דיני מיתה עפ"י תורה

[[NAMELESS]]

הערליך געשריבן @פלאוויוס,
איך קען בעקרון מסכים זיין מיט דיר אין עס איז אזוי מסתבר, אז עס איז פארהאן מצות אין די תורה וואס די תורה וויל עס נישט בעצם אין א טייל וואס בעצם וויל די תורה עס נישט, אין די בעסטע דוגמה דערצו איז דו פרשה פון גואל הדם ווי די האסט דערמאנט, וואס אין דו תורה אליין זעט מען אז עס איז נישט בארעכטיגט אז דער רוצח בשוגג זאל שטארבן אין דערפאר איז דא א מצוה פין תכין לך הדרך אין אז ת''ח זאלן אים באגלייטן (רק כשבעט בדין תורה שציותו לישב בעיר מקלט להיתכפר אז הדין שונה והותר דמו באמת), איו אזוי לגבי עבדים אין לכאורה לגבי מלחמת הרשות, אין ביי אזעלכע פעלער איז פשט אז די תורה האט קיינמאל נישט בארעכטיגט די מעשים אלץ 100% מאראליש אין מצוה געווען עס צי טון, נאר געגעבן די וועג וויאזוי זיך צי פירען אין די פעלער,

אבער די שאלה איז ווי ווייט קען מען דאס נעמען, אין דא האלט איך אז למשל לענין מחיית זכר עמלק וואס איז לכאורה גאר אומפארשטענדליך לויט אינזערע מאראלישע סטאנדארטן, אבער היות גאט האט געהייסן דאס טון איז נישטא קיין וועג ארויס אין מען דארף נישט וועלן זיכן א וועג ארויס כמ''ש לעיל, אין אזוי אויך לענין אנדערע ציווים ווי די תורה באפעלט עפעס וואס איז קעגן אונזער פארשטאנד ווי מלחמת מצוה אין קרבנות פאר די וואס האבן א געפיל צי די בע''ח,

יעצט לעניינינו לגבי מיתות בי''ד, לפי ווי איך פארשטיי דער מהלך פון תורה שבע''פ לויט ווי דער רמב''ם שטעלט עס אוועק אונעם הקדמה לפירוש המשנה ועוד, איז פשט אז ווען גאט האט געזאגט פאר משה צו שרייבן מות יומת דמיהם בם, האט ער אים געזאגט דאס מיינט הרגנ'ן דורך סקילה, דהיינו אז די רצון המצווה איז געווען אז מען זאל סוקל זיין, ממילא האלט איך אז מען קען דאס נישט טוישן,

[kliger]

דרך אגב, איינער קען מסביר זיין די מיתה פון בן נח נהרג על שוה פרוטה ?

[געוואלדיג]

אין אמת'ן אריין האב איך זיך געשעמט מתייחס זיין צו די גאנצע סומאטוכע וועגן די אויבן דערמאנטע שאלה, נאר אחרי רואי ווי אזוי פיל האבן נישט געקענט ענטפערן דא צו דער זאך אז יסכר פי דוברי שקר, און די שואלים מיינען דא אינגאנצן נישט שלעכט נאר עס פעלט זי פשוט כמה ידיעות און מסתם מחמת זייער חינוך איז זיי שווער כמה ענינים און איך זעה ווי די שאלה ווערט אויפגעברענג ווידער און ווידער וועל איך דא אביסל מאריך זיין צו מסביר זיין דעם גאנצן ענין און איך האף אז מיט דעם וועט זיך איינשטילן די מאדנע שאלה מה בין תורתינו לבין הרוצחים isis.

א. אלס הקדמה דארף מען פארשטיין אז תורתינו הק' האט זיך קיינמאל נישט פארגעשטעלט אלס א רעליגיע פון רחמים און ליבע כשאר האמונות, נאר אלס תורת האמת והיושר ולכן אם אכן היה אמת ויושר לרצוח חפים מפשע באופן אכזרי היתה תורתינו מתירה ומצוה על זאת אבער דאס איז נאר אין טעאריע וייל אין מציאות איז אונזער רעליגיע ווייט ווייט פון דעם.

ב. עס איז באוואוסט די מעשה פון דער לייב וואס האט אויסגעלערנט זיינע יונגע קינדער אז זיי קענען רוהיג גיין פאנגען חיות עאין וואלד ווייל זיי זענען די שטערקסטע חיות אין וואלד און דארפן פאר קיינעם נישט מורא האבן אבער גלייך נאכן ארויס גיין פון אונטער די מאמע לייבעכעס שויס זענען זיי צוריק געקומען מיט איין בהלה אז זיי האבן יא מורא ווייל זיי האבן דעזעהן א בילד פון א מענטש וואס צורייסט מיט זיינע הענט א לייב (שמשון הגיבור) האט דער טאטע לייב זיי געענטפערט אז זיי האבן פארט נישט וואס צו מורא האבן ווייל טאקע דאס אז מען האט פון דעם א בילד געמאכט איז א סימן אס עס איז אויסער געווענטליך ווייל בדרך כלל איז קיינער שטארקער פון זיי. (ואולי כהיום שעושים תמונות מכל דבר ומכל רגע, נסתרה ראיתו או אולי אכן משונה הדבר לראות אדמורים לומדים והוא דבר שאינו רגיל).
לענינינו, צו וויסן וואס אונזער תורה האלט וועגן הרג'ענען קען מען נישט ברענגען א ראיה פון אויסער געווענליכע פעלער נאר מען דארף קוקן ווי איז די הוראה בדרך כלל און נאר פון דארט קען מען וויסן את המעשה אשר יעשון.

