The Genius: Elijah of Vilna

עולם הספרים און די וועלט פון ליטעראטור
נייעס, איבערזיכטן, קריטיק
קאווע טרינקער
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 7167
זיך רעגיסטרירט: זונטאג מערץ 18, 2012 11:01 am
האט שוין געלייקט: 4109 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 7909 מאל

The Genius: Elijah of Vilna

שליחה דורך קאווע טרינקער »

[justify]די פון אונז וואס זענען שוין געווען בכלל דעת 12 יאר צוריק, געדענקען אוודאי דעם שטורעם וואס דער ספר "הגאון" האט אנגעזייט אינעם חסידישן וועלט, בעיקר אין ארץ ישראל. די צייטונגען און קובצים פון יענע תקופה, ווי עולם החסידות, ישורון, פסק ה"עדה החרדית", און די בלאג'ס וואס זענען נאך געווען אביסל ניי דאן, בחדרי חרדים, ספרים בלאג, דא קענט איר זעהן בילדער ווי דער קלויזענבורג רבי זז"ג פון בארא פארק פארברענט דעם ספר, בקיצור, ס'געווען לעבעדיג. - אין יענע צייט, ווען חסידים האבן געקאכט, זענען די ליטוואקען און די אלגעמיינער אידנטום געשלאפן רוהיג; דער גלגל האט זיך אבער געדרייט, און יעצט איז געקומען זייער צייט ארויסצוקומען אנטקעגן א פרישע ספר אויפן ווילנא גאון. ומעשה שהיה כך היה:

דער בארימטע יעיל יונווערסטי דרוק אפטיילונג האט געדרוקט דעם פארגאנגענעם יאנווואר 22, א בוך פון 339 זייטן, מיטן נאמען The Genius: Elijah of Vilna and the Making of Modern Judaism
book.jpg

דער מחבר פון דעם בוך איז אליהו שטערן, א תלמיד פון ישיבה יוניווערסיטי, און פראפעסער פאר מאדערן אידישע היסטארי און יעיל, און געווינער פון "שמואל און ראני היימאן" פרס פאר אויסערגעווענדליכע שטודיע אויסגאבעס. אין קורצען, איז דער בוך:
This book offers a new narrative of Jewish modernity based on Elijah's life and influence

While the experience of Jews in modernity has often been described as a process of Western European secularization—with Jews becoming citizens of Western nation-states, congregants of reformed synagogues, and assimilated members of society—Stern uses Elijah’s story to highlight a different theory of modernization for European life. Religious movements such as Hasidism and anti-secular institutions such as the yeshiva emerged from the same democratization of knowledge and privatization of religion that gave rise to secular and universal movements and institutions. Claimed by traditionalists, enlighteners, Zionists, and the Orthodox, Elijah’s genius and its afterlife capture an all-embracing interpretation of the modern Jewish experience. Through the story of the “Vilna Gaon,” Stern presents a new model for understanding modern Jewish history and more generally the place of traditionalism and religious radicalism in modern Western life and thought

אין אנדערע ווערטער, דער מחבר זאגט אז ער האט עפעס נייעס צו פארציילען, אז דער גר"א קען ווערן באטראכט ווי א "יסוד לייגער" פאר פארגעשריטענע אידישקייט. איך וועל נישט אריינגיין אין קיין דעטאלן, ווייל איך האב נישט געליינט דעם בוך במקור. - עס איז דא צו קויפן אויף עמעזאן.

דער בוך זעהט אויס צו זיין א שטיקל דורכפאל. אינעם פלעטובש'ען קובץ, חקירה, שרייבט אליהו קראקאסקי א נעגעטיווע ארטיקל אויף דעם בוך; הויכגעשעצטער פראפעסער מארק ב. שפירא, שרייבט אין א מאמר "דער גר"א: ווי מאדערען איז ער געווען?" אז דער מחבר איבערצייגט אים נישט.
דער פארווערט האט געהאט אן ארטיקל מיטן טייטל וויאזוי איז דער ווילנער גאון געווארן מער מאדערן ווי פון משה מענדלסאן. דא, אין דעם קליפ, קענט איר זעהן און הערן, אליהו שטערן, איבער זיינע קומענדיגע פרויעקטען.
ווי שוין כמה פעמים ערוועינט דא אין שטיבל, איז היסטארי א פרייע שטח, און יעדער קען שרייבן וואס ער וויל. עס איז נישט דא קיין לעבעדיגע עדות וואס קען מכחיש זיין. בנוסף צו דעם, מוז מען דאך מחדש זיין, מ'קען נישט סתם איבערזאגן וואס פריערדיגע האבן געשריבן, ווארום ביסטאך א פראפעסער, און נישט סתם א טיטשער! אלזא, חלום'ט מען א טעאריע, און מ'טוט זיך אן צוגעפאסטע גלעזער ביז מ'זעהט טאקע נאר ראיות ברורות אין יעדע ווינקל צום נייעם מהלך און שיטה, און the rest "ווערט" היסטארי. - דאס איז בדרך כלל, בדרך פרט - טענה'נען די פרומע ליינער פון די בוך, אז כמעשה הזה איז געטוהן געווארן צום ווילנער גאון אינדעם נייעם בוך. איך האב וואס זיי שרייבן אויך נאך נישט געהעריג סדרה מעביר געוווען, אבער מיט א שטחיות'דיגן בליק, שטעלט זיך דער מחבר אין די שורה פון "מעצבי דמות הגר"א"...
מ'דארף פארשטיין, אז די עולם התורה קען נישט דעם גר"א פון היינט, ר' חיים פון וואלאזין איז געווען זיין תלמיד מובהק, און ער האט געהאט אסאך תלמידים ממשיכי דרכו, און ס'איז מסתבר צו זאגן אז תלמידי תלמידיו ווייסען בעסער ווער דער גר"א איז געווען ווי any פראפעסער וואס וועט חוקר זיין דעם גר"א פון רמזים צווישען זיינע שורות. - עס איז ווי ר' יצחק לעבאוויטש וועט פארקויפן פאר ראביי ברויער פון וואשינגטאן הייטס, ווער ר' שמשון רפאל הירש איז געווען.[/justify]
Under influence
קאווע טרינקער
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 7167
זיך רעגיסטרירט: זונטאג מערץ 18, 2012 11:01 am
האט שוין געלייקט: 4109 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 7909 מאל

