שמואל פרימו האט געשריבן:הדד בן בדד האט געשריבן:(ביי ר' שלמה'לע באבוב'ער האט מען אים אויך זייער שטארק געטרייט אנצוהעצן קעגן דעם ר' נפתלי'ן, און מיט די זעלבע טענות, אבער עס האט נישט געארבעט. איך האב נאך דוגמאות, אבער עס פעלט נישט אויס).
האק נישט אין קאפ אריין. וואס האט ער געליטן און געשלינגען. ר' ישראל אליינס איז א פייערדיגער חסיד פון זיין טאטן. דו האסט געבערענגט א גוטן דוגמא. דער ברך משה און זיין זון ר' אהרן. ר' אהרן איז קלאר געווען מער דער רבי טייג ווי זיין פאטער. אבער זיין פאטער האט עס גארנישט געשטערט. פארקערט, ער האט געשעפט נחת און געשטופט דעם זון אלס מער און מער. ווידער דער אלטער נער (וואס איז געווען איין שטיק קדושה מלא טפשות אן קיין מידות טובות (לכבודך שרייב איך איידל)) האט, אנשטאט שעפן נחת פון דעם זוהן, זיך געערגערט און געגלייבט אז דער זוהן טרייט אים צוצונעמען דאס רבי'סטווע.
אלזא, וואס איז דא געוועזן צו שלינגען. תענוג ונחת דקדושה. אנשטאט האט ער זיך אליינס אנגעמאכט דאס גיהנם.
דו קוקסט אויף א זאך מיט שכל, אבער נישט מיט דעם גאנצן בילד פון ארום און ארום. דו ברענגסט צוויי דוגמאות פון דעם באבוב'ער און דעם סאטמארן. בנוגע ר' שלמה'לע, ריכטיג, אים האט מען נישט געקענט פארנארן און ר' משה'לע יא. דער באבוב'ער איז געווען מער מיט ביידע פיס אויף דער וועלט, ער האט זיך פיין פארשטאנען, געלערנט האט ער נישט צופיל - ער איז געווען פארנומען מאכן עקסערסייז אינצווישן, און ער איז געווען מער מיט א דעת צו כאפן וואס עס טוט זיך און וואס די מטרה פון זיינע ארומיגע זענען. ר' משה'לע איז געווען אויסגעטאן פון דער וועלט, ער איז געווען א הימל איד, פשוט נישט געווען דא, דעריבער האט מען אים געקענט גוט פארנארן, און זאג נישט 'אלטער נער', ווייל איך קען גענוג פיינע מענטשן, ערליכע יונגעלייט וואס זיצן אין כולל א גאנצן טאג און לערנען, מען וואלט זיי אויך געקענט פארנארן, עס איז א מהות פון א מענטש. ס'שטייט קיין ערגעץ נישט אין די תורה אז מען מוז כאפן אלעס מיט א שארפקייט, יא, ר' משה'לע איז געווען א שוואכער קאפ בילדותו, והוא גדלותו אז ער האט געהארעוועט בתורה און אויסגעשטיגן גאר גרויס, און מען האט אים געקענט פארנארן, איז וואס? - ס'איז אסור?
בנוגע דעם ברך משה: דארט האט ר' אהרן פשוט קלוגער געהאנדלט, און אכטונג געגעבן על כבוד אביו. שטעל דיר פאר ווען ר' אהרן איז נישט דער פאליטיקאנט, און שרייעט אריין ביים טאטע'נס תורה, וואלט מען דען נישט געקענט אנהעצן דעם ברך משה קעגן זיין זוהן? - איך מיין אז יא.
בנוגע ארבעטן אויף מידות: הער, וויפיל מאל דארף מען דיר שרייבן נאכאמאל און נאכאמאל. ער איז געווען א רחמן גדול - מיט אכזריות האט ער קיין שייכות נישט געהאט, ווען א איד איז אריינגעקומען בעת צרה, פלעגט ער ממש מיטוויינען מיט אים און זיך אינטערעסירט אויף יעדע פרט, ער פלעגט כואב זיין בצרתן של ישראל. אנדערש אבער ווי אנדערע מענטשן, וואס זענען מער שראד און גראד, זיי זאגן וואס זיי קלערן, פלעגט אים ווייטאן געוויסע זאכן וואס ער האט נישט ארויסגעזאגט פון זיין מויל, ער האט עס געשלינגען. א מענטש איז פארט א מענטש, און דאס פלאצצט. אויב וואלט ער געווען שטערקער און געזאגט וואס ער טראכט, וואלט ער געקענט בלייבן מיט זיין רחמנות אויף שטענדיג.
און נאכאמאל: ר' משה'לע איז געווען אן איש צדיק תמים, ער איז נישט געזעצן דרייע פארטאגס און געשריבן אויף קאווע שטיבל. אין די זעלבע צייט איז ער אויף געווען און זיך געבראכן קאפ אויף גמרא וחסידות. הלוואי אויף דיין קינד געזאגט.
