עקסטרעמיזם - אין די וועלט, אין אידנטום און ביי אונז

[[NAMELESS]]

דער מין האנושי ציהט צו עקסטרעמיזם. עקסטרעמיזם איז אפיום פאר די מאסן.

עקסטרעם ליבעראל - ביז צו זיך דרייען נאקעט בראש חוצות, פארטיידיגן געמיינהייט און זעהן די "קוק-ווינקל" פון טעראריסטן; און עקסטרעם רעכט - צו באקעמפן די גאנצע וועלט, פארטיידיגן שטיקלעך קאנסטיטוציע כפשוטו פאר סיי וועלכע פרייז, און אריינקריכן אין יענעמס בעט און אסר'ן זיינע געשלעכטליכע געוואוינהייטן.

פראסטע מאסן ציען צו עקסטרעמיזם, צוריקגעשטאנענע מדינות זענען עקסטרעם ליבעראל אדער עקסטרעם קאנסערוואטיוו. צוריקגעשטאנענע מענטשן זענען אויסגעשפראכן אין זייערע גלויבונגען און ווייסן נישט פון קיין חכמות. עס איז פשוטער, פראסטער און לייכטער צו קוקן שווארץ און ווייס, שניידן די וועלט מיט די מעסער פון "הלנו אתה אם לצרנו" האבן א שטייפע, פעסטע און קלארע מיינונג , וכל רוחות שבעולם לא יזיזוהו.

קלוגשאפט, אינטעליגענץ, עקספיריענס און אויפריכטיגקייט ברענגט אסאך צו פראגמאטישקייט און מעסיגקייט, מען קען אנקוקן זאכן פון פארשידענע ריכטונגען, מכבד זיין יענעמס אויטאנאמיע אויף זיין מחשבה און דעה, מודה זיין אין א טעות, שעכטן הייליגע קוען וועמענס קדושה האט זיך שוין געענדיגט, מבטל זיין פארעלטערטע דאגמעס און קריטיקירן אייגענע איינגעווארצלטע טעותים.

ביי אונז - ארטאדאקסן - איז עקסטרעמיזם גאר שטארק, ווייל ווי דאס ווארט ארטאדאקסן צייגט אן זענען מיר נישט קיין דרך חיים בין אדם לקונו, נישט קיין שיטה אין תורה, נאר א רעאקציע צו מאדערנע תנועות אין כלל ישראל. דאס ווארט ארטאדאקס באדייט "נישט רעפארם-מאדערן". ארטאדאקס מכלל דאיכא רעפארם.

אונזער לעבנס-וועג איז א רעאקציע. דעריבער לעבן מיר מיטן אל תטוש, מיטן ערקתא דמסאני, מיטן להוציא מלבם, מיטן התבדלות, מיטן שלש מאות ברכיים אשר לא כרעו לבעל און נאך אזעלכע מיס-רעפרעזענטירטע שטיקלעך וואס איז מחזק אונזער אפגעזונדערקייט, און אונזער זכרון אז מיר זענען אין א שטענדיגע קריג מיט עם ישראל. מיר זענען ארטאדאקסן, נישט חלילה קיין רעפארמער, חרדים נישט חלילה קיין משכילים, חסידים און נישט קיין קאלטע ליטוואקעס, סאטמארער- יהדות החרדית הנאמנה, און נישט חלילה קיין מתחברים לרשעים און פארשטייט זיך 45 און נישט חלילה 13 הופער וכו' וכדומה.

זייענדיג א רעאקציע איז עקסטרעמיזם זיכער א גאר שטארקער פאקטאר, און ווי אונזערע טייערע מלמדים פלעגן אונז זאגן אז איינצובויגן א בוים מוז מען גיין די פארקערטע זאך, און אז אויף אונזערע שמאלע קעפ האט מען ארויפגעשליידערט די גאנצע היסטארישע קאמף פון יעקב קעגן עשיו, פרושים קעגן צדוקים, רבי ז"ל קעגן רב קוק, מוז מען פארשטייט זיך זיין עקסטרעם, א מיינונגס פארשידענהייט, און א להוציא מלבם איז זיכער מער עקסטרעם ווי א שיטה, און אז מיר זענען די שומרי הגחלת מוז אונזער אנטי שיטה זיין קלאר, אש שחורה על גבי אש לבנה.