ג. מען האט שוין פריער ערווענט אז כאטש וואס אין פרשת משפטים אדער קדושים ווערט זייער אסאך מאל דערמאנט מות יומת, עכ"ז זענען הלכות הריגה זיער זעלטן מקוים געווארן ביי כלל ישראל און מען האט כמעט נישט גע'הרג'עט א מענטש, ווייל עס פאדערן זיך זייער אסאך זאכן זאלן שטימען אז מען זאל איינעם הגר'ענען ווי 2 עדים נישט קרובים אן נגיעות כלל וואס זייערע ווערטער שטימען אויף 100 פראצענט און האבן קלאר געזעהן כמכחול בשפופורת און האבן פארדעם מתרה געווען מיט די פונקטליכע לא תעשה און די שטראף אויף דעם, מיט אלע חקירות און דרישות וכדו' וכו' מען האט מחזיר געווען לזכות און נישט לחובה, ווי עס ווערט געברענגט אין גמ' רבי שמעון בן שטח ראה איש רודף אחר רעהו, ובידו סכין שלופה. האיש הבורח, נס לתוך מערה, והרודף נכנס אחריו. לאחר רגעים אחדים, יצא הרודף ובידו הסכין מגאלת בדם. נכנס רבי שמעון בן שטח למערה, וראה כי האדם שברח אליה, שוכב שם הרוג. פנה רבי שמעון לרוצח ואמר לו: רשע! מי הרג את האיש הזה? או אני או אתה, ואם אני לא הרגתי, אז אתה בודאי הרגת וחיב אתה מיתה. אבל מה אעשה שאין דמך מסור בידי, שהרי התורה אמרה "על פי שנים עדים יומת המת", ומאחר שאין כאן עדים, אי אפשר להרגך על פי הדין, עד כאן הוא מה שהיה הדין על דרך כלל וזהו דין התורה על דרך כלל.

ד. די תורה האט אונז מחייב געווען און געגעבן ד' מיני מיתות וכל הנהרג צריך ליהרג באחת מהן, און די חכמים קענען נישט טוישן די ד' מיתות בי"ד און די גאנצע דיון אין גמ' איז נאר וויאזוי צו הרג'ענען בדרך כבוד און באופן הקל ביותר אין די דרך פון מיתה אבער וודאי נישט צו טוישן די אופן פון די מיתה, נאר ווי געבן יין קודם המיתה ולדבר על לבו שבמיתתו יתכפר עוונו און מאכן מיט די ווייניגסטע יסורים די מין מיתה וואס אותו אדם איז מחויב.

ה. כשדנים על פרטים שהם יוצאים מן הכלל צריך לדעת שלעולם אי אפשר להקיף כל הפרטים ולכן אם הוכח בהרבה דגמאות מדוע משונים הם, אפשר לדון מהם על הכלל כולו שבכל מקום שתמצא יוצא מן הכלל דלעיל שיש עליו הסבר מדוע משונה הוא ובזה החלי.

ו. כל מקום שתמצא אז מען האט גע'הרג'עט נישט לויט די פריער דעמאנטע פארשריפטן איז עס נאר געווען א הוראת שעה מיט ריכטגע הסבר מדוע און עס איז ווי שמשון מיט די לייב אז דאס איז טאקע די ראיה אז אין זאת דרכינו על דרך כלל.

ז. די ערשטע מאל וואס כלל ישראל איז מחויב געווארן מיט א קאלעקטיווע שחיטה איז געווען ביי מלחמת עמלק ולהבין זאת מה חטאו יונקי שדים בהמות וחיות, נאר אויף דעם לויטעט טאקע די באוואוסטע ווארט "וועסטו מיר פאלגן וועסטו מיר נישט פארשטיין, וועסטו מיר נישט פארלגן וועסטו מיר פארשטיין אבער עס וועט שוין זיין צו שפעט" דהיינו כלל ישראל איז געווארן אנגעזאגט מלחמה לה' בעמלק מדור דור און ביי שאול המלך איז דאס געקומען צו מקיים זיין בפועל ממש אבער ער איז געווארן איבער גענומען (פשיטא שאינו לפי השגתינו אבל אין מקרא יוצא מידי פשוטו) מיט מה יפית רחמנות געפילן וואס אויף דעם האט השי"ת געזאגט וכי אתה רחמני יותר ממני וואס ביי מיר שטייט ורחמיו על כל מעשיו און השי"ת האט אפילו נישט געלאזט די מלאכים זאגן שירה ווען מעשי ידיו טובעים בים און לסוף איז טאקע איגלאי מילתא אז עס איז ארויס געקומען פון זיי המן און מלכות גרמניא (עיין הגהות הב"ח מגילה דף ו'.) וואס כלל ישראל האט געליטן פון זיי לדורותיהם און בפרט בחורבן האחרון, ווייל עס איז ביי זיי קיין גוטס נישט פארהאנען ווי די היסטאריע האט געוויזן און פארדעם האבן זיי געדארפט אינגאנצן פארמעקט ווערן אוון ווי מען האט שוין דא נאכגעברענט אז אויב אזוי פיל עפל זענען פאדארבן דארף מען פארניכטן די גאנצע פעלד (מיט די ווארט קען מען זיך אפשר דינגען אבער ווען הש"ת זאגט דאס און באפוילט אונז איז זיכער אזוי).

