דיני מיתה עפ"י תורה

[[NAMELESS]]

ס'איז אן אחריות פון יעדען בר דעת ער זאל קיינמאל נישט אנקומען צו "שיכרותו של לוט" ווען ער איז שוין אינגאנצן נישט קיין בעלן אויף זיינע מעשים, דאס איז וואס איך זאג (סתם שיכרות איז אן עקסטערע דעבאטע אין פיליסאפישע עטיקס). די שאלה פון ראדיקאלע איסלאם קעגן מיתות בי"ד, דיני שופטים ומלכים והריגת ז' עממין איז צי איז דאס די זעלבע "שיכרותו של לוט", אדער ס'איז דא א קלארע חילוק. און אויב יא, וואס.

[שמעון וואלף]

שולדיג, צו נישט, מאכט דאס נישט ווייניגער אן אומרעכט, און מ'דארף דאס נאך אלס פארמיידן אויף אלע קאסטן.

צוריק צו חסיד'ס שאלה, קען מען מסביר זיין וואס אייסיס איז ערגער ווי די תורה, להבדיל?

[שבת אחים]

פר' כי תשא

ט. וַיְהִי כַּאֲשֶׁר קָרַב אֶל הַמַּחֲנֶה וַיַּרְא אֶת הָעֵגֶל וּמְחֹלֹת וַיִּחַר אַף משֶׁה וַיַּשְׁלֵךְ מִיָּדָו אֶת הַלֻּחֹת וַיְשַׁבֵּר אֹתָם תַּחַת הָהָר:
כ. וַיִּקַּח אֶת הָעֵגֶל אֲשֶׁר עָשׂוּ וַיִּשְׂרֹף בָּאֵשׁ וַיִּטְחַן עַד אֲשֶׁר דָּק וַיִּזֶר עַל פְּנֵי הַמַּיִם וַיַּשְׁק אֶת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל:
כא. וַיֹּאמֶר משֶׁה אֶל אַהֲרֹן מֶה עָשָׂה לְךָ הָעָם הַזֶּה כִּי הֵבֵאתָ עָלָיו חֲטָאָה גְדֹלָה:
כב. וַיֹּאמֶר אַהֲרֹן אַל יִחַר אַף אֲדֹנִי אַתָּה יָדַעְתָּ אֶת הָעָם כִּי בְרָע הוּא:
כג. וַיֹּאמְרוּ לִי עֲשֵׂה לָנוּ אֱלֹהִים אֲשֶׁר יֵלְכוּ לְפָנֵינוּ כִּי זֶה משֶׁה הָאִישׁ אֲשֶׁר הֶעֱלָנוּ מֵאֶרֶץ מִצְרַיִם לֹא יָדַעְנוּ מֶה הָיָה לוֹ:
כד. וָאֹמַר לָהֶם לְמִי זָהָב הִתְפָּרָקוּ וַיִּתְּנוּ לִי וָאַשְׁלִכֵהוּ בָאֵשׁ וַיֵּצֵא הָעֵגֶל הַזֶּה:
כה. וַיַּרְא משֶׁה אֶת הָעָם כִּי פָרֻעַ הוּא כִּי פְרָעֹה אַהֲרֹן לְשִׁמְצָה בְּקָמֵיהֶם:
כו. וַיַּעֲמֹד משֶׁה בְּשַׁעַר הַמַּחֲנֶה וַיֹּאמֶר מִי לַה' אֵלָי וַיֵּאָסְפוּ אֵלָיו כָּל בְּנֵי לֵוִי:
כז. וַיֹּאמֶר לָהֶם כֹּה אָמַר ה' אֱלֹהֵי יִשְׂרָאֵל שִׂימוּ אִישׁ חַרְבּוֹ עַל יְרֵכוֹ עִבְרוּ וָשׁוּבוּ מִשַּׁעַר לָשַׁעַר בַּמַּחֲנֶה וְהִרְגוּ אִישׁ אֶת אָחִיו וְאִישׁ אֶת רֵעֵהוּ וְאִישׁ אֶת קְרֹבוֹ:
כח. וַיַּעֲשׂוּ בְנֵי לֵוִי כִּדְבַר משֶׁה וַיִּפֹּל מִן הָעָם בַּיּוֹם הַהוּא כִּשְׁלשֶׁת אַלְפֵי אִישׁ:
כט. וַיֹּאמֶר משֶׁה מִלְאוּ יֶדְכֶם הַיּוֹם לַה' כִּי אִישׁ בִּבְנוֹ וּבְאָחִיו וְלָתֵת עֲלֵיכֶם הַיּוֹם בְּרָכָה:
ל. וַיְהִי מִמָּחֳרָת וַיֹּאמֶר משֶׁה אֶל הָעָם אַתֶּם חֲטָאתֶם חֲטָאָה גְדֹלָה וְעַתָּה אֶעֱלֶה אֶל ה' אוּלַי אֲכַפְּרָה בְּעַד חַטַּאתְכֶם:

פון דא איז משמע אז מ'האט יא גע'הרג'עט אייסעס סטייל, אן עדים און התראה. זעט אויס אמאל איז געווען אנדערע צייטן.

