תרגום רות, תרגום צדוקי? של הדיוטות?

[[NAMELESS]]

[justify]איך האב לעצטענס געליינט עטליכע מאמרים וואס זענען חוקר די תרגום אויף מגילת רות און זיי מערקן אן אינטערעסאנטע נקודות אינעם תרגום וואס זעען אויס צו זיין נגד ההלכה ומסורת חז"ל, עס זענען דא ואס ווילן קימען צי א מסקנא אז די תרגום קומט פון צדוקי'שע מקורות אדער אז איינער וואס איז נישט געווען צו א גרויסע ת"ח האט עס געשריבן, עס איז נישט מסתבר אז דאס זאל זיין א ריין צדוקי'שע ארבעט ווייל ער ברענגט זייער אסאך מדרשים וואס קומען פונעם גמרא און פון אנדערע מדרשים, אבער דאך קען זיין אז עטליכע צדוקי'שע מסורות זענען אריינגעמישט דארט, איך וועל ברענגען עטליכע הערות על סדר המגילה און אדרבה זאל דער עולם דן זיין,

א) פרק א פסוק ט"ז ווי נעמי פרובירט מסביר צו זיין פאר רות פארוואס עס לוינט זיך נישט פאר איר מיטצוקומען לייגט דער תרגום אראפ אז נעמי האט מסביר געווען ווי שווער איז צו היטן שבת 'בדיל דלא להלכא בר מתרין אלפין אמין' די דרש ווערט געברענגט אין חז"ל אויך, אבער עס קען נישט זיין אויף די איסור פון ארויסגיין חוץ לאלפיים אמה ווייל דאס איז נאר מדרבנן, מדאורייתא איז נאר אסור חוץ לי"ב מול,

ב) שם י"ז איינע פון די מערסט באקאנטע טענות, חז"ל דרשנ'ן אז נעמי האט איר פרובירט אנצושרעקן מיט די ד' מיתות בי"ד און רות האט געענטפערט באשר תמותי אמות זי דעשרעקט זיך נישט, די תרגום ברענגט די דרש און רעכנט אויס די ד' מיתות, אית לנא ארבע דיני מותא לחייבא, רגימת אבנא ויקידת נורא וקטילת סייפא וצליבת קיסא אנשטאט חנק האט ער אריינגעלייגט צליבת קיסא, צליבת קיסא מיינט הענגן אויף א האלץ/שטאנג, דאס איז קעגן מסורת חז"ל אז די פערדע מיתה איזגעווען חנק און מען האט דאס געטון דורך ארומבינדען א שטריק ארום די האלדז און עס צוזאמציען, מען קען נאר קלערן צו קען מען בכלל מקיים זיין חנק דורך צליבת קיסא, אין היסטאריע האט מען געהאנגען מענטשן אויף צווי אופנים איינס דורך הענגן מיט א שטריק ארום די האלז, אדער דורך קרייצן וואס מען האט ארויפגעלייגט דעם מענטש אויף א האלץ בצורת שתי וערב און צוגעבינדען אדער צוגענאגעלט זיינע הענט אויסגעשפרייטערהייט אויפן האלץ און אים אזוי געלאזט הענגן ביז ער איז אויסגעגאנגן, די חוקרים זענען דן וואס פונקטלעך האט גורם געווען די טויט פאר דעם געקרייצטן, אבער מסתבר איז אז מיט חניקה האעט עס נישט געהאט, עס איז יא דא איין טעאריע וואס זאגט אז היות די מענטש האט געהאנגן אויף זיינע הענט האט דאס אראפגעדריקט אויף זיינע לונגען און כדי צו קענען אריינאטעמען האט ער זיך געמוזט ארויפשלעפן דורך זיינע הענט און ווען ער האט שוין נישט געהאט קיין כח זיך ארויפצושלעפן איז ער אויס געגאנגען פון נישט אטעמען,
הענגן ארבעט געווענליך יא מיט שטיקן און דערפאר טרעפט מען אין ראשונים אז הענגן קען זיין א קיום פון חנק, אבער עס קען זיך מאכן עס זאל הרגנ'ן דורכן אפהאקן די שדרה ביין (אין די לעצטע פאר הונדערט יאר האבן רעגירונגען פרובירט אויסצורעכענן אז די תליה זאל אזוי געלונגען ווייל דאס ווערט פארעכענט אלץ א ווייניגער פיינפולע טויט) עס קען זיין דאס איז די סיבה פארוואס חז"ל האבן נישט געמאכט חנק דורך הענגן ווייל זיי האבן חושש געווען אז עס וועט נישט געשען דורך חניקה,