ח. די צווייטע מאל וואס מען האט גע'הרג'עט אין איין טאג אסאך איז געווען ביי חטא העגל ווען משה רבינו האט געהייסן פאר שבט לוי צו הרג'נען אלע עובדי העגל און אפילו דעמאלטס איז נאר גע'הרג'עט געווארן 3000 מענטשן וואס איז א צענטל פון א פראצענט פון כלל ישראל (600 טויזענט מענער צווישן 20-60 פלאס נשים ואנשים למטה מעשרים ולמעלה משישים מגיע לחשבון של 3 מיליאן אנשים ותבוא למספר זה) און עס איז געווען א הוראת שעה שלא יחר חרון ה' בישראל שיעשו דין למטה ושבט לוי הכירו במי שחטא בעגל כמובא שהשקן משה כסוטה והרגו רק אלו שהיו באמת חייבים רק שבדין תורה הרגילה לא היה אפשר לחייבן ועתה מחמת ההוראת שעה הרגו באופן זה לשיטה אחת, ולשיטה שניה אכן התרו שבט לוי בכל הנהרגים קודם שחטאו והיה משפטן כדין עובדי ע"ז או כדין אנשי עיר הנדחת עין רמב"ן פרשת כי תשא שמות ל"ב כ"ז ד"ה שימו איש חרבו על ירכו.

ט. די דריטע מאל וואס מען איז מחויב געווארן מיט א קאלעקטיווע שחיטה איז בכניסתן לארץ וואס השי"ת האט באפוילן לא תחיה כל נשמה פון די ז' אומות, וכאן אכן צריך לבאר שמצוה זו היתה קשה מאוד על ישראל ואכן לא קיימו אותה בכל השלמות ולסוף התקיימה נבואת השי"ת פן יחטיאו אותך לי וכל אלילי עם ישראל באו ממקור הכנענים שהורישו אותם לישראל ועם כל זה האט יהושע זיי געשיקט פארדעם א בריוו אז זיי זאלן פארלאזן ארץ ישראל פון גוטן ווילן און בלייבן לעבן און באקומען כל טוב כמו שעשה הגרגשי ופינה כליו וקיבל את ארץ איטליה לשכר על מעשיו (להלומדים עיין מתי נתהוה ארץ איטליה אם רק בנישואי שלמה עם בת פרעה או רק חלק ממנה נתהוה אז) און אזוי אויך האלטן אסאך ראשונים אז מען האט געמעגט מקבל זיין גרים פון זיי אבער ווער עס איז געבליבן אין ארץ ישראל האט אויס גערופן מיט דעם א מלחמה מיט כלל ישראל אבער דאס וואס השי"ת האט געהייסן לא תחיה כל נשמה איז נישט געווען א מעשה כיבוש גרידא נאר מחיקת הרע ווי מען ווייסט שוין היינט דורך ארכיאלאגישע גראבונגען אז אין ערגעץ אין די וועלט האט מען נישט געטראפן אזוי פיל פסלי תועבה ווי אין ארץ כנען אפילו די רומאים זענען געווארן געשאַקט ווען זיי האבן דאס געזעהן ווי למשל דער עיקר געטשקע ביי די כנענים איז געווען בצורת עריץ רשע אכזר שפיתה נשים ותפש בכח את כסא אביו והרג אחיו ואחיותיו בניו ובתו, און אלע זייערע פסלים פון געטשקעס איז במסיבת בשרים נלוזות ופרועות ובמעשי טבח בבני אדם וחלק חשוב ומיוחד בפולחנם היו הקדֵשים והקדֵשות וכן נמצאו הרבה שאריות עצמות ילדים וילדות וערמות אפר ארום זייערע מזבחות און די אלע הקרבות ילדים פולחני זנות און דינען נחשים און אלילים רעים האט זיי געמאכט פון די גרועים שבאומות און כדי שלא ילמדו ישראל ממעשיהם און כעונש על חטאותיהם נצטוו ישראל לא תחיה כל נשמה און טאקע למעשה איז דאס געווען זייער שווער פאר כלל ישראל צו מקים זיין און כדלעיל האט כלל ישראל צום סוף פארשטאנען אויף זייער א ביטערע וועג טעם מצוה זו.