[[NAMELESS]]

רש"י זאגט גראדע אויפן פלאץ אז די שלשת אלפי איש זענען אלע געווען בעדים ובהתראה. להערה בעלמא

[שבת אחים]

רש"י זאגט גראדע אויפן פלאץ אז די שלשת אלפי איש זענען אלע געווען בעדים ובהתראה. להערה בעלמא

קען זיין, אבער פונעם משמעות פונעם פסוק איז אז ס׳נישט געוועהן א טרייעל אדער א פּראָצעס פון די סנהדרין , נאר אינדיווידזשואַלי געהרגט איינער דעם צווייטען אזוי ווי עס שטייט אין פּסוק׃

שִׂימוּ אִישׁ חַרְבּוֹ עַל יְרֵכוֹ עִבְרוּ וָשׁוּבוּ מִשַּׁעַר לָשַׁעַר בַּמַּחֲנֶה וְהִרְגוּ אִישׁ אֶת אָחִיו וְאִישׁ אֶת רֵעֵהוּ וְאִישׁ אֶת קְרֹבוֹ:

פשוט פשט אין פּסוק איז נישט משמע אזוי , פארשטייט זיך אז איך קריג מיך נישט מיט רש״י הק׳ אז ס׳איז געוועהן עדים און התראה נאר לויט רש״י האבן די סנהדרין אויסגעפירט די פראצעס פון הארגענען אדער די לוים ? אויב יא וויאזוי איז מעגליך אז מ׳האט אויסגעפירט דריי טויזענט פראָצעסן אין איין טאג ? אזוי ווי עס שטייט אין פסוק : וַיַּעֲשׂוּ בְנֵי לֵוִי כִּדְבַר משֶׁה וַיִּפֹּל מִן הָעָם בַּיּוֹם הַהוּא כִּשְׁלשֶׁת אַלְפֵי אִישׁ

[יתרו]

וועל איך אריינווארפן מיינע צוויי סענט, בדרך אפשר, אולי וועט דער כעלעמער פארשטיין.
דאס איז כולי עלמא מודא אז רציחה בימים ההם מיט א שווערד, פייער, אדער שטיינער איז געווען בערך אזוי גרויזאם ווי היינט מיט א גאן אדער דורך א ליטעל אינשפריץ. אין אנדערע ווערטער דעמאלטס איז דאס געווען די אנגענומענע וועג צו ענדיגען איינעם'ס לעבן ווען ער האט עס פארדינט לויט די תורה סטאנדארטן. עס איז נישט געליגן דערין עפעס עקסטער גרויזאמקייט. איז פארשטענדיך ממילא איז פארשטענדליך אז די תורה וויל הארב מאכן די ענין פון אשת איש זאגט די תורה אז איינער וואס האט געשלעכט מיט אן א"א ברויך ענדיגען דאס לעבן זאפארט אבער מיט א ציוויליזירטע מיתה, נעמליך, שווערד פייער אדער שטיינער, נישט חלילה צושניידען אויף שטיקער.
בימינו אז מיר זענען מער עמפינדלעך און מיר האבן מער געשמירטע וועגן צו ענדיגן א מענטשס לעבן, וואלט מן הסתם די תורה געזאגן אנשטאט באש תשרפו, באקדח תקדחו. און לו יצוייר כשיבנה בית המקדש וועט נאך זיין מיתות ב"ד אין קראפט וועט מען הרגנ'ן אויפ'ן ציוויליזרטסטע אופן וואס איש שייך בימים ההם. כן נראה בדרך אפשר.
אבער די רשעים וואס הרגנ'ן מענטשן אויף אזא אופן בימינו אלה ברויך מען צושניידן אויף שטיקער.