עס איז נישט קלאר וואס צליבת קיסא מיינט צו הענגען אדער קרייצן, עס איז דא וואס טענ'ן אז אין ארמי'ש מיינט צליבה נאר קרייצן, מען דארף אויך געדענקן אז אין יענע תקופה איז קרייצן געווען די אנגענימענע וועג פון הרגנ'ן הרוגי מלכות, אזוי צו אזוי איז סיי קרייצן און סיי הענגן קלאר נגד מסורת חז"ל, פון די אנדערע זייט טרעפט מען אין צדוקי'שע (לאו דוקא צדוקים דאס איז נאר אזא שם הכלל פאר די אלע כיתות וואס האבן זיך געדונגען אויף תורה שב"פ) אז זיי האבן געהאלטן קרייצן אלץ א מיתת בי"ד און זיי האבן געלערנט אז דאס מיינט די תורה אין פרשת כי תצא 'וכי יהיה באיש חטא משפט מות והומת ותלית אותו על עץ' (חז"ל האבן מדייק געווען אז והומת שטייט פאר ותלית דאס מיינט אז נישט די תליה איז די הריגה), דער חת"ס אין זיינע הגהות אויף אבן העזר סימן י"ז איז שוין מפקפק אויפ'ן תרגום צוליב די טענה, (דער ב"ח און די ט"ז דארט קריגן זיך דארט וואס צליבה מיינט),

ג) שם כ"ב והמה באו בית לחם בתחילת קציר חיטים, חז"ל דרשנן אז דאס איז געווען ביי קצירת העומר, אין די משנה אין מנחות איז מבואר אז קצירת העומר איז א מצוה און מען האט דאס געטון מוצאי יו"ט הראשון פון פסח, אבער די תגרגום זאגט 'ואינון אתו ביתת לחם במעלי יומא דפסחא ובההיא יומא שריאו בני ישראל למחצד ית עומרא' זאגט ער אז קצירת העומר איז געווען ערב פסח, עס איז דא וואס ווילן זאגן אז די כוונה איז נישט צום קצירה ממש נאר די הכנות צום קצירה וואס דאס האט מען געטון ערב יו"ט, דאס איז נישט מסתבר ווייל די גאנצע מקור אז דאס איז געווען פסח צייט איז פון דאס אז קציר שעורים מיינט די עומר איז פארוואס זאל ער זאגן אז עס מיינט נאר די הכנות,
פארוואס די מתרגם האט געהאלטן אז מען האט געשניטן די עומר ערב יו"ט איז נישט קלאר, מען טרעפט נישט קלאר אעז די צדוקים זאלן אזוי האלטן, געוויסע חוקרים טענ'ן אז פונקט ווי לדעת הצדוקים איז קצירת העומר נישט דוחה שבת אזוי איז עס נישט דוחה חול המועד דערפאר האט מען דאס געדארפט שניידן ערב יו"ט,

ד) פרק ד פסוק ו, ווי דער גואל האט נישט געוואלט נעמען רות ער האט געטענה'ט 'פן אשחית את נחלתי' און אין תרגם שטייט 'לית אנא יכיל למיפרוק לי על דאית לי אתתא לית לי רשו למיסב אוחרניתא עלהא דלמא תהי למצו בביתי' ער לייגט אראפ אז דער גואל האט נישט געוואלט האבן צוויי ווייבער ווייל ער האט מורא געהאט אז דאס וועט ברענגען א קריגעריי ביי אים אין שטוב, דאס איז נישט ווי חז"ל טייטשן די פסוק אז ער האט איר נישט געוואלט נעמען אלץ א חשש פון מואבית, און בכלל טרעפט מען נישט אין חז"ל אזא איסור נישט צו נעמען צוויי ווייבער אלץ א חשש פון קריגעריי, אין צדוקי'שע און קראי'שע מקורות זעעט מען אז זיי האבן געהאלטן פאר א איסור צו נעמען צוויי ווייבער,
דאס איז אבער א שוואכע טענה ווייל לית לי רשו מוז נישט מיינע אע איסור עס קען אז ער קען נישט אדער ער וויל נישט וועגן ער האט מורא אז די ערשטע ווייב וועט נישט מסכים זיין און עס וועט קומען צו א קריגעריי,
מסקנות קען יעדער ציען ווי עס געפעלט אים מיר זעט אויס די מערסטע מסתבר אז דער וואס האט דאס מתרגם געווען האט נישט מבחין געווען וואסערע מדרשים ער לייגט אריין נאר גענימען מכל הבא לידו,
עס איז וויכטיג אנצומערקן אז אנדערש ווי די תרגומים לתורה ונביאים וואס די גמרא איז מיחס צו תנאים איז נישט קלאר ווער עס האט געשריבן די תרגום לכתובים, אין א תשובה שרייבט ר' האי גאון קיין בבל ועוד תרגום שאצלכם מניין לכם ומי אמרו, כי מכדי יונתן בן עיזואל לא גילה תרגום הכתובים כל עיקר, איו זה המצוי אצלכם אלא תרגום של הדיוטות ,[/justify]

