שושנים #24: דרא דייסא ודירה

[רויטע וואנצעס]

דרא דייסא ודירה

שקרא שמעתתא ושמועה

לשון לבוש ולישה

מקוה קוה ותקוה

מעות מעוות ומחלוקה

דין דיינא ודינא

הצנע צניעות וצנעה

קנאי קנאה וקינה

בית ספר ספרא ספיר

מוקיר מכיר על קיר

בנינים בנים בננים

כנופית כינים קנם

שיר שירה ושרץ

ארז ארס על ארץ

למה למעלה מילים

תכלית כלה ככלים

כשר שקר וקשיות

חוצפה חצופה וצפיות

דמעות דם בל מים

חכימא חוכא בל חיים

חתן חסירות וחיתון

שטות שיטא ושיטין

הלצה צהלה הצל

אלקים קום אל

גלות גאולה התגלות

מבועל בעל ובעלות

עול עולם מעלם

כפר כפירה כלם

[אפטעמיסט]

העלבראנץ?

[יואב]

/

[מאטי]

מעזמאריזערנד.

[שמעקעדיג]

מטה לוי פליז

[מאטי]

דרא דייסא ודירה

זי ווייסט בלויז פון; קינדער, שפייז, און א הויז.

שקרא שמעתתא ושמועה

ער זיצט נעבעך און לערנט אזוי געהערט א ליגנט

לשון לבוש ולישה

ווי אן אשה כשירה מהדר אין, שמירת הלשון, קליידונג, קנעטן חלות.

מקוה קוה ותקוה

בעת ער ווייקט זיך, טרינקט קאווע, און האפט (אז געלט וועט אריינפאלן)

מעות מעוות ומחלוקה

ביז, מ'באנעמט זיך מיט געלט פון קרומע וועגן ס'ברענגט קריגערייען.

דין דיינא ודינא

בעל דין רופט צום דיין א ד"ת.

הצנע צניעות וצנעה

די זיידענע הענטשיך קומט אראפ

קנאי קנאה וקינה

ס'ווערט פארטייאיש, קנאי'ש, א קלאג

[נהורא נפישא]

מיר קוקט ער אויס צוזיין סתם א לץ וואס נעמט דעם עולם אויף א רייד ביג טיים, קוקט אויס ווי ער איז די מחבר אדער לפחות אינספערירט געווארן פון פריערדיגע יצירות ( האט שטארקע ענלעכקייטן צום ערשטן) , דער מחבר ווארט איינער זאל מפרש זיין די אויסגעגאסענע טונט כיד ה' הטובה עליו, אלזא ווער ס'איז גוט אין מקשר זיין נימא בנימא די מסורות, אדער נועץ זיין סוף הספר לתחילתו ווי אויך אויף די הדרנים, איז מכובד צוזאגן אפאר ווערטער. (איך אלייך האב צענדליגע פירושים אויף יעדן זאץ)
כן נראה בדרך אפשר ואם שגיתי, אתי תלין משוגתי.
איך וויל קלארשטעלן אז איך האב נישט אפגעשריבן דעם פיוט, פארוואס זאג איך דאס אייך אז מ'זאל קענען באקוועמערהייט חולק זיין מיט מיר.
דרך אגב בין איך געוואויר געווארן נייע ווערטער ווי בנן קלם, א לץ.

[נהורא נפישא]

בנינים בנים בננים

.כפר כפירה קלם

טשעלענדזש: ווער קען פארטייטשן.

[נהורא נפישא]

שוין ס'איז געווען א פשוטע טעות הדפום, וצ"ל כלם תחת קלם, און וואס איז למעשה בננים ?

[מאטי]

ס'קען מיינען באנאנעס, אדער א נעני, ביידע דייטן קאנסעקווענצן פון האבן צופיל קינדער. קלם מיינט אפשר א לשון פון הונגער ווי דאס ענגליש ווארט Clem.

[נהורא נפישא]

בנענעס זאגט מען בננות, דאס אנדערע ווארט מוז זיין זייער אומפאפולער, אזוי ווייזט א גוגל סוירטש

[מאטי]

פאעזיע האט רעכט צו פארדרייען א suffix.

[נהורא נפישא]

נישט פון א לשון נקיבה צו א לשון זכר, יעצט ערשט באמערק איך אז ס'איז אין חרוזים
איך זעה אבער נישט די צורך מיר קוקט אויס אז ער האט א ברייטען אויסוואהל.

[מאטי]

כ'טראכט אפשר אן אנדערן פשט, בננים מיינט "אסאך קינדער" פונקט ווי קטן קטנטן, אדום אדמדם.

[נהורא נפישא]

מעגליך, אבער אויב אזוי איז עס זיין אייגן פאברעצירטע ווארט אויפן זעלבן משקל פון עקזעסטירענדע ווערטער, וכן נהג הקליר.
מאטי זאג מיר זעהסט טאקע קונסט דא ?
יעצט באמערק איך אז אנפאנג איז עס נישט מיט חרוזים נאר אביסל שפעטער אריין

[מאטי]

די קונץ איז דאס צוזאמקלייבן דריי ענדליכע ווערטער מיט די זעלבע אותיות, אבער אנדערע משמעות.