[שבת אחים]

וועל איך אריינווארפן מיינע צוויי סענט, בדרך אפשר, אולי וועט דער כעלעמער פארשטיין.
דאס איז כולי עלמא מודא אז רציחה בימים ההם מיט א שווערד, פייער, אדער שטיינער איז געווען בערך אזוי גרויזאם ווי היינט מיט א גאן אדער דורך א ליטעל אינשפריץ. אין אנדערע ווערטער דעמאלטס איז דאס געווען די אנגענומענע וועג צו ענדיגען איינעם'ס לעבן ווען ער האט עס פארדינט לויט די תורה סטאנדארטן. עס איז נישט געליגן דערין עפעס עקסטער גרויזאמקייט. איז פארשטענדיך ממילא איז פארשטענדליך אז די תורה וויל הארב מאכן די ענין פון אשת איש זאגט די תורה אז איינער וואס האט געשלעכט מיט אן א"א ברויך ענדיגען דאס לעבן זאפארט אבער מיט א ציוויליזירטע מיתה, נעמליך, שווערד פייער אדער שטיינער, נישט חלילה צושניידען אויף שטיקער.
בימינו אז מיר זענען מער עמפינדלעך און מיר האבן מער געשמירטע וועגן צו ענדיגן א מענטשס לעבן, וואלט מן הסתם די תורה געזאגן אנשטאט באש תשרפו, באקדח תקדחו. און לו יצוייר כשיבנה בית המקדש וועט נאך זיין מיתות ב"ד אין קראפט וועט מען הרגנ'ן אויפ'ן ציוויליזרטסטע אופן וואס איש שייך בימים ההם. כן נראה בדרך אפשר.
אבער די רשעים וואס הרגנ'ן מענטשן אויף אזא אופן בימינו אלה ברויך מען צושניידן אויף שטיקער.

בקיצור און אנדערע ווערטער דו האלטס נישט סאיז א פראבלעם מיט הארגנן גופא אפילו בימינו נאר מ׳דארף עס מאכן מיט א שינו ??? כ׳פארשטיי גוט ?

[יתרו]

פארשטייסט זייער גוט.
אין די צוויליזירטע אמעריקע איז דא בערך 32 שטעט וואס מען הרג'ט יעדע שטיק צייט. טאקע נישט פאר אשת איש אבער פאר רציחה. יעצט די תורה זאגט אז עס איז בערך די זעלבע לעוועל.

[שבת אחים]

פארשטייסט זייער גוט.
אין די צוויליזירטע אמעריקע איז דא בערך 32 שטעט וואס מען הרג'ט יעדע שטיק צייט. טאקע נישט פאר אשת איש אבער פאר רציחה. יעצט די תורה זאגט אז עס איז בערך די זעלבע לעוועל.

אמת ויציב , לאמיר האפן אז ס׳וועט נישט נעמען צו לאנג אז די עקסטרעם רעכטע אין אמעריקא וועלן כאפן אז לא זו הדרך אין די פאָהנאַמענאָן פון הארגענען וועט אָפּגשאַפן ווערן אזוי ווי שקלאַפעריי (slavery) און אייניגע רעכטן פאר פרויען ,זעט אויס אז סוועט נעמען אסאך צייט ביז די אלע-מענטשליכע עוואָלוציע וועט דעגרייפען אזא קאַנצעפּט

[chusid]

וועל איך אריינווארפן מיינע צוויי סענט, בדרך אפשר, אולי וועט דער כעלעמער פארשטיין.
דאס איז כולי עלמא מודא אז רציחה בימים ההם מיט א שווערד, פייער, אדער שטיינער איז געווען בערך אזוי גרויזאם ווי היינט מיט א גאן אדער דורך א ליטעל אינשפריץ. אין אנדערע ווערטער דעמאלטס איז דאס געווען די אנגענומענע וועג צו ענדיגען איינעם'ס לעבן ווען ער האט עס פארדינט לויט די תורה סטאנדארטן. עס איז נישט געליגן דערין עפעס עקסטער גרויזאמקייט. איז פארשטענדיך ממילא איז פארשטענדליך אז די תורה וויל הארב מאכן די ענין פון אשת איש זאגט די תורה אז איינער וואס האט געשלעכט מיט אן א"א ברויך ענדיגען דאס לעבן זאפארט אבער מיט א ציוויליזירטע מיתה, נעמליך, שווערד פייער אדער שטיינער, נישט חלילה צושניידען אויף שטיקער.
בימינו אז מיר זענען מער עמפינדלעך און מיר האבן מער געשמירטע וועגן צו ענדיגן א מענטשס לעבן, וואלט מן הסתם די תורה געזאגן אנשטאט באש תשרפו, באקדח תקדחו. און לו יצוייר כשיבנה בית המקדש וועט נאך זיין מיתות ב"ד אין קראפט וועט מען הרגנ'ן אויפ'ן ציוויליזרטסטע אופן וואס איש שייך בימים ההם. כן נראה בדרך אפשר.
אבער די רשעים וואס הרגנ'ן מענטשן אויף אזא אופן בימינו אלה ברויך מען צושניידן אויף שטיקער.