י. עיר הנידחת, כאטש עס ווערט געברענגט אז עס איז קיינמאל נישט פארגעקומען און עס איז אויך מחויב מיט אלע חקירות און דרישות מ"מ אם ימצא שאמת נכון הדבר אזי אין לכל העיר תקנה כי כמו שפסק הרמב"ם הלכות דעות פרק שישי הלכה א' "דֶרֶךְ בְּרִיָּתוֹ שֶׁל אָדָם לִהְיוֹת נִמְשָׁךְ בְּדֵעוֹתָיו וּבְמַעֲשָׂיו אַחַר רֵעָיו וַחֲבֵרָיו וְנוֹהֵג כְּמִנְהַג אַנְשֵׁי מְדִינָתוֹ. לְפִיכָךְ צָרִיךְ אָדָם לִהִתִחַבֵּר לַצַּדִּיקִים וִלֵישֵׁב אֵצֵל הַחֲכָמִים תָּמִיד כִּדֵי שֵׁיִּלִמֹד מִמַּעֲשֵׂיהֵם. וִיִתִרַחֵק מִן הָרִשָׁעִים הַהוֹלְכִים בַּחשֶׁךְ כְּדֵי שֶׁלֹּא יִלְמֹד מִמַּעֲשֵׂיהֶם. הוּא שֶׁשְּׁלֹמֹה אוֹמֵר (משלי יג-כ) 'הוֹלֵךְ אֶת חֲכָמִים יֶחְכָּם וְרֹעֶה כְסִילִים יֵרוֹעַ'. וְאוֹמֵר אַשְׁרֵי הָאִישׁ וְגוֹ'. וְכֵן אִם הָיָה בִּמְדִינָה שֶׁמִּנְהֲגוֹתֶיהָ רָעִים וְאֵין אֲנָשֶׁיהָ הוֹלְכִים בְּדֶרֶךְ יְשָׁרָה יֵלֵךְ לְמָקוֹם שֶׁאֲנָשֶׁיהָ צַדִּיקִים וְנוֹהֲגִים בְּדֶרֶךְ טוֹבִים. וְאִם הָיוּ כָּל הַמְּדִינוֹת שֶׁהוּא יוֹדְעָם וְשׁוֹמֵעַ שְׁמוּעָתָן נוֹהֲגִים בְּדֶרֶךְ לֹא טוֹבָה כְּמוֹ זְמַנֵּנוּ. אוֹ שֶׁאֵינוֹ יָכוֹל לָלֶכֶת לִמְדִינָה שֶׁמִּנְהֲגוֹתֶיהָ טוֹבִים מִפְּנֵי הַגְּיָסוֹת אוֹ מִפְּנֵי הַחלִי יֵשֵׁב לְבַדּוֹ יְחִידִי כָּעִנְיָן שֶׁנֶּאֱמַר (איכה ג-כח) 'יֵשֵׁב בָּדָד וְיִדֹּם'. וְאִם הָיוּ רָעִים וְחַטָּאִים שֶׁאֵין מְנִיחִים אוֹתוֹ לֵישֵׁב בַּמְּדִינָה אֶלָּא אִם כֵּן נִתְעָרֵב עִמָּהֶן וְנוֹהֵג בְּמִנְהָגָם הָרַע יֵצֵא לַמְּעָרוֹת וְלַחֲוָחִים וְלַמִּדְבָּרוֹת. וְאַל יַנְהִיג עַצְמוֹ בְּדֶרֶךְ חַטָּאִים כָּעִנְיָן שֶׁנֶּאֱמַר (ירמיה ט-א) 'מִי יִתְּנֵנִי בַמִּדְבָּר מְלוֹן אֹרְחִים': ולכן היו על פי דין צריכים להרוג כל העיר הנדחת ואסור אפילו ליהנות משללה (איך נוהגים רוצחי isis בדין זה?) והוא כמו שהרופאים יחתכו כל אבר אם נתפשט בו מחלה ח"ו.

יא. למגדר מילתא האבן די חכמים געקענט אמאל הרג'נען נישט לויט די געווענטליכע פארשריפטן ווי עס ווערט געברענגט רַבִּי שִׁמְעוֹן בֶּן שָׁטַח לָקַח שְׁמוֹנִים בַּחוּרִים בַּעֲלֵי קוֹמָה, וְלָקַח אוֹתָם עִמּוֹ אֶל הַמְּעָרָה שֶׁהָיוּ בָּהּ שְׁמוֹנִים מְכַשֵּׁפוֹת, וְכָל אֶחָד מֵהַבַּחוּרִים לָקַח מְכַשֵּׁפָה אַחַת בְּיָדוֹ, וְהֵבִיאוּ אוֹתָן לִפְנֵי בֵּית הַדִּין, וְתָלוּ אֶת כֻּלָּן עַל עֵץ בְּיוֹם אֶחָד. וְהִנֵּה עַל אַף שֶׁמִּן הַדִּין אִשָּׁה אֵינָהּ נִתְלֵית [כְּמוֹ שֶׁאָמְרוּ בְּמַסֶּכֶת סַנְהֶדְרִין (דַּף כה:)], מִכָּל מָקוֹם מֵאַחַר שֶׁרָאָה שֶׁהַשָּׁעָה צְרִיכָה לְכַךְ, מִפְּנֵי שֶׁהָעָם הָיָה פָּרוּץ בְּאִסּוּר זֶה, וְהָיָה צֹרֶךְ לִפְעֹל בְּאֹפֶן כָּזֶה לְמַעַן יִרְאוּ וְיִירָאוּ, בְּמִקְרֶה כָּזֶה, הָאֱמֶת גּוֹבֶרֶת עַל הַדִּין, מִשּׁוּם שֶׁיֵּשׁ צֹרֶךְ לַעֲשׂוֹת סְיָיג וְלִמְנֹעַ אֶת הַפִּרְצָה שֶׁנִּפְרְצָה בְּיִשְׂרָאֵל. וְעַל כְּגוֹן זֶה אָמַר דָּוִד הַמֶּלֶךְ בִּתְהִלִּים: "עֵת לַעֲשׂוֹת לה' הֵפֵרוּ תוֹרָתֶךָ", שֶׁכַּאֲשֶׁר צָרִיךְ לַעֲשׂוֹת לְמַעַן כְּבוֹד שָׁמַיִם כְּדֵי שֶׁתֵּצֵא הָאֱמֶת לָאוֹר, יְכוֹלִים חֲכָמִים לְהָפֵר אֶת דִּינֵי הַתּוֹרָה לְשֵׁם כָּךְ. דער זעלבער רבי שמעון בן שטח וואס האט נישט געקענט הרג'ענען א רוצח כיון שהוא היה עד אחד, דער זעלבער האט טאקע דא גע'הרג'עט ביי בי"ד אבער מיט א הארבערע מיתה למען ישמעו ויראו מפני שהיה העם פרוץ בחטא זה.

