעג מען שוין מחלל שבת זיין , עס דארפן דאך זיין אזויפיל תנאים כדי עפעס זאל ווערן א מלאכה ,נא איז אלס קען מען דאך אריינלערנען אז ממעג,
אפשר איז שוין צייט מחליט צו זיין אז אנשטאט בייגען די תורה צו מיר זאל איך מעך בייגען צו דער תורה ,האט מיר אלע א גוטן שבת.

אדרבה זאג די וואס די האלסט.

א פרוי וואס וויל נישט איר מאן, זי וואוינט שוין אליין פאר למשל דריי יאר, ער וויל נישט געבען א גט, דארף ווייטער בלייבען אליין א גאנץ לעבען?

אדער מען דארף פראבירען דער מאן זאל געבען א גט?

[ירא שמים]

ווען עס שטייט אין שולחן ערוך אז א רועה זונות איז מען כופה, מיינט עס דען אז מען דארף עדים אויף דעם?

איז עס דוקא דער עבירה?

יעדער הלכה קען מען אפלערנען כפטיש יפוצץ סלע.

והוא הדין כאן, ווען די זאגסט ר' ליטוואק אז היינט איז כמעט נישטא ווען מען קען כופה זיין, איז עס א בלאנק סטעיטמענט וואס טראגט נישט קיין האפט. און די פארקערטע איז אמת, מן הסתם איז נישטא קיין פאל וואס מען מעג נישט כופה זיין.

זאג נאר בוסט דאך אזא מומחה וואס קען מאכן אז אלס זאל שטימען מיט די הלכה ,קודם זאגסטו אז איעדע גט מעושה קען הייסען נישט מעושה, און שפעטער אז יעדער וואס מ'טאר נישט כופה זיין קען מען פארדרייען די הלכה אז מ'זאל מעגן כופה זיין , אפשר מעג מען שוין מחלל שבת זיין , עס דארפן דאך זיין אזויפיל תנאים כדי עפעס זאל ווערן א מלאכה ,נא איז אלס קען מען דאך אריינלערנען אז ממעג,
אפשר איז שוין צייט מחליט צו זיין אז אנשטאט בייגען די תורה צו מיר זאל איך מעך בייגען צו דער תורה ,האט מיר אלע א גוטן שבת.

אדרבה זאג די וואס די האלסט.

א פרוי וואס וויל נישט איר מאן, זי וואוינט שוין אליין פאר למשל דריי יאר, ער וויל נישט געבען א גט, דארף ווייטער בלייבען אליין א גאנץ לעבען?

אדער מען דארף פראבירען דער מאן זאל געבען א גט?

בדרכים המותרים ע''פ תורה ואם א''א אין עצה ואין תבונה נגד השי''ת

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דער טעם פארוואס מאנכע פוסקים האלטען מ׳מעג כופה זיין א רועה זונות )וואס דער רמ׳׳א זאגט למעשה אז מ׳מעג נישט( איז ווייל ס׳שטייט אין פסוק רועה זונות יאבד הון און דער מאן וועט נישט קענען אויסהאלטען די ווייב, נישט וועגען די עבירה שבו.

[איחוד פעלד]

ירא,

כ'האב א חשד אז די זעלבסט ביסט אין א געשעפט ווי די ווילסט נישט געבען א גט, טאמער יא, זאלסטו וויסען אז לקבל אפיכון לאיסתחרא.

כ'האף אז כ'בין נישט עובר אויף א גט מעושה יעצט, לדעתך.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

א פרוי וואס וויל נישט איהר מאן, פשוט ווייל די נאטורען שטימען נישט און ס׳איז איהר אומבאקוועם צו בלייבען מיט איהם, הייסט אין תורה א מורדת. גאנץ סימן ע׳׳ה אין אבן העזר איז געווידמעט צו איהר. אפשר דארף דער מאן זיין א וואוילער און טוהן לפנים משורת הדין איהר צו פטר׳ן מיט א גט, אבער זי דארף איהם מפייס זיין. טאמער זי באשולדיגט איהם מיט מעשים אשר לא יעשו, וואס צוליב דעם איז ער מאוס צו איהר, איז לויט׳ן רי׳׳ף און רמב׳׳ם מוז ער געבען א גט און מ׳מעג איהם נייטען דערצו, אבער דער רא׳׳ש און טור האלטען נישט אזוי, ומשום חומר דעריות איז אזוי די הלכה. מ׳׳מ דעמאלס דארף דער מאן געבען א גט, און ער איז אן אויסווארף ווען ער טוט עס נישט. פארשטייט זיך, דאס איז נאר מיט א פסק ב׳׳ד אז אכן כן הם הדברים.

[אביסעל שכל]

אבער די פרוי קען רופן די מאן צי דין תורה אויב ער קומט חתמט ש"ב
קען די ב"ד פסקנן כרצונם אפילו כנגד התורה כנוסח הש"ב
אויב ער קומט נישט איז ער נישט קיין צ"ד

[אביסעל שכל]

אבער די פרוי קען רופן די מאן צי דין תורה אויב ער קומט חתמט ש"ב
קען די ב"ד פסקנן כרצונם אפילו כנגד התורה כנוסח הש"ב
אויב ער קומט נישט איז ער נישט קיין צ"ד אין מען מעג אים אנברעכן די ביינער

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ניין די הלכה איז נישט אזוי. דער ב"י ברענגט א שו"ת רשב"א וועגען א מענטש וואס האט זיך אונטערגענומען א שבועה אדער א קנס צו געבען א גט. טאמער ער איז נישט געווען מחוייב אין די קנס מעיקרא, איז דער קנס אדער א שבועה נישט קיין בארעכטיגטער כפייה און דער גט איז פסול.