לכאורה זעט מען דאך אבער יא אז מען האט געזוכט צומאל א ערגערע וועג צו הארגענען ווייל עס איז דאך געווען 4 מיני מיתות ב"ד און לויט די הארבקייט פונעם חטא האט מען אויסגעקליבן א מיתה. אין אנדערע ווערטער מען האט געקענט הארגענען גרינג (פארשטייצאך לויט יענע סטאנדארטן) און מען האט אויסגעקליבן ערגערס.....

[יתרו]

סאיז געווען בערך אזא חילוק ווי היינט א קויל אין קאפ אדער א נידל אין ארעם. וועלכע איז ערגער ? סאיז א מחלוקת ר' ישמעאל און ר' עקיבא.

[שמעון וואלף]

וועל איך אריינווארפן מיינע צוויי סענט, בדרך אפשר, אולי וועט דער כעלעמער פארשטיין.
דאס איז כולי עלמא מודא אז רציחה בימים ההם מיט א שווערד, פייער, אדער שטיינער איז געווען בערך אזוי גרויזאם ווי היינט מיט א גאן אדער דורך א ליטעל אינשפריץ. אין אנדערע ווערטער דעמאלטס איז דאס געווען די אנגענומענע וועג צו ענדיגען איינעם'ס לעבן ווען ער האט עס פארדינט לויט די תורה סטאנדארטן. עס איז נישט געליגן דערין עפעס עקסטער גרויזאמקייט. איז פארשטענדיך ממילא איז פארשטענדליך אז די תורה וויל הארב מאכן די ענין פון אשת איש זאגט די תורה אז איינער וואס האט געשלעכט מיט אן א"א ברויך ענדיגען דאס לעבן זאפארט אבער מיט א ציוויליזירטע מיתה, נעמליך, שווערד פייער אדער שטיינער, נישט חלילה צושניידען אויף שטיקער.
בימינו אז מיר זענען מער עמפינדלעך און מיר האבן מער געשמירטע וועגן צו ענדיגן א מענטשס לעבן, וואלט מן הסתם די תורה געזאגן אנשטאט באש תשרפו, באקדח תקדחו. און לו יצוייר כשיבנה בית המקדש וועט נאך זיין מיתות ב"ד אין קראפט וועט מען הרגנ'ן אויפ'ן ציוויליזרטסטע אופן וואס איש שייך בימים ההם. כן נראה בדרך אפשר.
אבער די רשעים וואס הרגנ'ן מענטשן אויף אזא אופן בימינו אלה ברויך מען צושניידן אויף שטיקער.

מיינסטי צו זאגן אז אויב וואלט היינט געווען א מדינה עפ"י תורה, געפירט דורך סנהדרין וואלט נישט געווען די ד' מיתות בי"ד?

במחילת כבודך בין איך מחולק מיט דיר. פונקט ווי ביי שחיטה טוישט מען גארנישט כאטשיג די סייענטיסטן שרייען אז ס'איז פיינפול פאר די בהמות, איז אבער נישטא קיין ברירה ווייל עפ"י איז נאר די וועג אויסגעהאלטן, די זעלבע איז מיט מיתות בי"ד

[שושן פורים]

וועל איך אריינווארפן מיינע צוויי סענט, בדרך אפשר, אולי וועט דער כעלעמער פארשטיין.
דאס איז כולי עלמא מודא אז רציחה בימים ההם מיט א שווערד, פייער, אדער שטיינער איז געווען בערך אזוי גרויזאם ווי היינט מיט א גאן אדער דורך א ליטעל אינשפריץ. אין אנדערע ווערטער דעמאלטס איז דאס געווען די אנגענומענע וועג צו ענדיגען איינעם'ס לעבן ווען ער האט עס פארדינט לויט די תורה סטאנדארטן. עס איז נישט געליגן דערין עפעס עקסטער גרויזאמקייט. איז פארשטענדיך ממילא איז פארשטענדליך אז די תורה וויל הארב מאכן די ענין פון אשת איש זאגט די תורה אז איינער וואס האט געשלעכט מיט אן א"א ברויך ענדיגען דאס לעבן זאפארט אבער מיט א ציוויליזירטע מיתה, נעמליך, שווערד פייער אדער שטיינער, נישט חלילה צושניידען אויף שטיקער.
בימינו אז מיר זענען מער עמפינדלעך און מיר האבן מער געשמירטע וועגן צו ענדיגן א מענטשס לעבן, וואלט מן הסתם די תורה געזאגן אנשטאט באש תשרפו, באקדח תקדחו. און לו יצוייר כשיבנה בית המקדש וועט נאך זיין מיתות ב"ד אין קראפט וועט מען הרגנ'ן אויפ'ן ציוויליזרטסטע אופן וואס איש שייך בימים ההם. כן נראה בדרך אפשר.
אבער די רשעים וואס הרגנ'ן מענטשן אויף אזא אופן בימינו אלה ברויך מען צושניידן אויף שטיקער.