יב. מכל הנ"ל תראה מה בין תורתינו הק' לבין isis שכל אמונתם בנויה על רציחה וכל מוסלמינער איז מחויב צו הרג'ענען יעדן כופר בכל מיתה שאפשר אןן יעדע רציחה איז מיט סאדיסטישקייט און הנאה ולכן איז די צושטעל צו isis זייער זייער נאריש (איך רעד חלילה נישט פון די מענטשן נאר פון די געדאנק).

יג. ואי תפילה לא-לוקי מרום שיתקבלו דברי לרחמים ולרצון והכל על מקומו יבוא בשלום ואם ישארו איזה שאלות האף איך אז השי"ת זאל מיר געבן גענוג צייט אלעס צו מסביר זיין.

בענין תורה שבע"פ האב איף שוין דא מסביר געווען בטוב טעם ודעת לדעתי.

[[NAMELESS]]

[tag]געוואלדיג[/tag]

אויב וואלט איר ווען דורכגעליינט די פיהר בלעטער וויכוחים ביז אהער וואלט איז זיכער נישט געשריבן מיט אזא תמימות אז...

אחרי רואי ווי אזוי פיל האבן נישט געקענט ענטפערן דא צו דער זאך אז יסכר פי דוברי שקר, און די שואלים מיינען דא אינגאנצן נישט שלעכט נאר עס פעלט זי פשוט כמה ידיעות און מסתם מחמת זייער חינוך איז זיי שווער כמה ענינים

כמעט יעדע פרט ופרט פון אייער מגילה האט מען שוין אויסגעדראשן און דורכגעארקערט ביזן גרונד. דאס איבריגע, אויב ס'איז נאך געבליבן, איז נישט באמת נוגע צום עניין. קיינער האט דא נישט געפרעגט קיין הסברים "פארוואס" די תורה האט באפוילן די אלע הריגות. די קשיא איז בעיקר געפרעגט "וואס דארף זיין די השקפה פון א ייד א שומר מצוות התורה אויף די רציחות פון די היינטיגע ראדיקאלע איסלאמער וואס זיי פירן אן על פי ציווי תורתם (שבכתב, אדער שבע"פ) אין קעגנזאץ צו אונזערע מצוות פון הריגות למיניהם"

קענסטו ענטפרן די שאלה זענט איר more than welcome. אז נישט, מעגט איר ממילא שרייבן וואס אייער הארץ באגערט. נאר להערה בעלמא...

[פלאוויוס]

קוקט אהער, מ'קען רעדן אין דעם ענין פון אזויפיל פערספעקטיוון, אזוי אז ס'איז שטענדיג אינטערעסאנט צו הערן פון נאך מענטשן. [tag]געוואלדיג[/tag] האט געמאכט א געוואלדיגע ארבעט, מ'זעט דאך אז ער האט נישט געשריבן בלויז ווייל ער האט געהאט א פרייע מינוט, ער האט אריינגעלייגט דערין קאפ און הארץ, און ס'קומט אים דערפאר אנערקענונג. זיין שפראך וואס איז געמישט פון אידיש און לשון-קודש האט א פאלקסטימליכן רבני'שן שמעק, און דערצו האט ער אפגעשריבן א לאנגס און א ברייטס, ארגאניזירט די געדאנקען לויט אותיות. פון מיין זייט וואלט איך אים געשאנקען אפילו צוויי לייקס.

[געוואלדיג]

יישר כח [tag]פלאוויוס[/tag] פאר דיין חיזוק איך האב טאקע נישט קיין סאך צייט און איך האב אסאך צייט אוועק געגעבן פאר די תגובה.

כעלעם'ער מגיד.

די שאלה איז געווען דאס

יעצט ווען דער עולם איז אויף מיט די חידושים פון אייסיס פון מיתות משונות, איז מיר בייגעפאלן די שאלה אז ביי אונז להבדיל אלף אלפי רבבות פעמים איז אויכט דא מיתות משונות. סקילה- שריפה- חנק... וואס איז די השקפה דערפון? וואס זאל איך מסביר זיין פאר א עם הארץ וואס העט מיר דאס פרעגן

דאס איז געווען די שאלה און אויף דעם איז מיין לאנגע ענטפער דוק ותשכח זיי זענען פאלנע רוצחים און אונז זענען רחמנים בני רחמנים.

און אויף דיין שאלה

"וואס דארף זיין די השקפה פון א ייד א שומר מצוות התורה אויף די רציחות פון די היינטיגע ראדיקאלע איסלאמער וואס זיי פירן אן על פי ציווי תורתם (שבכתב, אדער שבע"פ) אין קעגנזאץ צו אונזערע מצוות פון הריגות למיניהם"

האב איך געלינקט צו מיין תגובה וועגן אונזער תורה שבע"פ

און איך וועל דיר עס מער מסביר זיין די ראשונים פרעגן וויאזוי קען די תורה זאגן אז אויף די שבע מצות בני נח איז אזהרתן זו היא מתתן? און די תירוף איז ווייל עס זענען מצות שהשכל מחייבתן כי כל בר דעת שאינו משוחד מתאוותיו יודה שיש בורא לעולם ושתורתינו הוא תורת אמת ולכן כל יושבי תבל הרוצחים שלא עפ"י תורתינו הם רוצחים שפלים ונבזים כי השכל מחייב שתורתינו אמת ושאר האמונות הם אמונות שוא ושקר עיין שם. ואנו אין לנו אמת אלא אחת ולא כהאומרים כל אחד והאמת שלו ולכן אין להם שום הצדקה על מעשיהם האכזריים.