עקסטרעמיזם האט אונז געפירט ווייט אין דר'ערד, פון ווילדע פראטעסטן, פלצות אחזתנו ותרגז בטני, מחאות און קול קורא'ס, ביז א לעבנס-שטייגער וואס פארמאגט איגנאראנץ, בטלנות, עניות, שווינדל, פארווייטאגטע הייזער פון ארימע מיאוסע פארשוואנגערטער מאמעס און פארפלאגטע פארקוועטשטע טאטעס, שידוכים הודו מיט קוש אן קיין שום שכל, געשוואלענע ביצים פון בחורים וואס האבן נישט קיין השגה מה למעלה מה למטה, אמונות טפילות, שקר און טפשות, (פארשטייט זיך אז מיר האבן גאר אסאך מעלות, ווי חסידות- חסד בין חברותיה, משפחה סטרוקטור, געמיינדע לעבן, און נאך אסאך ווי אויסגעשמועסט אין די אשכול די מעלות פון אונזער סאסייעטי, אבער אז מען קען רעדן שלעכטס, צו וואס זאל מען רעדן גוטס... כ'ווערטל, כ'מיין, יעצט רעד איך פון די חסרונות פון עקסטרעמיזם).

די עקסטרעמיזם פירט אז מען פירט זיך אויף אכזריות'דיג צו די אייגענע וואס רוקן אביסל די גדר, מען ווארפט ארויס די וואס טרייען אויסצושפיאנירן די אנדערע זייט מחיצה. ווי העכער די וואנט, אלס א גרעסערע פאל און קלאפ איז פאר די וואס שפרונגען אריבער די צוים.

עס גייט אויך פארקערט ווי א צויבער-ראד, ווי מער קינדער גייען פארפאלן, אלס מער עקסטרעמיסטיש מוז מען גיין. איי לכאורה, וועט עקסטרעמיזם העלפן?

למשל אז אינטערנעט איז א מגיפה, וועט מען אונז צוריקברענגען צום טעלעגראף תקופה און שיקן שפיאנען קוקן צו די קאמפיוטער איז געפילטערט גענוג צו דורכלאזן בלויז די זמני מנחה מעריב, אדער חלילה מער אפען, איי לכאורה, עקסטרעמיזם וועט נאר ארויסשטופן מער מענטשן וואס וועלן זיך שפירן ענג? אבער כך הוא דרכו של עקסטרעמיזם, אז זי איז א רעאקציע צו זיך זעלבסט.

עקסטרעמיזם האט ליב צו ווייזן "זעהסטו, מען האט מחרים געווען פלוני, און שפעטער האט זיך ארויסגעשטעלט וואספארא שייגעץ ער איז געווען".. שוטה שבעולם, אפשר האסטו אים געשטופט אהין? אפשר האט יענער נישט געמיינט קיין שלעכטס מיטן זיך רוקן א טראפעלע לינקס, און נאר די העפטיגע מערכה און דאס אויסשפייען האט אים געפירט צו די שויס פון די דרויסנדיגע?

ווען מען איז ווען נישט מחרים שפינאזע (כ'מיין לדוגמא בעלמא, לאו דווקא שפיאנזע, געוואלד, ער איז דאך נאך געווען בזמנים האפופים הוד קדומים.. טשעפעסט מיט "פריערדיגע"...) וואלט ער אויסגע'שמד'ט גאנץ אידישן האלאנד? אפשר פארקערט, ער וואלט געבליבן א איד מיט אביסל ווילדע געדאנקען וואס האט מקדים געווען זיין צייט? און פארקערט, ווען א רוח של עקסטרעמיזם פירט ווען אז מען נעמט זיך צו מהר"ץ חיות אזוי ווי מען האט זיך גענומען צו רבי שי"ר, וואלט ער געבליבן א מפרש אין גמרא וואס מען האט "געכאפט" מיט חכמה'לעך? אדער ער וואלט געווארן א משכיל וואס האט "גראדע" געווען א גאון אין ש"ס?