[עדיאל]

מסקנות קען יעדער ציען ווי עס געפעלט אים מיר זעט אויס די מערסטע מסתבר אז דער וואס האט דאס מתרגם געווען האט נישט מבחין געווען וואסערע מדרשים ער לייגט אריין נאר גענימען מכל הבא לידו

יישר כח
קרייצן איז געווען א רוימישע סטיל מיתה, עקסקלוסיוו פאר הרוגי מלכות. אידן האבן דירעקט נישט געטארט קרייציגן.
ביזט מודה אז ס'געווען פארשידענע מדרשים, נאר דער מתרגם האט נישט מבחין געווען אריינצולייגן נאר די "כשר'ע", דאס הייסט די פרושימדיגע. איז ער נישט געווען קיין עם הארץ, נאר נישט פון די פרושים.

[עדיאל]

עס איז נישט מסתבר אז דאס זאל זיין א ריין צדוקי'שע ארבעט ווייל ער ברענגט זייער אסאך מדרשים וואס קומען פונעם גמרא און פון אנדערע מדרשים

די גמרא איז דיין מקור, אבער נישט בהכרח מקור ראשון. די גמרא מיטן מתרגם האבן ביידע גענומען די מדרשים פונעם זעלבן ארט, נעמליך מסורה. דער מתרגם קען זיין האט נישט געלערנט קיין גמרא.

[[NAMELESS]]

ער האט אריינגעלייגט אסאך מדרשים, וואס מאכט שווער צו גלייבן אז ער איז א צדוקי וואס זענען געגאנגן מער מיט פשוטו של מקרא,

[chosen people]

לגבי די לעצטע ראי', מיר טרעפן יא אין גמרא אז איסור. ביבמות דף ס''ה. "אמר איהו איזיל אינסיב איתתא ואיבדוק נפשאי אמר רבי אמי אף בזו יוציא ויתן כתובה שאני אומר כל הנושא אשה על אשתו יוציא ויתן כתובה רבא אמר נושא אדם כמה נשים על אשתו והוא דאית ליה למיזיינינהי"

[[NAMELESS]]

עס זעעט אויס אז די טעם פון רב אמי איז וועגן מזונות, נישט ווי די תרגום גיבט אן אלץ קטטה,

[moshav zekeinim]

פשי הא, די תור הזהב פון קאווע שטיבל קומט צוריק. דער עולם האקט שטיקער ידיעות. גייט ווייטער אן ביתר שאת כי הוא חכמתכם ובינתכם

[קאווע טרינקער]

איך זעה נישט אין די 4 דערמאנטע ראיות קיין שום הכרח צו דיין מסקנה.
א) איסור דרבנן מיינט נישט אז חכמי המשנה והתלמוד האבן דאס מתקן געווען, אפילו תקנת פון משה רבינו זענען בכלל "דרבנן'ס", ויתכן אז בימי רות איז שוין געווען אנגענומען די תקנה פון אלפיים אמה.
ב) פארוואס פארשטייסטו אז "ויקודת נורא" איז לאו דווקא, ווייל מיתת שריפה איז נישט געווען דורך פייער ממש, די זעלבע מיט חנק.
ג) תחילת קציר חיטים קען רוהיג מיינען א טאג פאר די actual טאג שניט, מוצאי יום טוב ראשון.
ד) כאמור בפנים, ס'מיינט רשות פון זיין ערשטע ווייב

[chosen people]

עס זעעט אויס אז די טעם פון רב אמי איז וועגן מזונות, נישט ווי די תרגום גיבט אן אלץ קטטה,

פון מזונות רעדט רבא, רב אמי'ס טעם איז נישט מזונות.