[[NAMELESS]]

ולכן כל יושבי תבל הרוצחים שלא עפ"י תורתינו הם רוצחים שפלים ונבזים כי השכל מחייב שתורתינו אמת ושאר האמונות הם אמונות שוא ושקר.... ואנו אין לנו אמת אלא אחת ולא כהאומרים כל אחד והאמת שלו ולכן אין להם שום הצדקה על מעשיהם האכזריים.

דאס איז כמובן זייער גוט פאר אונז און פאר "כל בר דעת שאינו משוחד מתאוותיו". וואס איז אבער מיט די אלע וואס גלייבן נישט אז זיי דארפן טאלערירן דאס פארשטיינערן פון א ג' פארפאלק, אדער די האלאקאוסט פון א גאנצע פאלק אנשים נשים וטף בלויז פארן חטא פון זיין אור-אייניקלעך פון עפעס אן אור אלטע פאלק וואס האט אמאל געהאט א מלחמה מיט די בני ישראל? אדער גאר בטעות געבוירן געווארן אין א לאנד וואס די בני ישראל האט זיך פארשמעקט איר איינצונעמען און קיינעם נישט לאזן ביים לעבן?

און פון די אנדערע זייט, הונדרעטער מיליאנען מענטשן פון אן אנדערע גלויבן סיסטעם פארשטייען גאר אז מיר יידן און די קריסטן און די הינדו'ס זענען די וואס זענען "משוחד" נישט צו וועלן פארשטיין 'זייערע' מצוות און פארדעם האבן 'אונז' נישט קיין זכות קיום ח"ו. מיינט דאס אז אונז דארפן רעספעקטירן זייערע שחיטות און רציחות און מיתות משונות? (און רעד נישט צו מיר וועגן "רחמנות'דיגע הריגות" און "אכזריות'דיגע הריגות", ביי מיר, ווי ביי יעדע בר דעת איז די שענסטע רציחה אן אכזריות שאי אפשר לסובלו. חוץ מזה קען איך נישט זעהן די רחמנות אונטער "להעריבה ולהצמיאה ולהמיתה מיתת תחלואים". איר ווייסט אפשר וואס די ווערטער טייטשן?)

"משוחד" "אמת" "השכל מחייבתו" זענען סוביעקטיווע מושגים לגמרי. טאמער מיר פארשטיין אז "תורתינו הקדושה תורת אמת" פארשטיין מיר פונקט אזוי אז פאר אנדערע מענטשן זענען אנדערע זאכן דער פולקאמער אמת. יעצט אויב מיר קענען בארעכטיגן אונזערע מעשים כלפי יענעם, געבויעט בלויז אויף די הבנה אז "ביי אונז איז דאס דער אמת" איז די זעלבע ווען יענער טוט צו מיר דאס וואס 'זיין אמת' פארלאנגט פון אים דארף איך פארשטיין אז צו יענעם קען איך קיין שום טענה ותביעה האבן. איז דאס וואס אונזער בליק דארף זיין אויף די ראדיקאלע איסלאמישע רוצחים? כ'גלויב אז ס'איז דא עפעס מער פון דעם. וואס? דאס איז מיין שאלה


תורה היא ולימוד היא צריכה

[געפילטע פיש]

איך כאפ נישט ווי די צילסט, צי עס איז מעגליך גאט זאל זאגן פאלגט אייער מאראל? אוודאי איז עס טעארעטיש מעגליך (נאר קענסט דיר פארשטעלן וואס פארא צורה אזא רעליגיע וואלט געטראגן)

עס איז אבער אויך מעגליך ער זאל געבן א אנדערע סארט תורה,

איך דארף מיך נישט פארשטעלן, איך קען כאפן א בליק אויף די דריי איבראהימיק רעליגיעס און זען וויאזוי זיי האבן עוואלווד איבער די לעצטע צוויי דריי טויזענט יאר, געשטופט דורך די אינערליכע מאראל, פארשטייט זיך מיט א יד מכוונת פונעם בוכ"ע, אבער די אמצעי איז געווען די מענטשליכע מאראל וואס האט פאראויס געשטופט די מענטשהייט צו די היינטיגע מאראליטעט. גערעכט, ס'זענען געווען באמפס אויפן ראוד, אבער אין די לאנג ראן זעט זיך קלאר אן וואו א רעליגיע וואס פאלגט נאך די צייטגייסטישע מאראל וואלט געטראגן.

[געפילטע פיש]

כעלעמער מגיד פרעגט מה נשתנו אלו מאלו. ורוח הקודש משיבה:
אויב די שאלה איז אויף אמאל איז דער חילוק אז אמאל האט דאס געהייסן מאראליש און היינט נישט. אויב די שאלה איז אויף היינט, איז דער חילוק אז מיתת בית דין עקזיסטירט מער נישט אויסער אין עטליכע דיקע גרויסע בענדער וואס ווערן גערופן תלמוד בבלי, בעת ראדיקאל איסלאם איז לעבעדיג און שטויסעדיג.