[נהורא נפישא]

איך גיב דיר וויפיל דו ווילסט.
ס'איז כמעט נישטא א ווארט אין לשון הקדש, וואס זאל נישט האבן עטליכע באזונדערע משמעותן

[רויטע וואנצעס]

קען זיין דער מחבר'ס כונה איז די חרדישע סיסטעם.

דרא דייסא ודירה

א געזעלשאפט וואס די קאפ ליגט אין דריי זאכן: אכשר דרא, פרנסה און דירות.

שקרא שמעתתא ושמועה

פעיקן פאר יענעם, כולל, און נייעס.

לשון לבוש ולישה

מ'רעדט אידיש, מ'טראגט אידישע לבושים, און מ'לעבט אין א נאנטע געקנעטאכטס.

מקוה קוה ותקוה

מ'גייט אין מקוה, מ'טרינקט קוה, און מ'לעבט אויף האפענונג סטעיטמענטס.

מעות מעוות ומחלוקה

ליידער קריגט מען זיך איבער געלט, וואס ברענגט עוולות און מחלוקת.

דין דיינא ודינא

ווען ס'ווערט אבער געברענגט צו דין תורה, ברענגן די דיינים נאר דין אויפן וועלט מיט'ן זיין אומיושר'דיג.

הצנע צניעות וצנעה

אלעס איז שטיל - אינטירנעל אפפערס, ס'דא א שטארקע דגוש אויף צניעות, און אלע פראבלעמען האלט מען שטיל.

קנאי קנאה וקינה

זעלבסט דערקלערטע קנאים פירן מערכות פון קנאה און כבוד, וואס ברענגט נאר פראבלעמען.

בית ספר ספרא ספיר

ביי תלמוד תורה'ס איז א טייער דיימאנט נאר א קינד פון א חשובע מענטש.

מוקיר מכיר על קיר

מ'איז מכיר טוב מוקירים פונעם רעבין אדער מוסדות מיט פלאקאטן אויפן וואנט.

בנינים בנים בננים

אבער די אלע בנינים ברענגט ליידער שוואכע פארדרייטע פירות ווי באנאנעס.

כנופית כינים קנם

די רעביס פילן אן זייערע בארענטשעס/זייער נעסט מיט טויזענטער שווארצע פינטלעך ווי לייז.

שיר שירה ושרץ

די רבי זינגט, די עולם זינגט אין די רבי האט שרץ בידו ווייל זיין כונה איז כבוד.

ארז ארס על ארץ

מ'ווארפט פאשקווילן אויף די ערד סיי אויף ערליכע און סיי אויף נישט ערליכע.

למה למעלה מילים

פארוואס רעדט מען אזוי סאך דארט אויבן אויפן אויבנאן.

תכלית כלה ככלים

אבער קיין תכלית, ס'איז ליידיג ווי ליידיגע כלים.

כשר שקר וקשיות

מ'איז זייער ביזי מיט כשרות, אבער אויך מיט פאלטשקייט און הארטנעקיגקייט.

חוצפה חצופה וצפיות

מ'האקט אויף פרויען וואס גייען נישט בדרכי הצניעות, אבער יעדער קוקט אויף זיי.

דמעות דם בל מים

מענטשן ווערן באעוועלט זיי וויינען מיט בלוטיגע טרערן, אבער נישט דא קיין וואסער זיך צו דערכאפן.

חכימא חוכא בל חיים

די מנהיגים לאכן ווען א יחיד'ס לעבן סאקט.

חתן חסירות וחיתון

חתנים גייען צו די חופה, ווען ס'פעלט זיי בעיסק סקילס.

שטות שיטא ושיטין

דאס קען גורם זיין אז מ'איז באשעפטיגט מיט שטופן צייט, לעבן א שיט* לעבן, און א אפילו א גט.

הלצה צהלה הצל

יעדער האלט זיך אינטער מיט ווערטלעך און וואטסעפס, דער יחיד שרייט אבער הצל!

אלקים קום אל

גאט פון דין זיי מעורר אל - דיין מידת הרחמים.

גלות גאולה התגלות

זיי אונז גואל פון די גלות מיט דיין התגלות.

מבועל בעל ובעלות

פון די מנהיגים נביאי הבעל וואס פאק* אונז מיט זייער שררה.

עול עולם מעלם

נעם אראפ פון אונז די פאלטשע עול מלכות וואס זיי האבן אויף אונז ארויפגעלייגט.

כפר כפירה כלם

זיי אונז מוחל אויף די כפירה פון גלייבן אין א בשר ודם מער ווי אין דיר, און זיי מכלה די רעה בתוכינו.

[רויטע וואנצעס]

ך' בין מיך מודה. א דאנק פאר די 26 שטימען דא, און די 26 שטימען אויף הארץ סטרונעס. ווער ס'קען ארויס העלפן מיט קאמפיין חובות זאל ביטע שיקן א עמעזאן ווייער טראנספער.

די ביאור אויף די פאעזיע איז צו געפינען אין די לעצטע תגובה.

[יואב]

 וואנצעס, אן אויסנאם הערליך שטיקל. כ'מוז מודה זיין אז כ'האב דיך אונטערגעשאצט.

[רויטע וואנצעס]

מטה לוי פליז

בשיטה בין איך נישט קיין סיסטעם בעשער, האב איך געזוכט עס צו שרייבן דוקא ברמז, אבער ס'איז געווען אזוי אומפארשטענדליך האב איך געמוזט ארויסנעמען די מטה לוי.