[[NAMELESS]]

איך זעה נישט אין די 4 דערמאנטע ראיות קיין שום הכרח צו דיין מסקנה.
א) איסור דרבנן מיינט נישט אז חכמי המשנה והתלמוד האבן דאס מתקן געווען, אפילו תקנת פון משה רבינו זענען בכלל "דרבנן'ס", ויתכן אז בימי רות איז שוין געווען אנגענומען די תקנה פון אלפיים אמה.
ב) פארוואס פארשטייסטו אז "ויקודת נורא" איז לאו דווקא, ווייל מיתת שריפה איז נישט געווען דורך פייער ממש, די זעלבע מיט חנק.
ג) תחילת קציר חיטים קען רוהיג מיינען א טאג פאר די actual טאג שניט, מוצאי יום טוב ראשון.
ד) כאמור בפנים, ס'מיינט רשות פון זיין ערשטע ווייב

א) יתכן כדבריך,
ב) יקידת נורא איז די פשוט'ע טייטש פון 'באש תישרף' און אזוי טייטשט אונקלס אויך, משא''כ חנק, בכלל חנק איז נישט מפורש אין די תורה עס איז א הלכה למשה מסיני, און צליבת קיסא האט נישט מיט חנק,
ג)כאפ איך נישט דיין כונה, פארוואס זאל ער טייטשן א טאג פארדעם און נישט די טאג פון קצירה ממש?

[רוסישער]

זע דא 6 ארטיקלען איבער דעם
forum.otzar.org/forums/viewtopic.php?f=28&t=202&p=216472&hilit=%D7%AA%D7%A8%D7%92%D7%95%D7%9D+%D7%A8%D7%95%D7%AA#p216439

[אויבערלענדער חכם]

[tag]גראדעמעכעלע[/tag] עס איז דא א סאך צו זאגען אויף דער נושא, אבער עבר זמנו בטל קרבנו. א שאד איך האב דאס נישט באמערקט פאר שבועות ווען דער עולם איז נאך געווען אינטערסירט. אבער איך וויל נאך אלץ מעיר זיין זעיר שם וזעיר שם.

א) פרק א פסוק ט"ז ווי נעמי פרובירט מסביר צו זיין פאר רות פארוואס עס לוינט זיך נישט פאר איר מיטצוקומען לייגט דער תרגום אראפ אז נעמי האט מסביר געווען ווי שווער איז צו היטן שבת 'בדיל דלא להלכא בר מתרין אלפין אמין' די דרש ווערט געברענגט אין חז"ל אויך, אבער עס קען נישט זיין אויף די איסור פון ארויסגיין חוץ לאלפיים אמה ווייל דאס איז נאר מדרבנן, מדאורייתא איז נאר אסור חוץ לי"ב מול.(גראדמעכעלע)

1- קודם כל, דארף מען צולייגען דאס וואס שטייט דארט "אמרת נעמי אתפקדנא דלא למבת כחדא עם עממיא", דאס מיינט אז דער איסור ייחוד גייט אויף א גוי ווען דאס איז א גזירה א סאך נאך רות, אזוי עס קומט אויס פון די גמרא "כי אתא רבין אמר [בית דין של חשמונאי גזרו על הבא על העובדת כוכבים] משום נשג"ז [נדה, שפחה, גויה, וזונה]. כי גזרו בית דינו של חשמונאי ביאה, אבל ייחוד לא, ואתו אינהו [בגזירת י"ח דבר ו]גזור אפילו ייחוד. ייחוד נמי בית דינו של דוד גזרו, דאמר רב יהודה באותה שעה גזרו על ייחוד. אמרי התם ייחוד דבת ישראל, אבל ייחוד דגויה לא, ואתו אינהו גזרו אפילו אייחוד דעבודת כוכבים. ייחוד דבת ישראל דאורייתא היא...... דאורייתא דאשת איש ואתא דוד וגזר אפילו אייחוד דפנויה ואתו תלמידי בית שמאי ובית הלל גזור אפילו אייחוד דעבודת כוכבים." (עבודה זרה לו, ב)
2- אבער פונעם אנדערע זייט דארף מען דערמאנען אז די רמב"ן אין די שורש הראשון אין זיין השגות אויף דער רמב"ם ספר המצוות זאגט אויף די גמרא אז נעמי איז געזאגט געווארען מיט רוח הקודש ווייל די איסור פון תחומין איז נאר דרבנן.