שליחה דורך קאווע טרינקער »

=====

(ס'פאסט מיר פשוט נישט אז די אשכול זאל זיין אין די "אשכולות אן רעאקציעס" ליסטע, ע"כ לייג איך צו דעם תגובה)
Under influence
[NAMELESS]

שליחה דורך [NAMELESS] »

עס פאסט מיר נישט אז איך שרייב אין א שטיבל ווי גלאבאנטשיק, דאבשין און מילקשעיק סומאטכירט אוועק און די אשכול פוסטעוועט, וועל איך אויך עפעס שרייבן.
מיט די האפנונג אז איך בין נישט אויף אהובי קאווע טרינקערס נודניקס ליסטע...
די סיבה פארוואס דער שרייבער שטעלט אזוי אוועק דעם גאון און טוט עס נישט צו רבי יחזקאל'ע מערץ איז ווייל אכן רגליים לדבר, דעם גאון'ס שטארקע הערצה צו סייענס. דער גאון האט געשריבן ספרים אין מאטעמאטיק און איבערגעשריבן א ספר אויף חכמת התשבורת פון אוקלידוס. זיין תלמיד רבי ברוך משקלוב האט ממשיך געווען בדרכו און געשריבן סייענס. דער גאון האט געשריבן עפעס א לשון אז "כפי שיחסר לאדם בחכמות יחסר לו עשר ידות בתורה."
לעומת זה איז אבער דער גאון אויסגעשפראכן קעגן אריסטו און בייזערט זיך אויפן רמב"םס הערצה צו אריסטו.
אלזא דער גאון האט מעריץ געווען סייענס אבער געהאסט פילאסאפיע. (אין מאמע לשון ליב געהאט יידל, אבער נישט לעיקוואד...)
אלזא, תורה עם דרך ארץ און תורה ומדע קען זיך פאררופן אויף אים, אבער פלוראליזם אין דת לחלוטין נישט.
נהורא נפישא
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 1717
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יולי 23, 2013 9:42 pm
האט שוין געלייקט: 1778 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 2305 מאל

שליחה דורך נהורא נפישא »

וויפיל איך קען באשטיין און איך האב ווען ליב אז די גר"א זאל זיין פון די השכלה פאראויסזעהער אבל האמת אהוב יותר
דער גר"א האט ווי באקאנט טאקע זייער געהאלטן פון לימוד החכמות לרקחות ולטבחות אבאר נישט ווייל חכמות חיצוניות איז געווען ביי אים אן אידיאל זעלבסט, אדרבה ער איז געווען גאר פרום און קאנסערוואטיוו אין דקדוק הלכה הגם אין די זעלבער צייט איז דער שטיל יידל מעוטף בטלית ותפילין רוב היום געווען א דרייסטער שטרענגער תלמודיסט וואס האט זיך געטרויעט צו נעמן שטעלונגן אין הלכה וואס איז געווען אקעגן וואס איז געווען אנגענומן לאורך הדורות נאר דערפאר ווייל ס'איז אים אזוי אויסגעקומען פון תלמוד.
ממילא איז די גר"א בהחלט געווען עפעס אייגענארטיג אבער ווייט נישט קיין שייכות מיט השכלה, השכלה האט געלייגט א דגוש אויף נימוסיות (עטיקעט) משא"כ דער גאון כאטש ער האט בוודאי מקיים געווען מסכת דרך ארץ איז אבער נישט נאכגעקומען וואס השכלה פארלאנגט ליינט נאר אין די הקדמה פון באור הגר"א וויפיל שייכות ער געהאט מיט די קינדער, ועוד.
און ווי קופערניקוס האט דערמאנט רייסט ער ארינטער דעם רמב"ם וועגן זיינע פיליזאפיעס וואס דאס האט אים צוגעברענגט צו לייקענען אין מציאת השדים וכו' וואס לויטן גאון זענען שדים חי וקיים ווייל אזוי שטייט מפורש ארויס אין תלמוד, נו א משכיל מיט איבערגלויבענישן.
הגם ס'מיז באמערקט ווער אז הגאון ר' מנשה מאיליא וואס איז געווען א משכילישער גאון און א שטיקל תלמיד פונעם גר"א שרייבט אז דער שטיקל ווי דער גר"א רייסט ארינטער דעם רמב"ם איז געפעלטשט אבער לויט ווי איך דענק איז דאס דאס למעשה יא פעסטגעשטעלט צו זיין קראנט
דרך אגב ווער ס'קען טרעפן ווי ר' מנשה שרייבט דאס וועל איך אים דאנקבאר זיין.
למה נקרא שמו רבי נהוראי, שמנהיר עיני חכמים (עירובין:)
באניצער אוואטאר
יאיר
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 4765
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יוני 26, 2012 9:42 pm
האט שוין געלייקט: 6187 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 8320 מאל