על כל פנים, עקסטרעמיזם לעבט בתוכנו, און א שפאציר אויף בעדפארד עוועניו, צווישן די "יהודי לא ציוני" גראפיטי, די אנגעשריבענע סיינס, די ווילדע צעטלעך, די שבת געשרייען און די הפגנות קעגן א געשעפט וואס נעמט אראפ האר פון אידישע מאמעס (לקיים מה שנאמר בדברי חז"ל בשבח להיות חלק ללא שערות), וועט עס אמבעסטן סימבאליזירן.

אבער עקסטרעמיזם איז נישט דווקא צווישן אונז, עקסטרעמיזם איז א קרענק וואס נעמט ארום די וועלט, די מוסלמענער וועלט פלאקערט מיט עקסטרעמיזם, און עס מאכט זיך ביי די שענסטע משפחות בתוכנו, ה' ישמרנו מהם ומהמונם.

אפילו אין מאדערנערע קרייזן זעהט זיך אן עקסטרעמיזם, מאדערן ארטאדאקסיע און קאנסערוואטיזם, נאו-ארטאדאקסיע אדער לינקע-מזרחי האבן א גרויסע פראבלעם, ווייל מען מוז לעבן מיט סתירות און באלאנסירן, מען מוז גלייבן אין תורה אבער נישט נהרג ווערן על קוצו של יוד, מען מוז ליב האבן דאס לאנד, אבער נישט אויפן חשבון פון מאכן וועלט מלחמות און פייניגן אראבישע שכנים, מען דארף ליב האבן תורה, אבער מען דארף אויך קענען צומאכן די גמרא און פירן א לעבן. די עקסטרעמיזם בוזשעוועט ביי די מאדערנע אין גרויסן, אדער איז מען בועט אין תורה און מען ווערט פריי, אדער טוט מען זיך אן שווארצע בגדים און מען ווערט היימיש איבערלאזנדיג רבי שמשון רפאל הירש-רבי יוסף בער סאלאווייטשיג אן קיין נאכפאלגער. אדער איז מען בועט אין די מדינה מען ווערט לינק, אדער פארקערט מען טוט זיך אן א ריזן געשטריקט נ-נח קאפל, מען זעצט זיך על ראש גבעה, מען רייסט אויס אפאר זיתים ביימער פון ארימע אראבישע שכנים און מען איז מרחיב שלימות הארץ.

ביי אונז האט זיך לעצטנס אפגעשפילט אסאך שטארקע דוגמאות פון עקסטרעמיזם, אסאך פון זיי איז שוין אויסגעשמועסט געווארן דא אין שטיבל, אבער איך וויל זיך באציען צו:
א) כינוס כלל ישראל
ב) די מערכה פון ליטווישע סיקריקים בראשות רבי שמואל אויערבאך קעגן די אנגענומענע אויטאריטעט פון רבי אהרן לייב שטיינמאן
ג) די מערכה פון וויזניץ מאנסי רבי קעגן סיום הש"ס, ווייל זיין קרוב משפחה הרב ישראל מאיר לאו וועט דארטן זאגן א רעדע.

איך קען נישט יעצט שרייבן ווייטער, אנדערע חיובים אין לעבן, בתוכם א גוטן דרימל, פאדערן זייער צייט, ועוד חזון למועד.

[געפילטע פיש]

פשי! פיינע רעיונות, כ'רוף שוין לאנג אן געוויסע גרופעס "ראדיקאל דזשודאיזם" , אבער דא לייגסטו אראפ די גאנצע פיקטשער. מיט אזא צחיחות הלשון, ממש זיך צו באלעקן.

[בן תמליון]

איר זאגט דאך אזוי גוט. וואס איז טאקע דער פסיכאפאטישער הסבר פארוואס ציט א מענטש צו קראנקע קיצוניות ווי איידער נארמאלע מעסיקייט?

