שרגא האט געשריבן:איך מיין אז "פאפירענע גלעזל" איז כשר וישר.
קאפ קלינגט צו מאדנע, טאקע ווייל דאס ווארט ווערט יא ברייט באנוצט אין אידיש, אבער פאר גאר עפעס אנדערש (אפילו אויך עפעס אין וואס מען לייגט אריין זאכן, אפילו ס'נישט קיין גוש).
און בלשון רבים וואלט איך נישט געשריבן "פאפירענע גלעזער", נאר ענדערש "פאפירענע גלעזלעך". קלינגט דיר דאס דען אויך אזוי מאדנע, ר' ישוב'ניק?
געפילטע, עס איז בכלל נישט אזוי פשוט.
קודם, נישט נאר אידיש, נאר אלע שפראכן זענען כסדר מגייר ווערטער פון אנדערע שפראכן, אבער עס האט א שטיקל סיסטעם און גייט נישט סתם אז איך און דו מאכן אפ א ווארט און פארטיג, עס איז באשאפן נאך א ווארט. אויב יא, וואלט קיין סטאנדארט נישט געווען און עס וואלט געווען א צעמישעניש. שפראך-קענער דארפן אפמאכן וועלכע ווארט זאל אריינקומען און וועלכע נישט, וועלכע עס איז גענוג פארשפרייט, גענוג וויכטיג, פעלט אויס פאר'ן שלימות, וכו' וכו' וכו' און דאן גייט עס אריין אין ווערטער-אוצר.
נאר מיט "אונזער" אידיש, ביסטו גאנץ גערעכט. מען דארף נאר קוקן אין די צייטונגען און זען דעם הימל-און-ערד חילוק פון קוים עטליכע יאר צוריק ביז היינט, עס איז ממש ווי א ניי-געשפאענע שפראך, זיי זענען טאקע מגייר יעדע איינציגע וואך א הויפן ענגלישע ווערטער -- מען טוט אים ניטאמאל אן א קאפל, נאר סתם דעם גוי אריין צווישן די ווערטער -- אדער ווייל מען האט נישט קיין געדולד צו טראכטן אדער נאכקוקן דעם אידישן ווארט דערפאר, אדער פשוט ווייל ער קען אויך נישט געהעריג דעם אפטייטש. אבער דאס איז נישט דער סיסטעם, מיין פריינט. ווייל איך האב לעצטנס למשל געזען א היימישע אויסגאבע שרייבט "דזשעיל" אנשטאט תפיסה, איז דאס שוין אויך למשל געווארן א טייל פון אידיש? כ'מיין, פארשטייסט דאך אויך אז עפעס א סיסטעם איז דא וויאזוי א שפראך ארבעט. מען לאזט זיך עס טאקע אנטוויקלען, אבער איינער דארף עס באגלייטן און וויסן וויאזוי מען מישט דעם טאפ. אז נישט, קוקט מען אויס ווי עס קוקט אויס און מסתמא רוב היינטיגע אידיש-רעדנדע מענטשן האלטן פונקט ווי דיר און כאפן אפילו נישט וואס איז די גאנצע "דזשאוק" פון שפראך. לאז שרייבן וויאזוי עס לאזט זיך און פארטיג.
איך האב שוין שלום געמאכט מיט'ן מצב, ווייל כ'גלייב שווער אז עס וועט נאך קומען עפעס א תחיית המתים אויף אידיש.
ווען מ'רעדט ווען פון אן אוועקגעשטעלטע שפראך ווי ענגליש ביסטו גערעכט, און אפילו אין ענגלש לייגט מרס. מרים וועבסטער תחי' צו אן ערך פון הונדערט ווערטער א יאר, דער אקספארד ענגליש דיקשענערי לייגט צו אסאך מער, אבער מ'זיצט און מ'איז דן יעדעס ווארט צו ער זאל זוכה זיין בהאי איצטלא צו נישט, אבער אידיש? אין לנו מקדש, ולא סנהדרין, לא נביא ולא אורים ותומים, חוץ פון די פאר שארית הפליטה אידישיסטען, אויב זיי יא, גייט עס קיינעם נישט אן.
ס'גארנישט קיין לעצטיגע זאך, כאפ נאר א בליק אין עני אלטע אידישע צייטונג וואס פאר א געמויזאכץ פון שפראכן און ספעלינגס ס'גייט פאר דארט, ממש איש כל הישר בעיניו יכתוב, זיי האבן זיך נישט געקומערט צו א ווארט איז אוטענטיש אידיש צו נישט, עז לאנג אז ס'סאונט גוט.