שליחה דורך יאיר »

קופערניקוס האט געשריבן:עס פאסט מיר נישט אז איך שרייב אין א שטיבל ווי גלאבאנטשיק, דאבשין און מילקשעיק סומאטכירט אוועק און די אשכול פוסטעוועט, וועל איך אויך עפעס שרייבן.
מיט די האפנונג אז איך בין נישט אויף אהובי קאווע טרינקערס נודניקס ליסטע...
די סיבה פארוואס דער שרייבער שטעלט אזוי אוועק דעם גאון און טוט עס נישט צו רבי יחזקאל'ע מערץ איז ווייל אכן רגליים לדבר, דעם גאון'ס שטארקע הערצה צו סייענס. דער גאון האט געשריבן ספרים אין מאטעמאטיק און איבערגעשריבן א ספר אויף חכמת התשבורת פון אוקלידוס. זיין תלמיד רבי ברוך משקלוב האט ממשיך געווען בדרכו און געשריבן סייענס. דער גאון האט געשריבן עפעס א לשון אז "כפי שיחסר לאדם בחכמות יחסר לו עשר ידות בתורה."
לעומת זה איז אבער דער גאון אויסגעשפראכן קעגן אריסטו און בייזערט זיך אויפן רמב"םס הערצה צו אריסטו.
אלזא דער גאון האט מעריץ געווען סייענס אבער געהאסט פילאסאפיע. (אין מאמע לשון ליב געהאט יידל, אבער נישט לעיקוואד...)
אלזא, תורה עם דרך ארץ און תורה ומדע קען זיך פאררופן אויף אים, אבער פלוראליזם אין דת לחלוטין נישט.

דעם גאון'ס שייכות מיט סייענס האט זיך לכאורה אנגעהויבן און געענדיגט ביי מאטעמאטיק. אדרבה, צייגט מיר אן וואו איר טרעפט אן אין די כתבי הגר"א עפעס וואס האט א שייכות אין חכמת הרפואה, פיזיקס, כימיה, היסטאריע, באטאניק, וכו'. ברוך שיק, דאקעגן, איז שוין יא געווען א לעגיטימער משכיל און האט מחבר געווען ספרים אויף אנאטאמיע, אסטראנאמיע, מעדיצין, און מאטעמאטיק.
הגם ס'מיז באמערקט ווער אז הגאון ר' מנשה מאיליא וואס איז געווען א משכילישער גאון און א שטיקל תלמיד פונעם גר"א שרייבט אז דער שטיקל ווי דער גר"א רייסט ארינטער דעם רמב"ם איז געפעלטשט אבער לויט ווי איך דענק איז דאס דאס למעשה יא פעסטגעשטעלט צו זיין קראנט
דרך אגב ווער ס'קען טרעפן ווי ר' מנשה שרייבט דאס וועל איך אים דאנקבאר זיין.

כפי מיטב ידיעתי איז דאס נישט געווען ר' מנשה, נאר א שפעטערדיגער. מארק שפירא שרייבט אין דעם ריוויו אז דאס איז געווען ר' צבי הירש קאצינעלנבויגן, און ער האט נישט געזאגט אז דאס גאנצע איז געפעלשט נאר אז די שטיקל "פילוסופיא הארורה."
האדם לא נברא אלא להתענג
נהורא נפישא
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 1717
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יולי 23, 2013 9:42 pm
האט שוין געלייקט: 1778 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 2305 מאל

שליחה דורך נהורא נפישא »

דעם גאון'ס שייכות מיט סייענס האט זיך לכאורה אנגעהויבן און געענדיגט ביי מאטעמאטיק. אדרבה, צייגט מיר אן וואו איר טרעפט אן אין די כתבי הגר"א עפעס וואס האט א שייכות אין חכמת הרפואה, פיזיקס, כימיה, היסטאריע, באטאניק, וכו'. ברוך שיק, דאקעגן, איז שוין יא געווען א לעגיטימער משכיל און האט מחבר געווען ספרים אויף אנאטאמיע, אסטראנאמיע, מעדיצין, און מאטעמאטיק.

