קו התאריך- בענין ספירת העומר

[ראש הישיבה]

[justify]די נושא פון קו התאריך איז ברייטע נושא. דהיינו די פאקט אז מען האט קובע געווען אז עס עקזעסטירט אזא זאך ווי קו התאריך. אזוי אויך ווי דאס איז. דא רעדט זיך אז עס איז דא א פלאץ ווי די דאטום טוישט זיך. איך אליינס בין נישט קלאר וויאזוי דאס ווערט נקבע, אבער אזוי איז די פאקט אז עס איז דא ערגעץ אויף די וועלט וואס הייסט קו התאריך. עס א דיסקוסיע דאס אליינס ווי דאס איז. די מציאות איז אז דא קען זיין איין דאטום אין ביי די צווייטע זייט פון די קו התאריך זאל זיין א צווייטע דאטום. יעדעס מאל מען פארט קיין יאפאן אדער קיין טשיינע פארלירט מען א טאג. יעדעס מאל מען פארט צוריק פארדינט מען א טאג.

דאס האט מעורר געווען זייער א סאך שאלות במשך השנים. 1 בנוגע ווען איז שבת? 2 בנוגע ימים טובים? 3 בנוגע ז' נקיים? 4 תענתים, און אזוי ווייטער. זייער א סאך תשובה ספרים פון די לעצטע זיבעציג אכציג יאר זענען פארנומען מיט די אלע שאלות. עס איז דא א ספר פון רבי בצלאל שטערן (די ברודער פון די דעברעצינער רב) וואס איז דן אין מערער שאלות וואס איז נוגע קו התאריך.

אין די תשובות איז פאראן א שאלה בנוגע די ימי ספירה. אויב א מענטש פארט פון דא קיין אסטראליע, און ער פארט אריבער די קו התאריך (איך מיין אז עס איז דא א לענגערע וועג וואס פארט נישט אריבער די קו התאריך) במשך ימי ספירה פארלירט ער א טאג. וואס טוט מיט ספירה? די זעלבע אויב ער קומט צוריק פארדינט ער א טאג. וואס זאל ער טוהן מיט די ספירה.

איך געדענק נישט די נעמען פון יעדער שיטה אבער יש אומרים אז ער זאל ציילן אהן א ברכה מיט די מספר פון די מקום ווי ער איז באותו יום. ויש אומרים ער קען אלץ ציילן מיט א ברכה כמספר פון די מקום ווי ער איז באותו יום, אפילו אויב ער לאזט אויס א טאג אדער ער חזר'ט איבער א טאג צוויי מאל. יש אומרים אז אויב ער ווייסט פון אהנהייב אז ער גייט דארפו פאהרן די קו התאריך, זאל ער באלד פון אהנהייב ציילן צוויי מספרים. דאס הייסט היום שני ימים כמנין במערב, ושלשה ימים כמנין במזרח, וכדומה. אזוי זאל ער ציילן ביז ער קומט אהן צו זיין לעצטע דעסטענאציע פון די ימי הספירה, וואס דעמאלס בלייבט ער נאר מיט איין ציילונג אזוי ווי דער פלאץ ווי ער איז. ממילא איז עס תמימות ווייל ער האט דאך אלע טעג אויך געציילט די מנין פון דעם זייט וועלט.

דער ליובאוויטשער רבי זי"ע האט א חידוש אויף דעם נושא עס ווערט אראפגעברענג באריכות אין די ספר שערי המועדים.

ער זאגט אז אין תורה שטייט וספרתם לכם, חז"ל דרשנ'ן שתהא ספירה לכל אחד ואחד. אנדערש ווי ביי שמיטה און יובל וואס דארט איז די מצוה פון ציילן נאר אויף בית דין. אבער ספירה איז א מצוה על כל אחד. ממילא זאגט ער אז דער יחיד ווערט נישט נגרר נאכן רבים. יעדער הייבט אהן ציילן די צווייטע טאג פסח. און ער ציילט טאג ביי טאג. נישט קיין חילוק אויב ער איז אריבער די קו התאריך צו נישט דארף ער ציילן ווי ער האלט. ולכן אויב איינער וועט פארן קיין אסטראליע וועט ער אלץ האלטן איין טאג אינטערשטעליג. אויב ער קומט אהער פון אסטראליע וועט ער אלץ האלטן איין טאג פאראויס מיט די ימי הספירה.