[[NAMELESS]]

עס איז פשוטער. דהיינו, מען נעמט איין זייט און מען גייט דערמיט צו אן עקסטרעם אן זיך אפשטעלן. עס איז אביסל קאמפליצירט צו זאגן מען דארף פאלגן די קאנסטיטוציע, "אבער" א מען דארף נישט זיין משוגע און לאזן אום 2012 אן אלטע טראדיציע אז קינד און קייט דרייט זיך מיט א מארד מאשין אין טאש. מיט דעם "אבער" ביסטו סותר די שטארקייט פון די ערשטע סטעיטמענט אז מען מוז פאלגן די קאנסטיטוציע. עקסטרעמע מענטשן וועלן דעריבער ליבערשט קאנצעטרירן אויף די "מען מוז פאלגן די קאנסטיטוציע" און זאגן כל מיני הסברים אויף די קדושת הקאנסטיטוציע.
א היימישע דוגמא, ציונים זענען רשעים, זיי האבן גע'גנבט די מדינה, גוט, וואויל. "אבער" מיר וואוינען מיט זיי אין איין לאנד, עס האט נישט קיין פשט צו איבערדרייען די שטאט און צומאכן די אויגן שרייענדיג איני מכיר, ליבערשט לאמיר טרעפן וועגן פון זיך צונויפרעדן און מאכן דאס צוזאמענלעבן שייך. די "אבער" האט אפגעהרגעט די שארפקייט פון די ערשטע שטיקל אידעעלאגיע, און האט גורם געווען אז מען מוז לעבן אין א קאנפליקט, יא, כ'האב נישט ליב זייער מהלך, אבער, מען מוז לעבן דא בלית ברירה.
"יתמו חטאים ולא חוטאים" איז אויך שווערער ווי ימח שמם וזכרם, און ווען די מרגלים האבן געזאגט "אפס" כי עז.. האבן זיי מיט דעם געמאכט א חורבן...

יעצט לעניננו:
כינוס כלל ישראל האט שוין דא געצויגן א וועלט מיט אשכולות, אבער זי איז אין איין ווארט געווען איין קייט פון עקסטרעמיזם.
אז מען נעמט זיך צוזאמען צו ראטעווען די דור וואלט יעדער געדארפט זאגן "איך לייג מיינע געווענליכע קפידות אין א זייט לצורך השעה", אבער ניין, יעדער האט אריינגעברענגט זיינע קפידות און סערווירט פארן ברייטן פאבליק. די ענדע רעזאלט אז געלונגנענע ביכלעך וואס מען האט געדרוקט איז נישט געווארן געטיילט ווייל עס רעדט פון פילטערס, רעדנערס וואס האבן געזאלט קענען קענען אויפהייבן דעם ציבור האבן נישט גערעדט, דער רבי זכרונו לברכה וועלכער איז דערמאנט געווארן מערערע מאל איז ארויס א זיגער און עמך בית ישראל איז ארויס א באמאכטער.
עס זענעען געווען אין די מערכה פון כינוס כלל ישראל ברייטע מענטשן וועלכע האבן געוואלט מאכן א מער מעסיגע פראגראם, רעדן מער צום עולם, און מער זוכן תקנות ווי מאכן יללות, אבער סופו של עקסטרעמיזם אז זי זיגט.
א רעזולטאט פון עקסטרעמיזם!