מיר גלייבן אז תורה איז נצחי און נישט בלויז לויט די אמאליגע סטאנדארטן, און מיר האפן יעדן טאג להשיב הדת על תילה וואס אינקלאד אין זיך אז אויב טרעפסטו אויפן גאס א וודאי עמלקי מוזטו איהם אומברענגן תיקף ומיד.

אייסיס פונקט ווי להבדיל כלל ישראל פארמאגן צוויי מיני מיתות:
1. הארגענען שונאים בשעת מלחמה אהן קיין רחמנות.
2. הארגענען אייגענע אנ"ש צוליב געוויסע עבירות.

יעצט לגבי מלחמה פיינט האט מען ביי אידן אויך נישט געוואוסט פון קיין רחמנות, לא תחיה כל נשמה, שאול המלך האט אנגעוואוירן די גאנצע מלוכה זיינע צוליבן רחמנות האבן אויף אפאר בהמות.

לגבי הארגענען אייגענע צוליב זייערע עבירות האט אייסיס אויך א שטיקל סיסטעם פון מהפך זיין בזכותו, פאר אדאלטרי למשל קען דער טאטע מוחל זיין, אזויווי אין די באקאנטע קליפ ווי זיי פארשטיינערן א מיידל פאר אדאלטרי ווי דער אייסיס קעמפער מיטן מיידל בעטן זיך ביים טאטן ער זאל מוחל זיין אבער ער זייעדיג א פרומער לאזט זיך נישט און שרייט איר אהן "רוף מיר נישט טאטע" און דערנאך פארשטיינערט מען איר.

לגבי הארגענען צוסאך אייגענע איז ביי אידן אויך דא דער מושג אז ווען זאכן גייען אוט אף קאנטראל הארגט מען אסאך מענטשן ועיר הנידחת יוכיח.

[פלאוויוס]

שושן פורים, דיינע ווערטער שפיגלען אפ די פאפולאריסטישע רעליגיע פונעם סאמע קאנסערוואטיוון פליגל. אין דער עליטע-רעליגיע (הויפטזעכליך דער רמב"ם אויסער די גרעניצן פונעם משנה תורה), ווי אויך אין דער פאפולארער רעליגיעזיטעט ביי רוב אידן, וועסטו נישט טרעפן קיין הסכמה צו דיינע ווערטער.

ס'איז איראניש אז דוקא דער חינוך-סיסטעם וואס פרובירט צו זיין דאס מערסטע ראדיקאל אין איר צוגאנג צום המון (ד.ה. נישט געבנדיג צוטריט פאר'ן ברייטן המון צו דער אינערליכער לאגיק פונעם רעליגיעזן סיסטעם), פראדוצירט רעליגיע-פראבלעמען וואס אנדערע אידישע גרופעס באזיצן נישט. אז איך וועל האבן צייט וועל איך בלי נדר באשרייבן וויאזוי די תורה ספראוועט זיך מיט דער פראגע פון "עטיק וואס אנטוויקלט זיך מיט דער צייט" (לויט רמב"ם).

אין קורצן נאר: די סנהדרין איז אוועקגעשטעלט געווארן גענוי פאר דער פונקציע, צו מאדיפיצירן דעם געזעץ-סיסטעם לויטן געברויך פון דער צייט ("השופט אשר יהיה בימים ההם"), און דער אופן וויאזוי די סנהדרין האט דאס געטון איז היסטאריש זייער אינטערעסאנט. פארשטייט זיך אז די סנהדרין האט געמוזט זיין צוזאמגעשטעלט פון מענטשן וואס געהערן צו דער עליטע רעליגיע, נישט צו דער פאפולארער רעליגיע (דא קומט אריין די וויכטיגקייט פון סמיכה). פארשטייט זיך, איינע פון די גרויסע צרות פונעם גלות איז די פראבלעם וואס ס'איז נישטא קיין סנהדרין (און דערפאר איז דא א מקום פאר רעאקציע אינערהאלב דעם אידישן רעליגיע-סיסטעם), אבער דערפאר טאקע האט די תורה אפגעשאפן מיתת בית-דין ווען ס'איז נישטא קיין סנהדרין. דער אידישער געזעץ-סיסטעם האט זיך אויף דעם אופן באווארנט פון רעאקציאנערישן בארבאריזם.