ער איז מחדש ווייטער וויבאלד אז שבועות איז תלוי אין חמישים יום, ממילא וועט אזא מענטש האלטן אנדערש די יום טוב שבועות. איינער וואס פארט קיין אסטראליע וועט האלטן שבועות ווען דארט איז ז' און ח' סיון. איינער וואס קומט קיין ניו יארק פון דארט וועט האלטן שבועות ה' און ו' סיון.

ער זאגט אז אויב איינער קומט פון אסטראליע אהער און ער האלט שבועות ה' און ו' סיון זאל נישט זאגן ביי קידוש און שמו"ע 'זמן מתן תורתינו'. ווייל בה' סיון איז זיכער נישט ניתנה תורה. דער מגן אברהם זאגט טאקע אז שבועות איז נישט דוקא פארבינדן מיט מתן תורה. נאר וויבאלד אונזער לוח איז נקבע אז שבועות איז ו' און ז' סיון זאגן מיר זמן מתן תורתינו. ולכן וויבאלד דער איד מוז האלטן שבועות ה' סיון, קען ער נישט זאגן זמן מתן תורתינו.

דער הוראה האט ער געהאלטן למעשה. נאר היות אז עס איז מתמיהים אויף דעם שיטה, האט ער געהייסן אז מען זאל נישט דורך פאהרן די קו התאריך במשך פון די ימי ספירה, אויסער לצורך גדול.

רבי יואל כהן פארציילט אז בשנת תשכ"ב איז געפאלן שבועות אזויווי היי יאהר, דהיינו זינטאג און מאנטאג. ער געהאט א גאסט ביי זיך וואס איז געקומען פון אסטראליע. האט ער אים געזאגט אז די רבי האלט אז ער דארף האלטן שבועות שבת און זונטאג. דער גאסט האט געטענה'ט אז עס קען נישט זיין, ער האט קיינמאל נישט געהערט פון אזא פסק. האט רבי יואל אים גע'עצה'ט אז ער זאל שטיין אויף די וועג וואס די רבי גייט ארויס פון בית המדרש און זעהן צו די רבי וועט אים עפעס זאגן. אויף די וועג ארויס האט די רבי יעדן געגריסט גוט שבת. ווען ער האט געזעהן דעם איד האט ער אים געזאגט גוט שבת גוט יום טוב!

רבי יואל פארציילט ווי זיין ווייב האט סערווירט פאר די גאסט די מאכלים וואס זי האט צוגעגרייט פאר יום טוב ווייל ביי אים איז יום טוב.[/justify]

[קאווע טרינקער]

זייער שיין.

(זיין ווייב איז אויך געווען ברוח הקודש, אדער ר' יואל האט איר געזאגט? אפשר האט ר' יואל געזאגט פארן רבין?)

[ראש הישיבה]

עס איז נישט א רוח הקודש פון די רבי. די רבי האט געוויסט פון ווי ער קומט. דער רבי האט אים געגריסט אזוי אים צו ווייזן אז ער מיינט עס ערנסט.

[[NAMELESS]]

איך האב א שאלה אין די סוגיא. פארוואס קען מען נישט זאגן אז ווילאנג מ'איז אויפן פליגער, איז מען אזוי ווי אין א מדבר, און מ'האלט דערווייל אן אייגענעם חשבון ? (אויך לגבי ספירה וועט ער נישט אויסלאזן, עכ"פ אן א ברכה)

[ברסלבער]

זייער שיין. יישר כח.