אזוי ווי קליגער זאגט:
היינט איז עס טאקע נישט דא בעולם הזה אבער בעולם הבא אויב ביסטו א מאמין ווייסטו אז מען טוט שרעקעדיגע זאכן דארט, יארן צירוק האב איך געזען אין די מוסר ספרים אז אויפן חטא הידוע גייט מען הענגן דעם מענטש פון שטריק עפעס זייער שרעקעדיג (דאכט זיך ראשית חכמה) .

דוכט זיך אז גלייבן אינעם ראשית חכמה ווערסיע פון שכר ועונש איז נישט פון די י"ג עיקרים.

[געפילטע פיש]

בעצם איז די ד׳ מיתות בי״ד עפעס וואס זאגט דרשנו. קודם כל עס איז שווער צו גלייבן אז בי״ד האט ווירקליך מקיים געווען די ד׳ מיתות בי״ד און עס איז אמאל געקומען לידי מעשה, אויסער דאס וואס ווערט דערמאנט אין חומש און אין גמרא. נאכדעם לייגט זיך שווער אויפן שכל וויאזוי א איד האט געקענט נעמען א שווערד און אפהאקן דעם חבר׳ס קאפ אפילו עס איז א ציווי השם. אין הקבה בא בטרוניא עם בריותיו. נאכדעם פארשטייט מען נישט וויאזוי א בשר ודם קען מעניש זיין מיט עונשים, דאס איז עפעס וואס א מענטש האט פרעזענדליך מיט גאט.

מען מוז זאגן אז דאס איז זאכן וואס מיר קרוצי חומר פארשטייען נישט. מיר גלייבן אבער אלעס וואס שטייט אין חז״ל. און זיכער זענען דא מפרשים וואס ערקלערן דאס ״על פי פשט״.

ס'איז גראדע דא א תשובה פון ר' משה פיינשטייין ווי ער בארעכטיגט די דעט פענאלטי אין אמעריקע ווי ער איז מסביר די חילוק פון אמאל די מיתת בי"ד ביז היינט פארוואס אמאל האט מען געדארפט טרעפן אלע סיבה'ס אים צו פטר'ן משא"כ אין אמעריקע ווי ס'גייט סאך גרינגער, איז ער מסביר אז אמאל איז נישט געווען סתם מערדערייען פאר נארישקייטן ממילא איז די מיתת בי"ד "געווען נאר אפיציעל" כדאי מען זאל וויסן אז מען זאל עס נישט טוען אבער נישט אז עס האט למעשה אויסגעפעלט צו הרגענען צו ווייל עס קומט זיך אים אדער למען ישמעו ויראו ווייל די עולם האט סיי ווי נישט געהארגעט לייכטזיניג, ממילא האט מען געטוען וואס אימער עס זאל נישט צוקומען דערצו, משא"כ היינט טענה'ט ער פעלט עס יא אויס. עכ"פ זעט מען פון אים אז די מיתת בי"ד איז מעיקרא נישט געמאכט אויף אויסצופירן....

פארוואס קוקט איר אן פרימיטיווע מענטשען פון דריי טויזענט יאר צוריק מיט היינטיגע מאדערנע גלעזער? ס'איז אייך שווער זיך פארצושטעלן אז א האנדע אדעסי דרייווענדע אין מיט וואלנע טלית קטן פארפלעקט פון קאווע וועט אפהאקן זיין חבר'ס קאפ, גערעכט. אבער די בעדואינער שטויביגע אומציוויליזירטע טאטע וואס פארשטיינערט זיין טאכטער פארן מזנה זיין איז אביסל נענטער צו וויאזוי אונזערע זיידעס בזמן בית ראשון האבן אויסגעזעהן.

[מאטי]

כעלעמער מגיד פרעגט מה נשתנו אלו מאלו. ורוח הקודש משיבה:
אויב די שאלה איז אויף אמאל איז דער חילוק אז אמאל האט דאס געהייסן מאראליש און היינט נישט. אויב די שאלה איז אויף היינט, איז דער חילוק אז מיתת בית דין עקזיסטירט מער נישט אויסער אין עטליכע דיקע גרויסע בענדער וואס ווערן גערופן תלמוד בבלי, בעת ראדיקאל איסלאם איז לעבעדיג און שטויסעדיג.

אזוי ווי קליגער זאגט:
היינט איז עס טאקע נישט דא בעולם הזה אבער בעולם הבא אויב ביסטו א מאמין ווייסטו אז מען טוט שרעקעדיגע זאכן דארט, יארן צירוק האב איך געזען אין די מוסר ספרים אז אויפן חטא הידוע גייט מען הענגן דעם מענטש פון שטריק עפעס זייער שרעקעדיג (דאכט זיך ראשית חכמה) .

דוכט זיך אז גלייבן אינעם ראשית חכמה ווערסיע פון שכר ועונש איז נישט פון די י"ג עיקרים.

און די י"ג עיקרים איז?

[געפילטע פיש]

שוין, גריבל נישט אזוי, כ'זאג אז ניטאמאל פון די י"ג עיקרים איז עס.

[געוואלדיג]

כעלעמער מגיד

כי השכל מחייב שתורתינו אמת ושאר האמונות הם אמונות שוא ושקר עיין שם. ואנו אין לנו אמת אלא אחת ולא כהאומרים כל אחד והאמת שלו ולכן אין להם שום הצדקה על מעשיהם האכזריים.