ג) שם כ"ב והמה באו בית לחם בתחילת קציר חיטים, חז"ל דרשנן אז דאס איז געווען ביי קצירת העומר, אין די משנה אין מנחות איז מבואר אז קצירת העומר איז א מצוה און מען האט דאס געטון מוצאי יו"ט הראשון פון פסח, אבער די תגרגום זאגט 'ואינון אתו ביתת לחם במעלי יומא דפסחא ובההיא יומא שריאו בני ישראל למחצד ית עומרא' זאגט ער אז קצירת העומר איז געווען ערב פסח, עס איז דא וואס ווילן זאגן אז די כוונה איז נישט צום קצירה ממש נאר די הכנות צום קצירה וואס דאס האט מען געטון ערב יו"ט, דאס איז נישט מסתבר ווייל די גאנצע מקור אז דאס איז געווען פסח צייט איז פון דאס אז קציר שעורים מיינט די עומר איז פארוואס זאל ער זאגן אז עס מיינט נאר די הכנות,
פארוואס די מתרגם האט געהאלטן אז מען האט געשניטן די עומר ערב יו"ט איז נישט קלאר, מען טרעפט נישט קלאר אעז די צדוקים זאלן אזוי האלטן, געוויסע חוקרים טענ'ן אז פונקט ווי לדעת הצדוקים איז קצירת העומר נישט דוחה שבת אזוי איז עס נישט דוחה חול המועד דערפאר האט מען דאס געדארפט שניידן ערב יו"ט,(גראדמעכעלע)

דאס אז איר זאגט אז עס איז נישט דא א מקור אז די צדוקים [בעסער צו רעדען פון בייתוסים וואס זיי זענען די אמת'ע חולקים אויף חז"ל לגבי די הלכה], עס איז כדאי צו באמערקן די לשון פונעם משנה אין מנחות "כל כך למה, מפני הבייתוסים שהיו אומרים אין קצירת העומר במוצאי יום טוב." (משנה מנחות סה, א) די בייתוסים האבען געהאלטען אז מוצאי יום טוב איז נישט די ריכטיגע צייט אויף קצירת העומר, לאו דווקא ווייל עס איז "אינו דוחה את השבת". אנדרעש וואלט די משנה זיך געדארפט אויסדריקען אז "שהיו אומרים אין קצירת העומר דוחה שבת". עיין שם בפירושו של ר' חיים סופר [בעמ"ס פלס חיים) ובשיעורו של הר"ש ליימן (YU TORAH) אודות ספרי ים המלח.

ד) פרק ד פסוק ו, ווי דער גואל האט נישט געוואלט נעמען רות ער האט געטענה'ט 'פן אשחית את נחלתי' און אין תרגם שטייט 'לית אנא יכיל למיפרוק לי על דאית לי אתתא לית לי רשו למיסב אוחרניתא עלהא דלמא תהי למצו בביתי' ער לייגט אראפ אז דער גואל האט נישט געוואלט האבן צוויי ווייבער ווייל ער האט מורא געהאט אז דאס וועט ברענגען א קריגעריי ביי אים אין שטוב, דאס איז נישט ווי חז"ל טייטשן די פסוק אז ער האט איר נישט געוואלט נעמען אלץ א חשש פון מואבית, און בכלל טרעפט מען נישט אין חז"ל אזא איסור נישט צו נעמען צוויי ווייבער אלץ א חשש פון קריגעריי, אין צדוקי'שע און קראי'שע מקורות זעעט מען אז זיי האבן געהאלטן פאר א איסור צו נעמען צוויי ווייבער, (גראדמעכעלע)