דער חלק אז מען זאל ציילן לויטן חשבון וואס מען האט אנגעהויבן, דאס איז גאנץ פארשטענדליך. אבער צו זאגן אז ער זאל צוליב דעם האלטן אן אנדערע טאג שבועות איז אביסל מאדנע. אויף שבועות שטייט שוין נישט אז עס איז לכל אחד ואחד, און אויב זאגסטו אז דער יו"ט איז ממש נאר תלוי אין יעדן מענטש לויט ווי ער האט געציילט, קומט אויס אז אויב איינער האט פארגעסן צו ציילן, דארף ער שוין בכלל נישט האלטן דעם יו"ט שבועות?

[ראש הישיבה]

היות די תורה האט האט תולה געוועט שבועות מיט חמישים יום, וואס ספירה איז דאך אן ענין וואס איז שייך צו יעדן יחיד אטאמאטיש איז די קביעות פון שבועות תלוי אין די יחיד. ער ענטפערט דאס דארט. זעה דעם לינק וואס איך האב צוגעברענגט.

עס איז פארשטענדליך אז עס א חידוש. אבער צוליב די אינטעסאנטקייט פון דעם חידוש האב איך עס געברענגט.

[ברסלבער]

מיין קשיא איז בעיקר געווען:

אויב זאגסטו אז דער יו"ט איז ממש נאר תלוי אין יעדן מענטש לויט ווי ער האט געציילט, קומט אויס אז אויב איינער האט פארגעסן צו ציילן, דארף ער שוין בכלל נישט האלטן דעם יו"ט שבועות?

איך האב נאכגעקוקט אינעווייניג און ער פארענטפערט די קשיא, אז די תורה מיינט נישט אז נאר ווער עס האט טאקע געציילט דארף נאכדעם האלטן שבועות, נאר אז ווען עס ענדיגט זיך די טעג וואס ער וואלט געדארפט ציילן, דאן איז שבועות. און מיט ווערט פארענטפערט פארוואס א קטן שנתגדל אדער א גוי שנתגייר בימי הספירה דארף אויך האלטן שבועות.

[[NAMELESS]]

מיין קשיא איז בעיקר געווען:

אויב זאגסטו אז דער יו"ט איז ממש נאר תלוי אין יעדן מענטש לויט ווי ער האט געציילט, קומט אויס אז אויב איינער האט פארגעסן צו ציילן, דארף ער שוין בכלל נישט האלטן דעם יו"ט שבועות?

איך האב נאכגעקוקט אינעווייניג און ער פארענטפערט די קשיא, אז די תורה מיינט נישט אז נאר ווער עס האט טאקע געציילט דארף נאכדעם האלטן שבועות, נאר אז ווען עס ענדיגט זיך די טעג וואס ער וואלט געדארפט ציילן, דאן איז שבועות. און מיט ווערט פארענטפערט פארוואס א קטן שנתגדל אדער א גוי שנתגייר בימי הספירה דארף אויך האלטן שבועות.

אבער יעצט אז די תורה זאגט חמישים יום, איז אפשר דארף דער גר מיט'ן קטן אויך ציילן גאנצע 50 טעג, און נאכדעם האלטן שבועות?

[ראש הישיבה]

איך וואלט געפרעגט דיין שאלה אנדערש. היות די תורה זאגט חמישים יום פון מחרת השבת (וואס מיינט יום ב' דפסח כמו שדרשו חז"ל) און דער קטן וגר קענען נישט ציילן דאס יאר דיע חמישים יום, ממילא זאלן זיי נישט קענען מקיים זיין דעם יום טוב שבועות?

[[NAMELESS]]

דיין שאלה איז די לכתחילה'דיגע שאלה אויף וואס די פוסקים מוטשענען זיך, אבער איך פרעג לויט דעם לובאוויטשער רבין'ס פסק אז יעדער קען האבן אן אייגענע חשבון.

[לעיקוואד]

פארשטייט זיך דער פסק פון ליובאוויטשער רבי איז א מדרש פליאה, עס איז גאנץ פשוט אז עס האט נישט קיין זין אזא הלכה זאל יעדער האבן אן אנדערע שבועות. לו יהא מדין חומרי מקום שהלך לשם דארף ער האלטן שבועות מיט יעדער.. אבער עס איז א גוטע מבוא חוקר צו זיין וואס איז טאקע דער גדר פון ספירה, איז דאס א סימן אדער א סיבה.. וכו'.