אקעי, צום ערשט גיי איך יעצט דא מוחה זיין אויף דיר פארן אראפלייגן דעם באבוב'ער אויף א ביליג'ן אופן. דא זאג איך פארקערט. אפשר האט ער נישט אזוי פיל געלערנט ווי ר' משה'לע אדער זיין קאזין דער קלויזענבורג'ער, אבער אין עבודת המידות איז ער זיי ביידע איבערגעשטיגן. און דא האט געשטעקט זיין גדלות, כאטש ער האט יא געלערנט און געדינט דעם אויבערשטן אין אנדערע תחומים אין לעבן אויך. אבער אין מידות איז ער געווען גאר גרויס. און בד"וו, זייט ווען איז מאכן עקסערסייז געווארן אן עבירה. איך קען אסאך גרויסע אידן וואס האבן זיך פארנומען מיט דעם.
יעצט ווייטער. איך וועל איבער'חזר'ן. ווען א מענטש איז אויסגעארבעט אין מידות קען ער נישט טון אזעלכע זאכן. יא. עס איז הויל רשעות אנרופן א איד וואס האלט זיך ביים משדך זיין מיט זיין זון און אים אנווארענען און אנשרעקן און אויף דעם אופן צווינגען נישט צו טאן דעם שידוך איז גארנישט אנדערש פון רשעות. פארוואס ווערסטו עפעס פלוצלינג בלינד צו דעם. זייט ווען איז הארעווען נעכט אויף די גמרא און שווערע מנחת חינוך'ס געווארן א היתר און פערמיט צו טון רשעות. איך טריי צו פארשטיין.
אויב די תורה איז נישט משפיע אויף דעם מענטש אים אויסצואיידעלן גענוג אז ער זאל נישט קענען זינקען צו אזעלכע שרעקליכע מעשים דאן האב איך שאלות אויף די גאנצע תורה לערנען.
איך קען אסאך הימל אידן, אויסגעטאן פון די וועלט, וואס ווילן נישט וויסן פון גארנישט אויסער פון די ד' אמות של הלכה, און דו וועסט אין די וועלט נישט קענען מצליח זיין זיי צו מאכן ארויסווארפן זייער קינד. ס'וועט נישט גיין. עס האט גארנישט מיט זיין אויסגעטאן פון די וועלט, עס האט אבער יא מיט זיין א קליין קעפל אינאיינעם מיט נישט ארבעטן אויף די מידות.
אקעי, איך זאג מער נישט אלטער נאר. אבער די אלע אידן וואס זיצן און לערנען א גאנצן טאג און מען קען זיי איינרעדן אזעלכע זאכן, זיצן נישט ביים רודער פון איינס פון די גרעסטע אידישע קהילות אויף די וועלט. עס איז זייער חשוב אז א איד מיט א שוואכע קאפ ארבעט זיך אויס, אבער מען דארף וויסן ווי ער באלאנגט.
הייסט עס אז ר' אהרן האט אכטונג געגעבן אויף כבוד אביו און ר' ישראל נישט. בד"וו, די טענה פון אריינשרייען אין זיין טאטנס תורות הער איך יעצט דאס ערשטע מאל. און טאקע דערפאר גלייב איך אז עס איז שקר. ווען עס וואלט געווען אמת וואלט איך עס געהערט ביז היינט. אלזא, איך נעם דאס פשוט נישט אן. קיינמאל נישט פאסירט. נעקסט.
האלא, וויינען מיט יענעם אויף זיינע צרות איז זייער גרינג. דאס האט נישט מיט מידות. מידות איז דוקא דארט ווי עס איז שווער. פאר דעם איז דאך דאס אזא גרויסע עבודה (נאכאמאל, והא ראי', מיין גאוה לאזט מיך נישט יעצט גיין שלאפן ווייל איך האב דיר נאך נישט אלעס געזאגט וואס איך האב צו זאגן. איך ארבעט נישט יעצט אויף מיינע מידות. און עס איז מיר שווער ווייל איך האב דא אן אינטערעסע. דאס מיינט עבודת המידות, זיך ברעכן דארט ווי עס איז שווער). און א איד וואס ארבעט אויף זיך פאר יארן לאנג ווערט אזוי אויסגעארבעט אז ער קען נישט טון אזעלכע סארט מעשים. ליידער, וויפיל איך וואלט געוואלט עס זאל נישט זיין אזוי, איז עס אבער פארט די פאקט אז די זאכן וואס ער אליינס האט געטון זענען רשעות.
דאס נעמט טאקע נישט אוועק אלע זיינע גוטע זאכן, אבער פונקט אזוי טוט די גוטע זאכן נישט אויסגלייכן די אנדערע. וואס איז דא אזוי שווער צו פארשטיין. דו ווילסט נאר אז איך זאל זעהן נאר די גוטע, און איך זאג אז איך זעה די גוטע אבער איך זעה די נישט גוטע אויך. און איינס איז נישט קיין תירוץ אויפן צווייטן.
און נאכאמאל, ר' משה'לע איז געווען אן איש צדיק תמים און איז נישט געזעצן דריי אזייגער פארטאגס (יעצט שוין נאך פירע) אויף קאווע שטיבל, און ער איז טאקע געווען א גרעסערער צדיק פון מיר, אבער דו קענסט מיך נאך אלץ נישט און דו ווייסט נישט ווער איך בין און וואס איך טוה. (בד"וו, איך האב שוין אסאך מאל אין די שעות געזעצן און געלערנט פלייסיג).