הגם זיין תלמיד ר' ישראל משקלוב שרייבט יא אז ער איז האט געלערנט רפואה און מוזיקא (הגם מוזיק טעאריע איז א צווייגל פון מאטעמאטיק)
כה אמר, כל החכמות נצרכים לתורתנו… וכלולים בה, וידעם כולם לתכליתם והזכירם: חכמת אלגעברע ומשולשים והנדסה וחכמת מוזיקא… וביאר איכות כל החכמות ואמר שהשיגם לתכליתם, רק חכמת הרפואה ידע חכמת הניתוח והשייך אליה, אך מעשה הסמים ומלאכתן למעשה רצה ללמדם מרופאי הזמן וגזר עליו אביו הצדיק שלא ילמדנה, כדי שלא יבטל מתורתו כשיצטרך ללכת להציל נפשות כשידע לגמרה. וכן חכמת הכישוף… וידעה, רק היה חסר לו מעשה העשבין וכל גמר מעשיה, מפני שהם ביד הגויים הכופרים לא היה יכול ללמוד גמר מעשיה מרוב מפנקותו (פאת השולחן, הקדמה)

זעהט ער האט אפילו געקענט חכמת הכשוף ושיחת שדים וחיות ועופות, זעהט טאקע אויס אז דאס איבריגע איז אויך איבערגעטריבן.
רעדאגירט געווארן צום לעצט דורך 1 אום נהורא נפישא, רעדאגירט געווארן איין מאל בסך הכל.
למה נקרא שמו רבי נהוראי, שמנהיר עיני חכמים (עירובין:)
דעת תורה
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 2147
זיך רעגיסטרירט: מאנטאג מערץ 18, 2013 1:07 am
האט שוין געלייקט: 5895 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 1719 מאל

שליחה דורך דעת תורה »

ר' חיים וואלאזשינער איז וואונדערליך משמיט דעם גאנצן לימוד חכמות פונעם גר"א'ס פערזענליכקייט, און אנדערע תלמידים מאכן דערפון א תורה שלימה. די תופעה פון "אפאר רבי ז"ל'ס" צוגעפאסט פאר יעדן וויאזוי ער וויל, איז אלזא נישט קיין היינטיגע. (ר' חיים האט מסתמא געהאלטן אז דאס פארשרייבן לדורות וועט ברענגען אז די משכילים וועלן זיך ארויפכאפן דערויף פאר א אילן גדול ליתלות בו).

לעומת זה, פון די חב"ד'סקע פיקציע ביכער (אין חב"ד איז עס העכסט ווארשיינליך אנגענומען קראנט) קומט ארויס א בילד אז דער גאון זעלבסט האט גאר געשיקט צען פון זיינע מובחרי התלמידים קיין בערלין צו לערנען חכמות מפי... משה מענדלסאן. וואס א חסיד קען נאר נישט אויפקומען מיט...
האזהרה שהזהרנו מלהיות חפשיים במחשבותינו, עד שנאמין דעות המנגדות לדעות שהביאה התורה, אלא נגביל את מחשבתנו ונעשה לה סייג שתעמוד אצלו - והן מצוות התורה ואזהרותיה.
והוא אמרו יתעלה: "ולא תתורו אחרי לבבכם"... זו מינות. (ספר המצוות להרמב"ם ל"ת מ"ז)
באניצער אוואטאר
ברסלבער
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 2048
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג נאוועמבער 27, 2012 11:07 am
האט שוין געלייקט: 3570 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 3510 מאל

שליחה דורך ברסלבער »

[tag]קאווע טרינקער[/tag]. זייער אינטערעסאנט, יישר כח.
די וועלט זאגט אז שכחה איז א חסרון, און איך זאג אז עס איז א גרויסע מעלה. אזוי קען מען פארגעסן אלע צרות און פראבלעמען און אנהויבן יעדן טאג פון ניי. (רבי נחמן מברסלב)
באניצער אוואטאר
berlbalaguleh
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 20419
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יולי 17, 2012 12:57 pm
האט שוין געלייקט: 25361 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 15512 מאל
קאנטאקט:

שליחה דורך berlbalaguleh »