הרב אויערבאך'ס מערכה קעגן הרב שטיינמאן:
אין די טעג גייט פאר אין ארץ ישראל א שטילע, איידעלע, אבער טיפע און ערנסטע מערכה פון הרב שמואל אויערבאך מיט נאך צוויי דריי ראשי ישיבות און אפאר הונדערט ליטווישע קנאים קעגן דעם אנגענומענעם תורה אויטאריטעט און מנהיג הרב אהרן לייב שטיינמאן.
הרב אהרן לייב שטיינמאן איז אט-אט ניין און ניינציג יאר, און איז שוין בערך צוואנציג-דרייסיג יאר באקאנט אלס אן אויטאריטעט דינענדיג אלס א ראש ישיבה, א יועץ און א בעל השקפה אין די ישיבה וועלט. זיין קאנקורענט הרב אויערבאך איז מיט צוואנציג יאר יונגער פון אים, און א זון פונעם פוסק הדור רבי שלמה זלמן אויערבאך.
זינט הרב אליעזר מנחם מן שך האט אויפגעהערט צו פירן די ווירטשאפט איז די הנהגה פון די ליטווישע וועלט אריבער צו הרב יוסף שלום אלישיב ז"ל און הרב אהרן לייב שטיינמאן, הרב אלישיב האט גע'פסקנט שאלות און הרב שטיינמאן איז געווען דער השקפה'דיגער מנהיג פון די עולם הישיבות.
די צוויי זענען אבער טאטאל אנדערש, הרב אלישיב איז בכלל נישט געווען קיין מענטש פון מיינונגען און השקפות, ער איז געווען אן איש ההלכה און איז בכלל נישט געווען אינטערסירט אין קיין השקפה און אין קיין הנהגה. דעריבער האט ער געלאזט זיין שטוב פסק'נען און ער האט געלאזט די מקורבים פון הרב שך ווייטער איינטיילן וויאזוי זיי האבן געהאלטן אז רב שך וואלט ווען געזאגט אין אזא פאל...
הרב שטיינמאן איז אבער א קלוגער און איז באהאווענט וואס גייט פאר און ער האט מיינונגען, ער גלייכט נישט קיין קנאות, ער איז א גרויסער בעל מדות, און גלייכט נישט די שטענדיגע מערכות און מחלוקת וואס הרב שך'ס קנאות האט אנגעווירטשאפט, אויך איז הרב שטיינמאן א פראקטישע מענטש וואס ווייסט אז פראזן זענען גוט פאר קול קורא'ס, אין לעבן דארף מען לעבן מיט די פאקטן און זיך דורכקומען.
ווען גיוס בני הישיבות האט געפלאקערט מיט א צען-פופצן יאר צוריק האט הרב אלישיב נישט געהאט קיין מיינונג און געלאזט די קנאישע לשונות לויפן און נישט טראכטן פון קיין לעזונג, הרב שטיינמאן האט געהאלטן אז דא איז נישט א "גזירה" וואס מען דארף באקעמפן, נאר א קריזיס וואס מען דארף לעזן, און ער האט ממליץ געווען זיינע מקורבים צו אויפקומען מיט לעזונגען, אזוי איז באשאפן געווארן נחל חרדי, און חק טל.
די קנאים האבן געפלאקערט, אבער די היסטאריע האט געוויזן אז דאס איז געווען גאר א קלוגע שריט.
די קנאישע ליטוואקעס האבן לכבוד דעם גרויס געמאכט הרב אלישיב און אראפגעקוועטשט הרב שטיינמאן, יעצט, לאחר פטירתו איז געווען נאטורליך אז הרב שטיינמאן איז דער מנהיג עולם התורה, און אזוי האבן געהאלטן די בני ברקער גדולים ווי רבי חיים קנייבסקי רבי נסים קארעליץ און אזוי ווייטער.
אפאר "רבי זכרונו לברכה אידן" נוסח ליטא, ווי עס ווערט גערופן "הרב שך אידן" האבן אבער מיט עקסטרעמיזם זיך פארמאסטן קעגן הרב שטיינמאן, און עס פלאקערט דארטן א שטילע מלחמה.
א מחלוקה פון מעסיגקייט קעגן עקסטרעמיזם. און פארשטייט מיר, די מעסיגקייט איז נאר רעלאטיוו, הרב שטיינמאן איז זייער ווייט פון מאדערן, קוק אן זיין בארד וועסטו פארשטיין... ער איז נאר א קלוגער איד וואס ווייסט אז מען קען נישט שפייזן קינדער פון שארפע לשונות און מען קען נישט ברענגען לעזונגען צו קריזיסן מיט קול קורא'ס, דעריבער דארף מען לאזן זיך לערנען פראפעסיאנאלע פרנסות פאר ווער עס גייט ארבעטן, און מען דארף אויפקומען מיט לעזונגען איבער מיליטער אז די אפפאל פון עולם הישיבות זאל ארבעטן אין א פרומע מסגרת אין מיליטער.
אבער, איר וועט נישט הערן די אלע זאכן יעצט פון הרב שטיינמאן, זיינע מקורבים ווייסן אז עקסטרעמיזם זיגט, און מען וועט נישט הערן די דאזיגע מיינונגען פון אים, עס איז נאר מיינונגען וואס ער האט אמאל געלאזט הערן און וואס מומחים זעען אז ער האלט, ער אליין, האלט דאס מויל פארמאכט מאימת הקנאים, און פירט די ליטווישע אויפן טראדיציאנאלן שטייגער און מאכט נאר זיכער נישט צו מוסיףווי זיין נייע מחלוקתן און פירן די זאך על מי מנוחות וויפיל עס איז שייך.
עקסטרעמיזם געווינט!