[[NAMELESS]]

וואס איז לויטן רבי'ן איינער איז פארשלאפן אפאר טעג אין א קאומע וכדו',

[ראש הישיבה]

אינטרעסאנט איז אז וועמען איך האב נאר איבערגעזאגט די חידוש ווען ער האט געהערט די חלק אז ער דארף ציילן ספירת העומר לויט זיין סדר האט ער הנאה געהאט. נאך א קורצע צייט טראכטן פרעגט יענער און וואס טוהט זיך מיט שבועות? און איך ענטפער אים די שיטה אז מען דארף האלטן אן אייגענע שבועות. ערשט דעמאלס הייבט ער די אויגטן ברעמען, וואס עה, עס קען נישט זיין.

פארוואס לגבי ספירת העומר איז עס א שיינע חידוש און לגבי שבועות קען עס נישט זיין? די שכל קען נישט פארשטיין אז מען זאל עסן טשיז קעיק און זאגן אקדמות אויף אן אנדערע טאג ווי כלל ישראל? אויב קען מען ציילן ספירה אנדערש ווי גאנץ כלל ישראל קען מען מאכן שבועות אנדערש פון גאנץ כלל ישראל.

גראדע איז עס נישט אנדערש ווי גאנץ כלל ישראל. ווייל ער האלט דאך שבועות ווי די אידן פון אסטראליע, אדער פארקערט.

[ראש הישיבה]

וואס איז לויטן רבי'ן איינער איז פארשלאפן אפאר טעג אין א קאומע וכדו',

דאס קומט נישט דא אריין. דאס האט מיט די מחלוקת בענין תמימות. והוא פשוט.

[לעיקוואד]

ער האלט נישט שבועות מיט די אוסטראלישע אידן ווייל זייער זונטאג איז אונזער שבת נישט אונזער זונטאג. די חילוק איז אז ספירה הערט זיך דאס פראקטיש און שכלדיג אבער שבועות נישט.. עכ"פ דער איד פון פלאוויו'ס שבת הגדול דרשה האלט זיכער אזוי.. אויב לומדיש איז קלאר די חילוק איז נאך א שמועס. לכאורה די היקש וואס דער עולם מאכט דא משוכח וכדומה איז אז אויב קומט ער צוריק אין א פלאץ ווי לויט יענער פלאץ איז א צווייטער טאג איז לפי ערך המקום הזה איז ער ווי איינער האט זיך טועה געווען אדער שוכח געווען נעכטן.

[ראש הישיבה]

דאכט זיך אז די חזון איש האלט אז אפילו לגבי שבת אז ער גייט ווייטער לויט די אייגענע חשבון. דאס הייסט אז איינער פארט פון דא קיין אסטראליע וועט ער האלטן שבת ביי זייער זינטאג (דהיינו זיבן טאג נאך זיין לעצטע שבת) אונזער שבת!

[לעיקוואד]

דער חזון איש האלט מען האלט שבת ווי דארט רופט מען זונטאג אבער דאס איז ווייל לדעתו איז די זונטאג נישט ריכטיג להלכה און באמת איז דארט שבת. נישט ווייל ער גייט לויט זיין פרטישער חשבון.

[[NAMELESS]]

די חלק אז שבועות גייט לויט ספירה איז נישט דעם רבי'ןס חידוש אזוי שטייט אין שו''ע הרב און אין תשובות חת''ס,

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דער חזו''א איז נישט מחולק אויף אסטראליא, נאר יאפאן.
דער פראבלעם מיט'ן פסק פון ליובאוויטשער רבי איז אזוי. דער פסוק זאגט אונז עד ממחרת השבת השביעית תספרו חמשים יום והקרבתם מנחה חדשה לה'. ט'דארף אונזער וועלט'ס רייזער ברענגען אן אייגענעם קרבן שתי הלחם? איז ער אסור אינ'ם נייען תבואה לקרבנות אויף נאך א טאג? דארף ער אליינס ברענגען אלע מנחות וואס דער כהן ברענגט פונ'ם נייען תבואה?
אויך אין דרך הפסק איז דאס אומבארעכטיגט צו דרשנ'ען א פסוק מיט ע ספרי, נישט געבויט אויף ראשונים און פוסקים, אבער לשיטתו איז דער פסוק אויך שווער.
חרב על הבדים ונואלו.......