קופערניקוס האט געשריבן:עס פאסט מיר נישט אז איך שרייב אין א שטיבל ווי גלאבאנטשיק, דאבשין און מילקשעיק סומאטכירט אוועק און די אשכול פוסטעוועט, וועל איך אויך עפעס שרייבן.
מיט די האפנונג אז איך בין נישט אויף אהובי קאווע טרינקערס נודניקס ליסטע...
די סיבה פארוואס דער שרייבער שטעלט אזוי אוועק דעם גאון און טוט עס נישט צו רבי יחזקאל'ע מערץ איז ווייל אכן רגליים לדבר, דעם גאון'ס שטארקע הערצה צו סייענס. דער גאון האט געשריבן ספרים אין מאטעמאטיק און איבערגעשריבן א ספר אויף חכמת התשבורת פון אוקלידוס. זיין תלמיד רבי ברוך משקלוב האט ממשיך געווען בדרכו און געשריבן סייענס. דער גאון האט געשריבן עפעס א לשון אז "כפי שיחסר לאדם בחכמות יחסר לו עשר ידות בתורה."
לעומת זה איז אבער דער גאון אויסגעשפראכן קעגן אריסטו און בייזערט זיך אויפן רמב"םס הערצה צו אריסטו.
אלזא דער גאון האט מעריץ געווען סייענס אבער געהאסט פילאסאפיע. (אין מאמע לשון ליב געהאט יידל, אבער נישט לעיקוואד...)
אלזא, תורה עם דרך ארץ און תורה ומדע קען זיך פאררופן אויף אים, אבער פלוראליזם אין דת לחלוטין נישט.

אבער מיך באדערט אן אנדער זייט אין דעם גר"א'ס פערזענליכקייט.: אז ער איז יא געווען אזא אינטעליגענטער מענטש און חכם מחוכם, פארוואס האט ער געהאט אזא שטארקע התנגדות צו חסידות און חסידים. ער האט דאך געדארפט פארשטיין די פאזיטיווע זייט פון די באוועגונג און איר מייסד, דער בעש"ט... :?:
Yossy
מאנשי שלומינו
מאנשי שלומינו
הודעות: 100
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך פעברואר 12, 2014 6:13 pm
האט שוין געלייקט: 57 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 98 מאל

שליחה דורך Yossy »

האסט אוודאי פארגעסן וואס דער "רבי זי"ע" האט געזאגט אז טאקע ווייל ער איז געווען אזא חכם האט ער פאראויס געזען אלע מכשולות וואס וועט ארויסקימען פין די רביס וואס וועלען מסלף זיין די תורה אין די חסידים וועלען נאכטאנצען קדוש
היינט זעט מען גאנצע חסידות וואס באשטייט פון א מעכטיגע עסקארט מיט טשערי לייטס אין רביס וואס הארגענען זיך איינער מיטן צווייטען אין קויפען זיך שיינע הייזער פאר זיך אין די קינדער אין דער עולם נעבעך מיינט אז דאס איז דרך הבעל שם
באניצער אוואטאר
berlbalaguleh
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 20419
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יולי 17, 2012 12:57 pm
האט שוין געלייקט: 25361 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 15512 מאל
קאנטאקט:

שליחה דורך berlbalaguleh »

Yossy האט געשריבן:האסט אוודאי פארגעסן וואס דער "רבי זי"ע" האט געזאגט אז טאקע ווייל ער איז געווען אזא חכם האט ער פאראויס געזען אלע מכשולות וואס וועט ארויסקימען פין די רביס וואס וועלען מסלף זיין די תורה אין די חסידים וועלען נאכטאנצען קדוש
היינט זעט מען גאנצע חסידות וואס באשטייט פון א מעכטיגע עסקארט מיט טשערי לייטס אין רביס וואס הארגענען זיך איינער מיטן צווייטען אין קויפען זיך שיינע הייזער פאר זיך אין די קינדער אין דער עולם נעבעך מיינט אז דאס איז דרך הבעל שם

אמת. אבער בשעתו איז עס געוועין די בעסטע טעראפי פאר כלל ישראל, וועלכע האט שטארק געליטן פון די התנשאות פון די עליטע, וועלכע איז באשטאנען פון די לומדים און גבירים. און די פשוט'ע עמך אידן האבן געפילט אז זיי האבן נישט קיין ווערד אלס אידן. און דער בעש"ט הק' האט זיי צו געצויגן צו עבודת ה' און נאכדעים אויכעט צו לימוד התורה. ס'איז איראניש, אז דעם גר"א אליינס האט מען גערופן "הגאון החסיד", ווייל ער האט א סאך מחמיר געוועין אין שיעורים און זמנים. מער פון די אנדערע פוסקים אין זיין צייט...!
אבער קשיא במקומה עומדת. ווייל אלס חכם וואלט ער געדארפט אדורך זעהן , מיט זיין חכמה, אדורעך די אלע לשון הרע'ס וואס מ'האט אנגערעדט אויף חסידים...!
באניצער אוואטאר
ליטוואק פון בודאפעסט
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 9705
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך דעצעמבער 19, 2012 6:51 pm
האט שוין געלייקט: 3162 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 9133 מאל

שליחה דורך ליטוואק פון בודאפעסט »