די צרה מיט ראדיקאלן איסלאם, און אפשר מיט איסלאם בכלל, איז וואס ס'פארמאגט נישט קיין סיסטעם וואס זאל לאזן דאס געזעץ זיך מאדיפיצירן, אינעם קאנטעקסט פון דער טראדיציע (דאס איז א וויכטיגער פרט!), לויט דער אנטוויקלונג פון דער מענטשהייט. דערפאר, אפילו אויב איסלאם זאל האבן געווען א הערליכער עטישער דאקומענט אין זיין צייט, איז א הכרח אז פריער אדער שפעטער זאל עס בלייבן הינטערשטעליג. איך ווייס נישט צי איסלאם איז באמת שולדיג אין דעם, ווייל איך בין נישט באקאנט מיט די סודות פון איסלאם (און לאמיר זיך נישט נארן: די בעסטע אידעאלאגיע קען ווערן אויסגענוצט צום שלעכטן), אבער דאס איז בכל אופן די פראבלעם מיטן ראדיקאלן איסלאם פון אונזער צייט.

[מאטי]

אויב השם וועט וועלן צוריק דרייען דעם זייגער צום אמאליגן ריאליטעט וועט ער מיט דעם אויך צוריקדרייען אונזער מצפון אז ס'זאל זיך נישט שפירן בארבאריש.

מצאתי סמך לדברי ביערות דבש חלק ב' דף נ"א.

"כמו כן כתב גם בספר צור תעודה (מאמר ב'), דבעולם התחיה לא יקיימו המצוות בדרך חיוב ואזהרה כי אם יקיימו אותם מצד שיתגלה אז גודל מעלת מצות ה' ויתקיימו מרוב חשק ואהבה."

[יתרו]

מיר גלייבן אז תורה איז נצחי און נישט בלויז לויט די אמאליגע סטאנדארטן, און מיר האפן יעדן טאג להשיב הדת על תילה

לגבי הארגענען צוסאך אייגענע איז ביי אידן אויך דא דער מושג אז ווען זאכן גייען אוט אף קאנטראל הארגט מען אסאך מענטשן ועיר הנידחת יוכיח.

אזווי לעתיד לבא ימים טובים בטלים ווייל עס איז וועט נישט זיין אין פלאץ, אזוי אויך קען זיין אז די ד' מיתות בטלים ווייל עס איז וועט נישט זיין אין פלאץ. איי וואס טוט מען מיט נצחי דאס וואס די וועסט טוען ביי ימים טובים.
נאך א געדאנק ד' מיתות האט מען נאך מבטל געווען בימי סנהדרין צוליב רבו ההורגין און זיי האבען זיך נישט געקימערט מיט קיין נצחי ה"ה משרבו עמפינדלכ'ין בישראל העט מען זיך נישט דארפן זארגן וועגן נצחי.
לגבי עיר הנדחת זאגט די גמרא לא היה ולא יהיה.

[ירח בן יומו]

עס איז באקאנט די אור החיים הקדוש ביי עיר הנדחת וואס מ' האט אוסגעהארגעט א גאנצע שטאט מענער קינדער און ווייבער בסייף און מ'האט פארברענט אלע האב און גוטס מ'קען זיך נאר פארשטעלן ווי אזוי דאס האט אוסגעזען (אפשר קען [tag]יואב[/tag] צוהעלפן).
פירט דארט אויס די תורה אויף די פסוק ונתן לך רחמים ורחמך איז די אור החיים הקדוש מסביר אז נאך יודן האבן מקיים געווען אזא מעשה אכזרי ווערט דאך ביים מענטש אין הארץ איינגעווארצלט א מדה פון אכזריות (און ער ברענגט דארט אז אזוי האבן מעיד דעווען די שר הטבחים (אייסיס) פון די קעניג בדורו), און אויף דעם בענטשט אונז די רבוש"ע אז ונתן לך רחמים ורחמך אז די מדה פון רחמנות זאל צוריק קומען צו אונז.
אלזא לעניננו ווען די יודן דארפן טוען א מעשה אכזרי איז דא ספעציעלע ברכה אז אז מיר זאלן נישט ווערען בארבארישע רוצחים משא"כ זיי אלע בלייבן טאקע חיות טורפות