[[NAMELESS]]

וואס איך פארשטיי נישט פון דעם פסק איז אז די תורה זאגט מען זאל ציילן וויפיל טעג זענען אדורך פון פסח, איז פארוואס זאל איך ציילן אין אוסטראליע וויפיל טעג עס איז אדורך אין אמעריקא,

[[NAMELESS]]

וואס איך פארשטיי נישט פון דעם פסק איז אז די תורה זאגט מען זאל ציילן וויפיל טעג זענען אדורך פון פסח, איז פארוואס זאל איך ציילן אין אוסטראליע וויפיל טעג עס איז אדורך אין אמעריקא,

אי משום הא, איז דאס נישט קיין פראבלעם. ווייל ער איז זיך שוין גלייך מצטרף מיט די צוייטע פלאץ (אזווי ווי ביי ותן טל ומטר)

[[NAMELESS]]

[justify]ער זאגט אז אויב איינער קומט פון אסטראליע אהער און ער האלט שבועות ה' און ו' סיון זאל נישט זאגן ביי קידוש און שמו"ע 'זמן מתן תורתינו'. ווייל בה' סיון איז זיכער נישט ניתנה תורה. דער מגן אברהם זאגט טאקע אז שבועות איז נישט דוקא פארבינדן מיט מתן תורה. נאר וויבאלד אונזער לוח איז נקבע אז שבועות איז ו' און ז' סיון זאגן מיר זמן מתן תורתינו. ולכן וויבאלד דער איד מוז האלטן שבועות ה' סיון, קען ער נישט זאגן זמן מתן תורתינו.
.[/justify]

דער מקור פון'ם מג"א, איז דאכט זיך א תשובת הריב"ש, (און א חינוך?) אז בזמן הבית, ווען דער מולד האט נאכנישט געהאט קיין קביעות, און ניסן האט געקענט זיין חסר, האט שבועות געקענט געפאלן אויף ה' סיון. און ס'האט טאקע נישט מיט זמן מתן תורה.

[ראש הישיבה]

דער חזו''א איז נישט מחולק אויף אסטראליא, נאר יאפאן.
דער פראבלעם מיט'ן פסק פון ליובאוויטשער רבי איז אזוי. דער פסוק זאגט אונז עד ממחרת השבת השביעית תספרו חמשים יום והקרבתם מנחה חדשה לה'. ט'דארף אונזער וועלט'ס רייזער ברענגען אן אייגענעם קרבן שתי הלחם? איז ער אסור אינ'ם נייען תבואה לקרבנות אויף נאך א טאג? דארף ער אליינס ברענגען אלע מנחות וואס דער כהן ברענגט פונ'ם נייען תבואה?
אויך אין דרך הפסק איז דאס אומבארעכטיגט צו דרשנ'ען א פסוק מיט ע ספרי, נישט געבויט אויף ראשונים און פוסקים, אבער לשיטתו איז דער פסוק אויך שווער.
חרב על הבדים ונואלו.......

קוק אין די לינק פון די ערשטע תגובה וועסטו זעהן אז ער האט דאס אויך פארענטפערט. בלי נדר איך וועל עס מארגן נאכקוקן.

איינער האט מיר מעורר געווען אז אין א גליון פון ישיבת חב"ד מגדל העמק, וואס איז ארויס יאהרן צוריק האט הרב עזרא שוחט ראש ישיבת חב"ד אין לאס אנג'לעס מפלפל געווען אין דעם נושא. איך האף עס צו טרעפן און עס לינקען דא אהער.