ר' בערעל, יעצט ביסטו עכט אראפ פון זינען.
דו האסט טאקע אזא קשיא "ווי קען אן אינטעליגענע מענטש ווי דער ווילנא גאון נישט פארשטיין די וויכטיגקייט און נייטיגקייט פון חסידות?!"
ט'וויסטו וואס איז דעמאלס פארגעקומען? וואס א חידושים חסידות האבען געברענגט אין קבלה, וואס לויט דער גר"א איז דאס אפיקורסות? ט'ווי קען מען מחזק זיין אידען מיט שקר? אוודאי דער הכרעה למעשה נעמט נישט דער חרם אין חשבון, ווייל מיר האבען רבי'ס און ת"ח זייט דעמאלס וואס האבען זיך נישט וויכטיג געמאכט פונ'ם חרם, אבער גייען מעסטען די גאנצע זאך מיט די קליינקעפיגע בליק פון אפאר מעשה ביכער איז נישט פאר איינער ווי דיר. ביסט געווענליך קלוגער ווי דעם.
איך וויל אויך מעורר זיין אז דער מציאות החיים פון דעמאלס איז בכלל נישט פארשטענדליך היינטיגע צייטען. ווער זאגט דיר אז די עליטע זענען געווען מתנשאים? ווער זאגט דיר אז עמי הארץ האבען עפעס געזוכט? ווער זאגט דיר אז דער כוונה פונ'ם בע"ש איז געווען פאר די עמי הארץ? ווער זאגט דיר אז ער האט בעיקר געצויגען עמי הארץ? אפשר איז דער פראבלעם געווען אז ת"ח האבען פארמאכט די גמרות פאר דער חיזוק? (דאס איז אפילו לשיטתך אז דער חידוש פונ'ם בע"ש איז געווען בעיקר א חיזוק פאר פשוט'ער אידען).
ס'איז דא א ספר פון הרב נתן אינפלד מיט'ן נאמען 'אלו ואלו דברי אלהים חיים' וואס באנעמט שיין דער חרם פונ'ם גאון בלשונו, און איז מדקדק גרויסע זאכען פון דער לשון, דלא כמונח בעולם אז ס'איז עפעס א מחלוקת צווישען רבי'ס.
איך האב אמאל געהערט פון א נאנטער פון פאנאוויעזשער רב אז ער האט פארציילט אז דער ח"ח האט איהם אמאל מסביר געווען דער חרם בטוטו"ד. האט ער געזאגט "אוי, מ'דארף עס מפרסם זיין, ס'איז ממש כפירה!".
האט דער ח"ח געזאגט, "ניין, היינטיגע חסידים ווייסען דאך נישט גער גאנצע זאך, זענען זיי נישט קיין כופרים. טאמער מ'וועט עס מפרסם זיין, וועלען זיי אנהויבען גלויבען אין דער כפירה".
קוק אויך דא פאר לענגערע שמועסען. איך האב עס נאך נישט געליינט, נעם איך נישט קיין אחריות.
The greatest obstacle to discovery is not ignorance--it is the illusion of knowledge.
(Daniel J. Boorstin) דא
באניצער אוואטאר
לעיקוואד
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 3911
זיך רעגיסטרירט: מאנטאג סעפטעמבער 10, 2012 7:22 am
האט שוין געלייקט: 1536 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 6289 מאל
קאנטאקט:

שליחה דורך לעיקוואד »

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:איך האב אמאל געהערט פון א נאנטער פון פאנאוויעזשער רב אז ער האט פארציילט אז דער ח"ח האט איהם אמאל מסביר געווען דער חרם בטוטו"ד. האט ער געזאגט "אוי, מ'דארף עס מפרסם זיין, ס'איז ממש כפירה!".
האט דער ח"ח געזאגט, "ניין, היינטיגע חסידים ווייסען דאך נישט גער גאנצע זאך, זענען זיי נישט קיין כופרים. טאמער מ'וועט עס מפרסם זיין, וועלען זיי אנהויבען גלויבען אין דער כפירה"

שווער צו גלייבען דער מעשה אויפ'ן חפץ חיים. עס קלעבט זיך נישט אויף עם. מבית בריסק איז דא אזעלכע סארט מסורות וואס איך ווייס. (הגם עס איז גאר מאדנע די גאנצע מהלך, ואכ"מ).
I have a dream
Martin Luther King ~
באניצער אוואטאר
berlbalaguleh
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 20419
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יולי 17, 2012 12:57 pm
האט שוין געלייקט: 25361 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 15512 מאל
קאנטאקט:

שליחה דורך berlbalaguleh »