איך בין משער אז דו האסט נאך נישט געליינט וואו איך האב געלינקט...
דארט בין איך מבאר פארוואס עפ"י שכל הפשוט איז אונזער תורה מוכרח צו זיין אמת און קיין אנדערע נישט ולכן דעתינו דעת תורה (קרעדיט כל "קול קורא") שהם רוצחים שפלים ללא שום הצדקה חוץ מתאוה לשפוך דם
נאר דבר אחד צריך להוסיף דארט בין איך זיך מתיחס בעיקר צו די נוצרים, אבער די אמונת המוסלמים אינה טובה מחברתה כי כידוע היא בנויה על חלום של מוחמד ללא שום הכחה לדבריו חוץ מהוכחת להט החרב המתהפכת..ברררר....

[[NAMELESS]]

ביסטו הפנים נכשל געווארן מיט חושד בכשרים. אוודאי געוויס האב איך געזעהן סיי וואס דו האסט געשריבן דא און סיי דארט, געליינט מיט דארשט און אינטערעס. האב איך אבער אויך א פאר לינקס, נעמליך ווי "זיי", די קריסטן און די איסלאמער זענען מסביר בטוב טעם באריכות ווי נאר זייערע שיטות און השקפות זענען בהכרח אויסגעהאלטן עפ"י שכל הישר והפשוט. איך האלט מיך נאר צוריק פון לייגן דא די לינקס ווייל איך בין דאך נישט מיט זיי בדעה אחת, איך פערזענליך בין נישט מסכים צו זייערע מיינונגען. דאס איז אבער פשוט ומבואר אז "זיי" זענען אויך איבערצייגט ביי זיך אז נאר זייערע השקפות זענען מוסכם "עפ"י שכל הפשוט" און אונז יידן זענען "רוצחים שפלים ללא שום הצדקה חוץ מתאוה לשפוך דם" חלילה.

בלייבט דאך לכאורה די שאלה ווייטער במקומה

[[NAMELESS]]

@המגיד פארוועם פונקטליך איז דא א שאלה? דער וואס גלויבט אז תורתינו איז אמת איז דאך נישטא קיין שאלה (כך נראה מדבריך) אין פאר דער וואס גלויבט נישט, פעלט זיך אויס א הסבר פאר א אימגעשטויגענע תורה?

[[NAMELESS]]

אוודאי, תירוצים דארף נאר א מאמין. ווי איך שרייב, "תורה היא ולימוד היא צריכה". דער כופר זוכט דאך נאר קשיות, נישט קיין תירוצים.

די קשיא איז נישט אויף די תורה פארוואס דער נותן התורה האט אונז באפוילן דאס און יענץ. איינער וואס גלויבט אין קדושת התורה פארשטייט דאך אז די תורה איז נישט געבונדן צו זיין שכל. אדרבה, זיין שכל דארף זיך צופאסן צו די מצוות התורה. לא ניתנה אלא לצרף בהם את הבריות מיינט נישט נאר די כלי המעשה פון מענטשן נאר אויך דער מוח ורגש זיינעם.

די שאלה פון דעם אשכול דא איז פונקט פארקערט. נישט וואס מיר דארפן האלטן פון די מצוות התורה אין ליכט פון די רציחות איומות פון די ראדיקאלע איסלאמער. אז דער יידישער דת איז געבויעט אויף "זאת התורה לא תהא מוחלפת" איז בכלל נישט נוגע וואס טוט זיך אפ ארום אין דער וועלט. וואס איז יא דער שאלה איז מאידך גיסא, "וואס דארף אונזער בליק זיין אויף די איסלאמישע שחיטות אין ליכט פון אונזער אייגענע מצוות כיוצא בהם".

גענוג קלאר?

[יאיר]

אויב דער אידישער רעליגיע איז משעבד הרגש והשכל, דארף זיך דער מאמין ווענדן צו זיין רעליגיע אים צו זאגן וויאזוי ער דארף זיך באציען צו אייסיס.

[diff]

דוכט זיך אז גלייבן אינעם ראשית חכמה ווערסיע פון שכר ועונש איז נישט פון די י"ג עיקרים.

אתה כופר בקבלה?

[[NAMELESS]]

אל יחר אפך המגיד, אבער לאמיר פארשטיין, דיין פראגע איז וויאזוי דארף מען באטראכטן די וואס באגייען רציחה בשם אידיעלאגיע האלטענדיג אז זיי טוען ריכטיג, האב איך גוט פארשטאנען?
איז פארוואס ליגט דאס אויף אינז מער צי ענטפערכן ווי דער אטעיסט דוכט זיך עס איז א גוטע שאלה ממילא,

[יאיר]

מעכעלע, דער אטעאיסט באטראכט יענעם אלס א פאלנער רוצח. די שאלה איז וואס דער רעליגיעזער איד, וועלכער באשטעטיגט אויך רציחה באזירט אויף א רעליגעזע אידעאלאגיע, האלט דערוועגן.

[יאיר]

דוכט זיך אז גלייבן אינעם ראשית חכמה ווערסיע פון שכר ועונש איז נישט פון די י"ג עיקרים.

אתה כופר בקבלה?

הוא מאמין בלא תוסיפו.

[[NAMELESS]]

איז עס אזוי פשוט? מען קען נישט טראכטן מער דערוף? אפשר א 'נעבעך א רוצח'?

[יאיר]

יעדער רוצח איז נעבעך א רוצח. וואס א חילוק אויב א מענטש ווערט געטריבן דורך רעליגיעזע אידעאלאגיע אדער א כעס'יגע אויסברוך?