וויזניצער רבי קעגן אגודת ישראל

יעצט די פרשה פון סיום הש"ס.
וויזניצער רבי איז זייער אן עקסטרעמער מענטש, און טראץ זיין געווענליכע מיטארבעטן מיט די סיום הש"ס, האט ער דערקלערט א מערכה דערקעגן, א מערכה וואס שטעלט די גאנצע סיום אין געפאר, צוליב ווייל מען האט געלאדענט א גאר געלונגענער רעדנער וועלכער איז דער געוועזענער הויפט רב פון מדינת ישראל.
דאס איז א דוגמא פון עקסטרעמיזם, ווייל מיט מעסיגקייט קען מען אויפקומען מיט מערערע לאגישע טענות נישט צו באיאקאטירן די חגיגה צוליב דעם רעדנער; סוף כל סוף האט די סיום א גרויסע השפעה אז מען זאל לערנען ש"ס, סוף כל סוף, האט אים אגודה שוין געלאדענט און מען קען נישט מבזה זיין און אים מבטל זיין די לעצטע מינוט, סוף כל סוף וועט קיין איין וויזניצער חסיד נישט טוישן די שווארצע גלעזער אויף זילבערנע א דאנק די צען מינוט רעדע פון הרב לאו, סוף כל סוף, קען מען רעדן נאכן מעמד אין וויזניץ און זאגן אז טראץ וואס מען איז געזיצן ביי זיין דרשה זענען מיר בשיטה קעגן א מענטש וואס האט געדינט אין די מדינה הטמאה.
אבער עקסטרעמיזם זיגט!

[קאווע טרינקער]

יעדעס ווארט א טראפ וואסער על נפש צמאה.
ייש"כ.
שרייב נאך.

הערה, פשוט צו פארשטיין, נישט צו מגיב זיין חלילה.
אדרבה, פון רב שטיימאנ'ס בארד, טיש און בענקל, זעה איך עקסטרמיזעם עד אין סוף. וועלכער נארמאלע מענטש (וגדולי ישראל בכלל) לעבט אזוי?

וויזניצער רבי'ס התנגדות פון השתתפות ביים סיום הש"ס לייגט "נישט" אין געפאר דעם גאנצען סיום.
וואס ליגט אינטערדעם איז, אז אינערהאלב אגודת ישראל זענען דא אויך מתנגדים פון רופן רב לאו (עכ"פ אונטערן נאמען פון "אגודת ישראל") און זיי האבן אנגערייצט דעם רבי'ן.

סחורה היא וללמוד אני צריך

[[NAMELESS]]

הרב שטיינמאן איז פאר זיך זייער עקסטרעם, ער איז אן עובד ה' עד אין סוף, ער עסט גארנישט און שלאפט גארנישט, ממש בלתי לה' לבדו, אבער ער פארשטייט צו הנהגה און קוקט קלאר און ווייט, און איז א קלוגער דורכגעטראכטער מענטש.
פארקערט א מענטש וואס פאדערט פון זיך אסאך און איז עקסטרעם קעגן זיך זעלבסט איז ווערט צו ווערן גאר שטארק ארויפגעקוקט, אבער ער ווייסט אז נישט יעדער זיצט א גאנצן טאג אויף זיין בעט מיט א קעסטל, די וועלט גייט אן און מען דארף זיך רעכענען מיטן מציאות.
די פאקט איז אז חק טל איז געווען א גרויסע ישועה, און די פאקט איז אז נחל חרדי איז בלויז געווען א הצלה, און הלוואי זאל מען אהינשיקן אלע אונזערע אפפאל וואס וואלגערן זיך נעבעך אין די גאסן.

[קאווע טרינקער]

יא, רבי שמעון לעלוב'ער האט אויך געשטיצט נחל-חרדי, כידוע.