ליטוואק פון בודאפעסט: נאך די אלע שיינע צו נעמען און כינוייים איז קושיא במקומה עומדת. איך האב פאר איין מינוט נישט געזאגט אז דער גר"א האט געדארפט אננעמען דעם דרך הבעש"ט אין חסידות. אבער צו פארשטיין די וויכטיגקייט. דעם צורך השעה וואס חסידות האט אויפגעטון, פאר די עמך אידן. די פשוטי העם. די חילוקי דעות וואס דער גר"א האט געהאט מיט חסידות אין עניני קבלה איז ממילא נישט פאר פשוטע מענטשן, אפילו תלמידי חכמים.
אבער למעשה אנטהאלט תורת והנהגת החסידות נישט קיין איין זאך וואס איז נגד התורה והלכה. און אפילו אויב אין אנהייב פון דרך החסידות האט מען אמאל פארקוקט אויפ'ן דיוק ההלכה אין געוויסע זאכן , ווי למשל זמן תפילה, איז עס אויך נאר גיווען א צורך המקום והזמן.
אבער דאס אלעס איז נישט נוגע למעשה פאר היינטיגע צייטן. ווייל היינט איז קיום ולימוד התורה והמצוות פון די עקרים ויסודות סיי ביי חסידים און סיי ביי די ממשיכי מסורת הגר"א ותלמידיו. חוץ ביי עטליכע ליטווישע קרייזן וואו ס'איז נאך פארבליבן א שנאה צו חסידים (מנהג אבותיהם) אן קיין שום פארשטענדליכע סיבה...!
באניצער אוואטאר
ליטוואק פון בודאפעסט
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 9705
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך דעצעמבער 19, 2012 6:51 pm
האט שוין געלייקט: 3162 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 9133 מאל

שליחה דורך ליטוואק פון בודאפעסט »

הרב לעיקוואוד - איך ווייס נישט וואס דו מיינסט. הרב לייב בן הח"ח ברענגט אז זיין טאטע איז נישט געווען קיין מתנגד פון חסידים, אבער פון חסידות יא. ער ברענגט א מעשה אז זיין טאטע האט אריינגעקוקט אין א חסידיש'ע ספר אפאר מינוט און גלייך אראפגעלאזט פון האנט, זאגענדיג "איך האב תנאים און אמוראים, וואס דארף איך דאס?"
און ר' בערעל, וואס מאכסט זיך נעריש? דער התנגדות צו חסידות פון היינט איז נישט קיין שנאה. מ'קוקט אן מענטשען וואס דער קרייז איז ווערט אלס, דער בשר ודגים וואס האט געירשנ'ט טויזענטער פונט פלייש זאגט ככל העולה על רוחו, וקדוש יאמר לו. דורות פון עמי הארץ פירען מלוכות פון פוסטקייט און פרעסעריי, און די אומשולדיגע שעף ווערען דערפיטערט אזעלכע נישט תורהדיג'ע געדאנקען טאג און נאכט, און די מתנגדים זענען סתם שונאים?
ווען דו קענסט בארעכטיגען דער עקזיסטענץ פון וויזניץ און באבוב און סקווער און סאטמאר און די אלע נערישקייטען, עביט של מי רגלים כפשוטו ממש, קענסטו מיר זאגען אז תורה און קיום המצוות שטייען ברומו של עולם?!
אבער דאס האט אלס גארנישט מיט'ן חרם און נישט מיט'ן התנגדות פון אמאל. לערן אפ יענער סוגיא, גלייב נישט די קינדערליכע מעשה'לעך פון חדר, וועסטו וויסען אז חסידות האט נישט מיט עמי הארץ, און התנגדות האט נישט מיט חסידיש'ע עקסטאז.
The greatest obstacle to discovery is not ignorance--it is the illusion of knowledge.
(Daniel J. Boorstin) דא
באניצער אוואטאר
לעיקוואד
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 3911
זיך רעגיסטרירט: מאנטאג סעפטעמבער 10, 2012 7:22 am
האט שוין געלייקט: 1536 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 6289 מאל
קאנטאקט:

שליחה דורך לעיקוואד »

די וויכוח פון ווילנער גאון איז וועגן טיפע נושאים פון צמצום אין קבלה ותאלוגיה וואס עס זעהט נישט אויס דער ח"ח זאל האבען געהאט אינטרעסירט אזעלכע זאכען בכלל, עכ"פ נישט פון זיינע ספרים בהלכה ובאגדה און פון דער בילד וואס עס זעהט אויס. הגם לא ראיתי אינו ראיה.

דער שמועה וואס איר ברענגט איז מוכיח לכאורה פארקערט, ער ברענגט כמה מימרות לשבח החסידים שהם שומרי תומ"צ כנגד ההשכלה וכו', עם איז נישט אנגעגאנען וועלכע רבי דו גייסט צו.דער עיקר דו ביסט אן ערליכער איד. אויך די טענה וועגן חסידישע ספרים שהבאת ווייזט אויף דער מהלך זיינער עס גייט עם נישט אן קיין נייע תורות העיקר זיי א איד.