עטליכע הערות:
1- די נוצרים האבען געטייטשט די פסוק "ואשה אל אחותה לא תקח לצרור" אז דער לשון "אחותה" מיינט נישט כפשוטו "איר שוועסטער" נאר אזוי ווי אין די פסוק "יריעות אחת אל אחותה" און אין יחזקאל פרק א "חברת אשה אל אחותה כנפיהם וגו'" עיין בזה בתוספות (ב"ק סג, א ד"ה רעהו). דאס מיינט אז מען טאר נישט נעמען צוויי ווייבער אז איינער זאל זיין א "צרה" פארן צווייטער - לצרור - כתוצאה פון א זא טייטש קומט אויס צוויי "חומרות" - איינס אז מען טאר נישט האבען צוויי ווייבער, און צווייטענס אז די איסור ערוה פון חתונה האבען מיט די ווייבס שוועסטער קומט נישט אראפ לאחר מיתה ווייל די היתר פון "בחייה" גייט נישט אויף דעם נאר אויף צוויי ווייבער (עיין רמב"ן על התורה על הפסוק ואשה אל אחותה שאינו מדין ערוה רק מצד איסור "לצרור" ולדברי הנוצרים באמת אינו ערוה כלל רק איסור "לצרור" והנני מציין לדברי רמב"ן להראות שפירושם של הנוצרים קרוב לפשט הפסוק).
2- רבי יעקב עמדין דערמאנט די צוויי חומרות פון די נוצרים און ער איז זיי משבח אין זיין "רסן מתעה" וז"ל, אפילו אומות העולם גדרו גדר בעצמן אחר המבול, אין צורך לומר אומת הנוצרים שהוסיפה לה גדרים להרחיק עצמן אף מן המותר לישראל. אפילו מה שאין ערוה לנו. וגם מה שהתירה תורה. שהרי אף לקחת איש אחד שתי נשים כאחת אינן מתירים. ואחות אשה גם אחר מות אחותה וכו' אסורים וכו' ולהם כמה מדות חמודות ומוסרים ישרים וכו' ואשרינו אם הם נוהגים עמנו כפי דתם וכו', עכלה"ק.
3- אין די לקח טוב פרשת כי תצא איז רבינו טוביה שטארק מאריך אין די היתר פון צוויי פרויען און פירט אויס "כמה טעות טעו הקראים שאמרו "ואשה אל אחותה לא תקח אלו שתי נשים" ודבר זה בתורה ובנביאים ובכתובים שהיו ישראל נושאים שתי נשים ובפנינה כתב "וכעסתה צרתה גם כעס".
4- לאור הנ"ל קען מען פארשטיין א משנה אין מסכת יבמות משנה (יבמות מט, א) "אשתו שמתה מותר באחותה" און די גמרא (שם נ, א)
איז מתמיה "זיל קרי בי רב היא" און רב יוסף ענטפערט "כאן שנה רבי משנה שאינה צריכה". אבער לויט וואס מיר זאגען קען זיין אז דער משנה קומט להוציא מפירוש הנוצרים ותל"מ.
5- גאר אינטערסנט צו דערמאנען אז חז"ל האבען "געהארגעט" בועז'ס ערשטער ווייב גלייך פאר די מעשה פון רות. אזוי ווי רש"י ברענגט אויף די פסוק "ותהום כל העיר" - לקבור אשתו של בועז.
6- אויך וויכטיג צו דערמאנען אז אין גאנץ נ"ך און משניות און גמרא כמעט וואס מיר געפינען נישט איינער זאל האבען מער ווי איין ווייב.
7 - אפשר קען מען שפעקולירען אז חז"ל אליין האבען א מאל געטייטש די פסוק פון "ואשה אל אחותה" אנדרעש פונקט אזוי ווי מיר ווייסען קלאר לגבי "מואבי ולא מואבית".

[tag]רוסישער[/tag] א גרויסען דאנק פאר די מראה מקומות!

[מיימון]

בעניין שתי נשים בדעת חז''ל זע אין עוללות פון ר' ראובן מרגליות פרק ה' ו' וואו ער דערמאנט דעם תרגום און וואס חז''ל זאגן שמתה אשת בועז, ער טענה'ט אז בימי חז''ל איז כמעט נישט געווען קיינער מיט צוויי ווייבער און חז''ל האבן גע'דרש'נט די פסוקים ביי די פלעצער ווי עס איז נישט אזוי.

ועי' עוד עירובין נג: אחרונית פירש''י שמתה אשתו הראשונה ונשא זאת, און דער מהרש''א פרעגט פארוואס קען נישט זיין שנשא ב' נשים, ויהיה ראיה להר''ר מרגליות.

[מיימון]

בדעת היעב''ץ זע שו''ת שאילת יעב''ץ ח''ב סי' ט''ו וז''ל: הנה לראשונ' הנוגע לגזרת רגמ"ה. מלבד שלא נתפשט' גזרתו בכל הארצות ולא נתקבל' בכל ישראל. כי בארצות המערב והמזרח לא חלה כלל רק במדינת אשכנז לבדה וזה מפני חמת המציק שאינן מתירין לאדם לקחת יותר משתי נשים שהוא אצלם לעון א"א יחשב (ונתקיים בנו בעו"ה ויתערבו בגוים. וגו' לכן מהראוי הי' לבטלו).