[center]************[/center]דרך אגב, אין תנא דבי אליהו ווערט געברענגט א דבר נפלא אפילו די שטיין וואס מ'איז סוקל די חייבי מיתה און די סייף וואס מנוצט צו הארגענען זענענן עתיד ליתן את הדין אויך די צער וואס זיי האבן גורם געווען פאר א יוד, אפילו ס'איז געווען בצדק איז נאכאלץ דא אן עונש אויף דעם (ומכאן הלימוד פאר מחנכים וואס דארפן מעניש זיין (אפי' בצדק) זאלן געדענקען אז סוכ"ס איז מען מצער איוד און מ'וועט בראטן פאר דעם)

[chusid]

ס'איז דא אזאכע מעשיות ווי אז ביים צאנזער רב האט מען אריינגעווארפען א מסור אין אויבן אריין... וכדומה, זענען דע מעשיות אמת?

[שושן פורים]

מיר גלייבן אז תורה איז נצחי און נישט בלויז לויט די אמאליגע סטאנדארטן, און מיר האפן יעדן טאג להשיב הדת על תילה

לגבי הארגענען צוסאך אייגענע איז ביי אידן אויך דא דער מושג אז ווען זאכן גייען אוט אף קאנטראל הארגט מען אסאך מענטשן ועיר הנידחת יוכיח.

לגבי עיר הנדחת זאגט די גמרא לא היה ולא יהיה.

במחלוקת שנינו

[Kool man]

נאכאמאל, אפילו פאר די שוואכע קעם וואס פארשטייען נישט אפילו נאך דריי מאהל קלאר מאכען.

די תורה האט קיינמאל נישט געהייסען פארברענען א מענטש! די שריפה פון די תורה איז דורך אריינגיסען אין די האלדז צעלאזטע בליי, און ווי עטליכע פון אונזערע רעליגיעזע שרייבער האבען שוין געענטפערט, די הויפט חילוקים פון די הייליגע תורה וואס דרכיה דרכי נועם:
ס'יז געוועזן ספעציעלע פראצעדורן ביי דן זיין למיתה,
1. נאר בי"ד הגדול האט געקענט דן זיין נפשות,
2. ס'האט געמוזט זיין מיט צוויי עדים
3. און מיט התראה פון די צוויי עדים [וויפיל מאהל איז א בת כהן מזנה אין פראנט פון צוויי עדים כשרים??]
4. מ'האט אזוי געפארשט די עדים מיט חקירות ודרישות צו קענען טרעפען לעכער,
5. און מ'האט אפילו נאכ'ן פסק דין געארבעט צו מהפך זיין בזכותו/בזכותה,
6. יד העדים תהיה בו בראשונה, צו פארמיידען פאלשע עדות.
7. און אויב איז שוין אמאהל געקומען אז מ'האט פאקטיש געדארפט אויספירען די אורטייל, איז עס געוועזען מיט רחמים, און מ'האט פארטייבט דעם נידון מיט וויין, אא"וו
7. און מיט דעם אלעם זאגט די גמרא אז אויב האט א בי"ד געהרגעט מער ווי איינמאהל אין 70 יאהר! ווערט עס אהנגערופען א בי"ד קטלנית

קומען דא עטליכע גאר תמימות'דיקע שעפעלעך, אפילו נאך וואס אזויפיהל חברים האבען זיי שוין אפגעענטפערט, וועלען זיי שטעלען נאכאמאהל און נאכאמאהל זייער שאלת תם ווי א אפרוח שלא נפתחו עיניו וואס פארשטייט בכלל נישט וואס מ'האט גערעדט צו אים, סיכום:

א תורה וואס פאדערט רחמים בעפאר און נאכדעם, א תורה וואס גיבט נישט קיין געווער פאר יעדען שוטה צו קענען אומברענגען וועמען ער האלט אז ער שטייט אים אין וועג, אדער ווען ער איז הונגעריג פאר 200 מיליאן דאלער שאנטאזש, די פראצעדור פון די תורה איז אז דער מענטש זאל ציטערען צו טוהן אן'עבירה, דעטס איט, אבער ווען ס'יז געקומען דערצו האט מען געזוכט אלע אופנים נישט אויסצופיהרען, נישט צו דארפען אומברענגען א מענטש, און מיט אלעם אויב האט א בי"ד מיט די אלע אויבענדערמאנטע תנאים יא אויסגעפירט טויט שטראף מער ווי איינמאהל אין זיבעציג יאר זענען זיי געווארען באטיטעלט בי"ד קטלנית!, דאס איז די תורה.