לאמיר נישט פארקריכען.
בנוגע עקסטרעמיזם, איז כדאי מבדיל צו זיין צווישען דעם המון עם, און די מנהיגים. און מנהגים מיין איך נישט דא די בעלי הלכה והשקפה, איך מיין די משתלטים על המידיע, און זייען אן חרבנות.

[עסן עסט'זיך]

כ מיין אז רב שטיינמאן איז בכלל נישט מעסיג, די מידיע לייגט אים נאר אזואו אראפ כהאב נישט געזעההן גארנישט מעסיג פון אים, אבער וואסא חיליק די שרייבסטי פייין A1!

[קאווע טרינקער]

כ מיין אז רב שטיינמאן איז בכלל נישט מעסיג, די מידיע לייגט אים נאר אזואו אראפ כהאב נישט געזעההן גארנישט מעסיג פון אים, אבער וואסא חיליק די שרייבסטי פייין A1!

ער איז אזוי ליבעראל, אז כ'פארשיי נישט וויאזוי ס'איז אים געלאנגען צו ווערן אנגענומען ביים עולם.
זעה אין אישי.

[עסן עסט'זיך]

פארוואס אין אישי, שטעל אראויף

[עסן עסט'זיך]

פארוואס אין אישי, שטעל אראויף

[[NAMELESS]]

צו די ליסט קען מען צולייגן מציצה בפה. אויב וועט מען גיין עקסטרעמיסטיש, מען וועט עס נעמען ווי א "גזירה" איז די רעאקציע פלצות אחזתני, ותוצאותיו מי ישורנו, אויב נעמט מען עס אן ווי א קריזיס וואס מען דארף באהאנדלען קען מען געוויס טרעפן א פשרה מיט די סיטי, ווצב"ש מוהלים זאלן זיך טעסטן, דורכגיין קורסעס וכו'

[משה געציל]

הערליך שיין קופערניקוס! א יעדע מאמר דיינס ליין איך איבער א צוויי דריי מאל!
בנוגע עקסטרעמיזעם האב איך שוין א אלטע טעאריע אז ע״פ רוב איז דער מענטש נישט שולדיג דערין, דער אראבער ווערט מח-געוואשען מיום הלדותו אז זיך אויפרייסען פאר דזשיהאד איז די גרעסטע זאך וואס ער קען צוקומען, וואס ווילסטו, מה יעשה הבן שלא יחטא? שטעלט אייך פאר אז די שיטה פון רבי׳ן ז״ל וואלט געלויטעט אז די העכסטע מדריגה וואס א איד קען צוקומען איז זעלבסטמארד נגד המדינה, קיפ מיי ווערד, עס וואלט געווען גאנצעטע סעקטעס אינערהאלב די חסידים ווער עס קען גיין עקסטרעימער, די בני יואל וואלטן ווען געהאט קינדער יעדע פינף מינוט נאר צו קענען בויען א דור פון פרישע אויפרייסער׳ס.

[זר זהב]

הערליך שיין קופערניקוס! א יעדע מאמר דיינס ליין איך איבער א צוויי דריי מאל!
בנוגע עקסטרעמיזעם האב איך שוין א אלטע טעאריע אז ע״פ רוב איז דער מענטש נישט שולדיג דערין, דער אראבער ווערט מח-געוואשען מיום הלדותו אז זיך אויפרייסען פאר דזשיהאד איז די גרעסטע זאך וואס ער קען צוקומען, וואס ווילסטו, מה יעשה הבן שלא יחטא? שטעלט אייך פאר אז די שיטה פון רבי׳ן ז״ל וואלט געלויטעט אז די העכסטע מדריגה וואס א איד קען צוקומען איז זעלבסטמארד נגד המדינה, קיפ מיי ווערד, עס וואלט געווען גאנצעטע סעקטעס אינערהאלב די חסידים ווער עס קען גיין עקסטרעימער, די בני יואל וואלטן ווען געהאט קינדער יעדע פינף מינוט נאר צו קענען בויען א דור פון פרישע אויפרייסער׳ס.