ועוד שם: ומהראוי הי' למנוע מלאסור ליהודי שתי נשים משום איסור דבחוקותיהם לא תלכו, רק משום שהוא בשב ואל תעשה וגם מחמת הסכנ' ליהודים השוכנים בין הערלים. כשנושאים שתי נשים הוצרך רגמ"ה לגזור איסור זה שלא מן הדין.

ואגב איז אינטערעסאנט אז דער בעל אור החיים האט געהאט 2 ווייבער לויט ויקיפדיה

[וכדומה..]

כלפי די טענה פון קצירת העומר,

די משנה אין מנחות,
כיצד הן עושין שלוחי בית דין יוצאין מערב יום טוב ועושין אותן כריכות במחובר לקרקע כדי שיהא נוח לקצור,
די פראסעס האט זיך אנגעהויבן ערב יו"ט

די תרגום זאגט, ובההיא יומא שריאו בני ישראל למחצד ית עומרא, שריאו איז טייטש אנגעהויבן

[אויבערלענדער חכם]

בעניין שתי נשים בדעת חז''ל זע אין עוללות פון ר' ראובן מרגליות פרק ה' ו' וואו ער דערמאנט דעם תרגום און וואס חז''ל זאגן שמתה אשת בועז, ער טענה'ט אז בימי חז''ל איז כמעט נישט געווען קיינער מיט צוויי ווייבער און חז''ל האבן גע'דרש'נט די פסוקים ביי די פלעצער ווי עס איז נישט אזוי.

ועי' עוד עירובין נג: אחרונית פירש''י שמתה אשתו הראשונה ונשא זאת, און דער מהרש''א פרעגט פארוואס קען נישט זיין שנשא ב' נשים, ויהיה ראיה להר''ר מרגליות.

ייש"כ פאר דער מראה מקום לגבי "מתה אשתו של בועז", אבער דער עיקר יסוד איז דברים פשוטים אז מען געפינט נישט מען זאל האבען צוויי ווייבער.

[אויבערלענדער חכם]

בדעת היעב''ץ זע שו''ת שאילת יעב''ץ ח''ב סי' ט''ו וז''ל: הנה לראשונ' הנוגע לגזרת רגמ"ה. מלבד שלא נתפשט' גזרתו בכל הארצות ולא נתקבל' בכל ישראל. כי בארצות המערב והמזרח לא חלה כלל רק במדינת אשכנז לבדה וזה מפני חמת המציק שאינן מתירין לאדם לקחת יותר משתי נשים שהוא אצלם לעון א"א יחשב (ונתקיים בנו בעו"ה ויתערבו בגוים. וגו' לכן מהראוי הי' לבטלו).

ועוד שם: ומהראוי הי' למנוע מלאסור ליהודי שתי נשים משום איסור דבחוקותיהם לא תלכו, רק משום שהוא בשב ואל תעשה וגם מחמת הסכנ' ליהודים השוכנים בין הערלים. כשנושאים שתי נשים הוצרך רגמ"ה לגזור איסור זה שלא מן הדין.

ואגב איז אינטערעסאנט אז דער בעל אור החיים האט געהאט 2 ווייבער לויט ויקיפדיה

דער יעב"ץ האט געקלערט מתיר מאכען א פילגש אויך, און פארשטייט זיך אז רסן מתעה איז געשריבען געווארען פאר א נוצרישע audience. דרך אגב דער יעב"ץ'ס קוק אויף נוצרים, זייער תורה, און אותו האיש פאדערט א באזונדערע שמוז.

[מיימון]

בדעת הקראים בעניין שתי נשים עי' בספר גן עדן הקראי דף קמ''ו ע''ב

[אויבערלענדער חכם]

במסורת התורה שבע"פ מהרש"ז הבלין (עמוד 329 הערה 9) מציין לברית דמשק ועוד מקורות לגבי שיטת הכת של ים המלח. ועע"ש שהביא חילוקי דעות בין הקראים.