להבדיל אלף אלפי הבדלות די פינסטערע בלוט דורשטיגע רוצחים וואס זוכען וואו און ווען מ'קען הרג'ענען, וואו זיי זענען שחט'ן זיי זיך אויס אפילו צווישען זיך, אין אלע לענדער, אין די לעצטע דריי יאר זענען טויזענטער פון זיי געהרגעט געווארען צווישען זיך, קל וחומר א פרעמדער, יעדער וואס גלייבט נישט ווי זיי איז ביי זיי חייב מיתה, און אויף די ברוטאלסטע אופנים,

צו פארגלייכען סתם בלוט דורשטיגע רוצחים מיט זייערע פעולות אדער ציהלען צו עניטינג פון די הייליגע תורה איז פאנאטיש און גאר גרויסע טיפשות, דאס קען נאר זאגען איינער וואס איז טיף טיף אין די פארמאכטע באקס, צוגעקלעבט מיט שטארקע דאקט טעיפ.

[מאטי]

Kollman קיל דיך אפ אביסעלע, דו וואלסט מסכים געווען אז אייסיס זאל לאזן אריינגיסן הייסע בליי אין א קרבן, בעדים ובהתראה, פארן עובר זיין אויף איינע פון זייערע געבאטן? (ווי למשל פירן א פליגער פונעם שונא)

[berlbalaguleh]

וועל איך אריינווארפן מיינע צוויי סענט, בדרך אפשר, אולי וועט דער כעלעמער פארשטיין.
דאס איז כולי עלמא מודא אז רציחה בימים ההם מיט א שווערד, פייער, אדער שטיינער איז געווען בערך אזוי גרויזאם ווי היינט מיט א גאן אדער דורך א ליטעל אינשפריץ. אין אנדערע ווערטער דעמאלטס איז דאס געווען די אנגענומענע וועג צו ענדיגען איינעם'ס לעבן ווען ער האט עס פארדינט לויט די תורה סטאנדארטן. עס איז נישט געליגן דערין עפעס עקסטער גרויזאמקייט. איז פארשטענדיך ממילא איז פארשטענדליך אז די תורה וויל הארב מאכן די ענין פון אשת איש זאגט די תורה אז איינער וואס האט געשלעכט מיט אן א"א ברויך ענדיגען דאס לעבן זאפארט אבער מיט א ציוויליזירטע מיתה, נעמליך, שווערד פייער אדער שטיינער, נישט חלילה צושניידען אויף שטיקער.
בימינו אז מיר זענען מער עמפינדלעך און מיר האבן מער געשמירטע וועגן צו ענדיגן א מענטשס לעבן, וואלט מן הסתם די תורה געזאגן אנשטאט באש תשרפו, באקדח תקדחו. און לו יצוייר כשיבנה בית המקדש וועט נאך זיין מיתות ב"ד אין קראפט וועט מען הרגנ'ן אויפ'ן ציוויליזרטסטע אופן וואס איש שייך בימים ההם. כן נראה בדרך אפשר.
אבער די רשעים וואס הרגנ'ן מענטשן אויף אזא אופן בימינו אלה ברויך מען צושניידן אויף שטיקער.

יתרו: הקיצור דו וואלסט געמאכט אן אמענדמענט, אן הגה"ה אויף די פסוקים אין די תורה, דארט וואו ס'שטייט מות יומת, וואלסטו צו געשריבן, ע"י כיתת יורים, כסא חשמלי, גז רעיל או ע"י זריקת סמים שמעצרים את פעימות הלב...!

[Kool man]

און אויב גיב איך מיין הסכמה? טוט דאס נעמען די בלוט דורשטיקע בארבארען וואס לעבען אויף רציחה און אטעמען טאג און נאכט רציחה מיט בלוט פארגיסונג, און שטעלען צו א פאראדאקס מיט א תורה וואס איז מלא רחמים און שטעלט אונטער אזויפיהל פארלאנגען אז אפילו ווען איינעם קומט זיך מיתה זאל ער עס נישט באקומען? ליין דורעך פאמעלעך מיין געשרייבעכץ נאכאמאהל ביטע.

נ.ב. איך בין זייער קיהל, אבער ס'יז עמעיזינג ווי ווייט שנאת הדת קען פארפירען די אפטריניגע, אז זיי ווערען אזוי שטארק פארטעמפט און פארשטאפט ווען ס'קומט זיי אויס א טשאנס צו קענען אויסשיסען זייער גאל אויף די תורה און יודישקייט, די דזשעלי אין קאפ ווערט זיי פשוט טעמפארערילי דיסעיבעלד.