אבער כ'ווייס נישט, עס זעהט מיר אויס צו זיין א חידוש צו זאגען דער ח"ח זאל האבען אנגעגאנגען די סארט אידיאלאגישע וויכוח. אז דו האסט א גוטער מקור נקבל.
I have a dream
Martin Luther King ~
באניצער אוואטאר
איך אויך
חבר ותיק
חבר ותיק
הודעות: 6351
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג אפריל 10, 2012 3:27 pm
האט שוין געלייקט: 8611 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 2811 מאל

שליחה דורך איך אויך »

הרב בודאפעסטער ,איך זעה איר קאנט נישט די היינטיגע הארדקור שונאי החסידות ,די לעצטע פאר געבליבענע עכטע (טפשות'דיגע) מתנגדים ווי דער זייפן דוב עליאך דוד קאמינעצקי ודומיהם.
Follow The Money ׁׂ(מרן Deep Throat ז''ל)
באניצער אוואטאר
יאיר
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 4765
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יוני 26, 2012 9:42 pm
האט שוין געלייקט: 6187 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 8320 מאל

שליחה דורך יאיר »

ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:הרב לעיקוואוד - איך ווייס נישט וואס דו מיינסט. הרב לייב בן הח"ח ברענגט אז זיין טאטע איז נישט געווען קיין מתנגד פון חסידים, אבער פון חסידות יא. ער ברענגט א מעשה אז זיין טאטע האט אריינגעקוקט אין א חסידיש'ע ספר אפאר מינוט און גלייך אראפגעלאזט פון האנט, זאגענדיג "איך האב תנאים און אמוראים, וואס דארף איך דאס?"

:like דאס איז א געוואלדיגע מעשה וואס זאגט אסאך איבער מרן הח"ח.
אן ענליכע מעשה ברענגט דער זון פון סקווערער רבי אז זיין טאטע האט אריינגעקוקט אין א ביאור הגר"א אפאר מינוט און גלייך אראפגעלאזט פון האנט, זאגענדיג "איך האב א מאור עינים, וואס דארף איך דאס?"
מענין לענין, דער זון פון דעם בעל משלי יאיר ברענגט אז זיין טאטע האט אריינגעקוקט אין א משנה ברורה און געפרעגט "איך האב א שולחן ערוך און פתחי תשובה, וואס דארף איך דאס?"
האדם לא נברא אלא להתענג
petergrifin
וְאֶת־הָאֶ֜לֶף
וְאֶת־הָאֶ֜לֶף
הודעות: 1344
זיך רעגיסטרירט: מאנטאג אקטאבער 22, 2012 1:44 am
געפינט זיך: אין גלות
האט שוין געלייקט: 929 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 876 מאל

שליחה דורך petergrifin »

@יאיר דו האסט אן געהויבען מיט צופיל גדולי עולם אוי גײט מען דיך קאנטשען.. :shock:
.And they lived happily ever after

באבע מעשיות
באניצער אוואטאר
berlbalaguleh
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 20419
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יולי 17, 2012 12:57 pm
האט שוין געלייקט: 25361 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 15512 מאל
קאנטאקט:

שליחה דורך berlbalaguleh »

יאיר האט געשריבן:
ליטוואק פון בודאפעסט האט געשריבן:הרב לעיקוואוד - איך ווייס נישט וואס דו מיינסט. הרב לייב בן הח"ח ברענגט אז זיין טאטע איז נישט געווען קיין מתנגד פון חסידים, אבער פון חסידות יא. ער ברענגט א מעשה אז זיין טאטע האט אריינגעקוקט אין א חסידיש'ע ספר אפאר מינוט און גלייך אראפגעלאזט פון האנט, זאגענדיג "איך האב תנאים און אמוראים, וואס דארף איך דאס?"

:like דאס איז א געוואלדיגע מעשה וואס זאגט אסאך איבער מרן הח"ח.
אן ענליכע מעשה ברענגט דער זון פון סקווערער רבי אז זיין טאטע האט אריינגעקוקט אין א ביאור הגר"א אפאר מינוט און גלייך אראפגעלאזט פון האנט, זאגענדיג "איך האב א מאור עינים, וואס דארף איך דאס?"
מענין לענין, דער זון פון דעם בעל משלי יאיר ברענגט אז זיין טאטע האט אריינגעקוקט אין א משנה ברורה און געפרעגט "איך האב א שולחן ערוך און פתחי תשובה, וואס דארף איך דאס?"

נאר ווי ס'זעהט אויס האט דער זון פונ'ם בעל משלי יאיר נישט אדורכגעליינט (אדער געלערנט) די הקדמה פון "משנה ברורה". ווייל אויב יא, וואלט ער געוואוסט וואס דער משנה ברורה טוט דא אויף...
מ'פארציילט אויפ'ן סאטמאר'ע רעבי'ן, בעל דברי יואל (וואו נאר א מעשה איז עס געשעען צו איהם, מיט איהם אדער פאר איהם... :lol: ) אז ער האט אמאל געזאגט א תורה האטציך איינער אנגערופן אז ער האט עס שוין איינמאל געהערט. האטציך די סאטמאר'ע רבי אנגערופן צו עים..."ווען איינער קען נישט זינגען, מיינט ער אז אלע ניגונים זענען די זעלבע"...!
פארשפארט