[מפוזרי]

[tag]גראדעמעכעלע[/tag], א ייש"כ.
בעצם איז דער תרגום פול מיט מדרשים שברובם מתאימים לחז''ל. ס'נאר דא דריי פלעצער וואו ס'דא א משמעות פארקערט, איז לאמיר זען:
א)דאס וואס דער תרגום שרייבט אז זיי זענען געגאנגען ערב פסח בעת וואס לפי חז''ל איז דער זמן הקציר מוצאי יו''ט ראשון. אין מדרש רות איז טאקע מבואר אז זיי זענען געגאנגען אין יו''ט. דאס איז אביסל א פלא, ערשט יעצט גייענדיג סטראשעט נעמי רות'ן אז אידן האבן א תחום שבת, און בשעת מעשה גייען זיי אליינס חוץ לתחום? דער מדרש באטאנט טאקע אז ס'געווען בעבירה, און ווי די מפרשים זענען מסביר האבן זיי געמיינט אז ס'איז מותר לצורך צוריק קומען קיין א''י. קען זיין אז דאס האט געארט דעם תרגום און דערפאר האט ער אנגענומען שעל אף וואס דער זמן וואס זיי זענען אנגעקומען אין שטאט - דער תחילת קציר שעורים - איז געווען מוצאי יו''ט כדעת חז''ל, איז דער גאנג פון שדה מואב ביז סמוך לעיר תוך התחום געווען ערב יו''ט, און דעמאלס איז פארגעקומען זייער געשפרעך, און ערשט צומארגנס זענען זיי אריין אין שטאט.
נאך קען מען זאגן אז תחלת קציר שעורים מיינט סמוך לקציר, והטעם ווואס מרופט אן ערב פסח ע''ש סמוכותו לקציר איז וועגן דעם הסיפור שקשור לקציר. וכן פירשו בדעת מקרא.
אפילו אויב מ'וויל דווקא אננעמען שלפי התרגום איז דער קציר העומר ערב פסח איז אויך נישט שווער. לשיטת רבי אויב געפאלט ט''ז ניסן אויף שבת, שניידט מען טאקע ערב פסח. ואדרבה דווקא לפי הצדוקים קען נישט געמאלט זיין אז מ'זאל דארפן שניידן ערב פסח ווייל לדידם איז דאך דער זמן הקציר אייביג ממחרת השבת. און דער הכרח פון תרגום איינצוזעצן שבאותו שנה היה ט''ז ניסן בשבת איז ווי אויבן דערמאנט הקושי אנצונעמען שהלכו ביו''ט.

יש לי עוד מה לכתוב אבל בינתיים התארך הזמן. אויף דערווייל שיק איך והמשך יבא בע"ה.

[[NAMELESS]]

יש''כ רב [tag]מפוזרי[/tag] איר זאגט שיין,
נאר ע''פ דבריך קען מען שוין זאגן גלאטער, אז באמת מיינט 'שריאו בני ישראל למחצד ית עומרא ' אז מען האט געמאכט די הכנות כמבואר במשנה אז אזוי איז געווען די סדר, און די הכרח פארן מתרגם אזוי צו טייטשן איז דיין קשיא אז וויאזוי זענען זיי געגאנגן יותר מתחום שבת,

[אויבערלענדער חכם]

קצירת העומר ערב יום טוב - שיטת קראית צדוקית
אין ספר "מסורת התורה שבע"פ" עמוד 339 ברענגט הבלין אז די צדוקים און קראים האבען געהאלטען אז קצירת העומר איז דוחה שבת, יום טוב, און אפילו חול המועד אויך נישט! ממילא האבען זיי געמוזט שניידען ערב יום טוב.
טועה בדבר משנה
ער ברענגט אז אנדערע זאגען אז די מתרגם האט זיך טועה געווען אין פשט פונעם משנה און געמיינט את די קצירה אזוי ווי אנדערע הכנות דארפען געטון ווערען ערב יום טוב. לויט דעם איז עס פשוט עמארצית און נישט פון א נטיעה צו קראים.
שיטה מוזרה בהלכות קצובות המיוחסות לרב יהודאי גאון
בשם די ספר "הלכות קצובות" - מהדורת מרגליות, מבוא, עמוד 44 - ברענגט הבלין אז עס שטייט: "והיו קוצרין אותו בערב הפסח, וממחרת הפסח היו מקריבין אותו". למעשה ווערט די "דעה תמוהה" אויך געברענגט אין הלכות העומר פון "מחזור וויטרי" (סימן קה עמוד 302).

[מפוזרי]

הבלין האט א מקור אויף דעם אחוץ דעם תרגום?