פארוואס זאל איך אנעמען וואס דו שרייבסט ווען דו אליינס גלייבסט נישט וואס דו שרייבסט

[יידל]

הערליך שיין קופערניקוס! א יעדע מאמר דיינס ליין איך איבער א צוויי דריי מאל!
בנוגע עקסטרעמיזעם האב איך שוין א אלטע טעאריע אז ע״פ רוב איז דער מענטש נישט שולדיג דערין, דער אראבער ווערט מח-געוואשען מיום הלדותו אז זיך אויפרייסען פאר דזשיהאד איז די גרעסטע זאך וואס ער קען צוקומען, וואס ווילסטו, מה יעשה הבן שלא יחטא? שטעלט אייך פאר אז די שיטה פון רבי׳ן ז״ל וואלט געלויטעט אז די העכסטע מדריגה וואס א איד קען צוקומען איז זעלבסטמארד נגד המדינה, קיפ מיי ווערד, עס וואלט געווען גאנצעטע סעקטעס אינערהאלב די חסידים ווער עס קען גיין עקסטרעימער, די בני יואל וואלטן ווען געהאט קינדער יעדע פינף מינוט נאר צו קענען בויען א דור פון פרישע אויפרייסער׳ס.

פארוואס זאל איך אנעמען וואס דו שרייבסט ווען דו אליינס גלייבסט נישט וואס דו שרייבסט

נעם נישט אזוי ערנסט, זר'לע. ער האט נאר געמיינט לשבר את האוזן.

[שמעקעדיג]

די בני יואל וואלטן ווען געהאט קינדער יעדע פינף מינוט נאר צו קענען בויען א דור פון פרישע אויפרייסער'ס.

[שמעקעדיג]

קופערניקעס - איך האב אסאך וואס צו שרייבן. אבער נישט יעצט.

אבער איך טאר נישט אוועקגיין בעפארן איבערלאזן א דאנק פאר דיין אויסערגעווענליכע כח הכתיבה, וואס מאכט מיר טראכטן און לאכן אין די זעלבע צייט.
נאר היות איך בין אויפגעצויגן אינגאנצן אנדערש, קען איך דיר נישט געבן פולע גערעכט. כאטש אפאר גוטע נקודות איז אמת.

איין זאך - דו ביסט א עקסטרעמיסט אויף דיינע ענינים - צו מאכן פשרות און גיין מיט מעסיגקייטן. איז דאס אויך א סארט עקסטרעמיזם..???

[קרעקער]

איך גלייב אז דו האלטסט אז יעצט האבען זיי אויך קינדער יעדע פינף מיניט נאר צי קענען בויען א דור הולכים בשיטת רבינו זיע

[גלות יוד]

איך פארשטיי נישט כלאים שעטנז פרה אדומה איז אויך עקסטרעם? וואס מיינט מעסיג און פארגלייך צי וואס? עס קומט דא אויס אז איש הישר בעיניו יעשה און אפשר ssm אויכט? ווי הייבט זיך עס אן ווי ענדיגט זיך עס און וואס דארף זיין די סטאנדארד?

[יידל]

איך פארשטיי נישט כלאים שעטנז פרה אדומה איז אויך עקסטרעם? וואס מיינט מעסיג און פארגלייך צי וואס? עס קומט דא אויס אז איש הישר בעיניו יעשה און אפשר ssm אויכט? ווי הייבט זיך עס אן ווי ענדיגט זיך עס און וואס דארף זיין די סטאנדארד?

אה, א ריכטיגע סעמפל פון א שווארץ-און-ווייס-קיין-גרעי-עריע קוקער.

[גדעון]

מקען זיך טאקע היינט צוטאגס איבערצייגן די 'קלוגקייט' פון רב שטיינמאן וואס האט אויסגעארבייט די 'פשרות' און מעסיגקייט ביי די פרשה פון חק טל,

[שמעקעדיג]

עס קומט דא אויס אז איש הישר בעיניו יעשה און אפשר ssm אויכעט?

וואס איז SSM ?

[שרייבער]

וואס האסטו געמאכט חיתוך דא? איך האב שוין אפגעליינט דיין גאנצע ארטיקל, און איך האב אנגעהויבן איבערצוליינען צו שרייבן וואס איך לייק און וואס איך דיסלייק, האסטו געגעבן א שנייד ארויס א גאנצע שטיקל, וואס איז? האסט מורא וועסט נישט קענען רואיג דרימלען אזוי?